Morgunblaðið - 09.12.1981, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. DESEMBER 1981
55
i
í dag kallar Brezhnev Sam-
bandslýðveldið „friðarfélag" og
talar títt um þær „hörmulegu
þjáningar sem þjóðir vorar liðu í
heimsstyrjöldinni síðari." Af
vörum hans hrökkva ekki lengur
styggðaryrði í garð V-Þjóðverja,
og í heimsókninni á dögunum fór
hann þess á leit við Schmidt
kanzlara að hann beitti áhrifum
sínum til að fá Bandaríkjamenn
til að slaka á kröfum sínum í
afvopnunarviðræðum þeim sem
nú standa fyrir dyrum.
Það var hið óvenjulega ástand
sem skapaðist eftir innrás Rússa
í Afganistan, en þá kólnaði sam-
búð Sovétríkjanna og Bandaríkj-
anna verulega, og yfirlýsingar
Reagans Bandaríkjaforseta um
útþenslu og aukin áhrif Rússa,
sem leiddu til þess að Schmidt
fékk hið mikilvæga pólitíska
hlutverk. I þessu hlutverki tókst
honum um síðir að fá Sovétmenn
til að fallast á viðræður um
takmörkun kjarnorkuflauga í
Evrópu og Bandaríkjamenn til
að leggja fram sitt dramatíska
tilboð um gagnkvæma fækkun
eldflauga.
Samstarfsmenn Schmidts
leggja á það áherzlu að þrátt
fyrir hið nýja hlutverk leggi
V-Þjóðverjar jafnan áherzlu á
það í viðræðum við báða aðila,
að þeir muni leggja sérstaka
áherzlu á tengsl sín við Banda-
ríkin og hafi Brezhnev nú síðast
verið gert það ljóst að engin
breyting yrði þar á.
Og Þjóðverjar þykjast ekki
mundu móðgast, þótt beinar
skeytasendingar hefjist milli
Moskvu og Washington, en
Frakkar reiddust mjög á sínum
tíma þegar Nixon forseti tók upp
beint samband við Moskvu.
Schmidt og Brezhnev í Bonn á dögunum.
„Frakkar höfðu mestan áhuga á
pólitískri fagurfræði, virðingu
sinni og áhrifum, en við erum að
kljást við og reyna að ráða fram-
tíðar alvarlegum vandamálum á
sviði öryggismála er valdið hafa
mikilli spennu, jafnt heima fyrir
og í öðrum löndum," sagði náinn
samstarfsmaður Schmidts.
Þjóðverjar högnuðust mikið á
því á sínum tíma er „detente"
hugmyndin skaut upp kollinum,
og þeir hafa áhuga á að það
ástand skapist á nýjan leik. Ekk-
ert vestrænt ríki á jafn um-
fangsmikil viðskipti við Sovét-
ríkin og Vestur-Þýzkaland, út-
flutningur Þjóðverja til Sovét-
ríkjanna hefur sexfaldast miðað
við 1970. Og nú nýverið hafa
Þjóðverjar gert samninga við
Sovétmenn um smíði og lagn-
ingu leiðslu er flytja mun jarð-
gas til Evrópu og koma þeir til
með að hagnast verulega á þeim
samningum.
Þessi miklu og auknu viðskipti
hafa vissa pólitízka þýðingu og
hafa þau jafnvel vakið upp
gamla drauga, einkum í Frakk-
landi, þar sem jafnvel hefur ver-
ið látin í ljós sá ótti að þetta eigi
eftir að leiða til nýs þýzk-sov-
ézks sáttmála af svipuðum toga
og gerður var 1922 og styrkti
m.a. Lenin í sessi á sínum tíma
og auðveldaði Þjóðverjum að
vígbúast á laun.
Það verður ekki um það efast,
að draumur Moskvu er að kljúfa
Sambandslýðveldið frá vestur-
veldunum, en engar líkur eru þó
taldar til að Rússar séu reiðu-
búnir til að fallast á óháð og
hlutlaust Austur-Þýzkaland til
að uppfylla draum stjórnarinnar
í Bonn um a.m.k. ríkjasamband
þýzku ríkjanna, og jafnvel sam-
einað þýzkt ríki. Rússar óttast
um of að með samningum um
hlutleysi A-Þýzkalands missi
þeir tökin þar í landi, en það yrði
þeim mikil martröð.
Þetta eru fjarlægir möguleik-
ar, því ráðamenn í Bonn eru þess
fullvissir að Sovétmenn séu
mjög ánægðir með samband
ríkjanna. Þeir setja traust sitt á
A-Þýzkaland, sem er einskonar
varnargarður í varnarkerfi
þeirra og auðveldar að hemja
Pólverja ef til þess kæmi. Vestan
Elbu eiga þeir síðan áreiðanleg-
an viðskiptavin og greiða leið
inn á borð valdamanna í Wash-
ington.
