Morgunblaðið - 07.12.1986, Blaðsíða 62

apor q'Jaí/ras'írrr v «TTnAOTTMWTTP mat TOWTnqrw
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 1986
P SJ>
62

ÞINGBREF
eftir STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Stefnumótun í umhverfismálum:
Umhverfið ramm-
inn um mannlífið
Verndun náttúrugæða - varnir gegn mengun
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjóminni að gera áætlun um
stefnumótun í umhverfísmálum.
Tilgangur þeirrar áætlunar verði
að efla alhliða umhverfísvemd og
vamir gegn hvers konar mengun
og öðram skaðlegum umhverfís-
áhrifum jafnframt því að vinna að
varðveizlu og sem skynsamlegastri
nýtingu náttúragæða landsins.
Að þessum markmiðum skal unn-
ið með því að koma á skipulegri
yfírstjóm umhverfísmála í Stjómar-
ráði íslands og samstarfi þeirra
aðila sem fjalla um náttúruvemd,
mengunarmál og aðra þætti um-
hverfísmála.
Við gerð slíkrar áætlunar verði
sérstaklega fjallað um endurskoðun
núgildandi laga um náttúravemd
og mengunarvamir, svo að komið
verði í veg fyrir frekari eyðingu
gróðurs og annarra landkosta og
vaxandi mengun í lofti, láði og legi.
Áætlun þessi um stefnumótun í
umhverfísmálum skal lögð fram í
upphafi næsta reglulegs Alþingis".
Þannig hljóðar tillaga til þingsá-
lyktunar sem sjö þingmenn Sjálf-
stæðisflokks hafa flutt í Sameinuðu
Alþingi: Gunnar G. Schram, Friðrik
Sophusson, Friðjón Þórðarson,
Halldór Blöndal, Jón Magnússon,
Pétur Sigurðsson, Salome Þorkels-
dóttir.
Heildstæð stefnumótun
í greinargerð með tillögunni seg-
ir m.a.:
„Mikilvægt er að nýtingu lofts,
lands og sjávar sé á þann hátt hag-
að að full aðgæzla sé viðhöfð og
komið í veg fyrir mengun og önnur
umhverfisspjöll eftir því sem föng
era á. Ekki sízt er vemd náttúrann-
ar mikilvæg hér á landi vegna þeirra
loftlags- og gróðurskilyrða sem við
búum við. Vísindamenn telja að
þjóðin búi nú við minna en 20% af
þeim landgæðum sem fólust í gróðri
og jarðvegi við landnám, en gróðu-
reyðing af manna völdum hefur
ekki sízt verið stór þáttur í því.
Fram til þessa hefur skort heild-
stæða stefnumótun í umhverfísmál-
um hér á landi, ólíkt því sem er í
flestum nágrannalöndum okkar.
Engin heildarlöggjöf hefur enn ve-
rið sett um þennan mikilvæga
málaflokk og með ýmsa þætti um-
hverfísmála er nú farið í níu
ráðuneytum".
Hér er hreyft við mjög mikilvæg-
um málaflokki. Þrennt kemur fyrst
og fremst til:
* 1) Gróður- og jarðvegseyðing
er alvarlegt vandamál að mati
vísindamanna.
* 2) Ekki skiptir minna máli að
halda sjónum, sem geymir helztu
auðlind okkar [nytjafíska] er
lífskjör okkar og efnalegt fullveldi
hvíla ekki sízt á, ómenguðum. Ef
hugsanleg mengun sjávar hindrar
eðlilegan viðgang þessarar auðlind-
ar, eða neyzlugæði sjávarfangs,
þverra skilyrði til búsetu og
lífsbjargar í landinu.
* 3) Umhverfið er ramminn utan
um mannlífíð, hvort heldur er í sveit
eða við sjó, í stijálbýli eða í þétt-
býli. Það skiptir mjög miklu máli
að þessi mannlífsrammi sé aðlað-
andi í hvívetna.
20% landgæða á landnámsöld
Talið er að þjóðin búi nú við minna en 20% landgæða sem fólust í gróðri
og ogjarðvegi landsins á landnámsöld. Gróðureyðing síðan hefur að hluta
til orðið af mannavöldum. Vakning er hinsvegar með þjóðinni nú til þess
að græða sárin og klæða landið þeim gróðri sem skilyrði standa til. Mynd-
in sýnir ungt fólk við gróðursetningu trjáa.
Margs er að gæta
Víkjum fyrst að leiðum til að
endurheimta glötuð landgæði og
stuðla að því gróðurfari sem skil-
yrði bezt leyfa. Þar er einkum horft
til þriggja leiða: 1) uppgræðslu
ógróins lands með sáningu og
áburði, 2) bótum á grónu landi með
áburði, 3) ræktun skóga.
Samhliða verður að koma í veg
fyrir frekari gróðureyðingu, m.a.
með beitarstýringu (sauðfé, hross)
og takmörkun beitar og fram-
kvæmd ítölu, þar sem nauðsyn
krefur. Einnig verður að huga að
ört vaxandi umferð ferðamanna um
viðkvæm gróðursvæði, ekki sízt á
hálendinu, og setja markvissar
landsins í janúar 14WD-SKUTBÍLL
Sá fyrstí frá Japan
með sítengt aldrif,
sem hægt er að læsa.
O Stööug spyrna á öll hjól.
O Engin skipting milli fram-
og afturhjóia.
O Viöbragö og vinnsla ísérfiokki.
O Niikiö buröarþol.
O Nýtískulegt og stílhreint útlit.
Laugavegi 170 172 Simi 695500
m ] i >íll þeirra, sem ekki léta ófærðina 1