Tíminn - 22.06.1965, Qupperneq 11

ÞRIÐJUDAGUR 22. júní 1965
Ég var örmagna vf viðbjóði og
æsingi og langaði mest tíl að snúa
baki við þessu öllu og hlaupa bara
á burt. Ég leit á hina. Buddy hafði
enn kíkinn fyrir augunum g
þetta virtist ekki hafa meiri áhrif
á hann en spennandi rugby-
keppni. Gösta lá þögull og fölur
við hlið mína. Hnefarnir voru
krepptir og augu hans full af
ósegjanlega djúpri sorg. Hann
tók eftir að ég leit á hann og
reyndi að brosa, en tókst það ekki
og ég elskaði hann fyrir það.
—Hey, sagði Buddy. — Nú
byrja þeir.
í fjarlægð eins og frá öðrum
heimi heyrðust öskur gegnum
dyninn. Það voru þúsund raddir,
sem æptu af hræðslu og hatri,
æptu til að safna kjarki. í fyrsta
skipti rétti ég höndina eftir kík-
inum og Buddy lét mig fá hann.
Langt inni á fjallinu, gegnt
varðstöðu skæruliðanna komu
Þjóðverjarnir. Ótölulegur fjöldi af
gráklæddum mönnum hlupu fram
og eldurinn frá hlíðinni varð ofsa
legri og örvæntinggarfyllri. And-
lit sá ég ekki, en það var eins og
æðisleg hrópin yrðu greinilegri,
þegar ég sá mennina svona ná-
lægt. Margir féllu, en nýir hópar
birtust í brjálæðislegu kapphlaupi
að byssum skæruliðanna.
— Hei, æpti Buddy. — Gagn-
árás.
Ásjaðarinn varð lifandi. Skæru-
liðarnir þutu úr fylgsnum sínum
og stormuðu fram á móti Þjóð-
verjunum. Það heyrðust ekki fleiri
skot. en bessi ömurlegu hróp urðu
hærri og tryllingslegri. Ég rétti
Buddy kíkinn.
— Þú mátt hafa hann, sagði
Buddy.
— Ég orka ekki að horfa leng-
ur.
Hann setti kíkinn fyrir augun
aftur. Liðin mættust. Ég stakk
fingrum í eyrun og lagði ennið
að köldu fjallinu og lokaði aug-
unum.
XVlf.
Því var lokið. Dalurinn lá í
djúpum friði fyrir neðan okkur,
baðaður í sólskini, skothvellir
heyrðust ekki lengur: Hátt uppi
á himninum hnitaði þýzk könn-
unarvél yfir valnum, mótorhljóð-
ið heyrðist vart til okkar.
Buddy lá á maganum 'eins og
fyrr og hafði kíkinn fyrir augun-
um og starði í gagnstæða átt,
hinum megin við fjallahlíðina,
gegnt okkur. Þjóðverjarnir fóru
að læðast niður í dalinn, gætilega
og varfærnir eins og þeir byggj-
ust við skyndilegri gagnárás.
Bryndrekar skriðu niður með
byssurnar tilbúnar. Þeir leituðu
skjóls bak við klettanybbur, stönz
uðu oft og horfðu rannsakandi
yfir dauðakyrran dalbotninn. Það
tók langan tíma, en að lokum
voru þeir sannfærðir um, að dal-
urinn vaéri dauður.
En hvar voru hinir föllnu? Hvar
voru Tító og hans fimm þúsund
manna lið?
Gösta hugsaði greinilega hið
sama, því að hann sagði:
— Þeir eru ekki svo vitlausir,
að þeir skilji ekki að þeir hafa
verið blekktir.
— Auðvitað, sagði Buddy.
— En nú er það um seinan. Nú
koma þeir aldrei til baka. Þeir
hafa vogað sér inn á fjallið og
í þessu fara skæruliðamir að
draga net sitt um þá.
Hópur manna kom niður fjalls-
hlíðina. Fangar. Um það bil þrjá-
tíu skæruliðar gengu hrasandi nið
ur eftir með hendur á iofti og
allt í kringum þá voru þýzkir
hermenn með byssur sínar.
— Æ, sagði Buddy. — Vesa-
lings mannakornin:
Ég fann til kynlegs óróa, hug-
. boð um að eitthvað voðalegt færi
að gerast, sem ég mundi ekki af-
bera að horfa á.
— Getum við ekki haldið áfram
núna? sagði ég.
