Morgunblaðið - 23.09.1983, Page 16

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER1983
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1983
17
fHttgunHftfrtfe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 230 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 18 kr. eintakiö.
Evrópu-
eldflaugarnar
Enn á ný hafa aðildarríki
Atlantshafsbandalagsins
sameinast um nýja sáttatil-
lögu Bandaríkjastjórnar sem
miðar að því að fá Sovétmenn
til að fækka kjarnorkueld-
flaugum í Evrópu. Á miðviku-
daginn skýrði Ronald Reagan,
Bandaríkjaforseti, frá því að
Bandaríkjamenn hefðu þann
dag enn einu sinni lagt fram
nýjar hugmyndir í eldflauga-
viðræðunum í Genf, sem hóf-
ust í nóvember 1980. Sjötta
lota viðræðnanna stendur nú
yfir og sumir kalla hana úr-
slitalotuna. Viðræðurnar eiga
rætur að rekja til ákvörðunar
utanríkisráðherrafundar Atl-
antshafsbandalagsins í des-
ember 1979 þar sem tekin var
tvíþætt ákvörðun: (a) hafist
yrði handa við að smíða og
koma fyrir í 5 Vestur-Evrópu-
ríkjum 572 bandarískum
kjarnorkueldflaugum til að
svara þeirri hættu sem SS-20
kjarnorkueldflaugar Sovét-
manna valda; (b) hafnar yrðu
viðræður við Sovétmenn um
að allar Evrópueldflaugar
yrðu fjarlægðar, tækist sam-
komulag um það yrði banda-
rísku eldflaugunum 527 ekki
komið fyrir. Sjötta viðræðu-
lotan í Genf er kölluð úrslita-
lota vegna þess að í desember
verður hafist handa við að
setja bandarísku eldflaugarn-
ar upp í Vestur-Þýskalandi,
Bretlandi og á Ítalíu náist ekki
samkomulag í Genf.
Nú sést því víða haldið fram
að haustið verði „heitt" í
Vestur-Þýskalandi og Bret-
landi en með því er vísað til
þess að ýmsar þær hreyfingar
sem síðan á árinu 1980 hafa
barist gegn því að hin tví-
þætta ákvörðun NATO frá
1979 komist til framkvæmda
ætli að beita valdi til að koma
í veg fyrir uppsetningu eld-
flauganna. Frá því að ákvörð-
unin var tekin 1979 og póli-
tískar deilur hófust um hana
hafa farið fram þingkosningar
í Bretlandi, á Ítalíu og í
Vestur-Þýskalandi, þeim lönd-
um sem helst koma við sögu
vegna móttöku á eldflaugun-
um. í öllum löndunum þremur
hafa ríkisstjórnir að kosning-
um loknum litið svo á sem
kjósendur hafi veitt þeim um-
boð til að framfylgja ákvörðun
NATO frá 1979. Eldflauga-
andstæðingarhir eru því kall-
aðir saman á „alþingi götunn-
ar“ til að hindra framkvæmd
stjórnvaldsákvarðana. At-
hyglisvert er að vestur-
evrópskir jafnaðarmenn sem
héldu £* stjórnartaumunum í
Danmörku, Noregi og Vestur-
Þýskalandi í desember 1979 og
studdu NATO-ákvörðunina
hafa nú söðlað um og vilja
fresta uppsetningu bandarísku
eldflauganna í von um að Sov-
étmenn skipti um skoðun í
Genf.
Þeir einu sem hafa sýnt
sveigjanleika í viðræðunum í
Genf eru Bandaríkjamenn.
Upphaflega lagði Ronald
Reagan fram hugmyndina um
svokallaða „núll-lausn“, það er
að allar Evrópueldflaugar
yrðu þurrkaðar út. Á það
mega Sovétmenn ekki heyra
minnst. Síðan hefur ýmsum
tillögum verið hreyft af vest-
rænni hálfu jafnframt því sem
kröfu Sovétmanna um að
franskar og breskar kjarn-
orkueldflaugar verði taldar til
Evrópueldflauga hefur verið
eindregið hafnað, ekki síst af
frönskum jafnaðarmönnum.
Sovétmenn hafa haldið fast í
þá skoðun að með einkaeign á
meðaldrægum kjarnorkueld-
flaugum í Evrópu séu þeir að
skapa jafnvægi og jafnstöðu.
Þessa röksemd notuðu Sovét-
menn þegar þeir áttu 100 SS-
20 eldflaugar og þessa sömu
röksemd nota þeir þegar þeir
eiga meira en 350 SS-20 eld-
flaugar án þess að nokkuð hafi
breyst á Vesturlöndum.
