Morgunblaðið - 07.11.1986, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. NÓVEMBER 1986
B 11
TOPAZ
MYNDBÖND
Sæbjörn Valdimarsson
urum, þeim Cage, McGovern
og Penn, sem hér fer með
hlutverk „góða“ piltsins, aldr-
ei þessu vant, og ferst þaö
vel, sem annað. Þá eru bún-
ingar og munir vandvirknis-
legir og umhverfisendursköp-
un þessa löngu liðna tíma
einkar raunsæ — allt út I
flnustu smáatriði.
Sá ágæti leikari og leik-
stjóri, Richard Benjamin,
heldur vel á spöðunum. Hann
er kunnastur fyrir hressilegan
gamanleik og stjórn þeirrar
meiriháttar grínmyndar, My
Favorite Year. Það dylst eng-
um að hann er ekki síður
snjall aö draga fram við-
kvæmari hliðar mannlífsins,
þvi RWTM er þrungin hljóðlát-
um tilfinningum, listilegt
sambland léttúðar og
áhyggjuleysis æskunnar og
hinum alvarlegri undirleik
lifsins, ást og sorgum.
Vönduð, skemmtileg og at-
hyglisverö mynd fyrir alla
aldurshópa.
TOPAZ ★★’/2
Leikstjóri: Alfred Hitch-
cock. Tónlist: Maurice
Jarre. Handrit: Samuel
Taylor. Aðalhlutverk: John
Forsythe, Frederick Staf-
ford, Dany Robin, John
Vernon, Karin Dor, Michel
Piccoli, Phiiippe Noiret.
Bandarísk. Universal 1969.
127 mín.
Það fer ekki mikið fyrir
snilligáfu meistara Hitch-
cocks í Topaz, enda gerð á
því tímabili í lífi leikstjórans
er hann var hvað lengst niðri
í þjakandi þunglyndi og ör-
væntingu um eigið ágæti
(sbr. ævisögur og viðtöl).
Meðan á því stóð gerði
hann að eigin áliti og flestra
annarra tvær sínar verstu
myndir, Torn Curtain og
Topaz.
Bakgrunnur Topaz er sögu-
frægt njósnamál sem vakti
mikla reiði og hneykslun á
Vesturlöndum í byrjun sjö-
unda áratugarins, þegar
upplýstist að Rússar væru
búnir að koma fyrir ókunn-
um flugumanni í innsta
hring franskra stjórnmála.
Bandarískur og franskur
leyniþjónustumaður vinna
að málinu í kyrrþey og m.a.
þarf fransmaðurinn að
halda til Kúbu vegna máls-
ins og kemst þá á snoðir
um eldflaugarnar hans
Krútsjéfs.
Smá saman komast þeir
félagar á slóð gagnnjósnar-
ans, sem kallaður er Topaz.
Leikurinn færist til Parísar
og netið þéttist . . .
Sem fyrr segir: Hitchcock
í óstuöi. Og það eru margar
slæmar hliðar á þessari mis-
lukkuðu njósnamynd, sem í
ofanálag var sú langdýrasta
sem Hitch hafði gert til
þessa þó þess sjáist lítil
merki. Karl var aldrei
gíslingu á leið yfir óbyggi-
lega eyðimörk í átt til
byggða.
Sem fyrr segir eru óþarfa
málalengingar og hæga-
gangur meginvankantur
þáttanna. Ef þeir hefðu ver-
ið klipptir og skornir niður í
svona á að giska tvo tíma,
hefði árangurinn getað orð-
ið ágætis sálfræðiþriller í
anda hinna rómuðu saka-
málamynda Warnerbræðra
á fjórða og fimmta áratugn-
um.
Ástralirnir hafa meira að
segja komið sér upp sínum
eigin Bogart, sá er John
Waters, sem bæði í útliti og
fasi minnir á gömlu kemp-
una. The Petrified Forest
o.fl. góðar myndir frá gull-
aldartímabilinu, koma upp í
hugann. Esben Storm
kemst einnig bærilega frá
sínu í hlutverki hins veik-
geðja glæpafélaga Waters.
Hinsvegar er Steve Jacobs
ólíklegur og liðónýtur í hlut-
verki hetjunnar og aðal-
kvenhetjan, Rosey Jones,
litlu áhugaverðari.
En tæknivinna og kvik-
myndataka í hinu hrjóstruga
umhverfi eru par exellence
og No Return er þokkaleg-
asta afþreying sem, öfugt
við bandarískar hliðstæður,
skilur eftir sig dulítið jarð-
samband, allt að því
moldarbragö.

ánægður með handritið,
jafnvel þó hann fengi gaml-
an samstarfsmann sinn,
Samuel Taylor, til að lag-
færa það og breyta frá degi
til dags. Enda laust í roðinu.
Þá voru hinir evrópsku leik-
arar illa í stakk búnir að ráða
við flaustursleg hlutverkin,
en þau stærstu samdi hann
með Cary Grant og Ingrid
Bergman í huga. Það er allt
að því refsivert að nefna þau
Stafford og Dor í sömu
andrá!
Hér bjátar mikið á sögu-
frægt nostur og vandvirkni
Hitchcocks, að leikmyndinni
undanskildri. Það er ekki
nema í örfáum atriðum sem
kenna má handbragð snill-
ingsins, hvað helst í dauða-
senu Karin Dor, sem er ein
af fáum, minnisstæðum
augnablikum í Topaz. En
það ber að hafa í huga að
lélegur Hitchcock er betri
en flestir meðalspámenn.
Því má hafa allgóða
skemmtun af myndinni,
þrátt fyrir allt, og að sjálf-
sögðu er hún bráðnáuðsyn-
leg í safnið hjá öllum
kvikmynda- og Hitchcock-
unnendum.
No Return
Racing With the Moon
Racing With the
Moon ★ ★ ★
Leikstjóri Richard Benjamin.
Handrit Steven Kloves.
Aðalhlutverk Sean Penn,
Elizabeth McGovern, Nichol-
as Cage.
Bandarísk. Paramount 1984.
100 mín.
Unglingamyndaflóðið, sem
nú er blessunarlega í rénum,
skildi eftir sig þó nokkrar at-
hyglisverðar myndir. Racing
With the Moon, sem ég og
fjölmargir fleiri misstum af í
bíó, er tvímælalaust f hópi
útvaldra.
Við fylgjumst með vinunum
Sean Penn og Nicholas Cage,
síðustu vikurnar árið 1942,
áður en þeir eru kvaddir til
herþjónustu. Umhverfið er
smáborg í Kaliforníu þar sem
bilið er breitt á milli hinna ríku
og fátæku. Félagarnir teljast
í hópi þeirra siðarnöfndu.
Þeir nota frelsið fram að
herkvaðningunni til hins ýtr-
asta. Cage er hress, drykk-
felldur og kærulaus og þegar
stúlka verður vanfær af hans
völdum grípur hann til allra
ráða til að öngla saman fyrir
rándýrri fóstureyðingu. Penn,
besti vinur hans, er hinsvegar
af allt öðru sauðahúsi; vand-
aður, heiðarlegur. Þegar hann
verður ástfanginn af stúlku
úr millahverfinu flökrar ekki
að honum eitt augnablik að
láta stéttamismuninn stía
þeim í sundur. En von bráðar
kemst hann að því aö stúlkan
er í rauninni dóttir vinnukon-
unnar í villunni!
Handrit RWTM er óvenju
ferskt og safaríkt. Það dregur
upp sennllegri mynd af per-
sónum og þjóðfélagsástæð-
um og rikara af tilfinningum
sem snerta mann en við eig-
um að venjast. Við kynnumst
æskufólki og lífsskoðunum
þess á miðjum stríðsárunum
síöari, raunum þess og gleði.
Persónurnar eru sterkar og
skýrt mótaðar af handrits-
höfundi og þremur úrvalsleik-
No Return ★★
Leikstjóri John Waters.
Framleiðandi Brendon
Lunney. Handrit David
Boutland, byggt á skáld-
sögu e. Evan Green.
Aðalhlutverk John Waters,
Esben Storm, Rosey Jones.
Steve Jacobs, Swawomir
Wabik. Áströlsk frá 1985.
Ca. 190 mi'n. á tveimur
spólum.
Andfætlingar vorir eru
hreint ekki af baki dottnir í
gerð stuttra sjónvarps-
myndaþátta — mini series.
Er nú svo komið að hlutur
þeirra er orðinn langstærst-
ur á þessu sviði á mynd-
bandamarkaðnum í ár. Að
auki eiga þeir jafnan vænan
part af þessu efni í sjón-
varpi. Undantekningarlítið
er um vel frambærilegt af-
þreyingarefni að ræða,
enda hafa stjórnvöld í Ástr-
alíu stutt dyggilega við alla
kvikmyndagerð í landinu um
langt árabil. Hann hefur skil-
að sér í fjölda góðra verka
og fjölda afbragðs kvik-
myndagerðarmanna á öllum
sviðum sem hafa gert Ástr-
alíu að stóru nafni á landa-
korti kvikmyndalistarinnar.
No Return er engin undan-
tekning hvað vönduð vinnu-
brögð varðar, hinsvegar er
lopinn teygður.
Tveir þjófar komast und-
an eftir rán á einni af
gersemum bresku krúnunn-
ar í Melbourne. En í
óðagotinu sem fylgir í kjöl-
farið lendir djásnið í farteski
hjúkrunarkonu sem er á leið
í fásinnið noröur í landi.
Fyrst ætla þjófarnir að
nálgast ránsfenginn án
blóðsúthellinga en fljótlega
fer allt úr böndunum hjá hin-
um hálfsturlaða forsprakka
þeirra (Waters), og líkin fara
og koma upp í kjölfarinu.
Að lokum taka þeir stúlkuna
og ferðafélaga hennar í