Morgunblaðið - 13.02.1988, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 13.02.1988, Blaðsíða 2
2 B MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1988 Donna Anna (Ólöf Kolbrún Harðardóttir) hefur g-ert sér grein fyrir hver drap föður hennar og ákveður, i samráði við unnusta sinn, Don Ottavio (Gunnar Guðbjörnsson) að hefna hans (Morgunblaðið/Þorkell) Don Giovanni gerir tilraun til að fleka aðlýðustúlk- una Zerlinu. I„Prager Oberpostamtszeitung“ frá 1787 er skrifað um frumsýn- inguna og þar segir: „Á mánudag- inn, þann 29., frumsýndi ítalska óperufélagið Don Giovanni, eða Steingestinn, óperu meistara Moz- arts sem beðið hefur verið eftir með mikilli eftirvæntingu. Kunnáttu- og tónlistarmenn fullyrða að önnur eins ópera hafi enn ekki verið sýnd í Prag. Herra Mozart stjómaði sjálfur og þegar hann gekk í hljómsveitargryfj- una var honum heilsað með þreföldu húrrahrópi og kvaddur með sama þegar hann gekk út. Óperan er ann- ars mjög erfíð í uppfærslu og allir undrast hve góð sýningin er, ekki síst þar sem æfingatíminn var naum- ur. Allir, bæði leikhúsfólk og hljóm- sveit, lögðu allt í sölumar til að launa Mozart þessa góðu uppfærslu. Marg- ir kórar og mikill sviðsbúnaður hefur krafist aukins kostnaðar en það hef- ur herra Guardasoni allt leyst prýði- lega af hendi. Gríðarlegur fjöldi áhorfenda tryggir almennar vinsæld- ir... Óperan Don Giovanni skiptist í tvo þætti og er hver þáttur fimm atriði. Hún hefst á því að Leporello, þjónn Don Giovannis, stendur vörð og kvartar undan hlutskipti þjónsins meðan Don Giovanni ætlar sér að táldraga Donnu Önnu, dóttur ridd- araliðsforingjans. Don Giovanni, sem vill ekki láta bera kennsl á sig, og Donna Anna koma út. Heiðri hennar er misboðið. Faðir hennar kemur á vettvang, en Donna Anna fer inn að sækja liðsauka. Riddaraliðsforinginn skorar Don Giovanni á hólm. Þó að það sé Don Giovanni þvert um geð að heyja einvígi við svo gamlan mann fellur riddaraliðsforinginn fyrir hendi hans. Don Giovanni og Leporello læðast burt. Donna Anna og heit- maður hennar, Don Ottavio, fínna lík riddaraliðsforingjans og sverja að hefna hans. í öðru atriði hyggur Don Giovanni á ný afrek en Leporello reynir að telja um fyrir honum. Donna Elvira, sem hann hefur áður dregið á tálar, kemur og leitar þess sem sveik hana. Þegar Donna Elvira ber kennsl á hann les hún honum pistilinn, en Don Giovanni getur ekki snúið sig úr klípunni og laumast enn út. Lepo- rello segir Elvim að hún sé hvorki sú fyrsta né síðasta sem Don Gio- Masetto (Viðar Gunnarsson) sér að Don Giovanni reynir að draga unnustu hans, Zerlinu, á tálar. Vinir hans reyna að koma í veg fyrir að Masetto ráðist gegn gamla kvennabósanum vanni hafi táldregið og lýsir fyrir henni nákvæmu bókhaldi sínu um ástarsigra húsbóndans. Og það reynist satt að hún verði ekki sú síðasta, því í þriðja atriði fagnar þorpsalmenningur brúðkaupi Zerlinu og Masettos. Don Giovanni og Leporello slást í hópinn og sá fyrmefndi fær þegar augastað á Zerlinu og býður öllum til fagnaðar í höll sinni. Leporello fer í farar- broddi með Masetto, sem grunar hið versta. Don Giovanni reynir að fleka Zerlinu, en Donna Elvira kemur að þeim og bjargar heiðri brúðarinnar. Þetta þykir Don Giovanni vera óheppni mikil í kvennamálum. Þá koma Donna Anna og Don Ottavio á vettvang. Anna leitar liðsinnis Don Giovannis sem gamals fjölskylduvin- ar og ber ekki kennsl á fyðurmorð- ingja sinn. Elvira kemur enn á vett- vang og lýsir Don Giovanni svikara, en hann segir að hún sé sturluð. Að lokum þekkir Donna Anna sökudólg- inn sem forðar sér á síðustu stundu. Hún hvetur Ottavio til þess að full- nægja réttlætinu og hann ákveður að komast að hvem mann Don Gio- vanni hefur að geyma. í fjórða atriði víkur sögunni í veisl- una miklu heima hjá Don Giovanni. Leporello segir húsbónda sínum að hann hafi veitt gestunum vel og tek- ist að losna við Donnu Elviru. Don Giovanni hlakkar til áframhaldandi kampavínsdrykkju og kvennafars. Masetto er Zerlinu reiður fyrir dað- rið, en henni tekst að fullvissa hann um að ávítur hans séu tilhæfulausar. Þau heyra Don Giovanni gefa þjón- ustuliði sínu nánari fyrirmæli um framkvæmd veisluhaldanna og Ma- setto felur sig. Don Giovanni