Morgunblaðið - 07.10.1990, Síða 6

6 C
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. OKTÓBER 1990
Hvernig Israelsmenn töfðu kjarn-
orkuáætlanir Saddams Husseins
eftir Guðm. Halldórsson
NÝLEGA var brotizt inn hjá bókaforlagi í Toronto í Kanada,
en litlu var stolið af peningum og að því er virtist aðeins til að
dreifa athyglinni frá ítarlegri athugun, sem þjófarnir gerðu á bók-
haldinu. Þar sem forlagið er að gefa út bók um starfsemi ísraelsku
leyniþjónustunnar, Mossad, virtist auðsætt að menn á hennar vegum
hefðu framið innbrotið.
Israelska stjórnin gerði allt
sem í hennar valdi stóð til
að koma í veg fyrir útgáfu
bókarinnar, sem nefnist By
Way of Deception (Blekk-
ingavefur), því að hún ótt
ast að bókin geti stofnað öryggi
ísraels og lífi erindreka Mossads í
hættu að sögn ísraelsks talsmanns.
Að kröfu ísraelskra yfirvalda var
sett lögbann á útgáfu bókarinnar,
fyrst í Kanada og síðan í Bandaríkj-
unum, en þegar úrskurðum um lög-
bannið var hnekkt sáu ísraelsmenn
að ekki þýddi að beijast gegn útgáf-
unni.
Mossad hafði einnig í hótunum
við höfundinn, Victor Ostrovsky,
sem hefur bæði kanadískan og ísra-
elskan ríksborgararétt, og reyndu
að múta honum. Ostrovsky starfaði
í Mossad í aðeins rúmt ár, en hafði
hlotið þriggja ára þjálfun þegar
hann var ráðinn 1985. Hann býr
nú í Ottawa og óttast að hann
verði myrtur eða að honum verði
rænt.
Meró og sprengjuárásir
í bókinni greinir Ostrovsky frá
banatilræðum, sprengjuárásum,
símahlerunum og blekkingum, sem
hann segir að Mossad stundi um
allan heim, bæði gegn samherjum
og óvinum, til þess að veija ísra-
elska hagsmuni. Upplýsingar
Ostrovskys um ólöglega starfsemi
Mossads í vinveittum ríkjum kunna
að valda erfiðleikum í sambúð ísra-
elsmanna og bandalagsþjóða þeirra
að sögn brezka blaðsins The
Sunday Times, sem nefnir eftirfar-
andi atriði úr bókinni:
• Mossad vissi um fyrirætlanir
hiyðjuverkamanna 1983' um
sprengjuárás á herskála í Beirút,
sem kostaði 241 bandarískan
landgönguliða lífið, án þess að
láta Bandaríkjamenn vita.
Mossad taldi að árásin myndi
treysta samvinnu Bandaríkjanna
og ísraels.
• ísraelska leyniþjónustan vissi
hvar nokkrir hinna vestrænu
gísla í Beirút voru niðurkomnir,
þar á meðal William Buckley,
yfirmaður CIA þar, en kom þeim
upplýsingum ekki á framfæri.
• Mossad hefur á sínum snærum
þúsundir samverkamanna, sem
kallast sayanim, víðs vegar í
heiminum, þar á meðal rúmlega
2.000 í London.
• Leynisella Mossads í Washing-
ton, Al, hefur á sínum vegum
27 útsendara til að afla leyni-
legra upplýsinga.
• ísraelska leyniþjónustan falsaði
undirskrift Shimonar Peresar
fyrrum forsætisráðherra til að
tryggja ólöglega flutninga á Sky-
hawk-þotum frá ísrael til Indó-
nesíu.
• Hún olli falli ríkisstjórnar Rabins
1977 með því að leka upplýsing-
um um leynireikninga konu hans
í bandarískum bönkum.
• Hún réð í sína þjónustu bílstjóra
Yassers Arafats, leiðtoga PLO.
• Mossad afhjúpaði samsæri um
að myrða Goldu Meir fyrrum for-
sætisráðherra þegar hún heim-
sótti páfann í Róm 1977.
• Mossad þjálfaði morðsveitir frá
Chile og fékk Exocet-eldflaugar
í staðinn.
Leióin til Osirak
Ostrovsky lýsir því'nákvæmlega
hvernig ísraeísmenn komu í veg
fyrir að Irakar kæmu sér upp kjarn-
orkusprengju, sem Saddam Hussein
kynni að hafa hótað að beita í
Persaflóadeilunni. Sú aðgerð
Höfundurinn: Ostrovsky.
Mossads, sem nefndist Sfinx og hér
verður sagt frá samkvæmt Sunday
Times, náði hámarki með loftárás
á íraska kjarnorkuverið Osirak rétt
hjá Bagdad 7. júní 1981. Vígbún-
aðaráætlun íraka tafðist um tíu ár
vegna árásarinnar.
