Morgunblaðið - 29.08.1986, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. ÁGÚST 1986
B 7
Það veltur því aðallega á
jáhuga einstakra manna hvað
[þýtt er. Það hefur til dæmis
igerst í tvígang að menn hafa
l komið að máli við mig og viljað
[ þýða bók eftir mig án þess að
ihafa fastnað sér útgefanda.
tKnut 0degaard þýddi þannig
„Fljótt fljótt sagði fuglinn" á
norsku og ungur Bandaríkja-
maður, John O'Kane, þýddi
sömu bók á ensku skömmu
síðar, líka af einskærum
áhuga. Sú þýðing kemur vænt-
anlega út í haust.„Fljótt fljótt
sagði fuglinn" hefur reyndar
komið út á öllum Norðurlanda-
málum nema finnsku og eins
fleiri bækur og þættir eftir mig.
Stór bókaforlög í útlöndum
eru mikið til hætt að gefa út
skáldskap af þessu tagi. Þetta
selst illa, og eigendur bókafor-
laganna vilja græða mikla
peninga á stuttum tíma. Ég
hef til dæmis fyrir satt að bók
sem hreyfist lítið eða ekkert
fyrstu vikuna eftir að hún kem-
ur í verslanir vestra, sé tekin
úr umferð. Það eru lítil bóka-
iforlög sem höfundar eins og
iég verða að reiða sig á, ofur-
huga í bókaútgáfu, sem gefa 1
ltút það sem þeir hafa áhuga á
sjálfir og ekkert annað. En slík
bókaforlög eru yfirleitt skamm-
, líf.“
Þú hefur löngum þótt torles-
inn höfundur. Það hefur jafnvel
verið sagt að þú leggir þunga
raun á lesendur þína að ætla
þeim að brjótast gegnum bæk-
ur þínar. Hvað segirðu um
það? Er nýja bókin „auðlesn-
ari“ en margar af þínum fyrri
bókum?
„Þú segir nokkuð. Eiginlega
veit ég minnst um það og vil
sem minnst um það vita. Ég
vil ekkert vera að grufla útí það
hvort fólki finnst erfitt eða létt
að lesa bækurnar mínar.
Einu sinni var ég á leið heim
til íslands frá Kaupmannahöfn.
Ég sigldi með skipi. Auk mín
var um borð í því ellefu manna
áhöfn. Allt skemmtilegir menn.
Þegar komið var út frá Hauga-
sundi bauð skipstjórinn upp á
drykk. Það var fíneríis vodka.
Drykkurinn fór vel í okkur og
að mér vék sér ungur snareyg-
ur vélstjóri og sagði: „Ég
reyndi einu sinni að lesa eftir
þig bók, en það mistókst, ég
gafst upp. Mig minnir að hún
hafi heitið „Fljótt fljótt sagði
fuglinn". Af því að þú ert nú
búinn að sigla með okkur er
ég samt að hugsa um að reyna
aftur. En áttu ekki eitthvað létt-
ara handa mér?“ „Þú ættir að
reyna við „Foldu“ eða „Fugla-
skottís", sagði ég. Mér sýndist
það best að hann byrjaði á
þessum. En ekki hafði ég hug-
mynd um hverja af minum
bókum manninum myndi þykja
auðveldast að lesa.
Ég verð samt að viðurkenna \
það að ég býst við að nýja 1
bókin sé heldur auðlesnari en'
margar af mínum fyrri bókum. 1
En án þess að slegið sé afl
kröfum. Hún er það kannskil
einkum vegna þess að sögu-j
þráðurinn er frekar Ijós.
Ég skrifa ekki fyrir einhverja I
ímyndaða lesendur. Meðan ég 1
skrifa lifi ég í verkefninu og þá I
kemst ekkert annað að. Auð-1
vitað gleðst ég ef einhver sýnir 1
því áhuga sem ég skrifa, þaðl
er góð tilfinning að vita ein-l
hvern geta notað sér verkið.'
En maður verður að vera sjálf-1
stæður í sköpun sinni og mál
ekki láta það hafa áhrif á sig'
hvort sköpunarverkið laðarj
aðra að sér eða ekki.“
Geturðu ekki sagt mér eitt-
hvað meira um nýju bókina?
„Það má segja að þetta sé I
að vissu leyti söguleg skáld-1
saga. En hinir sönnu atburðir 1
eru aðeins notaðir sem inn-
blástur. Hvað raunverulega'
gerðist kemur sögunni ekki vjð'
að öðru leyti. Sögusviðið, stað-1
ur og stund, á ekki að skipta'
neinu máli. Bókin á alveg eins'
við og fjallar um íslendinga i'
nútímanum.