Eins og málum er háttað
vegna þvermóðsku Kremlverja
sýnist ljóst að hafist verður
handa við að koma bandarísku
kjarnorkueldflaugunum fyrir í
Vestur-Evrópu í desember
næstkomandi, hvort þær verða
að lokum 572 eða færri virðist
nú til umræðu í Genf, en ekki
hitt hvort til uppsetningar
kemur eða ekki. Sovétmenn
vilja auðvitað ekki að einokun
þeirra á Evrópueldflaugunum
sé afnumin. Þeir vilja geta
ógnað með þeim í því skyni að
skapa hræðslugæði meðal
Vestur-Evrópubúa.
Þótt samkomulag takist
ekki í þessari lotu Genfarvið-
ræðnanna er ljóst að þar með
er samningaviðræðum um nið-
urskurð kjarnorkuvopna í
Evrópu ekki lokið. Þráðurinn
slitnar ekki þótt kjarnorkufor-
skot Sovétmanna hverfi og
hótanir þeirra um að tortím-
ingin sé á næsta leiti eru ekk-
ert nýnæmi. Og með öllu er
ástæðulaust að láta þær hót-
anir hræða sig svo að menn
gleymi því hyldýpi sem er
milli sanns friðarvilja lýðræð-
isþjóðanna og miskunnarlauss
hernaðaranda sovéskra ráða-
manna sem síðast fékk útrás
þegar suður-kóreska farþega-
flugvélin var sko^in niður með
köldu blóði.
Bítilóðir á Broadway:
Hálft hundrað
bítlalaga
Bítlakynslóðin kemur saman í kvöld og rifjar upp gamlar minningar og
gömul lög þegar 35 manna hópur undir stjórn Gunnars Þórðarsonar
flytur rúmlega tveggja stunda langa skemmtidagskrá um „Bítlaæðið" í
veitingahúsinu Broadway. Þar syngja fjórtán vinsælustu söngvarar þess
tíma hálft hundrað laga, innlendra og erlendra, við undirleik tólf manna
hljómsveitar Gunnars.
Skemmtunin verður endurtek-
in á sunnudagskvöldið og verða
þá liðsmenn keflvísku „bítla-
hljómsveitarinnar" Hljóma
heiðursgestir en 5. október nk.
eru tuttugu ár liðin síðan Hljóm-
ar komu fyrst fram opinberlega.
Söngvararnir, sem koma fram á
skemmtuninni er hefur yfir-
skriftina Bítlaæðið, eru Þorgeir
Ástvaldsson og Halldór Krist-
insson (Tempó), Engilbert Jen-
sen (Hljómum), Sigursteinn Há-
konarson (Dúmbó), Ólafur Þór-
arinsson (Mánum), Þuríður Sig-
urðardóttir, Magnús Sigmunds-
son og Jóhann Helgason, Pálmi
Gunnarsson, Jóhann G. Jó-
hannsson (óðmönnum), Pétur
W. Kristjánsson (Pops o.fl.)
Rúnar Júlíusson (Hljómum),
Jónas R. Jónsson (Flowers) og
Björgvin Halldórsson (Bendix).
Kynnir og sögumaður verður
Páll Þorsteinsson, útvarpsmað-
Pétur Krtstjánsson kom víða við á
Bítlatímanum — hér æfir hann
„Friday On My Mind“ með
hljómsveit Gunnars Þórðarsonar.
ur
Mbl./KrÍ8tján Örn Elíasson.
Jóhann G. Jóhannsson syngur í fyrsta skipti opinberlega „Don’t Try To
Fool Me“.
Ólafur Þórarinsson og hljómsveit-
in Mánar réðu ölhi austan fjalls —
hann syngur hér bítlalagið „I’m
Down" með tilþrifum.
Menntaskólinn f Kópavogi:
Tíunda starfsárið
hefst í nýju húsnæði
Nýtt merki skólans hafið hátt á loft í höndura þeirra Ingólfs Þorkelsson-
ar, skólastjóra (t.h.) og Sveins Gíslasonar, formanns skólafélagsins.
í kaffisamsætinu sem haldið var í Menntaskólanum að lokinni setningar-
athöfninni var margt um manninn og voru nemendur jafnt sem kennarar
önnum kafnir við að bera fram veitingar.
