Morgunblaðið - 07.10.1990, Side 2

2
AíÍfB StíWííÍÐAGUfl-7, ^ÍIvYÖÍiER ÍSJOO
Laaa—————L_
Morgunbalðið/Emilía
„Samskipti við fólk er ákaflega mikilvægur þáttur í stárfi sem
þessu," segir Ingimar Sigurtryggvason á Hótel Sögu.
HÉR ER ALLTAF
MIKIÐ AÐ GERA
- segir Ingimar Sigur-
tryggvason húsvöröur á
Hótel Sögu
„ÉG VÆRI alls ekki hér ef mér líkaði ekki sæmilega í starf-
inu. Hér er þó alltaf mikið að gera og fjölbreytileikinn er að
sama skapi fyrir hendi,“ segir Ingimar Sigurtryggvason 62
ára húsvörður á Hótel Sögu.
-m
ÁXANDI kröfur eru gerðar til fólks, sem hefur
um sjón með fast eign um. Umsjónarmenn fast-
eigna ganga gjarnan undir nafninu hús verðir,
en hingað til hefur svo sem ekki þótt mikið til þess
starfsheitis koma. ímynd húsvarða getur þó verið mis-
munandi út á við frá einum manni til annars, en þegar
rætt er um húsverði, detta mörgum í hug nöldursamir
karlar, sem komnir eru á efri ár. Sumir hafa kosið að
kalla þá afsláttarhross, sem vart geti sinnt öðrum störf-
um í þjóðfélaginu en að hringla með lyklakippur um
kytrur og ganga. Þekktastur húsvarða hér um slóðir er
án efa hann Þórður gamli sem orðinn er þunnhærður,
lotinníbaki, „mátulega“ ruglaður og hefur auk þess til
að bera þann ávana að kippa annarri öxlinni til þegar
hann talar. Það er hinn kunni grínisti Þórhallur Sigurðs-
son, Laddi, sem gert hefur þann húsvörð ódauðlegan í
hugum fólks. Laddi segir að Þórður eigi sér ekki beinlín-
is fyrirmynd. „Aftur á móti hefur húsvörðurinn í hafn-
firska barnaskólanum, sem ég gekk í sem lítill patti,
alltaf verið mér í fersku minni, en hann var svona gam-
all, rykugur karl - úrillur og alltaf rífandi kjaft. Hann
sat til dæmis oft fyrir okkur á klósettunum þegar við
komum þangað á öskrandi hlaupum. Þetta hefur örugg-
lega verið hinn besti karl þó hann hafi tuðað svolítið í
okkur krökkunum og ég hef þá trú að ennþá séu til
tveir svona gæjar, sem báðir eru búsettir úti á landi.“
Gleymd stétt
Þrátt fyrir almenningsálit, er
húsvarsla viðamikið starf, sem
krefst árvekni, ábyrgðartilfinning
ar og hæfni í mannlegum samskipt-
um, en einnig þekkingar á rekstrar-
þáttum húsa, nauðsynlegri umhirðu
og eftirliti. Þá er húsvörðum nauð-
syn að þekkja til löggjafar sem
varðar störf þeirra sem og krafna
um öryggismál. Og það eru ekki
bara gamlir karlar, sem veljast í
þessi annars mikilvægu störf. Ung-
ir menn eru farnir að sækja á sem
húsverðir. „Þetta er svolítið gleymd
stétt. Starfssvið og starfsheiti þess-
ara manna er oft og tíðum óljós svo
ekki sé talað um aðbúnað, sem er
mjög misjafn frá einum vinnustað
til annars. Allt of fáir hafa starfslýs-
ingu heldur tíðkast einhvers konar
óskráð lög um að húsvörður skuli
sjá um þetta og hitt. Ég hef það þó
á tilfinningunni að þetta kunni að
breytast enda hafa þessi námskeið
eflt samkenndina með þeim,“ segir
Jón Jóel Einarsson verkefnisstjóri
hjá fræðlusviði Iðntæknistofnunar,
en sú stofnun hefur með styrk fé-
lagsmálaráðuneytisins þróað sextíu
stunda grunnnám fyrir umsjónar-
menn húsa. Samráð var haft við
marga hagsmunaaðila svo sem
Húseigendafélagið, Byggingadeild
borgarverkfræðings, Pjárlaga- og
hagsýslustofnun, Samband
íslenskra sveitarfélaga, Landssam-
band iðnaðarmanna, auk starfandi
húsvarða. Samanburður á hlutverk-
um húsvarða hjá hinum ýmsu stofn-
unum hefur leitt í ljós að þau eru
mjög mismunandi eftir því í hvers
konar umhverfi þeir starfa, enda
fólk með mismunandi starfsreynslu
og menntun sem gegnir þeim.
