Morgunblaðið - 02.04.1987, Síða 18

18 B
MORGUNBLAÐIÐ, VEÐSKEPn/iaVINNUIÍF FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1987
-I
Tölvupistill
AMERÍKA
PORTSMOUTH/NORFOLK
Baltic 14. apríl
Bakkafoss 27. apríl
Baltic 12. maí
Bakkafoss 25. maí
NEW YORK
Baltic 13. apríl
Bakkafoss 24. april
Baltic 11. maí
Bakkafoss 23. maí
HALIFAX
Baltic 17. apríl
Baltic 15. mai
BRETLAND/
MEGINLAND
IMMINGHAM
Eyrarfoss 5. apríl
ÁÍafoss 12. apríl
Eyrarfoss 19. apríl
Álafoss 26. apríl
FELIXSTOWE
Eyrarfoss 6. april
Eyrarfoss 20. apríl
Álafoss 27. april
ANTWERPEN
Eyrarfoss 7. april
Álafoss 13. apríl
Eyrarfoss 21.april
Álafoss 28. april
ROTTERDAM
Eyrarfoss 8. apríl
Álafoss 14. apríl
Eyrarfoss 22. apr/l
Álafoss 29. april
HAMBORG
Eyrarfoss 9. apríl
Álafoss 15. apríl
Eyrarfoss 23. april
Álafoss 30. apríl
IMMINGHAM
Laxfoss 5. apríl
Fjallfoss 12. apríl
BREMERHAVEN
Laxfoss 7. apríl
Fjallfoss 14. apríl
NORÐURLÖND/
EYSTRASALT
ÞÓRSHÖFN
Skógafoss
Skógafoss
Skógafoss
Arhus
Reykjafoss
Skógafoss
Reykjafoss
Skógafoss
GAUTABORG
Reykjafoss
Skógafoss
Reykjafoss
Skógafoss
HELSINGBORG
Reykjafoss 9. april
Skógafoss 16. apríl
Reykjafoss 23. apríl
Skógafoss 30. apríl
KAUPMANNAHÖFN
Reykjafoss 9. apríl
Skógafoss 16. apríl
Reykjafoss 23. april
Skógafoss 30. april
FREDRIKSTAD
Reykjafoss 10. apríl
Skógafoss 17. apríl
Reykjafoss 24. apríl
Skógafoss 1. maí
HELSINKI
Dettifoss 9. apríl
Áætlun innanlands. Vikulega: Reykjavík, Isa- fjörður, Akureyri, Dalvík, Húsavík. Hálfsmánaðar-
lega: Siglufjörður, Sauðár- krókur og Reyðarfjörður. Vikulega: Vestmannaeyjar.
EIMSKIP
Pósthússtræti 2.
Sfmi: 27100
12. apríl
26. apríl
10. maí
7. aprfl
14. apríl
21. apríl
28. apríl
8. apríl
15. april
22. apríl
29. april
Kísildæla saga
í tveimur gerðum
eftir Jón Gunnarsson
••
Onnur gerðin
Mönnum veitist undurlétt að laga
sögu gærdagsins að hentugleikum
dagsins í dag. Einföldustu stað-
reyndir gleymast, ímyndanir eru
gerðar að sögulegum staðreyndum,
allt eftir því sem hentar - ekki af
meðvituðum óheiðarleika, heldur í
góðri trú, jafnvel af sannfæringu,
hverju sinni, sem fella skal stað-
reyndir liðinna tíma að heimsmynd
hvers og eins. Heimsmynd okkar
litar söguna, stundum svo sterk-
lega, að líkindi verða nánast engin
með sögunni, sem sögð er, og því,
sem gerðist í raun.
Dæmi um þetta má fínna í jan-
úarhefti tímaritsins High Techno-
logy, þar sem ævintýrið í Kísildal
er tekið til afgreiðslu og §allað um,
hvemig nú sé verið að heimfæra
“formúluna frá Kísildal" á ýmsum
stöðum í Bandaríkjunum. Og hver
er hún, þessi “Kísildalsformúla"?
Sáraeinföld, segir blaðið. For-
sendur þróunar, eins og þeirrar,
sem hófst í Kísildal á áttunda ára-
tugnum, eru ljósar. Og þær eru
fjórar. Sá, sem þekkir þær og hefur
bolmagn til hlutanna, á eftir því
að geta endurtekið þetta ævintýri.
Við vitum, hvað til þarf, segir blað-
ið. Hvað þarf?
Forsendurnar em fjórar að mati
blaðsins:
1. Öflugur háskóli, sem leggur
áherslu á rannsóknir.
2. Öflug samvinna háskóla og
aðila atvinnulífsins.
3. Nóg af dollurum.
4. Umhverfi, sem hvetur fyrir-
tæki til að taka á sig áhættu við
fjárfestingar.
1: Blaðið telur að mjög beri að
þakka Stanfordháskóla þróunina í
Kísildal. Starfsmenn þess háskóla
eiga t.d. nú rétt á þriðja hiuta alls
fjár, sem græðist af búnaði, sem
háskólinn þróar. Þetta er eftir-
breytnisvert, telur blaðið og vítir
aðra háskóla landsins fyrir að
hvetja starfsmenn sína ekki til að
koma hugsmíðum sínum á markað.