„Menntaskólinn er óska-
barn þessa bæjarfélags og er
það von okkar allra að hann
megi dafna í framtíðinni, á
sama hátt og hann hefur vaxið
og þrifíst til þessa,“ sagði séra
Þorbergur Kristjánsson m.a. í
gær, þegar hann ávarpaði gesti
á setningarathöfn Menntaskól-
ans í Kópavogi. Fór athöfnin
fram í Kópavogskirkju og var
kirkjan þéttsetin. Meðal gesta
var menntamálaráðherra, frú
Ragnhildur Helgadóttir. í
ræðu sinni rakti hún tildrög
skólans og stofnun og óskaði
Kópavogsbúum til hamingju
með að hafa nú loks flutt skól-
ann í viðunandi húsnæði, en á
þessu ári hefur menntaskólinn
kennslu í húsi því sem áður
var Víghólaskóli. Má kalla
nýja húsnæðið afmælisgjöf til
skólans, því að nú eru liðin tíu
ár frá því hann var settur í
fyrsta sinn, þann 22.september
1973. Einnig fluttu ræður við
setningarathöfnina Ingólfur
Þorkelsson, skólastjóri
menntaskólans, Hákon Sigur-
björnsson, formaður skóla-
nefndar, Þorsteinn Helgason,
formaður kennarafélags skól-
ans og Sveinn Gíslason, nem-
andi og formaður skólafélags-
ins. Skólakórinn söng og Þór-
unn Guðmundsdóttir lék á
flautu.
„Við stjórnendur og
starfsmenn Menntaskólans í
Kópavogi viljum leiðbeina
nemendum af festu, án þess
að teyma þá. Við viljum gefa
þeim sýn til allra átta, en
leggjum þeim helst í sjálfs-
vald í hvaða átt þeir fara, og
við viljum fremur kenna
þeim að hugsa en að innræta
þeim hvað þeir eigi að
hugsa.“ Á þennan veg voru
orð Ingólfs skólastjóra þegar
hann ávarpaði nemendur og
sagði skólann settan. Að lok-
inni kirkjuathöfn var gestum
boðið á opið hús í mennta-
skólanum, en þar afhjúpaði
skólastjóri nýtt merki skól-
Hið nýja húsnæði Menntaskólans { Kópavogi, sem áður var Víghólaskóli.
„Það er von mín að skólinn megi
miðla sem bestri kunnáttu og auka
sjálfstæði nemenda." Frú Ragn-
hildur Helgadóttir, menntamála-
ráðherra ávarpar gesti við setn-
ingarathöfnina.
ans. Merkið er tákn skólans í
sveitarfélaginu og er í útliti
nokkuð líkt merki Kópavogs.
Eins og áður segir er nú
merkisár í sögu Menntaskól-
ans í Kópavogi. Tíu ár eru
liðin frá stofnun hans og
skólinn flytur nú í nýtt hús-
næði. Til þessa hefur kennsl-
an farið fram í álmu sem
byggð var við Kópavogsskóla
árið 1973. Þó fyrirsjáanlegt
sé að hið nýja húsnæði dugar
ekki til frambúðar þá fylgir
þessarri breytingu sá kostur
að byggingarmöguleikar á
skólalóðinni eru miklir.
Nú eru innritaðir í
menntaskólann 454 nemend-
ur, en á fyrsta starfsári hans
stunduðu 110 manns þar
nám. 34 kennarar eru við
skólann og er kennt á níu
sviðum. í vetur verður kennt
í skólanum eftir þremur
kerfum. Elstu nemendur eru
í menntaskólakerfi, nemend-
ur þriðja bekkjar í áfanga-
kerfi og nemendur annars og
þriðja bekkjar í fjölbrauta-
kerfi.
Kostar 180 milljónir
að ljúka við byggingu
Þjóðarbókhlöðunnar
— þegar hefur verið varið 90 milljónum króna
í bókhlöðuna miðað við núgildandi verðlag
Morgunblaftið/Kristján Einarsson.
Undanfarid hefur verið unnið að frágangi þaks og klæðningu 3. og 4. hæðar Þjóðarbókhlöðunn-
ar. Er bókhlaðan klædd í rauða japanska álskikkju.
Fjármögnun húsnæðislánakerfisins:
Stærstur hluti úr lífeyrissjóðum
KOSTNAÐUR við húsnæðislána-
kerfið á næsta ári og vegna hækk-
ana lána í ár nemur að því er fé-
lagsmálaráðherra upplýsti á blaða-
mannafundi í gær 1.800 til 1.850
millj. kr. í fjárlagafrumvarpi fyrir
árið 1984 eru 400 millj. kr., 200
millj. kr. til Byggingarsjóðs ríkisins
og 200 millj. kr. til Byggingarsjóðs
verkamanna. Á lánsfjáráætlun eru
1,2 milljarðar kr., sem að sögn
ráðherrans er fyrirhugað að ná að
stærstum hluta úr lífeyrissjóðum
landsmanna. Þeim 250 millj. kr.
sem á vantar sagði hann að fyrir-
hugað væri að ná inn annað hvort
sem einhvers konar sparilánum,
eða með nýtingu lagaheimildar um
aukna sölu spariskírteina ríkis-
sjóðs.
Lífeyrissjóðir eiga nú að greiða
sem svarar 40% af ráðstöfunarfé
sínu til ýmissa opinberra sjóða.
