Morgunblaðið - 08.12.1983, Blaðsíða 4

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 1983
Nokkur útkjálkasjónarmið um
skrif Braga Ásgeirssonar
— eftir Valgarð
Stefánsson
Oft hef ég lesið skrif Braga Ás-
geirssonar, og oft hefur hann fært
mig nær þeim lífsviðburðum sem
hann hefur upplifað, skrif af þeim
toga tel ég jákvæð og uppbyggj-
andi og þau eru vafalaust kær-
komin þeim sem komast hvergi.
Þótt skrif Braga séu að vísu mis-
jöfn, eins og gengur og gerist hjá
þeim sem skrifa mikið, þá held ég
að hann hefði betur látið ógert að
ausa úr penna sínum í nýjasta
laugardagsblaði Morgunblaðsins.
í raun falla þau skrif um sig sjálf.
Þau eru skrifuð af svo mikilli ill-
kvittni. En ég skil raunar ekki þá
illsku sem hleypur í manninn f
hvert skipti sem Akureyringar
eiga í hlut.
Bragi segist hafa lagt í mikinn
kostnað vegna sýningar sinnár á
Akureyri og hann telur það móðg-
un við sig að Menningarsjóður
hafi ekki greitt niður kostnaðinn
með því að kaupa af honum eins
og eitt verk. Ég get ekki í fljótu
bragði séð að það sé neitt ódýrara
fyrir Akureyring að sýna í
Reykjavík, og ég veit ekki til þess
að Listasafn íslands eða Reykja-
víkurborg hlaupi upp til handa og
fóta og kaupi verk iistamannanna
eða að áhorfendur bíði í röðum
fyrir utan sýningarsalina við
opnun sýninganna eins og Bragi
hafði vænst við opnun sýningar
sinnar á Akureyri. Skrif Braga um
Akureyri hafa líka verið af þeim
toga, að það er eins og hann bíði
færis til þess að kveða þá í kútinn.
Jafnvel burtfluttir Akureyringar,
menn sem hafa flutt suður fyrir
áratugum, verða að „akureyrskum
málurum", sem útleggst á máli
gagnrýnandans, Braga Ásgeirs-
sonar, vondur málari. Maðurinn
skrifar semsé gagnrýni um menn
eftir því hvar þeir eru fæddir á
lengdar- og breiddargráðum.
Þessi raunar fáu skrif Braga um
„akureyrska listamenn" hafa ein-
kennst af þessu alla tíð og hann
fylgir því vel eftir að „akureyrskur
málari", sé og verði stimpill sem
skuli varast eins og skemmdar
appelsínur. Raunar eru skrif
Morgunblaðsins um menningar-
mál í höfðustað Norðurlands kapí-
tuli útaf fyrir sig. Reglan virðist
vera sú að þegja um þær sýningar
sem haldnar eru á Akureyri, nema
í stuttum fréttatilkynningum, inn
á milli fasteignaauglýsinga, svo
það sé nú öruggt að enginn taki
eftir þeim nema þeir sem eru að
pæla í íbúðarkaupum. Morgun-
blaðið flytur nefnilega fátt annað
en stórslysa- og brunafréttir frá
Akureyri enda hafa fréttaritarar
blaðsins víst í öðru að snúast en að
þefa uppi alla þá listviðburði sem
eiga sér stað fyrir norðan. Þeir eru
víst búnir að fá sig fullsadda af
menningu fyrir löngu, greyin, eða
hafa fengið þau fyrirmæli hjá rit-
stjórum blaðsins að menning á
Akureyri sé á svo lágu plani að
hún sé ekki umsagnarverð. En ég
hef nú umborið Moggann í u.þ.b.
15 ár sem áskrifandi, þrátt fyrir
allt, og það er náttúrulega prýðis
verkefni fyrir sálfræðing að kom-
ast að því hversvegna svo sé, þeg-
ar mér finnst blaðið svona ómögu-
legt, með tilliti til akureyrskra
fréttaskrifa. En það er annað mál.