Starfandi húsverðir á landinu
teljast vera hátt í 400. Þar af hafa
um 80 húsverðir sótt starfsnám
Iðntæknistofnunar. Kennarar á
námskeiðunum eru stór hópur fag-
manna á ýmsum sviðum. Haldin
voru þrjú námskeið í fyrravetur í
Reykjavík og tvö á Akureyri. Aætl-
að er að næsta námskeið hefjist í
Reykjavík 22. október og standi til
10. nóvember. Stefnt er að fram-
haldsnámskéiðum um sérstök efni
svo sem húsvörslu í skólum, hús-
vörslu á umönnunarstofnunum,
húsvörslu í íþróttamannvirkjunum,
ræstingu auk tölvutækni og hús-
vörslu.
„Okkur þótti full ástæða til að
fá húsverði inn á námskeið því verk-
svið þeirra er sífellt að breytast.
Starf þeirra er að verða viðameira
og verðmætin meiri og flóknari sem
þeir þurfa að annast. Tvær megin-
áherslur eru í námskeiðunum. Ann-
ars vegar er um að ræða mannleg
samskipti og þjónustu. Hins vegar
er áhersla lögð á reglulegt eftirlit
með þeim verðmætum, sem hús-
vörður á að sjá um. Eftirlit getur
að vísu verið eins misjafnt og bygg-
ingarnar eru margar. Samf sem
áður er hægt að kenna mönnum
ákveðnar vinnureglur því viðvíkj-
andi,“ segir Jón Jóel.
Mikil verðmæti
„Það vantar oft og tíðum ansi
mikið upp á að húsvörðum sé sýnd
virðing til jafns við aðra starfs-
menn. Fólk er þó að vakna til vit-
undar um það hvað það eru mikil
verðmæti af þjóðarauðnum sem
liggja í mannvirkjum. Við höfum
byggt mikið á síðustu 20 til 30
árum og það er farið að sýna sig
núna hvað viðhald skiptir miklu
máli til að verðmætin glatist ekki.
Mönnum er að verða Ijóst hversu
nauðsynlegt það er að fá góða og
gegna menn til að hugsa um þessi
verðmæti og þá fá þeir, sem áður
voru einskonar lykla-pésar, það
hlutverk að vera húsverðir nú. Starf
lykla-pésanna áður fólst mest
megnis í því að opna, loka og vera
á staðnum og þá völdust gjarnan í
störfin eldri menn með skerta
starfsorku. Nú er starf húsvarðar
Sjá blaðsíðu 4.
Ingimar er blikksmiður að
mennt og starfaði sem slíkur
í blikksmiðju frá 1354 til ársins
1983. Þá sótti hann um húsvarð-
arstarfið á Hótel Sögu því honum
fannst tími til komin að söðla
um. „Satt best að segja var ég
töluvert hagvanur hér innan dyra
því ég sá um að leggja loftræst-
inguna í Bændahöllina gömlu
þegar hún var í byggingu upp
úr 1960 og upp frá því hef ég
séð um viðhald á henni. Ég var
kunnugur hótelstjóranum og
datt í hug að sækja um starfið
þegar ég frétti að húsvarðar-
starfið væri að losna. Þannig
gekk þetta til.
í stuttu máli er starfssvið mitt
að sjá um að halda öllu í lagi í
húsinu, gera við það sem aflaga
fer. Á hveijum morgni fæ ég
beiðni um það sem gera þarf á
herbergjunum hvort sem það eru
bilaðar gardínur, brotnir stólar
éða blöndunartæki. Hinsvegar
sér fyrrum hótelstjóri um allar
meiriháttar breytingar í bygg-
ingunni. Við erum hér tveir í
heilu starfí og einn í hálfu starfi
og ef við ekki getum sinnt því
sem gera þarf, verðum við að
útvega menn í verkið.
Mér gengur ágætlega að kom-
ast af við fólkið hérna innan
veggja hótelsins. Ég hef ekkert
yfir því að klaga. Það er aftur á
móti ekki mitt mál að segja til
um það hvernig umgengni fólks
við húsvörðinn er háttað. Það
hlýtur að vera einstaklingsbund-
ið hvernig fólki líkar við mann.
Sumum finnst ég kannski röfla
of mikið, en yfirleitt á ég ekki í
neinum vandræðum við starfs-
fólkið. Ég held satt best að segja
að ég sé ágætlega liðinn. Starfs-
fólkið er mjög þægilegt og við
gesti hef ég ekki lent í neinum
útistöðum þó ég sé inni á her-
bergjum þeirra að gera við eitt-
hvað sem aflaga hefur farið.
Samskipti við fólk er ákaflega
mikilvægur þáttur í starfi sem
þessu. Það borgar sig síst að
vera að rífast og skammast. Það
eru þægilegheitin sem gilda.“
Ingimar segist ekki geta
kvartað yfir vinnuaðstöðunni.
