Morgunblaðið - 03.06.1984, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. JÚNÍ 1984
47
„Grás)eppuhjónin“ Lilja Armannsdóttir og Sigurður Garóarsson gera Söllu klára fyrir næstu veiðiferð.

— En er grásleppan ofveidd eins
og flestir fiskistofnar?
„Nei það held ég ekki," sagði
Þorsteinn, „þetta hefur ekki verið
það mikið stundað. Það er ekki
fyrr en núna sem stóru bátarnir
hafa sótt í þetta."
Einn af þessum
„undan-
þágugemsum“
Næst fórum við um borð í skut-
togarann Svein Jónsson KE-9 þar
sem hann var við bryggju í Sand-
gerðishöfn. Þar voru iðnaðarmenn
og fleiri landkrabbar að undirbúa
skipið á veiðar og enginn skipverji
sjáanlegur. „Vélstjórinn fór niður-
að aftan," sagði einhver og við
þangað. Eftir nokkra leit í skúma-
skotum vélarrúmsins fundum við
vélstjórann sem reyndist vera
Hallmann Sigurðsson, 2. vélstjóri,
þar sem hann var að gera við ein-
hverja framandlega hluti á verk-
stæðinu. „Bara þetta venjulega,
það er yfirleitt stanslaus vinna
þann tíma sem stoppað er og veitir
ekki af,“ sagði Hallmann þegar við
spurðum hann hvað hann væri að
gera.
„Nei, nei, það er ágætt í flestum
tilfellum," sagði Hallmann að-
spurður um hvort ekki væri leið-
inlegt að vera niðri í vélarrúmi,
„það er allavega hlýrra á veturna.
Annars er ég búinn að kynnast
hinu lika og væri ekki hérna niðri
ef mér líkaði hitt betur."
— Er vélstjórastarfið ekki mik-
ið ábyrgðarstarf?
Því svaraði Hallmann: “Vissu-
lega er það mikið ábyrgðarstarf
hjá 1. vélstjóra sem ber ábyrgðina
og mest hvílir á, enda er þetta orð-
ið 7 til 8 ára nám, með smiðju-
tíma, til að fá full réttindi. Ég er
einn af þessum umtöluðu undan-
þágugemsum, aðeins með 12 vikna
mótornámskeið og réttindi á 500
hestöfl."
Hvernig líst þér á umræðuna
um þau mál öll í vetur?
„Éf þeir ætla að stoppa allar
undanþágur þá stoppa þeir helft-
ina af flotanum. Það er ef til vill
það eina rétta eins og ástandið er
orðið á fiskistofnunum í dag.
Launin eru orðin svo lág og þessir
menn geta gengið í svo mörg störf
í Iandi að þeir fara ekkert út á sjó
með þær tekjur sem upp úr því er
að hafa.“
Hvað er til ráða?
„Albesta ráðið er að laga kaup-
ið. Sjómenn eru almennt mjög
óánægðir, enda hefur þetta versn-
að mikið síðustu tvö árin eða svo,
bæði hefur þorskurinn minnkað
og fiskverðið ekki hækkað sem
skyldi.“
— Hvernig er vinnuaðstaðan
um borð?
„Hún er ágæt. Hér eru engir at-
vinnusjúkdómar, nema helst
heyrnarleysið — en það getur þá
aiveg eins hafa verið komið áður.
Þetta hafa mest verið 8—9 daga
túrar hjá okkur, en þar sem við
erum þrír vélstjórarnir fáum við
frí þriðja hvern túr og er það svo-
sem ágætt," sagði Hallmann Sig-
urðsson.
Eina „grá-
sleppukerlingin“
í Sandgerði
Síðust til að verða fyrir barðinu
á Morgunblaðsmönnum í þessari
Sandgerðisrispu urðu grásleppu-
hjónin Sigurður Garðarsson og Lilja
Ármannsdóttir, en þau voru nýlega
komin frá því að vitja grásleppu-
netanna og voru að gera klárt
fyrir næsta dag. Við vildum auð-
vitað vita hvort Lilja væri eina
„grásleppukerlingin" á landinu (til
samræmis við grásleppukarl þó
það eigi varla við Lilju, því hún er
ung kona). „Hún er að minnsta
kosti eini kvenmaðurinn á grá-
sleppu frá Sandgerði," sagði Sig-
urður og kvaðst hann reyndar ekki
vita um neina aðra slíka á land-
inu.
Aðspurður um verkaskipting-
una um borð, sagði Sigurður að
Lilja væri „nú eiginlega skipstjór-
inn“ en hann hásetinn. Aflinn hjá
þeim á Söllu, en svo heitir trillan
þeirra, var tregur þennan daginn,
náði ekki alveg 100 „sleppum".
Sigurður er loðnusjómaður á vet-
urna og er með grásleppuútgerð-
ina sem aðalatvinnu á sumrin en
Lilja vinnur í frystihúsi á veturna
og gætir auk þess bús og barna.
