Morgunblaðið - 04.01.1984, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. JANÚAR 1984
25
Átti að gefa jólakett-
inum Reykhólaféð?
— eftir Svein
Guðmundsson
Eins og margir vita er
Reykhólaféð af Kleifastofni og
Múlastofni.
Fyrir 30 árum hef ég skrifað
eftir mínum ágæta kennara í
sauðfjárrækt, dr. Halldóri Páls-
syni, eftirfarandi.
Kleifaféð er líklega blandað er-
lendu fé fyrir 150 til 200 árum.
Þetta fé virðist hafa lifað af kláð-
ann og niðurskurðinn. Kleifaféð
nær útbreiðslu frá Stað í Stein-
grímsfirði. Það breiðist út um
Gilsfjörð, Barðaströnd, norður í
Húnavantssýslur og alla leið aust-
ur í Mýrdal.
Um kjötgæði segir Halldór að
Kleifaféð skerist afar vel og sé
kjötprósenta 40 til 50%, en lærin
eru misjöfn.
Ullin er sérkennileg. Sæmilega
mikil, en gróf. Þel allmikið, en
gróft.
Út af Kleifafé eru allmargir
stofnar og þar á meðal Múlastofn-
inn, en hann er þangað kominn úr
Steingrímsfirði. Halldór segir að
það sé ullarmesta fé á Vestfjörð-
um. Þel er mikið en gróft. Á Hesti
hafa fengist af gemlingi frá Múla
4 kg af ull. Persónulega segist
Halldór kunna betur við hvítleitt
fé.
Að sjálfsögðu er hér stiklað á
stóru, en þessar tilvitnanir eru að-
eins gerðar til þess að sýna fram á
hvaðan Reykhólaféð er komið og
hvers megi vænta af því.
Síðastliðin 22 ár hefur verið
unnið markvisst að því á Reykhól-
um, undir yfirstjórn dr. Stefáns
Aðalsteinssonar, að rækta þetta fé
og þar sem undirritaður hefur bú-
ið á næsta bæ þá hefur hann getað
fylgst með þeim athyglisverðu
breytingum sem stofninn hefur
tekið og áróðurinn gegn Reykhóla-
fénu orðið ómarkvissari með
hverju árinu sem líður.
Nú hefur það verið svo á undan-
förnum árum að þeir sem tala um
sauðfjárrækt og hafa haft aðstöðu
til þess að hafa áhrif í þeim efnum
hafa hallast á sveif með Hests-
fénu. Það fé hefur verið ræktað
með aðra eiginleika í huga, sem
ekki verður farið út í hér.
Að sjálfsögðu er rúm fyrir báða
þessa stofna og reyndar aðra
stofna sem verið er að rækta hér á
landi. Það er ekki rúm fyrir
„apartheid“-stefnu, ekki einu sinni
í sauðfjárrækt á íslandi.
Allir góðir vísindamenn ráðast
ekki á aðra vísindamenn án fullra
raka og þeir sem leggja fyrir sig
vísindastörf af heilum hug, eða
leiðbeiningarstörf, reyna að kynna
sér málin til hlítar og reyna svo að
miðla öðrum af reynslu sinni.
Þegar stjórn Rannsóknarstofn-
unar landbúnaðarins (Rala) hafði
tekið þá ákvörðun að leggja niður
sauðfjárbúið á Reykhólum fór ég
að spyrjast fyrir um það, hvort
stjórnin hefði komið að Reykhól-
um þegar féð var á húsi og dæmt
af eigin reynslu og var ég upplýst-
ur um að svo væri ekki.
Ákvörðun Rala var tekin þegar
dr. Stefán Aðalsteinsson var er-
lendis. Ekkert bendir til þess að
svo mikið hafi legið á að ekki hafi
mátt bíða í nokkra daga. Hins veg-
ar mun forsvarsmaður stjórnar
Rala ekki vera til viðtals fyrr en
eftir áramót.
Ég hef verið að velta því fyrir
mér í hverra þágu þessi stjórn
ynni og eftirfarandi spurningar
koma í hugann:
Vinnur stjórn Rala fyrir bænd-
ur? Ekki með því að taka handa-
hófsgerðar og órökstuddar
ákvarðanir.
Vinnur stjórn Rala í þágu iðn-
aðarins? Nei, við höfum ekki það
mikið af úrvals hráefni. Þar eiga
íslenskir bændur að bæta úr og
það er einmitt það sem Tilrauna-
stöðin á Reykhólum er að gera.
Tekur stjórn Rala þessa ákvörð-
un vegna offramleiðslu á kjöti?
Gæti verið, en engum heilvita
bónda myndi detta í hug að bregða
fæti fyrir þá sem vilja bæta af-
komu þeirra.
