Morgunblaðið - 21.12.1984, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 1984
B 7
eiginlegu merkingu. í sumum frum-
stæöum þjóöfélögum er tónlistin
hreinlega lífiö sjálft, þegar erfið-
leikar bjáta á er hún eini raunveru-
leikinn. Ekki einhver snobbmed-
alía, eins og fyrir fólk sem flykkist
á symfóníutónleika bara til aö sýna
sig, en lokar svo eyrunum fyrir
mússíkinni. En með vinsæla tónlist
i dag aftur á móti, popptónlistina;
hennar hlutverk er aö halda liöinu í
góöum filíng, siglandi aö feigöar-
ósi.
Evróputúr
Meö þessu síöasta gullkorni
lauk kannski alvarlegasta hluta
samræönanna. Fljótlega uppúr því
var fariö út í upprifjun á hljóm-
leikaferö um Evrópu sem þau hafa
veriö á undanfarnar vikur. Sú för
gaf þeim tækifæri til aö kynnast
fólki af mismunandi þjóöerni og
spjalla viö þaö, Jón og Gunnu
hinna ýmsu landa. Og þau sögöu
þennan túr hafa veriö kraftaverk
fyrir þá sök aö þrátt fyrir aö þau
væru á feröalagi í einn og hálfan
mánuö á meginlandinu og hálfan
mánuö á Islandi, meö öllum þeim
kostnaöi sem því fylgir fyrir stóra
tækjum vædda hljómsveit, þá
komu þau ekki aðeins út á ríflega
sléttu peningalega, heldur líka
nokkurn veginn heil á geðsmun-
um.
Og viötökurnar voru gegnum-
sneitt mjög góöar, þótt þær væru
misjafnar nokkuö. í Hamborg til
dæmis var þetta hreint víti, áhorf-
endur eitthvaö um sextíu og þaö er
vonlaust aö fá nokkra svörun frá
svona fáum. Gestirnir léku sér aö
því að kasta bjórmottum í bandið.
Á endanum fékk Einar örn mottu í
augaö frá náunga sem haföi veriö
aö henda allt kvöldiö. Einar varö
svo reiöur aö hann æddi út í sal-
inn, þreif upp stól og ætlaöi aö
berja manninn sem varö svo
hræddur aö hann flýöi undir borö.
Allir í salnum frusu, nema hljóm-
sveitin; þau hin héldu bara áfram
aö spila. Þá loksins skildi liöið aö
þaö þýddi ekkert aö vera meö ein-
hverja bjórmottustæla, heldur varð
aö taka bandiö alvarlega. Á þess-
um konsert var líka slatti af íslend-
ingum sem komu bara af því þarna
var íslensk hljómsveit á feröinni,
aö ööru leyti skifti þaö þá engu
máli hvort þaö voru Kukl eöa
Dúmbó & Steini.
Þaö var þó eitthvað annaö uppi
á teningnum í Rotterdam. Þar voru
átta þúsund manns í salnum og
svörunin svo rosaleg aö þaö minnti
á Bítlatónleika i gamla daga. Þetta
var á árlegri tónlistarhátíö sem
heitir Pandora’s Box, og meö Kukli
þetta áriö voru nöfn á borö viö
John Cale, Tom Verlaine, Psychic
TV, The Fall og Johnny Thunders.
Aöstandendur hátiöarinnar eru
þeir sömu og sjá um Rolling Ston-
es, þegar þeir koma til Evrópu.
Indælismenn. Góömennska þeirra
takmarkalaus. Og þótt þeir hafi
þaö prinsipp aö bjóöa aldrei uppá
sömu kraftana oftar en einu sinni,
töluðu þeir um að fá Kuklið aftur
næsta ár.
(Umsögn „Sounds” um þessa
hátíö hefst á oröunum: „Goodness
gracious, great balls of fire — it’s
KUKLI”)
| stultu máli erum
við bara aö gera það
sem við viljum gera,
frá okkar sjónarhóli,
en við erum ekki að
uppfylla eitthvaö sem
aörir hafa gert sér
hugmynd um að við
eigum aö gera.