kemur út og nær taki á Zerlinu áður en henni tekst að felast og teymir hana afsíðis, en rekst á Masetto. Að vanda tekst Don Giovanni áð snúa sig úr klípunni og fer með þeim báðum inn. Nú koma Anna, Ottavio og Elvira á vettvang, öll grímuklædd. Don Gio- vanni sér til þeirra og skipar Lepo- rello að bjóða þeim í gleðskapinn. í fimmta atriði em veisluhöldin í algleymingi. Don Giovanni reynir enn að fara á fjörurnar við Zerlinu í næsta herbergi. Masetto er fullur afbrýði og brátt heyrast neyðaróp Zerlinu. Don Giovanni reynir enn að snúa sig út úr hlutunum og koma sökinni á þjón sinn, Leporello, en enginn lætur blekkjast. Hinir þrír ókunnu gestir taka niður grímumar. Don Giovanni er borinn hinum þyngstu sökum, en einu sinni enn kemst hann undan. í seinni hluta ópemnnar hefur Don Giovanni eiginlega fengið nóg af þessum eltingaleik við Zerlinu og fer að snúa sér að öðm kvenfólki, en orstír hans er af því tagi, þegar hér er komið sögu, að hann dulbýr sig sem Leporello. En hringurinn þreng- ist stöðugt, undankomuleiðum fækk- ar og hvemig sem Don Giovanni klæðir sig er hann, bak við dulbún- inginn, ennþá sami skúrkurinn. En það er spuming hvort dauðlegir SIGRÍÐUR GRÖNDAL: Léttleikinn í óperum Mozarts er heillandi SIGRÍÐUR Gröndal, sópransöng- kona, sýngur hlutverk alþýð- ustúlkunnar Zerlinu í sýningu íslensku óperunnar á Don Gio- vanni. Sigríður er nýkomin heim úr framhaldsnámi í söng í Holl- andi, en áður en hún fór utan, söng hún i tveimur uppfærslum hjá Óperunni; hlutverk Erster Knabe í Töfraflautunni 1983 og í Leðurblökunni 1985, hlutverk Adele. Sigríður lærði söng í Tón- listarskóla Reykjavíkur. „Byrjaði haustið 1979,“ segir hún, „og hófst þá söngnámið fyrir alvöru hjá Sieglinde Kahmann. Veturinn áður hafði ég verið í einkatímum hjá Sieglinde. Reyndar hafði ég byrjað áður að læra söng. Það var þegar ég var 15 ára. En svo fékk ég ungl- ingaveikina og hætti. Ég hafði lika lært á píanó og músikin blun- daði alltaf í mér. Þegar Sieglinde flutti til íslands árið 1977 og fór að kenna, benti faðir minn mér á hana. Hann var mikill músík- maður og reyndar er mikill músikáhugi í fjölskyldunni. Eg fór því dálítið seint af stað í söngnámið, eða 24-25 ára. Það var þetta með unglingaveikina. Ég held að hún sé afleiðing af þeirri meðalmennsku sem hefur við- gengist lengi, með aðaláherslu á popptónlist. Það að kunna að meta góða list er eitthvað sem maður hlýtur að fá fyrst og fremst í föður- húsum og það er því á valdi for- eldra að beina bömum og ungling- um á þessa braut. En við skulum ekki gleyma því að óperusagan hér er mjög stutt; það er verið að skrifa hana núna. Auk þess eigum við enn enga hefð og það hefur sitt að segja. Erlendir er víðast margra áratuga og alda hefð fyrir óperuflutningi og þar byijar fólk oft að læra söng þetta 15-16 ára gamalt. Á þeim aldri er er það þegar búið að finna sér ævistarf. Héma er svo mikið strit á öllum. Böm fara að vinna svo ung - sem er óþekkt víðast annars stað- ar - og hvemig eiga þau að geta stundað söngnám með skóla og vinnu. Áherslumar eru á vinnu og tekjur. Hér byjjar fólk að læra að syngja miklu seinna en gerist ann- ars staðar og það er allur gangur á því. Á íslandi er hægt að læra söng á hvaða aldri sem er, jafnvel á miðjum aldri, sem mér finnst að vísu mjög jákvætt. En það er ekki hægt erlendis. Ef þú ert til dæmis eldri en 25 ára er það bara „punkt- ur basta, þú ert of gömul“ og færð ekki aðgang að óperunámi. Þessvegna fór ég í einkakennslu þegar ég fór út í framhaldsnám. Ég átti ekki um marga kosti að velja. En ég sé ekki eftir þeim þrem- ur árum sem ég hef verið í einka- kennslu. En vissulega hefur einkakenkn- sla ýmsa galla. Maður fær til dæm- is enga leikbjálfun. En það er sko galli á öllu söngnámi hér líka. Leik- þjálfun á auðvitað að vera inni í gmnnnáminu hér heima. Maður tekur svo og svo mörg stig í hljóð- færaleik og söng, en ekkert meira. En maður á ekkert að þurfa að tutlast í leiklistamámi þegar maður er kominn í framhaldsnám því það er fínpússning. Eftir dvölina erlendis sé ég hvað við sendum okkar söngnemendur illa undirbúna í framhaldsnám. Þó Sigríður Gröndal í hlutverki Zerlinu

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.