Alþýðublaðið - 20.09.1920, Síða 1

Crefið út af A.lþýduflokkuuus.
1920
Mánudaginn 20. september.
215. tölubl.
£jirkreppan eykst.
Fyrir nokkru síðaa flaug sú
saga um bæinn, að maður einn
hefði gefið út 1500 kr. ávísun á
banka, þar sem hann átti aðeins
2 kr. inni, og þótti mönnum, sem
von var, athæfi þetta ekki sem
fallegast.
En hvað skal segja um íslands-
banka, sem gefur Iandssjóði miljón
króna ávísun á Privatbankann í
JChöfn, sem Privatbankinn neitar
að borga sökum þess, hvað ís-
landsbanki er honum skuldugur.
Hvers vegna gaf íslandsbanki
ivísunina; er hugsaalegt að hann
hafi ekki vitað hvernig reikningun-
um milli hans og Privatbankans
var varið?
Það þarf varla að efast um það,
að ritstjóri Vísis og aðrir skósvein-
ar íslandsbanka segi þetta ósann-
indi, eins og þeir sögðu það
ósannindi, að bankinn hefði neitað
að „yfirfæra" fé íyrir póststjórnina.
Sn siík mótmæli munu koma þeim
að litlu haldi, sem einu sinni eru
búnir að sýna sig ósannindamenn.
Það er heldur ekki ósennilegt, að
Bjarni frá Vogi og ritstjóri Vísis,
hinn sjálfkjörni þingmaður Reyk-
víkinga, Jakob Möller, hefji nú
ákafar árásir á Privatbankann,
fyrir að hafa ekki borgað ávisun
íslandsbanka. En almenningur skil-
ar fyr en skeilur í tönnum, og
veit að slíkar árásir eru aðeins
gerðar til þess, að leiða athyglina
frá hinum eiginlega sökudólg — ís-
landsbanka — og svipar þessu at-
hæfi til þess, þegar krummi
krunkar ákaft á vorin á fimtu
eða sjöttu bergsnös frá hreiðri
sínu, til þess með þvf að leiða
athygli þess sem er að nálgast
það, frá ungum sínum. Munurian
aðeins, að hér eru það ungarnir
sem krunka, til þess að leiða at-
hyglið frá krumma.
Mýiega mátti lesa í grein í
Vísi, eftir Bjarna frá Vogi, að
Privatbankinn væri aðaleigandi
íslandsbanka. Það þarf því varla
að efa það, að þeim sem stjórna
Privatbankanum sé vel kunnugt
um alian hag íslandsbanka, og
bendir það ekki á gott fyrir síðar-
nefnda bankann, ef þeir, sem bezt
þekkja til um hag hans, reyna
sem fyrst að ná öllu sínu.
Hvað hefir bankinn til trygging-
ar á öðrum tug miljóna króna í
seðlum, sem hann hefir gefið út?
Hann hefir 700 þús. krónur t
gulli.
Og hvað hefir hann annað?
Hann hefir hlutafé sitt, sem er
4'/a miljón og varasjóðinn, sem
er 33/4 miljón kr.
En hvað hefir hann svo til
tryggingar þeim 15 milj. kr. af
sparifé er menn eiga í bankanum?
Hvernig fer ef fiskhringsmenn-
irnir draga að seija jafn lengi og
síidareigendur í fyrra — þar til
fiskurinn er orðinn ónýtur. Hvað
verður þá um sparifjáreigendur.
Hvað ætli þeir fái þá mikið af fé
sinu ?
Alþbl. vill endurtáka hér það
sem það er raargbúið að segja
áður: Landið yerður að yfirtaka
bankann í tíma, þ. e. áður en
hann, sumpart á kostnað lántak-
enda, sumpart á kostnað spari-
fjáreigenda og annara landsmanna
fær tækifæri tii þess, að aka
þannig seglum, að hiuthafarnir
bíði ekkert tjón af hruni hans.
Xolavsnðræðin isjirzkn
Blaðinu hefir borist eftirfarandi
skeyti frá fréttaritara þess á ísa-
firði:
Eldiviðarskortur og stórvandræði
neiti Landsverziunin áfram um
kol. Mótekja lítil, og hefir mórinn
ónýzt vegna stöðugra rigninga.
Síðan höfum vér átt tai við
fréttaritarann um þetta, og sagði
hann að stjórnarráðið hefði borið
því við, að^ ástæðulaust væri að
setja kol á land á ísafirði, þar
sem kaupmenn hefðu boðist til
að birgja bæinn með þessu elds-
neyti. En nú hefir það komið á
daginn, að enginn hafi iofað þessu
á ísafirði og falli þá sú ástæða
úr gildi.
Eftir upplýsingum þeim er vér
höfum ieitað oss um málið hér,
þá stafa ísfirzku kolavandræðin
eingöngu af því, að ísfirzkir kaup-
rnenn ætluðu að birgja bæinn upp
með kolum, en hefir ekki tekist
það, og er skiljanlegt að þeir segi
nú þar vestra, að þeir hafi aldrei
„iofað" að gera það. En hvers
vegaa hafa þeir farið að tilkynna
það hér í Stjórnarráði og Lands-
verzlun að þeir ætluðu að flytja
inn kol? Vitaniega til þess að
Landsverzlunin flytti ekki kol til
ísafjarðar, en nú þegar þessum
kaupmönnura hefir ekki tekist að
útvega kolin, þá hafi þeir aldreí
„lofað" þeim, og svo er almenn-
ingur á lsafirði eldsneytislaus fyrir
bragðið 1
Þar eð þetta er töluvert þýð-
ingarmikið mál fyrir almenning á
ísafirði, hefir Alþbl. leitað allra
upplýsinga um það, og er af-
staða þessa kolaraáls sem hér
segir:
Kaupmenn hafa fyrir nokkru
gefist upp við útvega ísfirðingum
kol, og tilkynt það hjer í Rvík.
Hefir landsverzlunin síðan reyat
að útvega kolafarm til ísafjarðar,
og tekist það. Er sá farmur 600
smál. og er búist við að hann
geti komið til ísafjarðar um mán-
aðamótin. Að sögn var samið um
hann svo tímanlega að kolaverk-
fallið hefir ekki áhrif á afhend-
ingu hans í Bretlandi að því er
þeir sem kolin selja þar, ætla, en
verði það móti vonum, sendir
landsverzlunin ísfirðingum kol
héðan.
Séu kolavandræðin ísfirsku aft-
ur já móti nú þegar orðin sv»
mikii að ísfirðingar þoli ekki bið-
ina til mánaðarmóta, verður aö
senda þeim eitthvað af koluta