Mússík og mórall
Nú er þess aö geta aö þótt liöiö
sé undir lok hinnar skriflegu
skýrslu um þetta spjall, þá hefur
ekkert veriö minnst á fyrirferðar-
mesta þátt samræönanna, en þaö
voru vangaveltur um ýmis fílósóf-
ísk og pólitísk málefni. Sú staö-
reynd aö slík atriöi virtust liggja
félögunum þyngst á hjarta segir ef
til vill meira um þetta sómafólk en
misnákvæmt referat af þeim orö-
um sem féllu gætu gert. Líka ber
að athuga aö oft var talað út og
suöur, gripiö frammí, og svo var
tollurinn smátt og smátt aö hopa
af skansinum. Um sumt af þessum
efnum hafa þau líka fjallaö í fjölrit-
uöum bæklingi sem nefnist „The
Laymans guide to KUKL, Music &
Morals", og þar mun nákvæmar og
meira yfirvegaö en mögulegt er í
sjö manna spjalli viö þessar aö-
stæöur.
í sem stystu máli voru þarna þó
á ferðinni fínar hugsjónir oftast
nær, húmanískar, gagnrýnar á allt
vald, heimsvaldastefnu og stór-
veldapólitík, bornar fram af ein-
lægni og ákafa. Oft voru þetta
rokkband. Við gætum
ekki verið það til
dæmis af þeirri
ástæðu aö meira en
helmingur hljómsveit-
arinnar er klassískt
lærður. Qg fyrir okkur
er rokkið dautt.
gamlir slagarar í nýjum búningi,
stundum frumlegum. Einar Örn er
aö læra fjölmiðlun í London og
hann er mjög skeptískur í garö
fréttamanna, vildi helst aö þeir
væru óþarfir. — Ef viö erum
boðberar einhvers, segir Einar
Örn, — þá er þaö alheimshyggju.
Þaö ættu ekki aö vera til nein
landamæri, nein höft á feröafrelsi
fólks. Allir ættu aö eiga rétt á aö
komast hvert sem er, allt flug ætti
aö vera ókeypis. Þá gætu allir
kynnst ástandi mála beint og án
meöalgöngu fréttastofnana. Þaö
eiga ekki aö vera forréttindi neins
aö geta farið þangaö sem honum
sýnist. Okkar pólitík er: Hver er
sjálfs sín herra og frú.
Frelsið er númer eitt, segir ann-
ar, það veröur aldrei svo mikiö aö
ekki veröi þörf fyrir meira frelsi. Og
öll eru þau sammála um aö hern-
aöartækninni ætti aö beita í já-
kvæðar þarfir: — Ur því þeir geta
búiö til skeyti sem fer milli heims-
álfa, og lendir minna en tiu metrum
frá markinu, spyr Einar Örn, — af
hverju er þá ekki hægt aö búa til
bíl sem fer með mann frá Akureyri
og í Mávahlíð 2 án þess maöur
hreyfi hönd eöa fót?
Öll lögöu þau áherslu á aö hvor-
ugt stórveldanna væri hinu skárra
í ýmsum efnum, eins og aröráni í
þriöja heiminum. Og ekki væri
kommúnismi betri en kapítalismi.
Ekki hljómuðu þær áherslur alltaf
sem nýjar af nálinni, enda varö
einum úr hljómsveitinni á oröi þeg-
ar annar var i fimmta sinn aö
hamra á slíkri miöju- og hlutleysis-
pólitík: — Hvernig er þaö, erum
viö að tala fyrir Kukl eöa Steingrim
Hermannsson?
Og þegar siöasta vískílöggin
hvarf sagöi einhver aö yfirgangur
hvíta mannsins í veröldinni væri
slíkur aö þaö væri alveg hlægilega
lítiö eftir af frumbyggjum Ameríku.
Og hlæiði nú.
Búiö.
KERTAVAX
OGSÓT
Þá nálgast blessuö jólin, meö tilheyr-
andi kertaljósum og kræsingum. Það er
einmitt þaö, sem ég ætla örlltið aö
skrifa um hér, kertavax. Hvaða hús-
móöir hefur ekki lent I vandræðum,
þegar þaö lekur óvart úr stjðkum eöa ef
óvarlega er blásiö á logann þannig aö
rautt vax slettist út um allt? Ég hef
notaö það ráö, þegar vaxið lendir á
grófum flötum, t.d. viði, þar sem það
festist ofan i raufum, aö blása heitu lofti
úr hárþurrku á flötinn og þurrka jafnóö-
um með eldhúspappír, ér vaxið bráðn-
ar. Þetta er einnig gott á málaða fleti.
Kennið bðrnunum aö nota kertaslökkv-
ara til aö kæfa loga kertanna, eöa aö
minnsta kosti aö setja lófann aftan viö
logann þegar blásiö er á kertið. Þaö er
ótrúlegt hve mikiö vax getur úðast út
um allt, þegar kröftuglega er blásið.
