Morgunblaðið - 30.10.1983, Qupperneq 18

66
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. OKTÓBER 1983
JOHANNES
BRAHMS
Á þessu ári hefur þess verið
minnst víða um heim, að 150 ár
eru liðin frá fæðingu tónskálds-
ins Jóhannesar Brahms. Brahms
skipar bekk með fremstu tón-
snillingum sígildrar tónlistar og
um hann sagði Robert Schu-
mann eitt sinn, að engu þeirra
tónskálda, sem þá þekktust,
mvndi fara betur en honum
skikkja Beethovens. Það var
raunar Schumann, sem fyrstur
vakti athygli á hæfdeikum
Brahms, í grein í þýska tónlist-
arblaðinu „Neue Zeitschrift ftir
Musik“ árið 1853, þar sem hann
fagnaði þessu unga og áður
óþekkta tónskáldi, sem nú hefði
„birst allt í einu sem alskapaður
snillingur, eins og Mínerva úr
höfði Kronions", eins og það
var orðað. Hin lofsamlegu um-
mæli þessa virta meistara vöktu
að vonum mikla athygli og jafn-
framt deilur en síðan hefur nafn
Brahms verið skráð meðal hinna
mestu í heimi tónlistarinnar.
Jóhannes Brahms fæddist í
Hamborg hinn 7. maí árið 1833.
Hann var af ungverskum ættum,
en faðir hans var veitingamaður
og jafnframt hljóðfæraleikari í
borgarhljómsveit Hamborgar.
Brahms ólst því upp í andrúms-
lofti þar sem tónlist var í háveg-
um höfð og hefur það eflaust átt
sinn þátt í að þroska með honum
á hæfileika sem í honum bjuggu.
bernsku átti hann þó í útistöðum
við föður sinn vegna tónlistarinn-
ar þar sem þá greindi á um nám
sonarins og framtíðaráform.
Gamli maðurinn vildi láta hann
læra á fiðlu svo að hann gæti sem
fyrst fengið stöðu í einhverri
hljómsveitinni, en fjölskyldan bjó
við kröpp kjör og því aðkallandi að
Jóhannes gæti sem fyrst farið að
vinna fyrir sér. En strákurinn var
þrjóskur og vildi læra píanóleik og
hljómfræði, en það taldi karl faðir
hans hina mestu tímasóun og fyr-
irhyggjuleysi, enda gat hann ekki,
fremur en aðrir, séð fyrir hæfi-
leika drengsins og þá framtið sem
beið hans. Strákur hafði sitt fram
og faðir hans veitti honum tilsögn
í undirstöðuatriðum tónfræðinnar
og síðan hóf hann nám hjá ágæt-
um tónlistarmönnum í Hamborg
og hlaut síðan framhaldsmenntun
hjá hinum þekkta hljómfræðingi
Ed. Marxen og píanóleikaranum
Cossel.
Brahms kom fyrst fram opin-
berlega á hljómleikum þegar hann
var fjórtán ára gamall og vakti þá
strax athygli sem afbragðs píanó-
leikari. Á efnisskránni var meðal
annars verk eftir hann sjálfan,
„Tilbrigði við þjóðlag", og þótti
tónsmíðin benda til athyglis-
verðra hæfileika hjá hinum unga
listamanni. Þess varð snemma
vart í fari Brahms, að hann gaf sig
allan að list sinni og iðkaði hana
af fullkominni einlægni og alvöru
og snemma gerði hann sér far um
að tileinka sér allt hið besta hjá
eldri tónskáldum, sem hann taldi
sér fremri og meiri, en hann hafði
einkum mikið dálæti á verkum
þeirra Bachs og Beethovens.
Árið 1853 hélt ungverski fiðlu-
snillingurinn Remenyi tónleika í
Hamborg og Brahms slóst síðan í
för með honum og héldu þeir tón-
leika víðsvegar í Norður-Þýska-
landi. Á því ferðalagi kynntist
Brahms fiðluleikaranum Joseph
Joachim og tókst með þeim innileg
vinátta, sem aldrei bar skugga á,
meðan báðir lifðu. Joachim var
konsertmeistari í Hannover er
fundum þeirra Brahms bar fyrst
saman, nokkrum árum eldri en
Brahms, en þá þegar orðinn fræg-
ur maður. Eftir að Joachim hafði
heyrt til Brahms á hijómleikum
kynnti hann sér nokkrar tónsmíð-
ar hans og þóttist sjá, að hér væri
á ferðinni efni í mikinn snilling.
Hann skrifaði Liszt, sem þá var f
Weimar, og bað hann að greiða
götu Brahms, en Liszt var jafnan
boðinn og búinn til að liðsinna
ungum listamönnum. Brahms hélt
því til Weimar þar sem Liszt vildi
allt fyrir hann gera, en engu að
síður féll Brahms dvölin þar illa
og fór þaðan eftir skamma við-
dvöl.
Brahms fór til Göttingen þar
sem hann hitti aftur Joachim vin
sinn og dvöldu þeir þar saman í
nokkra mánuði. Joachim kom því
svo fyrir að Brahms fór til fundar
við Schumann, sem þá var í Dúss-
eldorf, og tók Schumann honum
tveim höndum. Brahms var þá um
tvítugt og er Schumann hafði litið
á tónsmíðar hans varð hann svo
íslenskar og finnskar
kuldahúfur úr skinni
á böm og
fullorðna
fsl. Mokkaskinnhúfur, herra
Verð kr. 655,-
Finnskar skinnhúfur, Bisan
herra. Verð kr. 2.390,-
Bamahúfur, Mokka
slærð S M.L.XL. Verðkr. 420 -
Dömuhúfur, gæruskinn,
stærð S.M.L. Verð kr. 775,-
Skínnlúffur
á böm og fullorðna
Barnaiúffur. stærð 4-6-8-10
Verð kr. 190,-
Lúffur á fullorðna,
stærð S.M.L.XL.
Verð kr. 440,-
er kominn
Sendum ‘
um allan heim.
RAflMAGERÐIN
HAFNARSTRÆTI 19
Sendum í póstkröfu —
Simi 17910 og 12001
Ný byrjendanámskeiö
hefjast 2. nóvember
Innritun og upplýsingar í síma 83295 alla virka
daga frá kl. 13—22.
JÚDÓDEILD ÁRMANNS
ÁRMÚLA 32.