Morgunblaðið - 19.03.1988, Síða 5

Morgunblaðið - 19.03.1988, Síða 5
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. MARZ 1988 B 5 Morgunblaðið/Þorkell ig sýningar sinnar í Galierí Nýhöfn. dæmi um það hvað karlmenn ætla að vera miklu lengur en við að ná þeirri breytingu sem er að verða á stöðu kynjanna. Kannski hafði það eitthvað með það að gera að ég var eina ein- stæða móðirin þarna úti. Núna eru þama margar konur við tónlist- arnám og einhveijar í myndlist. Sumar þeirra em einstæðar mæð- ur.“ Mörgum virðist vaxa í augum þessi orð „einstæð móðir.“ Var þetta erfitt fyrir þig? „Það hefur aldrei tafið mig, eða háð mér, að vera ein með-dóttur mína. Ég hef alltaf tekið hana með mér og aldrei látið hana stöðva mig í því sem ég ætlaði að taka mér fyrir hendur. Tími minn miðaðist þó við þann tíma sem hún var í skólanum. Ég held það sé sama sagan hjá konum sem em giftar og þurfa að samræma móðurhlut- verkið, eiginkonuhlutverkið, námið og vinnuna. Og það em margar konur jafn einar og einstæðar mæður þótt þær séu giftar. Það er auðvitað alltaf dýrara að gera það sem mann langar þegar maður hef- ur bam á framfæri sínu — hvort sem maður er giftur eða ógiftur. En það stöðvar mann ekki. Mér finnst það léleg afsökun hjá konum sem þykjast vilja gera eitthvað, að böm séu fyrirstaða. Ég held að böm hafi heldur ekkert verra af því að fylgjast með mæðmm sínum í námi og starfi en að vera vernduð inni á lokuðum heimilum þar sem allt fer fram samkvæmt áætlun. Ég vil þó ekki meina að það sé kostur að vera einn um að ala upp barn. Það er oft erfitt að vera einn um að setja reglumar. Samband mitt við dóttur mína er meira eins og vináttusamband en samband foreldris og barns. Annars held ég að bamauppeldi sé mikið að breyt- ast í einmitt þá átt í kjölfar breyttr- ar stöðu konunnar og breyttrar stöðu fjölskyldunnar, þar sem báðir foreldrar vinna úti. Ég er núna nýflutt heim frá Hollandi og ég tek strax eftir því að bamauppeldi hér er svo ólíkt því sem er í Hollandi. Bæði er að þar er meiri agi og bömin þar em vemdaðri en hér. Mömmurnar og pabbamir koma að sækja þau í skólann og em svo með þeim. Hér em böm miklu sjálfstæðari. Mér skilst að ég sé frekar ströng. Reynd- ar veit ég ekki hvemig uppeldið á eftir að ganga hér. En ég hef þó alla fjölskyldu mína hér. Eg óskaði þess stundum að hún væri úti til að bakka mig upp þegar ég var- að reyna að setja reglur." En svo við snúum okkur að sýn- ingunni, þá ætlar þú að sýna olíu- málverk og þurrkrítarmyndir. Varstu í málaradeild hér? „Nei. Þegar ég fór í Myndlista- skólann ætlaði ég í skúlptúrdeild. En ég veiktist — fékk liðagigt. Þá ákvað ég að fara í grafíkdeild til að þjálfa teikninguna. Það reyndist að vísu mjög erfítt líka og mikið púf, en ég vildi ekki hætta. I Amsterdam fór ég líka í grafík- deild af því hún var eina frjálsa deildin. En eftir hálft ár var ég farin að mála. Ég tók líka þátt í öllu sem boðið var upp á í sam- bandi við kvikmyndun; 16 milli- metra kvikmyndun og 8 milhmetra, myndbandsgerð, hljóð og handrita- gerð. Ég kláraði þá deild alveg. Þetta vom tveir vetur sem ég stund- aði allt sem boðið var upp á á þessu sviði. Þetta var að vísu önnur deild sem ég fór inn í; „visual communie- ation,“ en ég málaði alltaf eitthvað með. Krakkarnir sem vom með mér í kvikmyndadeildinni höfðu mestan áhuga á 16 millimetra kvikmyndun, svo að myndbandstækin vom oftast laus. Ég ákvað að best væri að nýta sér það og fljótlega kom í Ijós að myndbandsvinnan féll mjög vel að þeim hugmyndum sem ég hafði.