— Þegar njósnavélin þarna
! uppi er farin, sagði Buddy. —
í Það er brjálæði að hreyfa sig
enn.
Fangarnir voru komnir niður
í dalbotninn. Þeim var stillt upp
á opna svæðið við hliðina á flug-
vélarflakinu. Ég vissi hvað þeir
áttu í vændum. Eg sneri mér á bak-
ið og starði upp í himininn og hét
því með sjálfri mér, að ég skýídi
■ ’:■ ■' i f&'lftV' Sll/qftU
ekki líta þangað niður í dalinn
framar. Buddy sagði:
— Majorinn hefur verið tekinn
höndum.
Skömmu síðar lagði har.n frá
ser kíkinn og sagði:
— Nei. Ég get ekki horft á
þetta.
Röddin var hás og mér fannst
hann vera gráti næst. Ég leit á
Gösta. Hann studdi sig á oinboga
og starði alvörugefinn niður í dal-
inn. Buddy sagði:
— Þér megið fá kíkinn, ef þér
viljið. Ég get ekki meira.
Rödd Gösta var fullkomlega ró-
leg:
— Þökk.
— Horfðu ekki á það, sagði ég.
— Jú. Ég vil horfa á það. Það
er undarlegt, en mér finnst skyld-
an bjóða mér að horfa á.
Svo sagði enginn fleira. Buddy
lá á maganum og fól andlitið í
höndum sér. Ég get ekki almennj-
lega útskýrú hvernig mér var inn
an brjósts. Ég fann til sektar. Ég
fann að ég var huglaus. Ég lá
hér og vildi engan þátt taka í
þýí, sem gerðist fyrir framan aug-
un á mér. Ég reyndi að segja
við sjálfa mig, að ég gæti reyndar
ekkert gert, þetta kæmi mér ekki
við, en ég fann að það var ekki
satt. Ég fór að skilja, hvað Gösta
hafði átt við.
Löng stund leið. Svo lagði Gösta
sjónaukann varlega frá sér. Hann
var fölur 'sem nár óg sagði’ e.kkert
og ég vissi, að ég mátti ekki yrða
á hann.
Buddy lyfti höfði og leit rann-
sakandi upp í loftið. Rödd hans
var hás og eymdarleg. þegar hann
sagoi:
— Vélin er horfin. Við skulum
halda áfram.
Við skreiddumst gætileg^ yfir
fjallatindinn. Þjóðverjarnir voru
á hverju strái hinum megin í hiíð-
inni og þeir gátu komið auga á
okkur á hverri stundu. Ég he'-"1
það hafi tekið okí ur um klukku-
tíma að komast á öruggan stað
hinum megin í fjallinu. Loks vor-
um við komin. Við renndum okk-
ur niður í kjarrið og ég sá niðiar
í annan Jal, dýpri 'og stærn og
■skógi vaxnar hlíðar umhverfis.
— Allt í lagi, sagði Buddy.
Nú getum við gengið upprétt
og það er ósennilegt að við rek-
umst á varðmenn. En tölum þó
lágt og sýnum gætni.
Við gengum lengi, en það lá
ekki eins mikið á núna og Buddy
hélt jöfnum og góðum hraða, svo
að ég átti ekki í neinum erfiðleik-
urn með að fylgjast með. Það var
gott að ganga hér í skóginum.
Mér tókst að várpa frá mér öm-
urlegum hugsunum. í stað þess
hugsaði ég um frelsið og fram-
tíðina. Nú var allt um garð geng-
ið, eftir fáeina klukkutíma vær-
um við komin á óhultan stað.
— Þarna sjáum við fuglinn,
sagði Buddy.
Ég sá ekkert sem líktist flug-
vél. Fyrir neðan okkur var slétt-
ur völlur, en ég átti erfitt með
að ímynda mér að nokkur gæti
lent flugvél þarna hvað þá heldur
flogið henni upp, og að minnsta
kosti sá ég engin merki um vél
þarna.
Hún stendur í flugskýlinu sínu,
sagði Buddy. f skógarholtinu
þarna.
Enn sá ég ekkert fyrr en við
vorum komin að kjarrinu. Trén
voru höggvin til svo að þar var
opið svæði rétt nógu stórt fyrir
---------?-------------------------
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í að leggja holræsi í Grensásveg
og Miklubraut hér í borg. (Jtboðsgagna má vitja
í skrifstofu vora, Vonarstræti 8, gegn 2000,—
króna skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudag-
inn 30. júní n.k. kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR