Morgunblaðið - 22.11.1986, Síða 1

64 SIÐUR OG LESBOK
STOFNAÐ 1913
264. tbl. 72. árg.
LAUGARDAGUR 22. NÓVEMBER 1986
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Skýrsla SÞ um Afganistan;
Mikilvægustu kaflarnir
höfðu verið felldir burt
- segir höfundur skýrslunnar
Vín, Reuter, AP.
AUSTURRÍSKUR lagaprófessor, sem vann skýrslu um mannréttinda-
brot í Afganistan fyrir Sameinuðu þjóðirnar, sagði í gær að mikil-
vægustu hlutar verksins hefðu ekki verið birtir.
A blaðamannafundi í gær sagði
Felix Ermacora, höfundur skýrsl-
unnar, að kaflar þar sem fullyrt var
að Sovétmenn hefðu beitt efnavopn-
um í Afganistan hefðu verið felldir
út úr skýrslunni. Ermacora kvað
embættismenn Sameinuðu þjóð-
anna hafa tjáð sér að þetta hefði
verið gert í „spamaðarskyni". Felix
Ermacora hefur áður ritað skýrslur
um ástand mannréttindamála í
Vestur-Þýskaland:
Efnaslys
við Rín
Ludwigsh&fen, Vestur-Þýskaiandi, Reuter.
RÚMLEGA 1000 kíló af iUgresis-
eyði runnu út í Rinarfljót í gær
þegar bilun varð í efnaverk-
smiðju í eigu vestur-þýska fyrir-
tækisins BASF í Ludwigshafen.
Að sögn talsmanna fyrirtækisins
er lífríki Rínarfljóts ekki hætta búin
þar eð efnið var útþynnt. Óhappið
varð vegna bilunar í kælibúnaði
verksmiðjunnar.
Um síðustu mánaðamót kom upp
eldur í vöruskemmu Sandoz-efna-
fyrirtækisins í Basel í Sviss og
rumu þá banvæn eiturefni út í Rín.
Þýska stjómin hefur meðal annarra
gagnrýnt stjómvöld í Sviss fyrir
ófulinægjandi reglugerðir um með-
ferð og geymslu eiturefna.
Afganistan og hefur hann jafnan
gagnrýnt sovéska innrásarliðið fyrir
gróf mannréttindabrot.
A fréttamannafundinum í Vín
sakaði hann sovéska herinn um að
beita efnavopnum og kvaðst hafa
séð fólk á sjúkrahúsum í Afganistan
sem lent hefði í þess konar árásum.
Ermacora sagði að þeir kaflar sem
fjölluðu um efnavopn hefðu ekki
verið í skýrslunni sem lögð var fyr-
ir Allsheijarþing Sameinuðu þjóð-
anna.
Aðspurður kvað hann ólíklegt að
Sovétstjómin kallaði innrásarliðið
til baka á þessum áratug þar eð
ljóst væri að kommúnistastjómin í
Afganistan væri langt í frá traust
í sessi.
Margaret Thatcher í París
AP/Símamynd
MARGARET Thatcher, forsœt-
isráðherra Bretlands, átti í gær
fund með Mitterrand Frakk-
landsforseta í París. Ræddu
þau einkum livernig bregðast
bæri við aukinni hryðjuverka-
starfsemi í Evrópu auk þess
sem stöðu afvopnunarmála eft-
ir Reykjavíkurfund leiðtoga
stórveldanna bar á góma.
Myndin var tekin í forsetahöll-
inni og situr túlkur leiðtoganna
tveggja fyrir miðju.
Vopnaflutningarnir til íran:
Greiddu Bandaríkjamönn-
um tólf milljónir dollara
- segir forseti fulltrúadeildar Bandaríkjaþings
Slmamynd/AP
Páfísýpurá
Jóhannes Páll páfi II kom í
gær til Fiji-eyja og tóku inn-
fæddir honum með kostum
og kynjum. Páfa var boðið að
bragða þjóðardrykk eyja-
skeggja sem nefnist kava og
er safi úr rót pipatjurtarinn-
ar. Drykkurinn var borinn
fram i kókosskál eins og al-
siða er á Fiji-eyjum.
Washington, AP.
JIM WRIGHT, leiðtogi demó-
krataflokksins i fulltrúadeild
Bandarikjaþings, sagði í gær að
Iranir hefðu greitt 12 milljónir
Bandaríkjadala fyrir vopn frá
Bandarikjunum. Yfirlýsingu
þessa gaf Wright eftir að hann
hafði átt lokaðan fund með Will-
iam Casey, yfirmanni Banda-
risku leyniþjónustunnar, CIA.
Wright sagði ennfremur að 2000
flugskeyti gegn skriðdrekum
hefðu verið seld til íran en emb-
ættismenn Bandarikjastjórnar
hafa til þessa fullyrt að 1000 slik
skeyti hafi verið flutt þangað.