Auövitaö eruö þiö flestar búnar að gera
allt hreint, I hólf og gólf þrátt fyrir góöan
ásetning um aö láta þaö nú blöa vors-
ins þetta áriö. Mín reynsla er að
minnsta kosti sú, að íslenskar húsmæö-
ur komist ekki I jólaskap nema þær séu
úrvinda af þreytu, en allt sé skinandi
hreint og fágaö. Það veröur þó að gera
hreint aftur I vor, ekki satt?
Lifandi Ijós
Kertaljósin I skammdeginu sóta
nefnilega ótrúlega mikiö. Ég datt niður
á frábært ráö. Setji maður svolitið af
þvottamýkingarefni I vatnið, sein gler er
þvegið úr, virðist sem glerið hrindi frá
sér ryki og sóti. Það afrafmagnast. Auk
þess veröur allt mjög gljáandi og engar
rendur eöa ský, t.d. á gluggarúðum.
Þetta á aö sjálfsögöu við um skolvatn-
iö, því ekki má vera sápa I því. Þiö
skulið nota þvottaskinn (fæst á bensln-
stöðvum) því viö þaö loöir aldrei neitt
kusk. Ég strýk llka yfir húsgögnin min
með klútnum. Þaö er ótrúlegt hvað
þetta viröist minnka rykaödráttaraflið.
JOLASVEINASKORINN
Ég er nú ekki allt of hrifin af þeim
útlenda siö sem hér hefur fest rætur,
þessum skóbransa i gluggum lands-
manna. Lengi vel þráaðist ég við, en
börnunum mínum fannst þau útundan,
skildu ekkert i, hvað þau hefðu til saka
unnið, aö jólasveinarnir færöu þeim
aldrei neitt eins og öllum hinum I göt-
unni. Mér finnst börnin ekki þaö lystug
á þessum árstima, aö þaö sé þeim til
góös aö byrja daginn á aö borða sæl-
gæti. Auðvitað gleypa þau nammiö um
leið og þau vakna, einkum ef mamma
er nú enn sofandi og enginn verkstjóri til
viðtals.
Ég tók þvi til bragös, að útbúa ávis-
anir í skóinn. Þau fá lítil bréf meö undir-
skrift jólasveinsins, sem samkvæmt
þjóösögunni kemur viðkomandi dag,
þ.e. Askasleikir, Stekkjastaur o.s.frv.
Avisanirnar hljóöa á ferö í sundlaugarn-
ar, lestur á uppáhaldssögu, piparköku-
bakstur, ferö niöur aö Tjörn, til að gefa
fuglunum, skauta- eða skiöaferö og
fleira i þessum dúr. Aö sjálfsögöu verð-
ur mamma að taka að sér flestar af
þessum framkvæmdum, en það er nú
bara ágætt. Hún hefur oftast bæöi
gagn og gaman af. Rlfur sig upp úr
hreingerningunum og öllu amstrinu
og kemst bara I jólaskap llka. Þetta
hefur gefist okkur hérna vel. Stund-
um fá þau peninga I skóinn lika
með þeim fyrirmælum að þau eigi
aö gefa helminginn af upphæðinni í
söfnunarbaukinn til hungruöu barn-
anna, afganginn eigi aö geyma til
jólagjafakaupa. Mér finnst þetta
gefa þeim tækifæri til að hugleiða
neyö þessara Parna og það er
besta jólagjöfin sem þau geta gefið.
Geriö börn ykkar meövitandi um
hve gott þau eigi, meöan mörg þús-
und börn eru aö svelta til dauða.
Varist aö hlaöa óhóflegum gjöfum á
börnin, jafnvel þó aö þið hafið efni á
þvi, þá hætta þau aö gleðjast yfir
gjöfunum, láta sér fátt um finnast
þó leikföngin skemmist, vita aö þau
fá hvort eö er miklu fleiri. Þurfa ekki
annað en aö streða dálltið og
kannske ekki einu sinni þaö.
Spyrjiö bara bðrnin ykkar hvaö
þau fengu í jólagjöf i fyrra, og frá
hverjum?
Þaö hefði verið miklu skemmti-
legra að hér heföi komiö sú hefö,
sem tiðkast sumstaöar erlendis, að
börn og unglingar tækju sig saman
og skemmtu fólki meö jólasöng.