— Hvaða taugar ber grásleppu-
karlinn og loðnusjómaðurinn til
sjómannadagsins?
„Sjómannadagurinn hefur alltaf
miklu hlutverki að gegna í mínum
huga.
Eg hef verið á sjónum í 12—13
ár og hann skiptir máli fyrir
mann. Ég geri mér alltaf daga-
mun, fylgist með skemmtiatriðun-
um og svo fær maður sér í glas um
kvöldið eins og vera ber ..."
Texti: HBj.
Ljósm.: Júlíus
laust. Góð fríholt voru höfð á
milli eyjunnar og mótorbátsins.
Loks var hafinn dráttur og á
svipstundu voru komnar um 80
kindur út í stóra mótorbátinn og
nokkrir krakkar, til að hindra
ráp á fénu um dekkið.
Þá skeður það. Eins og hleypt
væri af skoti verður höfnin að
einu brimsogi. Kolófært á
svipstundu. Við þessa breytingu
slítur báturinn af sér öll fram-
bönd og reif upp flesta festi bolt-
ana í eyjunni. Aðeins festingin
að aftan hélt.
Báturinn fór frá að framan,
sló skrúfunni í eyjuna og vélin
snarstoppaði. Eitt band hélt
bátnum og stórgrýtið fáum
metrum til hliðar. Við það að
skrúfan slóst í breyttist skurður
hennar, úr hlutlausu og í fullt
áfram. Það var lán! Hver stjórn-
aði því?
Sá ég hvað verða vildi. Þurfti
því skjót og fljót handbrögð. Ég
hafði ávallt með mér í slíkum
ferðum flugbeittan hníf. Tek ég
stökk niður úr miðri Hafnar-
brekku og niður á steðjan og
kasta mér um borð. Náði ég
lunningunni og segi við Guð-
mann Guðmundsson frá Brekku-
húsi í Eyjum: „Setjum vélina í
gang.“ Ég hafði verið vélstjóri á
þessum báti veturinn áður og
Guðmann hafði verið skipstjóri
og vélstjóri með bátinn. Vorum
við því öllum hnútum kunnugir.
Settum við mótorinn í ræsistöðu,
kveiktum á „cigarettum" fyrir
vélina. Spurði ég Guðmann:
„Hvort viltu skjóta á vélina loft-
inu, eða vera á olíulampanum?"
Hann vildi skjóta. Það tókst.
Hún — vélin — tók þungt við sér
og fór að snúast. Afturbandið
hélt og rétti það bátinn af. Kom
nú hnífurinn sér vel og skar ég
bandið umsvifalaust sundur, en
það var svert fléttað nælontóg.
Um leið og báturinn var laus,
miðaði honum hægt út höfnina
og smájók vélin við hraðann á
snúningi sínum. Náðum við
bátnum út og björguðum honum,
fénu og börnunum sem voru um
borð. Það var mikið Guðs lán. i
Héldum við norður fyrir eyjuna
og vestur með og að Hvannhillu,
sem snýr gegnt norð-vestri. Þar
var ládautt og fólkið allt sem var
uppi kom nú niður þetta einstigi
og gekk vel að koma því fyrir um
borð. Haldið var til heimferðar
og endaði ferðin á mjög farsælan
hátt og miklu betur en á horfð-
ist. Hljótt var um ferð þessa, því
þarna var augljós stórkostleg
hætta, sem þögnin geymdi best.
Allt um það, þá skeði þarna
kraftaverk, svo Guðmann, sem
áratugum hefir stundað sjó og
oft lent í misjöfnu, meðal annars
á Skíðblaðnir, þegar Sighvatur
Bjamason á Erlingi, náði bátn-
um frá ógnandi hættu við Faxa-
sker, taldi við undirritaðan, að
hættan í áðurnefndri ferð hefði
ekki verið minni. Hann er hollur
sá er hlífir og fáir fá oftar að
reyna það en sæfarendur. ís-
lenskir sjómenn. Til hamingju
með sjómannadaginn. Náð og
miskunn Drottins veri ykkar
vernd og hlíf.
Einar J. Gíslason
Hraðskreiðasti bátur á
íslandi til sölu
Báturinn er 21 fet norskur
sérsmíðaður keppnisbátur
Vél: 350 chevy
Borg Warner gírkassi
Stern Power keppnisdrif.
Með bátnum fylgir 2ja hásinga vagn með
fjöðrum, dempurum, bremsum og Ijósum
Verðhugmynd 650.000.
Verulegur staðgreiðsluafsláttur.
Báturinn er staðsettur á athafnasvæði Snarfara í
Elliðavogi.
Upplýsingar gefur Gunnar í vinnusíma 84473 alla
virka daga.
Furusófasett meö leöri, furusófaborö.
Eldhúsborö og bekkir.
Verd aðeins kr. 6.870,-.
Hringlótt eldhúsboró og stólar.
Góð greiðslukjör.
Opið sunnudag kl. 14—16.
Húsgagnavemlun Reykjavíkurvegi 68,
Hafnarfiröi, sími 54343.