Er stjórn Rala að hugsa um
neytendur? Varla, vegna þess að
vísitölubúið er 440 ærgildi og árið
1982 gáfu 100 Reykhólaær af sér
ull sem nam 8 dilksverðum fram
yfir það sem 100 ám á vísitölubúi
Sveinn Guðmundsson
„Allir góðir vísinda-
menn ráðast ekki á aðra
vísindamenn án fullra
raka og þeir, sem leggja
fyrir sig vísindastörf af
heilum hug eða leið-
beiningarstörf, reyna að
kynna sér málin til hlít-
ar og reyna svo að miðla
öðrum af reynslu sinni.“
er ætlað að gefa af sér í ull. Sé
þetta framreiknað þá kemur
aukningin á vísitölubúið 35 dilkum
meira. Kostnaður er auðvitað dá-
lítið meiri, en meirihlutinn ætti að
koma neytendum til góða í lækk-
uðu vöruverði. Væntaniega láta
neytendasamtökin þessar stað-
reyndir til sín taka og styðja fast
við þá sem vilja fá að rækta áfram
Reykhólastofninn og láta hann
sýna hvað í honum býr.
Hvar er það sem hér er á ferð-
inni? Bændur eiga fullan rétt á því
að þeim sé gefin full skýring á því
hvað það sé sem hér er til um-
ræðu. Þjóðin öll á heimtingu á því
að gefin séu fullkomin svör.
Var þrýstingur á stórn Rala svo
mikill frá landbúnaðarráðuneyt-
inu, að hún varð að láta undan
nauðug viljug? Þessari spurningu
ætla ég ■ Stéttarsambandi bænda
og Búnaðarþingi að fá svör við.
Eitt er víst að tilraunastöðv-
arnar úti á landi hafa verið í fjár-
svelti. Ef ekki er hægt að gera til-
raunir í landbúnaði nema á
Keldnaholti, þá á íslenskur land-
búnaður sér ekki viðreisnar von.
Ef þessi stjórnarsamþykkt Rala
voru mistök, sem ég er að vona,
ber að leiðrétta þau. Sannir vís-
indamenn leita alltaf sannleikans
hvort sem hann er persónum
þeirra í vil eða ekki.
Að sjálfsögðu eru stjórnarmenn
Rala mannlegir eins og aðrir og að
ég best veit eru stjórnarmenn
Rala allir mætustu menn, en þessi
stjómarsamþykkt Rala er alvar-
leg mistök, sem verður að ræða.
Þó ég líti svo á að enn vanti
dálítið á að kalla megi Reykhóla-
stofninn sérstakt kyn, þá er rækt-
un hans komin það langt að tími
er kominn til þess að dreifa hon-
um til bænda og það ætti að vera
auðvelt á tækniöld.
Ef ég man rétt frá því að ég var
ráðunautur þá eru margir bændur
tilbúnir að ræða málin. Til þeirra
og annarra hugsandi bænda beini
ég þessu máli til frekari fyrir-
greiðslu. Látið þá sem hallmæla
Reykhólafénu færa haldgóð rök
fyrir máli sínu. Látið þá ekki
sleppa með sleggjudóma og gífur-
yrði.
Að lokum ætla ég að telja upp
helstu kosti Reykhólastofnsins.
Göllunum ætla ég að sleppa svo að
andstæðingar Reykhólafjárins
geti lagt eitthvað til málanna.
1. Reykhólaféð hefur mikla og
hreinhvíta ull og þyngsta reyfið
sem hefur fengist á Reykhólum er
6,6 kg. Ullin er mjög góð til allrar
vinnslu sem þarf að vanda til.
2. Reykhólastofninn hefur mikil
og góð skinngæði og er það nær
óplægður akur að framleiða úr
þessum skinnum pelsa. Tilraunir
sem gerðar hafa verið lofa mjög
góðu.
3. Reykhólaféð er frjósamt.
4. Reykhólaféð hefur ágæt kjöt-
gæði og skerst vel.
5. Ær af Reykhólastofni eru mjög
góðar mæður og auðvelt að venja
undir þær í flestum tilfellum.
6. Reykhólaféð rekst yfirleitt vel
og er þolið.
Bændur og neytendur, standið
vörð um Reykhólastofninn. Ég er
sannfærður um að það er hagur
beggja. Leyfið honum að þróast á
Reykhólabúinu um komandi ár.
Svcinn Oudmundsson er kennari
að Reykhóium.

Þrýstimælar
Allar stæröir og geröir
Jfe-JL
Sötoiiflmiigtuiir
J£>xfi)®®@tn)
Vesturgötu 16, sími 13280
HITAMÆLAR
Vesturgötu 16,
sími 13280.

HAPPORÆTTISLÁN RlKISSJÓÐS
SKULDABRÉF E
10. DRATTUR 27. DESEMBER 1983
VIMN1NGSUPPH€Ð KR. 10.000
7304 9935 190
VINNINGSUPPHCD KR. 1.000
340 4397
2166 5724
3099 10537
6 5301
48 3325
94 5367
123 3382
232 5506
387 5602
435 5789
632 3798
686 6002
736 6284
802 6326
922 6490
933 6587
1003 6728
1030 6765
1113 6793
1373 6926
1465 7080
1744 7176
1848 7182
1945 7312
1955 7346
1969 7493
2143 7310
2294 7580
2323 7696
2465 7838
2323 8048
2678 8073
2699 8157
2703 8269
3148 8511
3377 8551
3503 8681
3569 8781
3766 8794
3818 8833
3883 8933
4358 9083
4626 9098
4686 9119
4740 9125
3136 9605
5194 9643
SKRA um vinninga
VINNINGSUPPHCÐ KR. 5.000
ÓSÓTTIR VINNINGAR ’JR E - FLOKKI
27. dese«oer '98J
ösóttir vtnntnqsr úr 7. dret'
Vinmngsupphaó S.000,00 Kr.