Eins og ég sagði áðan er'
, hún á sinn hátt óður til lands I
og þjóðar. Römm er sú taug'
er rekka dregur föðurtúna'
til . . . Ég er í föðurætt úrl
Þingeyjarsýslum og hef alltaf'
fundið til þess. Það ágerist'
með aldrinum.
Það verður rekistefna vegna '
sakamáls. Málaferli og dóms-'
rannsókn. Málið snertir hóp'
af fólki, fjölskyldu. Bókin fjallar I
um örlög þessa fólks sem
spinnast af dómsrannsókn-'
inni. Menn spyrja sig: Hver er'
sekur? Er það kannski ég?
Annars vil ég ekki segja1
mikið um bókina sjálfur. Eg1
held að höfundur geti skemmt'
fyrir lesendum ef hann segir'
þeim of mikið fyrirfram um1
verk sitt. Hann getur rofið1
merkingarvef þess ef svo má
að orði komast. Það stendurl
öðrum nær að fjalla um skáld-1
verk en höfundum þeirra."
Og ég er ekkert viss um að
það sé kostur á bók að hún
sé auðveld aflestrar eða fljót-
lesin. Þvert á móti. Maður á
ekki að hraðbruna gegnum
skáldskap með miklum gný
eins og á mótorhjóli. Bækur á
að lesa hægt og rólega og
hugsa um það sem stendur
þeim.
Djass í
Greenwich
Village
Síðastliðin fimm ár hef-
ur Djasshátíð verið árleg-
ur viðburður í Greenwich-
Village í New York. í sum-
ar stendur hátíðin frá því
seint í ágúst og eitthvað
fram í september.
Sviss
Giacometti
innan um
keltneskar
hofrústir í
Wallis
Fyrir rúmum tíu árum
ætlaði stórhuga Sviss-
lendingur að byggja 16
hæða íbúðablokk í smá-
bænum Martigny í Wallis,
kantónu í Sviss sem liggur
að Ítalíu í austri og suðri,
en Frakklandi og Gen-
farvatni í vestri. Fornleifa-
fræðingar urðu öskuvond-
ir og heimtuðu að fá fyrst
að rannsaka hvort ekki
leyndust einhverjar forn-
minjar á þeim stað sem
til stóð að byggja. Og viti
að leigja út ibúðir, ákvað
hann að leggja allt sitt fé
í safn utan um rústirnar.
Safnið var heitið eftir
bróðurnum og auk þess
stofnaður sjóður í minn-
ingu hans. Úr honum fá
svissneskir listamenn
styrki.
Síðan safnið var fyrst
opnað, 1978, hefur það
notið mikilla vinsælda. Þar
hefur verið bætt við bíla-
safni og ennfremur er
listamönnum boðið að
halda þar sýningar á verk-
um sínum. Árlega heim-
sækja safnið milli 150 og
200 þúsund manns.
í sumar stendur þar yfir
sýning á verkum svissn-
eska myndhöggvarans og
málarans Alberto Giaco-
metti sem fæddur var
1901 en lést fyrir réttum
tuttugu árum. Sýningin á
að gefa góða yfirlitsmynd
af þróun listamannsins,
allt frá súrrealískum, fár-
ánlegum uppátækjum
hans sem gjarnan voru
með Ijóðrænu yfirbragði
og einkenndu allan hans
stíl framan af, til hinna
einföldu og allt að mein-
lætalegu höggmynda sem
hann gerði á efri árum
sínum.
Bróðir listamannsins
hefur skipulagt sýninguna
og tekst á sérstæðan hátt
að fella hana inn í keltn-
esku hofrústimar. - VÓ
Glanadda-safnið f
Martigny er byggt yf ir
keltneskar hofrústlr. Hér
sést aðalhluti þess.
menn, fyrr en varði komu
í Ijós rústir af keltnesku
hofi, frá því á annarri öld
fyrir kristsburð, elstu
menjar um keltneskt trú-
arlíf sem fundist hafa í
Sviss.
í millitíðinni hafði
Gianadda athafnamaður
orðið fyrir þungum raun-
um. Ástkær bróðir hans
fórst í þílslysi. Og hann
hætti við allt; í stað þess
að verða vellauðugur á því
New York
Frá austri til
vesturs
Nú stendur yfir í New
York Station sýning á
verkum 19. og 20. aldar
málara i eigu safna í
Moskvu og Leníngrad.
Sýning þessi mun vera lið-
ur í auknum menningar-
legum samskiptum
Sovétmanna og Banda-
ríkjamanna sem samið var
um á leiðtogafundinum í
Genf í fyrra.
Verkin eru eftir Monet,
Renoir, van Gogh, Céz-
anne, Gauguin, Matisse
og Picasso.
„Parlð" —
höggmynd
eftlr
Alberto
Giacometti.
Tilsýnlsf
Martigny.
Tvær myndir eftlr
Plcasso sem eru á
sýningunnl f New York.