Jim Wright, forseti fulltrúadeild-
ar Bandaríkjaþings, kvaðst ekki
vera í nokkrum vafa um að vopna-
sölubannið til íran hefði verið
brotið. Sagði hann nokkur ríki, önn-
ur en Bandaríkin og ísrael, hafa
flutt bandarísk vopn til íran og að
flutningar þessir hefðu ekki nauð-
synlega verið tengdir þeirri viðleitni
Bandaríkjastjómar að fá gísla í
Líbanon leysta úr haldi. Ronald
Reagan Bandaríkjaforseti sagði í
síðustu viku að vopnaflutningamir
til Iran hefðu ekki verið hafnir í
þessu skyni. Wright kvað William
Casey, yfirmann CLA, hafa staðfest
að Reagan hefði fyrirskipað leyni-
þjónustumönnum að _ þegja um
vopnaflutningana til Iran. Casey
svaraði í gær fyrirspumum nefnd-
ar, sem skipuð er fulltrúum beggja
deilda Bandaríkjaþings og hefur
með höndum að fylgjast með starf-
semi leyniþjónustunnar.
Robert McFarlane, fyrmm ör-
yggismálaráðgjafí Bandaríkjafor-
seta, lýsti því yfír í fyrradag að sér
hefðu „orðið á mistök" þegar hann
lagði til að hafnar yrðu vopnasend-
ingar til íran fyrir 18 mánuðum.
Sjá ennfremur frétt á bls. 28.
Sovétmenn treysta á sigur
með hefðbundnum vopnum
- segir formaður hermálanefndar Atlantshaf sbandalagsins
BrOssel, AP.
FORMAÐUR hermálanefndar
Atlantshafsbandalagsins sagði í
gær að „hugarfarsbreyting"
hefði átt sér stað meðal ráða-
manna í Sovétríkjunum. Þeir
teldu sig nú geta borið sigur úr
býtum í átökum með hefðbundn-
um vopnabúnaði í Evrópu.
Kvaðst hann, í Ijósi þessa, teíja
nauðsynlegt fyrir Evrópuríkin
að geta áfram treyst á fælingar-
mátt bandariskra kjamorku-
vopna.
Wolfgang Altenburg hershöfð-
ingi lét þessi orð falla á ráðstefnu
í Briissel. Hann vitnaði til ummæla
Nikolai V. Ogarkov, fyrrum aðstoð-
arvamarmálaráðherra Sovétríkj-
anna, þess efnis að ekki væri
nauðsynlegt að beita kjamorku-
vopnum í átökum á meginlandi
Evrópu. Altenburg sagði ráðamenn
í Sovétríkjunum almennt halla und-
ir þetta sjónarmið og bætti við að
yfirburðir Sovétmanna á sviði árás-
ar- og vamarvopna gerðu átök í
Evrópu „hugsanleg". Með tilliti til
þessa kvað Wolfgang Altenburg
nauðsynlegt fyrir öryggi Evrópu að
fælingarmáttur kjamorkuherafla
Bandaríkjanna yrði ekki skertur.
Á Reykjavíkurfundinum lagði
Ronald Reagan Bandaríkjaforseti
til að öllum langdrægum kjamorku-
flaugum yrði eytt á næstu tíu árum.
Reagan ítrekaði þá skoðun sína á
fréttamannafundi í vikunni að
leggja bæri höfuðáherslu á fækkun
þess konar flauga.
Fjölmargir hemaðarsérfræðing-
ar Atlantshafsbandalagsins hafa á
undanfomum vikum lýst því yfir
að fækkun meðaldrægra kjamorku-
flauga í Evrópu og langdrægra
flauga myndi skaða öryggishags-
muni ríkja Vestur-Evrópu. Þeir
hinir sömu hafa, líkt og Altenburg,
vitnað til yfírburða Sovétmanna á
sviði hefðbundins herafla, efna-
vopna og skammdrægra flauga,
máli sínu til stuðnings.
Noregur:
Helmingur
þjóðarinnar
jafnan veikur
HELMINGUR norsku þjóðar-
innar er jafnan veikur, ef
marka má niðurstöður könn-
unar „Norsku tölfræðistofn-
unarinnar".
Sérfræðingar hafa nýverið
lokið við að vinna úr niðurstöð-
um könnunar á heilsufari
almennings sem náði til 10.500
manna og tók yfír hálfs mánað-
ar tímabil. 49% aðspurðra
kváðust þjást af einhvers konar
krankleika.
46% þeirra sem tóku þátt í
könnuninni sögðust alltaf vera
veik og vom bein- og vöðvaverk-
ir algengustu kvillamir. Rúmur
helmingur þeirra kvenna sem
svöruðu spumingum stofnunar-
innar kvaðst vera veikur en
karlamir voru eilítið betri til
heilsunnar.
Næst eftir bein- og vöðva-
verkjum var algengast að
hjarta- og lungnasjúkdómar
þjökuðu norsku þjóðina og rúm
7% kvörtuðu yfir þungiyndi og
öðmm sjúkdómum af geðrænum
toga.