Það mun síðar koma í ljós
hvað hið nýja hlutverk V-Þjóð-
verja á eftir að bera í skauti.
Þeir eru ekki lengur hindrun í
samskiptum austurs og vesturs,
heldur hvatamenn og for-
gangsmenn að því að öldur lægi.
Sovétmenn hafa sett traust sitt
á Þjóðverja um milligöngu milli
stórveldanna í nýjustu deilum
þeirra í vígbúnaðarmálum.
Brezhnev við brottforina frá Bonn, en þá blésu kaldir sviptivindar og „veðra-
föll“ önnur en í viðræðum hans og Kchmidts.
Nýtt hlutverk
V-Þjóðverja
í samskiptum
austurs
og vesturs
Hlutdeild
Smjörvans
25—30% af
heildarsmjör-
sölunni
SIÐAN Smjörvin kom á markað fyrir
einum og hálfum mánuði hefur hlut-
deild hans af heildarsmjörsölunni farið
upp í 25—30% að sögn Oskars H.
Gunnarssonar framkvæmdastjóra Osta
og smjörsölunnar og má gera ráð fyrr
að Smjörvin eigi eftir að halda þessari
hlutdeild sinni og jafnvel auka hana.
Sagði Óskar ennfremur að enda
þótt salan á Smjörvanum hafi verið
góð þá hafi önnur smjörsala ekki
dottið niður og hefði orðið aukning á
smjörsölu seinni hluta þessa árs.
Heildarsmjörsalan fyrstu 11 mánuði
þessa árs er þó um það bil 10—11%
minni en árið 1980. Að sögn Óskars
er meginástæða þess útsala sem var
á smjöri fyrir síðustu áramót en þá
seldust 600 tonn af smjöri á 10 dög-
um.
Þann 1. desember síðastliðinn
voru birgðir af smjöri 460 tonn og
framleiðslan í nóvember rúmlega 50
tonn og mætti því gera ráð fyrir að
smjörbirgðir yrðu tiltölulega litlar
nú í árslok, sagði Óskar H. Guð-
mundsson.
Sextán
komið út
UNGLINGABLAÐIÐ 16 er komið út
eftir nokkurt hlé, þriðja tölublað. í
blaðinu er fjölbreytt efni og nýir þætt-
ir, svo sem Ijóðabálkur, bókmenntir og
spurningahorn. í 3 tbl. eru fastir þættir
um popp, samskipti kynjanna, Ijós-
myndaskólinn, smásaga, pósthólfið,
pennavinir og plötudómar.
Forsíðuviðtalið er við Bubba
Morthens. Viðtalinu fylgir teiknað
plakat. Þá eru fleiri viðtöl. Sextán er
48 blaðsíður að stærð, prentað í
offseti og lit. Það kostar 22 krónur í
lausasölu en einnig er hægt að fá
tímaritið í áskrift.
Gils Guðmundsson: FRÁ YSTU NESJUM II Hendrik Ottósson:
Safn skemmtilegra
vestfirskra þátta.
SKUGGSJA
Meðal efnis þessa bindis er veigamik-
ill þáttur um höfuðbólið Vatnsfjörð við
ísafjarðardjúp og höfðingja þá og
presta, sem þar hafa gert garðinn fræg-
an. Ritgerö er um Sigurð skurð, önnur
um skáldið og ævintýramanninn Álf
Magnússon og hin þriðja um þróunar-
sögu Bolungarvíkur, auk margskonar
annars efnis i bundnu og óbundnu máli.
Þetta er þjóðleg bók og bráðskemmti-
leg aflestrar.
BÚKABÚO OUVERS STEINS SE
|
GVENDUR JÓNS,
prakkarasögur
úr Vesturbænum
Þessar prakkarasögur úr Vesturbæn-
um eru fyrír löngu orðnar sígildar. Hver
getur gleymt persónum eins og Hensa
og Kidda bróöur hans, bræðrunum Júlla
og Nílla, Eika Bech og Kela Grjóta,
Hákonarbæjarbræðrunum og Sigga í
Kapteinshúsinu eða Þorvaldi pólití. Þeir,
sem ekki hafa kynnst þessum persón-
um, eru öfundsverðir, svo skemmtilegar
eru frásagnir af þeim við fyrsta lestur.
Hinir rifja fagnandi upp gömul kynni við
þessa óviðjafnanlegu prakkara.
SKUGGSJÁ
BÓKABÚO OUVERS STEINS SF