Sagði félagsmálaráðherra að það
hlutfall væri áætiað 1,2 til 1,5
milljarður á árinu 1984. Sagði
hann ríkisstjórnina hafa í
hyggju að taka stærsta hlutann
af þessu fé í byggingarsjóðina.
Ekki væri endanlega ákveðið
hvar það sem á vantaði yrði tek-
ið.
Tekjur til Byggingarsjóðs
verkamanna eru áætlaðar 400
millj. kr. á árinu 1984, 200 millj.
kr. á fjárlögum og 200 í lánsfjár-
áætlun.
EINS OG fram kom í fréttum um
Þjóðarbókhlöðu fyrr í sumar, hefur
að undanförnu verið unnið þar að
tveimur þáttum, þaksmíði og ein-
angrun og klæðningu 3. og 4. hæðar.
Báðum þessum þáttum ætti að vera
lokið í næsta mánuði. Þegar þeim
lýkur hefur frá upphafi verið varið til
Þjóðarbókhlöðunnar 40 milljónum
og 864 þúsundum króna, eða um 90
milljónum króna miðað við verðlag í
dag. í áætlun hönnuða frá því í vor
um að Ijúka bókhlöðusmíðinni á
næstu fjónun árum er gert ráð fyrir,
að til þess þurfi 180 milljónir króna
'miðað við núverandi verðlag. Eftir
því að dæma er þriðjuni verksins
lokið.
Þessar upplýsingar fengust hjá
Finnboga Guðmundssyni, lands-
bókaverði, en hann er formaður
hyggingarnefndar bókhlöðunnar.
Finnbogi sagði að innréttingar í
hús sem þetta væru eðli sínu sam-
kvæmt dýrar, og vægju þær
þyngst af því sem eftir er. Um
framhaldið sagði Finnbogi:
„Næsti áfangi er frágangur í
kjallara bókhlöðunnar og lagnir í
kjallara og stigahús, ásamt því að
setja upp tækjabúnað vegna hita-
kerfis og loftræstingar. Þessi
áfangi felur meðal annars í sér, að
komið verði hita í húsið.
Annar þáttur er múrverk. Er
þar veigamest ílögn í öll gólf, utan
kjallaragólf, og flísalögn á 2. hæð
og í stigahúsum. Samhliða þessu
þarf að loka húsinu td fulls og
koma gleri í fjórar hæðiT“
Um peningahliðina hafði Finn-
bogi þetta að segja:
„Þótt viðbúið sé, vegna hins ál-
menna ástands, að á næsta ári
verði að fara hæg^r en lagt er til í
tillögum byggingarnefndar, verð-
ur þó vonandi unnt að halda
Kosið að afturvirknin hefði náð lengra
— segir Pétur J. Eiríksson, talsmaður áhugamanna um húsnæðismál
áfram hægt og bítandi. Og ég veit
að Ragnhildur Helgadóttir,
menntamálaráðherra, hefur full-
an hug á því.
Bygging Þjóðarbókhlöðunnar er
komin á þann rekspöl, að henni
verður að ljúka á allra næstu ár-
um, enda eiga þrjár stofnanir vöxt
sinn og viðgang undir því: Lands-
bókasafn og Háskólabókasafn,
sem sameinuð verða í hirvni nýju
bókhlöðu og Þjóðskjalasafn, sem
fær allt safnahúsið við Hverfis-
götu til sinna nota þegar Lands-
bókasafnið flyst vestur á Mela.“
„VIÐ ERUM að mörgu leyti mjög
ánægðir með það að komið hefur
verið að verulegu leyti til móts við
okkar kröfur. Fyrir utan það að lán
hafa verið hækkuð og lengd, þá hef-
ur verið tekin upp ákveðin aft-
urvirkni til þeirra sem byggðu eða
keyptu á árunum frá 1981, og þá
ekki aðeins til þeirra sem byggðu
eða keyptu í fyrsta sinn,“ sagði Pét-
ur J. Eiríksson nagfræðingur, einn
af forsvarsmönnum áhugamanna-
hóps um húsnæðismál, er Mbl.
spurði hann álits á samþykktum
ríkisstjórnarinnar í lánamálum hús-
byggjenda.
Pétur sagði einnig: „Við hefð-
um hins vegar kosið að þessi aft-
urvirkni hefði náð lengra og við
teljum að hún sé ekki fullnægj-
andi. Það er kaldhæðnislegt að
þeir sern harðast lentu í óðaverð-
bólgu, * ertum framlögum til
husnæðislána og ítrekuðum
kjaraskerðingum, það er að segja
þeir sem fóru út í húsbyggingar
eða kaup á árinu 1981, bera
minnst úr býtum. 50% viðbótar-
lán við þá krónutölu sem húsnæð-
isstjórnarlánið var þá er ekki
mikill peningur. Þar er réttlæt-
inu ekki fullnægt."