Starfsmenn Stanfordháskóla geta
einnig fengið sérstök leyfi frá skóla-
störfum til að stofna eigin fyrirtæki,
og þeim er heimilt að sinna fyrir-
tækinu einn af hveijum sjö vinnu-
dögum. Sem sagt, fjárhagsleg
hvatning = betri fræðimennska.
2: Samvinna við einkafyrirtæki
hófst snemma við Stanfordháskóla.
Snemma á sjötta áratugnum fengu
fyrirtæki að koma sér upp aðstöðu
á lóð háskólans. Þar hafa nú um
90 fyrirtæki komið sér fyrir. Boð-
skapurinn er áþekkur: Séu kaup-
maðurinn og fræðimaðurinn leiddir
í eina rekkju, hlýtur eitthvað stór-
kostlegt að gerast.
3: Af ofangreindu leiðir vita-
skuld, að ekki má verða þurrð á fé.
Blaðið leggur sérstaka áherslu á
það, hve áhrifaaðilar á fjármagns-
markaði hafi verið óragir við að
leggja fé til styrktar efnilegum
smáfyrirtækjum.
4: Umhverfí, landslag, loftslag,
hugsunarháttur fólks í Kísildal. Þar
lá nýjungagimin í loftinu, segir
blaðið, þar var góður jarðvegur fyr-
ir hvers kyns smáfyrirtæki. Og stutt
í skíðaferðir um helgar úr hlýindun-
um við ströndina.
Þannig er Kísildalsformúlan í
útgáfu blaðsins High Technology.
I henni felst auk þess saga ævintýr-
isins, eins og hún er oftast sögð.
Eins og hún er sögð af þeim, sem
ekki bám sjálfír þungann og hitann
af því, sem gerðist í Kísildal. En
þeir, sem þann heiður eiga, hafa
einnig rakið sögu atburðaríkustu
áranna í Kísildal. Hafa þeir sömu
sögu að segja?
Hin geröin.
Þegar lesin eru viðtöl við þá, sem
mesta frægð gátu sér á þessum
árum, eða rit þeirra, er það áber-
andi, hve þróunin í Kísildal átti
háskólum lítið að þakka. Margir
nafntoguðustu hugvitsmenn í daln-
um höfðu einmitt dottið út úr skóla.
Þar hafði þeim leiðst, og þeir vildu
geta gefið sig að hugðarefnum
sínum heilir og óskiptir. Og hver
var hlutur stórfyrirtækjanna fram-
an af? Því sem næst enginn. Þau
em íhaldsöm eðli sínu samkvæmt,
stórfyrirtækin, og þróuninni í
Kísildal sýndu þau fyrst áhuga, eft-
ir að verk manna þar vom farin
að bera áþreifanlegan ávöxt. Fyrir-
tækin og háskólamir sinntu þeirri
tækni, sem fyrir var. En í Kísildal
var einmitt þróuð önnur og nýrri
tækni. Annars hefði hann ekki öðl-
ast þá frægð, sem raun er á. Hvorki
háskólar né stórfyrirtæki geta stært
sig af því að vera frumkvöðlar þeirr-
ar byltingar, ef við tökum mark á
þeirri Kísildælasögu, sem heima-
menn segja sjálfir.
Tölvur og notkun þeirra vom
með öðmm brag í upphafi áttunda
áratugarins en nú gerist. Þær vom
risastórar, dýrar og utan seilingar
flestra. Nýting þéirra í fyrirtækjum
og aðlögun þeirra að hentugleikum
fyrirtækja skipti meginmáli. Heim-
ilistölvan var enn í nokkmm fjarska.
Gleymum ekki heldur tíðaranda
þessara ára, svo skömmu eftir
1968. Unga fólkið var á móti kerf-
inu, hreint bölvanlega við stórfyrir-
tækin bandarísku, og hugvitsmenn-
irnir í Kísildal vom flestir hverjir
ungir á þessum áram, sumir kom-
ungir. Og nú skyldi færa völd til
almennings, sagði unga fólkið.
Power to the people. Og hví þá
ekki tölvur handa almenningi líka?
Sé reynt að draga saman í form-
úlu það, sem Kísildælír sjálfir telja
hafa skipt mestu, verður hún næsta
einföld. Starf áhugamannahópanna
var meginatriðið, um það em þeir
sammála. Homebrew Club var stað-
urinn, þar sem hugmyndirnar
fæddust. Þangað komu tölvuáhuga-
mennimir og skiptust á skoðunum.
“Okkur fannst öllum eins og þetta
væri einhvers konar samsærisfélag-
skapur. Allt að því ólöglegt athæfi."
Undir þetta taka þeir, sem sóttu
þessa fundi, nú frægir hugvits-
menn, margir hverjir og sumir
milljónamæringar. Háskólar? Há
laun fyrir hugvit? Stórfyrirtækin?
Eða samvinna þeirra við háskóla?
Ekkert af þessu skipti neinu um
það, sem gerðist, segja fmmkvöðl-
arnir sjálfir. Leyfum nokkmm
dæmum að tala.
Stofnendur Apple höfðu báðir
hætt í skóla. Annar 21 árs, hinn
26 ára. Og teikningin af Apple var
sýnd Hewlett-Packard og boðin föl.
En Hewlett-Packard taldi það
draumsýn að hægt væri að hanna
-Hille-stóllinn loksins á tslandi
#
#
Komdu og skoðaðu nýja skrifstoíustólinn frá Hille, sem
farið hefur sigurför um heiminn.
Það er þess virði.
jóNOS^

4