»9081
Vinninqsupphaö 100,00 kr.
81)4
11584 19379 23489 27488 38641 16522
12741 22044 23818 31246 39508 16525
14085 22309 26929 34709 2769 11183 1768«
3314 12903 1794F
) KR. 100 6668 1 3602 18248
9739 15289 20569 25816 30482 34627
9775 15354 20572 26101 30935 34922
9956 15467 20777 26165 31149 35002 Vinnings upph*ö 10.000 ,00 kr.
10012 15593 20870 26637 31161 35112
10039 15912 20926 27101 31206 35434
10314 15996 21275 27107 31257 35442 Vtnningsuppheö 1.000, 00 kr.
10645 16231 21298 27292 31501 35648
10683 16481 21351 27324 31878 35675
10698 16660 21410 27354 31883 35695
10781 16670 21566 27416 31973 35700
10846 16678 22223 27549 31981 35746 278 4872
10932 16686 22248 27697 31986 35824 991 4922
11087 16745 22392 27714 32042 35861 1027
11125 17072 22428 27728 32081 35922 1227 6075 10316
11421 17074 22493 27961 32107 35933 2363 6187 10485
11422 17082 22915 28028 32210 36142 2400 6521 10615
11553 17115 23080 28Ó76 32231 36357 2924 7475 10621
11876 17454 23223 28135 32320 36389 3977 8026 11160
11954 17457 23326 28144 32436 36395
11999 17469 23363 28246 32451 36673
12001 17493 23372 28314 32483 36687
12084 17519 23664 28340 32509 37099
12207 17593 23739 28565 32545 37169 ómóttir vinntngar úr 9. drvttt
12237 17677 23764 28823 32644 37292
12420 17722 23810 28930 32773 37872 Vinningsupph*ö 1.000,
12955 17887 23815 29265 32856 37989 1153 9394 26846
12988 17949 23867 29295 32875 38036
13070 18045 23933 29364 33021 38154 Vinntngsuppherö 100,00 kr .
13160 18267 23959 29523 33059 38222 301 2800 94 78
13366 18336 24111 29575 33257 38277 3352 9516
13453 18548 24116 29637 33294 38446 9911
13468 18864 24171 29676 33463 38584 837 10500
13517 18981 24476 29925 33612 38645 8 38 4457 10780
13580 19314 24515 29954 33615 38717 1734 11174
13728 19536 24567 30036 33652 38760 11571
14011 19676 24599 30103 33743 38810 12818
14051 19819 24628 30147 33892 39115
14223 19846 24727 30166 34037 39136 13915
14489 19936 24764 30180 34124 39338 15719
14526 20082 24972 30278 34155 39712
14689 20180 25303 30364 34241 39787
14841 20257 25318 30405 34276 39815
15052 20401 25445 30411 34340
15207 20442 25458 30422 34539
FJARMALARADUNEYTIÐ
rcykjavik 27. DESEMÞER 1983
I8S42
2062)
20644
20662
2I68S
21696
11550
11959
12184
12789
15416
16465
17422
18483
16865
17349
17490
17689
17882
17930
18444
18555
18709
19250
19806
20020
20971
20980
Vinningsupphaö 1.003,00 kr.
206.9 25316 38892
22630
2353)
24470
2S627
27570
2 7802
2 7864
2809 3
28810
29924
30641
3)42)
31708
31734
34203
Vinmnqsuppheö 5.000,00 kr.
26107
19822
20807
20960
2)241
21287
21844
22720
23338
23529
24030
24051
25406
26034
26465
.26478
26526
26685
27567
27863
28877
31147
31245
31426
32110
21617
21652
21698
21699
21776
22393
22850
22989
24012
24277
24486
24613
25331
25357
25882
26332
26470
2 7057
27329
27344
27427
27583
27935
28085
28584
28593
29540
29671
29950
306 34
30677
31424
31507
32072
32171
32337
32396
32496
32585
32607
32940
34141
355ll
35827
37784
38609
38716
32342
35152
37117
37347
37354
37394
37664
37791
34163
34193
34408
35026
35345
35873
37160
37322
37683
37889
37999
38047
38 389
38466
VÉLA-TENGI
7 I 2
Allar geröir
Öxull — í — öxul.
Öxull — í — flans.
Flans — í — flans.
Tengið aldrei stál — í — stál,
hafið eitthvað mjúkt á milli,
ekki skekkju og titring milli
tsekja.
Allar stœrðir fastar og frá-
tengjanlegar
Söiuiiítii&iyigjiyr
<J£>xrí)©®@(n) <&
Vesturgötu 16, sími 13280