Skólar gætu t.d. látiö bekkina æfa
saman nokkur falleg lög og hvatt
börnin til aö fara og syngja á elli-
heimilum eöa sjúkrahúsum eöa
bara fyrir utan húsin i götunni sinni.
Þaö er svo mikið gert fyrir börnin
hér, aö mér finnst að þau eigi aö
læra aö endurgjalda meö þvi að
gefa aö minnsta kosti svolltið af
tíma sfnum. Þessi siður er fallegur
og skemmtilegur, betri en sælgæti i
skóinn.
JOLAHANGIKJÖT
Þegar ég sýð hangikjöt, set ég alltaf
sykur i vatnið. Þá veröur kjötið safaríkt
og fallega rautt. Þetta gerir þaö liklega
ekki hollara, en það er nú vlst hvort eö
er ekki mjög heilsusamlegt.
Ég kaupi alltaf frampart, finnst kjötiö
betra e< þaö er dálítið feitt. Þó er siðan,
þ.e. rifin, venjulega of feit og mest af
henni hefur fariö til hrafnanna, sem
sveima hér fyrir framan húsið okkar. Ég
gef fuglunum alttaf eitthvert feitmeti
meö korninu, þaö llkar þeim vel. Jæja, i
fyrra datt ég niður á góöa lausn á þvi
hvernig ég ætti að nota þetta dyra hrá-
efni handa fjölskyldu minni. Ég ætlaði
aö búa til lifrarkæfu fyrir jólin, en þá var
hvergi fáanleg svinafita, sem talin er
nauösynleg til þannig matargerðar. Ég
haföi allt hitt til reiðu, lifur hreinsuð og
hökkuö og allt tilbúið. Ég skar því kjötiö
og fituna af hangikjötssiöunni, er ég
haföi keypt og notaöi þetta i staðinn.
Þetta er sú besta lifrarkæfa, sem ég hef
fengið og veröur fastur liður I jólamatn-
um hér hjá okkur, héöan I frá.
LTTIÐ FTTANDI
EFTIRRÉTTUR...
EÐA ÞANNIG SKO
Ég læt fljóta meö eina uppskrift
af eftirrétti, sem er góö tilbreyting
frá öllum rjómabúðingunum, sem
neytt er um jólin. Þaö er lika hægt
aö útbúa hann með góðum fyrir-
vara, þvi hægt er aö geyma hann
lengi i Isskáp.
Skerið niöur nýja ávexti, banana,
epli, appelsinur og perur... vinber J
skreyta mikiö hér.
Raöið þessu fallega í hringform,
sem skolaö hefur verið i köldu vatni |
og sykri stráö innan í. Lltbúið síöan
lög, úr eplasafa, 7 desilitrum, sem
hitaöur er upp. í löginn eru síðan
sett 9 blöð af matarlimi, sem fyrst
hefur verið bleytt upp í köldu vatni.
Kælt og siðan varlega hellt yfir
ávextina. Þetta á aö stifna á nokkr-
um klukkutimum. Síðan er þessari
ávaxtarönd hvolft á fat. Gangi illa
að fá hana til aö losna úr forminu,
má dýfa því andartak niður í heitt
vatn, þá losnar það auöveldlega
... en bara eitt andartak.
Meö þessu má nota þeyttan
rjóma, en þaö er þó ekki nauðsyn-
legt. Ég bý stundum til krem meö
þessu, en þá er þessi réttur auðvit-
aö orðinn bráöfitandi en ákaflega
vinsæll.
Sósan er búin til þannig: 3 eggja-
rauöur þeyttar meö 3 matskeiðum
af sykri, 3 desilítrar af kaffirjóma
(13%) hitaöir i potti, með 2 tsk af
vanillusykri út I. Þegar rjóminn sýö-1
ur, er honum hellt varlega út i
eggjahræruna og þeytt á meöan.
Blandan er þá aftur sett i pottinn og |
látin hitna aö suöu meðan stööugt
er hrært í henni. Hún má þó ekki
sjóða. Þetta er kælt og borið fram
meö ávöxtunum. i sósuna er lika
hægt aö nota venjulega mjólk, en
blanda þá svolitlu af þeyttum rjóma I
i hana í staðinn. Þessi sósa er mjög |
góö með öllum ávöxtum, t.d. bara
niðurskornum i skál. Veröi ykkur aö
góðu og gleðileg jól.
Dóra
i
4
Brádum koma jólin
Halldóra Filippusdóltir er
tlugfreyja og húsmódir í
Reykjayík.
—
— ek tók viötaliö.