Mér féll heldur ekki orðalag Braga
um hús eitt á Akureyri er Berlín
nefnist. Bragi kallar húsið aflóga,
sem útteggst að það sé í svo slæmu
ástandi að jafna bæri það við
jörðu hið allra fyrsta. Og Bragi
bætir um betur og uppnefnir húsið
á smekklausan hátt eftir einhverj-
um pólitískum skoðunum húsráð-
anda á neðri hæð, þessi aulafyndni
fer dálítið í mínar fínu taugar, ég
þekki nefnilega vel til, þar sem
tengdaforeldrar mínir búa á efri
hæð hússins og mér hefur fundist
húsið hafa haldið fullri reisn þrátt
fyrir háan aldur, að utan sem inn-
an. Á efri hæðinni er reyndar að
finna heilt listasafn, listaverka-
bækur og glæsilegt steinasafn sem
bera smekk húsráðanda gott vitni.
En Bragi virðist hafa komið að
húsinu snemma morguns, nývakn-
aður. En kannski þurfa gagnrýn-
endur lengri svefn en aðrir, og
þeir verði ekki dómbærir fyrr en
eftir nokkurra tíma vöku. Já. Mér
virðist Bragi haldinn illkynjuðu
Akureyrarofnæmi og líklega væri
eina lækningin sú að Morgunblað-
ið sendi hann í útlegð til Akureyr-
ar í svo sem eitt ár, til þess að
gera hann ónæman fyrir sýklin-
um. Og svo Bragi sé ekki einn til
frásagnar um sýningu sína á Ak-
ureyri vil ég segja þetta: Honum
nægja ekki löng viðtöl sem hann
lét taka við sig í sambandi við
hana, þótt þau viðtöl taki vart
minna pláss en umsagnir í Morg-
unblaðinu um allar þær sýningar
sem haldnar hafa verið á Akureyri
á árinu. En auðvitað telur Bragi
sjálfan sig svo miklu merkilegri
en það að hann geti umborið það
að þagað sé um sýninguna, og
óttast að hún falli í gleymsku og
komist ekki í annála. í sýn-
ingarskrá umræddrar sýningar tí-
undaði Bragi langan listferil sinn,
líklega í þeirri von að Akureyr-
ingar féllu fyrir sjálfshólinu og
keyptu helst upp sýninguna. En
Akureyringar eru nú sem betur
fer ekki þannig þenkjandi að þeim
finnist sá listamaður eitthvað
snjallari sem hefur haldið 50 sýn-
ingar en sá sem hefur haldið 5. Ég
held að afrekaferill skipti í raun
engu. Það er náttúrulega prívat-
mál listamanns, hvort hann temur
sér hógværð eða stórmennsku í
kynningu á sjálfum sér. Kaupend-
ur listaverka á Akureyri láta það
barasta ekkert hafa áhrif á sig.
Það eru gæði myndanna, ekki nafn
listamannsins, sem vega þyngst,
persónuleg kynning ræður þó allt-
af einhverju og verðlag eins og
alltaf, það er lögmálið. Hvað eró-
tíkina varðar sem birtist í mynd-
um Braga, þá var hún sárasak-
laus, og ég held að engum skoð-
anda hafi staðið stuggur af. Bragi
matar-og kaffistell
frá Rosenthal tol18
Suomt
Suomi postulínið frá Rosenthal á
sér fáa líka, enda er lögð ótrúleg
vinna í framleiðslu þess. Suomi
er hannað af Timo Sarpaneva.
í raun og veru er ekkert postulin
fullkomið. En Suomi er það
postulín, sem listamenn Rosen-
thal telja einna fullkomnast.
Suomi er gljáð í handavinnu.
Vélar skila ekki nægilega finlegri
vinnu. Hluti af framleiðslu Suomi
er valinn til skreytingar með gulli
og hvítagulli af heimsfrægum
listamönnum.
Komið og skoðið Suomi í Ros-
enthalverzluninni.