“ Hvaða hugmyndir voru það? „Við skulum segja að ég hafi verið að leita að nýjum miðli til að mála með. Þetta er erfiðara með kvikmyndir, því þú þarft að bíða meðan fílman er í framköllun og svo framvegis. Aftur á móti með myndbandið, ertu með allt í höndun- um_og þarft ekki að senda neitt frá þér. Ég lagði áherslu á að láta mál- verkið og myndbandið haldast í hendur í þróun minni í listsköpun. Hugmyndir mínar í málverkinu og við myndbandið héldu áfram á þró-. ast samhliða, þannig að það var sjáanlegur skyldleiki í verkum mínum, hvort sem þau voru mynd- band eða málverk. Frá því ég lauk námi hef ég ekki haft aðgang að né haft fé til myndbandsgerjlar. Þó að ég hafi aðgang að uiiptökuvél og tæki, þá er það svo lítið brot af myndbandsvinftunni, því ég vinn mikið út frá klippingu og stúdíó- tíminn er svo dýr að ég hef ekki getað sinnt þessu. Því hef ég eiginlega ekki gert neitt annað en að mála síðastliðin tvö ár. Og þó. Ég tók þátt í „work- shop“ í Amsterdam í haust. Þetta var í stúdíói og við unnum með myndband, tölvur og hljóð saman. Nú er ég í óðaönn að læra tölvu- mál. A meðan ég reyni að safna peningum nota ég tímann til að afla mér aukinnar þekkingar." Eru verkin á sýningu þinni í Nýhöfn þá máluð á síðastliðnum tveimur árum? „Nei. Ég lauk námi árið 1986 og var með sýningu í Gallerí Borg i fyrra. Verkin sem ég sýni núna eru öll unnin eftir þá sýningu. Á þeirri sýningu voru verk mín meira- „expressjónísk," en núna má segja að þau séu „fígúratív abstraksjón." Enn eru þó leifar af „expressjón- isma" hjá mér, en það er að breyt- ast. Þetta er þróun sem gerist hjá manni. Hjá mér er þetta spurning um að þróast áfram og verkin mín segja mikið um hvað ég hef verið að gera síðustu árin. Líf mitt hefur alítaf fléttast inn í verkin og þá sérstak- lega vangaveltur mínar um stöðu konunnar, þangað til núna. Upp á síðkastið ber þó minna á því í mínum verkum. I myndbandi hef ég verið að vinna við að leysa upp raunveruleik- ann — yfír í „abstraksjón,“ þar sem formið leysist upp í einstaka fleti og liti. En í málverkinu er ég að mála abstrakt, en inn í abstraktið er ég að reyna að koma tjáningu á raunveruleikanum, til dæmis með svipbrigðum á andlitum. Ég er allt- af að tjá sálarástand persónanna í verkum mínum og til að undirstrika sálarástand, sem getur verið ^ti, reiði eða undrun, þá vinn eg abstrakt og tel mig á þann hátt geta komið þessu betur til skila en ef ég málaði raunveruleikann, því þá dettur maður í það að horfa á raunveruleikann, fremur en tján- inguna í aðskildu formi. Við getum tekið eitt verk sem dæmi: Það sýnir breytta stöðu kynj- anna í þjóðfélaginu, þar sem konan er komin í ábyrgðarstöðu og gert er ráð fýrir henni sem starfskrafti. Hún er sjálf ráðvillt og það er ,ein- mitt sú tilfínning sem ég er að túlka. Hún gnæfir alveg yfír karl- manninn í verkinu. Hann er reiður og rauði liturinn undirstrikar reið- ina. Ástæðan fyrir mismunandi staðsetningu þeirra í verkinu er til að undirstrika þessa breyttu stöðu, þar sem konan hefur vaxið mjög við breytt hlutskipti, en karlinn sit- ur eftir og reynir að halda í það sem var. En hvorugt er hamingju- samt. Hún er ráðvillt og ekkert of örugg með sig. Hann er reiður — og ef til vill afbrýðisamur. Jafnvægi er enn ekki komið á.