I þessu máli ginntu erindrekar
Mossads íraskan kjarnorkuvísinda-
mann í París til samstarfs með
hjálp vændiskonu og ríflegum pen-
ingagreiðslum. Starfsmenn
Mossads myrtu einnig hæfasta
kjarnorkuvísindamann araba til að
koma í veg fyrir kjamorkufyrirætl-
anir Saddams Husseins og síma-
vændiskonu, sem vissi of mikið.
A bak við árásina lá margra ára
starf. Israelsmenn höfðu haft
áhyggjur af kjamorkuáætlun íraka
síðan Frakkar höfðu samþykkt að
hjálpa þeim að reisa kjamorkurann-
sóknastöð eftir orkukreppuna 1973.
Irak var annað mesta olíuviðskipta-
land Frakka og Irakar kváðust
ætla að nota stöðina til að sjá
Bagdad fyrir orku, það er í friðsam-
legum tilgangi.
Frakkar samþykktu að útvega
írökum efnastyrkt úran í tvo kjarn-
akljúfa, en það var nóg til að smíða
fjórar kjarnorkusprengjur. Síðan
urðu Frakkar tortryggnir og buðu
írökum veikara efni, svokallaðar
„karamellur", sem var hægt að
nota til að framleiða kjarnorku, en
ekki kjarnorkusprengjur. írakar
höfnuðu boðinu og kröfðust þess
að staðið yrði við upphaflega samn-
TYRKLAND
EGYPTA-
LAND
Leið orrustuflugvélanna til kjarnorkuversins skammt frá Bagdad.
inginn. í lok áratugarins lét Mossad
til skarar skríða, þar sem sýnt
þótti að þess væri skammt að bíða
að írakar gætu framleitt kjarnorku-
sprengju.
Njósnari Mossads í Sarcelles-
kjarnorkuverinu útvegaði skrá með
nöfnum íraskra starfsmanna þess.
Athyglin beindist að 42 ára íröskum
vísindamanni, Butrus Eben Halim,
sem var kvæntur en barnlaus. í ljós
kom að hann var auðtrúa og
Mossad ákvað að reyna að ráða
hann í þjónustu sína.
Starfskona Mossads, Jacqueline,
kom sér í kynni við konu Halims,
Samiru, með því að bregða sér í
líki farandsala og bjóða henni ilm-
vatn. Samira talaði opinskátt um
hagi sína og með hjálp Jacqueline
kom Mossad fyrir hlerunartækjum
í íbúðinni. Samira sleit hins vegar
sambandinu við Jacquline þegar
Halim sýndi henni áhuga.
í ágúst 1978 sá Halim laglega,
ljóshærða konu í hvert sinn sem
hann beið eftir strætisvagni í út-
hverfinu Villejuef. Maður í rauðum
Ferrari sótti hana alltaf, en dag
nokkurn kom hann of seint og stúlk-
an fór með vagninum. Halim sagði
manninum frá þessu og hann
bauðst til að aka honum í vinnuna.
Hann kvaðst heita Jack Donovan
og stunda alþjóðleg viðskipti.
Mennirnir frá Mossad
Þegar Samira brá sér skömmu
síðar til Iraks hringdi Donovan í
Halim og þeir snæddu saman kvöld-
verð. Síðan bauð hann Halim með
sér í viðskiptaferð til Toulon. Halim
benti honum á íyð á gámum, sem
hann ætlaði að kaupa, og Donovan
samdi um afslátt. Hann greiddi
Halim 1.000 dollara fyrir greiðann
og kynnti hann fyrir ungri vændis-
konu, Marie-Claude Magal.
Tveimur dögum síðar sagði
Donovan Halim frá fyrirætlunum
um viðskipti við þýzkt fyrirtæki
með sérstök loftrör til að flytja
geislavirkt efni í læknisfræðilegum
tilgangi. Hann bað Halim að hlaupa
í skarðið fyrir enskan vísindamenn
og athuga hvort allt væri í lagi með
útbúnaðinn og Halim tók vel í það.
Donovan fór til Amsterdam til
að semja um viðskiptin og lét
sækja Halim í einkaþotu. Fyrirtæk-
ið var í eigu auðugs gyðings og
tveir „kaupsýslumenn,“ sem Halim
hitti, voru erindreki Mossads og
ísraelskur kjarnorkuvísindamaður.
Vísindamaðurinn ræddi einslega við
Halim, sem sagði honum frá starfí
sínu.
„Kaupsýslumennirnir“ gerðu
grein fyrir áformum um að selja
kjarnorkuver til landa í Þriðja heim-
inum. „Við gætum haft áætlunina
um kjarnorkuver ykkar til hliðsjón-
ar,“ sagði maðurinn frá Mossad.
„Ef þú getur útvegað okkur upplýs-
ingar, áætlanir og fleira munum
við stórgræða á þessu. En enginn
má vita um þetta, ekki einu sinni
Donovan."