Lotus: Frábært matar- og kaffistell hannað af
Björn Wiinblad. Glasasett og hnífapör í sama
stíl. Lítið á gjafavöruúrvalið í Rosenthal verzl-
uninni, — skoðið jólaplatta, mánaðardiska og
postulín.
Rosenthal vörur. Gullfallegar — gulltryggðar.
Romanze
Romanze — dýrindisstell frá Ros-
enthal. Fágað form. Því sem næst
gegnsætt postulín. Romanze er
árangur margra ára þróunar í efn-
isblöndun og framleiðsluaðferð-
uni. Þess vegna hefur Wiinblad og
Wohlrab tekist að hanna svokallað
meistaraverk: Romanze — dýr-
indisstell frá Rosenthal.
studio-linie
Á.EINARSSON & FUNK HF
Laugavegi 85
SÍMI 18400
Valgarður Stefánsson
skreytir grein sína í lokin með
kvæði eftir Davíð Stefánsson og ég
vil ekki vera miklu minni maður
(að sjálfsögðu) en nota þó bara
stöku sem ég lærði fyrir langa
löngu og tileinka stökuna sjálfs-
óánægju listgagnrýnandans og
listamannsins. Stakan er svona:
Rekur frá sér rokna kviður
á ropum varð ei stans
en innblásturinn gekk allur niður
ötuðust buxur listamanns.
Vinsamlegast,
Valgarður Stefánsson, Akureyri.
Valgardur Stefánsson er starfs-
maður sjúkrahússins i Akureyri.
Siáifmenntadur myndlistarmaður.
ístjórn Menningarsamtaka Norð-
urlands.
Aths. ritstj.:
Gagnrýnendur Morgunblaðsins
skrifa sínar umsagnir að sjálf-
sögðu án tillits til hverjir í hiut
eiga, eða hvar þeir eru búsettir á
landinu. Karp greinarhöfundar
um annað er út í bláinn. Listgagn-
rýnendur blaðsins skrifa sínar
skoðanir án tillits til annarra og
dylgjur um, að öðruvísi sé skrifað
um Akureyringa í Morgunblaðinu
en annað fólk á landinu, eru stað-
lausir stafir. Eitt sinn bjuggu
þjóðskáld á Akureyri og þar búa
enn góð skáld, sem sinnt er, eins
og þau eiga skilið, þar fer fram
blómleg leiklistarstarfsemi, sem
vakið hefur athygli, ekki síst í
Morgunblaðinu, og sú tónlist og
myndlist, sem verð er góðra um-
sagna að dómi listgagnrýnenda
blaðsins, fer ekki fram hjá iesend-
um þess. Annars verður greinar-
höfundur að snúa sér til fréttarit-
ara Morgunblaðsins á Akureyri og
óska eftir nánari umfjöllum um
myndlist þar í bæ, ef ástæða er til,
auk þess, sem blaðið stendur
ávallt opið forystumönnum menn-
ingarmála í hinum fagra höfuð-
stað Norðurlands. Þar eru víðfræg
menntasetur og andans mönnum í
lófa lagið að láta rödd Akureyrar
heyrast á síðum blaðs allra lands-
manna. En um leið og við vísum á
bug persónulegum aðdróttunum
greinarhöfundar að Braga Ás-
geirssyni, sem allir sanngjarnir
menn vita að leggur sig fram um
vönduð vinnubrögð og réttsýni,
vill Morgunblaðið hvetja Valgarð
Stefánsson og aðra listáhugamenn
á Akureyri til að leggja nú hönd á
plóginn, svo að hlutur norðlenska
höfuðstaðarins verði mikill í blað-
inu okkar. Valgarði Stefánssyni er
óskað allra heilla í framtíðinni og
sérstakar kveðjur eru sendar ak-
ureyrskum listamönnum í þeirri
von, að einhver þeirra eigi eftir að
skipa sæti jöfranna séra Matthí-
asar og Davíðs Stefánssonar.
Höfóar til
.fólksíöllum
starfsgreinum!