“ Viðtal/Súsanna Svavarsdóttir fjall, mikill himinn og sterk birta“ Danmörku verður Sigurlaugu tilefni til vangaveltna um ólíkar hugmynd- ir listamannanna um viðfangsefnið. „Upplifun þeirra sem búa á eyjum er allt önnur en hinna sem búa áfastir við meginlandið. Fastalands- búamir velta fýrir sér hafinu um- hverfís og víðáttunni, en fyrir mér er eyja ekki síður stórt fjall, mikill himinn og sterk birta.“ „Reyndar erum við Silla þær einu sem eru frá eyju. Hinar átta eru allar frá Skandinavíu," segir Anna Þóra. „Hérna er verk fínnsku lista- konunnar Önnu-Liisu Troberg. Hún hefur kosið að lýsa vetrinum á eyju í verki sínu. Til þess notar hún' óunninn bleiktan hör sem hún steypir saman og nær fram sterkri tilfinningu fyrir kulda og visnun gróðursins." „Marit Ann Hope frá Noregi beit- ir gjörólíkri leið. Hún vefur litlar eyjar sem eru síðan negldar beint á vegginn. Uppstillingin er því mik- ilvægur hluti listaverksins," segir Sigurlaug. „Sidsel C. Karlsen frá Norræna textílsýningin á Kjarvalsstöðum Nú stendur yfir á Kjarvalsstöðum norræn textílsýning 10 listamanna og taka tvær íslenskar listakonur þátt i sýn- ingunni. Það eru þær Anna Þóra Karlsdóttir og Sigurlaug Jóhannesdóttir(Silla). Sýningin ber yfirskriftina Saarilla, A eyjunum, og eru eyjar og umhverfi þeirra sameiginlegt viðfangsefni allra listamannanna. Innbyrðis eru þó verkin mjög ólík, bæði hvað varðar vinnuaðferðir og stílbrögð, og gefur sýningin áhorfendum mjög skemmtilega hugmynd um hvernig sama viðfangsefnið getur orðið kveikjan að mismunandi úrlausnum hjá tilteknum hópi listamanna. Við fengum þær Onnu Þóru og Sigurlaugu til þess að ganga með okkur um sýninguna og gera svolitla grein fyrir verk- um listamannanna og vinnuaðferðum þeirra. Noregi sýnir hefðbundin myndvefn- að og er reyndar sú eina sem er með fólk í mynd hjá sér,“ bætir Anna Þóra við. Þá erum við komin að þeirra eig- in verkum og gefum Önnu þóru orðið. „Ég sýni hér tvö verk. Ég nota ull sem ég þæfí og lita á mis- munandi hátt. Einfaldleikinn ræður ríkjum í öðru verkinu. Þar er græn eyja umlukin bláu hafí. Það má kalla þetta einfalt og táknrænt. Hitt verkið er einnig unnið úr þæfðri og litaðri ull. Þar leitast ég við sýna massa eyjarinnar með mörgum lögum af bláu og grænu. Yfir þessu hangir hálfgagnsæ blá og hvít þæfð ull og myndar himin- inn. Þegar birtan skín í gegnum þetta verður þetta ljóslifandi himinn fyrir mér. Eg vona að áhorfendur sjái eitthvað svipað.“ Verk Sigurlaugar skera sig dálí- tið úr hinum. Við spyijum hvort hún sé komin út á ystu mörk þess sem kalla megi textíl. Er hún kannski komin út í skúlptúr með þessum verkum? „Já, það getur vel verið. Ég er búin að vinna nieð hrosshár í mörg ár. Emnig plastefni eins og plexi- gler. I annað verkið mitt á þessari sýningu nota ég danskt granít og hrosshár. Danskt gijót er annars alltof hart til að gott sé að vinna með það. I hitt verkið nota ég íslenskt grágrýti og hrosshár. Þetta verk, Stiklur, er einhvers konar vangaveltur um að við erum sífellt að koma og fara. Eins og sjávarföll- in. Já, kannski er ég komin út á ystu mörk í textíl. Það skiptir ekki máli, svona vil ég vinna,“ segir Sig-< urlaug. Norræna textílsýningin Saarilla á Kjarvalsstöðum er opin til 28. mars. Við þökkum þeim Önnu Þóru og Sigurlaugu spjallið og leiðsögn- ina um forvitnilega og fjölbreytta sýningu. H. Sig.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.