Morgunblaðið - 21.12.1984, Qupperneq 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 1984
I PRESTSEMBÆTTUM
O/o

Engin guöfrædileg
deila hefur á þessari öld
verið eins djúpstæð og
langvarandi og deilan um
hvort konur eigi að
gegna prestsembætti. Er
sú skipan komst á voru
2000 ára gamlar venjur
brotnar á bak aftur. En
þessi íhaldssemi átti sér
líka skýringar í biblíunni.
Páll postuli segir svo um
stöðu konunnar innan
safnaðanna: „Hún á að
þegja á samkomunum (1.
Kor. 14. 33 f.) og vera
manninum undirgefm, og
hún má ekki vera læri-
meistari. (1 Tim. 2:11FF.)
Hafa þeir, sem bókstaf-
lega trúa á orðið ekki vilj-
að vidurkenna að for-
sendur voru allt aðrar á
tímum Páls postula og
víljað halda fast við þess-
ar tilskipanir. En tímarnir
breytast og mennirnir
með. Nú er svo komið að
konur gegna prestsemb-
ætti víða um heim innan
mótmælendakirkjunnar. í
Bandaríkjunum hafa
sumir söfnuðir vígt konur
til prestsstarfa í yfir eitt
hundrað ár. En flest lönd
færðust í þessa frjáls
lyndisátt úpp úr 1950 en
ennþá eru þó konur
miklum minnihluta starf
andi presta í heimínum
og gegna þá einkum
starfi presta á stofnun
um, spítulum eða fang
elsum, eða í afskekktari
sóknum eða aðstoðar
prestsstörf. En þróunin
er nokkuð hröð og á
Norðurlöndum eru
nokkrar konur orðnar
prófastar og í Bandaríkj-
unum hafa nokkrar kon-
ur tekið biskupsvígslu.
En lítum ögn á þróunina
hér á landi og hvaö er að
gerast á hinum Noröur-
londunum í þessum efn-
um. í Danmörku, sem
varö fyrst til að vígja
kvenprest af Noröurlönd-
unum eða árið 1948, þá
eru starfandi kvenprestar
300—400 talsins af 1800
prestum í landinu. Og
rúmlega helmingur
þeirra, sem stunda guð-
fræðinám við háskólana
þar nú, er konur.
Hér á landi útskrifaðist
fyrsta konan úr guð-
fræðideild árið 1945 en
hún vígöist aldrei til
prests. Þetta er frú Geir-
þrúöur Hildur Bernhöft, fyrsti elli-
málafulltrúi Reykjavíkurborgar.
Næst útskrifaöist sem guðfræöing-
ur frú Auöur Eir Vilhjálmsdóttir eöa
áriö 1962 og varð hún fyrsta konan
til aö vigast til prest en þaö var áriö
1974. Vígöist hún þá til Súganda-
fjaröar. Nú er hún sóknarprestur í
Þykkvabæjarprestakalli. Voriö
1978 útskrifuöust þær Þórhildur
Ólafs Sigurlinnadóttir, húsmóöir og
framkvæmdastjóri Kirkjuritsins og
Miyako Þóröarson. Þórhildur hefur
enn ekki vígst en Miyako er prestur
heyrnleysingja. Næstar komu þær,
Dalla Þóröardóttir, Hanna María
Pétursdóttir og Agnes Sigurðar-
dóttir, en þær útskrifuðust 1981.
Dala er sóknarprestur á Bíldudal,
Hanna María var til skamms tíma
sóknarprestur aö Ásum í Skaft-
ártungum en maöur hennar,
Siguröur Árni Þóröarson, tók
vígslu og gegnir nú prestakall-
inu og Agnes er æskulýös-
fulltrúi þjóökirkjunnar.
I Noregi eru 60 vígöir kvenprest-
ar af 168, sem lokið hafa guöfræöi-
námi, af þeim eru aöeins 40 i föstu
starfi og enginn þeirra er í háu
embætti innan kirkjunnar og aöeins
5 eru sóknarþrestar.
I Noregi hefa kvenþrestar meö
sér sérstök samtök, sem kalla sig
Norsk Kvinnelig Teologforening.
Markmiö félagsins er aö vinna aö
málefnum kvenpresta og kvenguö-
fræöistúdenta. Þaö eru þó sérstök
mál, sem þær bera einkum fyrir
brjósti, meöal annars beita þær sér
gegn ofbeldi á konum. Þá hafa þær
sent miöstjórn prestafélagsins þar í
landi bréf þar sem þær krefjast
þess, aö þar sé aö minnsta kosti ein
kona í miöstjórnni.
Kvenprestar í Noregi hafa líka
bent á aö þaö er nauösynlegt aö
prestar geti átt aögang aö hluta-
starfi.
í Svíþjóö starfa um 300 kven-
prestar og margir þeirra eru yfir-
menn söfnuða og starfa auk þess á
ýmsum nýjum sviöum. Hins vegar
er hart deilt um þessi mál og sumir
telja aö jafnvel liggi viö klofningi
innan kirkjunnar. Einn biskupinn
þar í landi neitar alfariö aö vigja
A-rfrQ
Viö jólaguösþjónuatu hjá séra
Sólveígu Láru.
Hór þjónar séra Agnes fyrir altari.
Hvernig upplifa
þær hlutverk sitt?
Rætt viö Solveigu Láru Guömundsdóttur,
aöstoöarprest viö Bústaöakirkju, Agnesi
Siguröardóttur, æskulýösfulltrús t. óökirkj-
unnar, Hönnu Maríu Pétursdóttur, prest aö
Ásum í Skaftártungum og Döllu Þóröardótt-
ur sóknarprest á Bíldudal.
Sóra Hanna María í ræóustól.
Solveig Lára Guömundsdóttir út-
skrifaöist svo í febrúar '83 en hún
er aöstoöarprestur í Bústaöasókn.
Viö háskólann hér á landi eru nú
59 guöfræóinemar viö nám þar af
eru 23 konur, fjölgar konum sífellt í
þessu námi.
Ljósm./Páll StefánsBon.
konur og stofnuö hafa veriö sérstök
kirkjuleg samtök sem eru á móti
þjónustu kvenþresta. Löggjafinn
hefur hins vegar lagt ríka áherslu á
jafnrétti kvenna til þessa starfs og
nokkrir biskupar neita aö vigja
karla til prestsembætta nema aö
Morgunblaötð/Arnl Sæberg
þeir lofi aö starfa í fullri samvinnu
viö kvenpresta.
í Finnlandi hafa konur ekki enn
fengiö vígslu en meirihluti guö-
fræöinema um langt skeiö hafa ver-
iö konur. Þær sem útskrifast hafa
hinsvegar starfaö í söfnuöum sem
svokallaöir lektorar, sem vinna öll
störf prests nema aö annast sakra-
mentin, skírn og kvöldmáltíð.
Á finnska kirkjuþinginu i vor var
þaö fellt enn einu sinni aö veita
konum vígslu og sögöu margar
konur sig af því tilefni úr kirkjunni,
en taliö er aö eftir aö nýtt kirkjuþing
hefur veriO kosið verði úrslit önnur.
Hinn nýi erkibiskup Finna hefur sett
þetta mál mjög á oddinn.
En hvernig hefur kvenprestunum
svona almennt veriö tekiö? í bók-
inni Ordination of Woman in Ecum-
enical Perspective, sem gefin er út
af Alkirkjuráöinu þar sem gerö er
svolitil úttekt á stööu kvenpresta,
segir aö kvenprestum hafi yfirleitt
veriö vel tekið af sóknarbörnunum
sjálfum en konurnar hafi átt í erfiö-