Hann hafi sitt eigið viðgerðar-
herbergi og andrúmsloftið á
vinnustaðnum sé mjög gott. „En
auðvitað kvartar maður alltaf
yfir kaupinu. Gera það ekki all-
ir?“ Hann segir stofnun stéttar-
félags húsvarða vera þarft verk
enda sé starf húsvarða nokkuð
ábyrgðarmikið, að minnsta kosti
á öllum stærri stöðum. „Vissu-
lega þarf að vanda til ráðningu
húsvarða hvar sem er. Þó held
ég að yfirleitt sé verið að leita
að einhvers konar iðnaðarmönn-
um í húsvarðarstörf.“
IMYND HÚS-
VARÐA ER SEM
BETUR FER AÐ
BREYTAST
- segir Stefán Helgason hús-
vöróur hjá Ríkisútvarpinu
„STARFSSVIÐIÐ. Já, þar kemurðu nó á heldur breiðan grunn
því að það Iætur nærri að það sé hægara að telja upp hvað
er ekki mitt starfssvið," segir Stefán Helgason húsvörður í
nýin húsi'Rikisútvarpsins við Efstaleiti.
Morgunblaðið/Emilía
„Almennt eru kjör húsvarða léleg. Sjálfur er ég nú orðið sæmi-
lega sáttur eftir tólf ár í starfi,“ segir Stefán Helgason húsvörð-
ur hjá Ríkisútvarpinu.
Eg byijaði hjá útvarpinu þeg-
ar starfsemin var niður á
Skúlagötu og þar var einingin
mun minni en nú er. Svo flytjum
við hingað upp eftir. Ég er áfram
í mínu húsvarðarstarfi, en hús-
næðið stækkar mörgum sinnum.
Ætli við höfum ekki verið með
eina 1.200 til 1.400 fermetra á
Skúlagötunni, en í kringum
17.000 fermetra hérna í nýja
húsinu. Að vísu hefur aðeins
hluti hússins verið tekinn í notk-
un, en það er samt allt á manns
vegum, ef svo má segja. í öðru
lagi var ég hér áður ekki með
lóð og enga utanhússumhirðu,
sem allt er nú komið til sögunn-
ar. Þó ég sjái ekki sjálfur um
að slá gras eða að vinna utan-
húss, þarf ég að sjá til þess að
verkið sé unnið og kalla til þess
menn. Jafnframt sé ég um stóran
hluta af innkaupum stofnunar-
innar og hef umsjón með öllum
húsgögnum. Sömuleiðis hef ég
eftirlit með öllum hita- og loft-
ræstikerfum.
Þetta er ansi mikil viðbót fyr-
ir einn mann, en ég hef fengið
aðstoð svona við og við. Vinnu-
dagurinn hjá mér hefst klukkan
hálfátta á morgnana og er ég
yfirleitt til klukkan fimm á dag-
inn, stundum lengur og stundum
um helgar ef á þarf að halda.
Mér er búin góð aðstaða sem
húsverði hér hjá útvarpinu. Það
væri_ vanþakklæti að segja ann-
að. Ég hef mína eigin skrifstofu,
en viðgerðaraðstaða sem slík er
mjög takmörkuð,“ segir Stefán.
Hann segir að kjör húsvarða
almennt séu léleg. „Sjálfur er ég
sæmilega sáttur nú orðið, en mín
kjör komust eiginlega ekki í lag
fyrr en f sumar og var ég þá
búinn að vera hér í starfi í tólf
ár.“
Stefán er 67 ára að aldri,
byggingameistari að mennt.
Hann lærði iðnina í Reykjavík
og starfaði Iengst af í sínu fagi
vestur í Grundarfírði, eða upp
undir 30ár.„Ég varð að hætta í
smíðunum út af heilsufarsástæð-
um, var skorinn upp við brjósk-
losi og var eindregið ráðlagt að
hverfa ekki aftur til fyrri starfa.
Útvarpið auglýsti eftir smið til
að gegna starfí húsvarðar. Ég
sótti um og fékk starfið. Það er
nauðsynlegt að í störfum hús-
varða séu iðnlærðir menn. ímynd
húsvarða er sem betur fer að
breytast. Menn hafa löngum litið
á húsverði sem einskonar auka-
menn og húsvarðarstarfið hefur
lengst af ekki talist til nauðsyn-
legra starfa. Það er litið allt
öðruvísi á starfið í dag enda
gengur ekki annað en að það sé
ákveðinn maður, sem sinni
þessu. Aftur á móti vantar okkur
húsvörðum samtök og það vant-
ar líka að afmarka starfssvið
húsvarða. Húsvörðum er ætlað
allt sem til umræðu kemur innan
stofnunarinnar. Það þykir sjálf-
sagt að húsvörður taki á móti
öllu. Mér er t.d. ætlað að sjá um
innkaup á pappír og þjónusta
skrifstofurnar. Að mínum dómi
ætti ég sem húsvörður ekki að
koma nálægt því. Mitt starf er
nóg samt.“
b