Morgunblaðið - 16.12.1990, Blaðsíða 29

c, 39
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. DESEMBER 1990
óhagstæðu aðstæður hindruðu hana
í að undirbúa sig og „skreppa" síðan
heim um vorið til að ljúka stúdents-
prófi og geta síðan hafið háskóla-
nám í félagsvísindum. Marksækni
og áræðni voru aðalsmerki hennar.
Heimili þeirra Katrínar og Rögn-
vaidar á „Internationella“ var mið-
stöð þess litla hóps íslendinga sem
var á þessum árum við nám í
Lundi. Það voru lesin blöðin, sagðar
fréttir að heiman, hneykslast á end-
emum íslenskra stjórnmála og
skeggrætt um sendiráðstöku þeirra
Uppsalamanna í Stokkhólmi. Þá var
mikið hlegið, skipst á hangikjöts-
boðum, sötraður bjór og rætt af
ábyrgð og æstri innlifun um heims-
mál jafnt sem háskólamál, m.a.
hústökur og (ofjsóknir gegn óhæf-
um kennurum. Traust og hæglátt
fas Katrínar stendur mér lifandi
fyrir hugskotssjónum. Yfirvegaðar
athugasemdir hennar, hvellur hlát-
ur Rögnvaldar, reiði Högna Hans-
sonar, m.a. yfir umhverfismálum,
og umvöndunarorð Sveinbjarnar
Rafnssonar hljóma enn í eyrum.
Allt hefur þetta fólk látið til sín
taka á sviði fræða og þjóðmála.
Ferill Katrínar er þar ekki sístur.
Hún réðst til rannsóknarstarfa við
háskólann í Lundi og lauk þaðan
doktorsprófi í félagsfræði menntun-
ar árið 1983. Hún varð fljótlega
eftirsóttur fyrirlesari á fræðilegum
ráðstefnum og þingum á alþjóðleg-
um vettvangi. Hún lagði hönd á
plóginn á fyrsta norræna rannsókn-
arnámskeiðinu í félagsráðgjöf, auð-
vitað af samstöðu við mig. Hún var
fastráðin við háskólann í Uppsölum
en starfaði tímabundið við háskóla
í Þýskalandi og í Bandaríkjunum
og lagði jafnvel nýlega fram sinn
skerf hé_r við félagsvísindadeild
Háskóla íslands — þegar eftir því
var óskað.
Katrín kynntist Bo Gustafsson
eftirlifandi eiginmani sínum fyrir
u.þ.b. átta árum. Hann var mér og
fíeiri íslendingum að góðu kunnur
fyrir ritstörf og virka þátttöku í
stjómmálum og andófi sjöunda og
áttunda áratugarins í Svíþjóð. Hann
er prófessor í hagsögu við háskól-
ann í Uppsölum og hefur afskipti
af menntamálum og öðrum þjóð-
málum. Samband þeirra Katrínar
kom mér fyrir sjónir sem ekki að-
eins ástríkt og tilfinningalega sterkt
heldur voru áhugamál þeirra og
störf samofin. Á sl. ári kom út bók
um stöðu sænskra samfélagsvísinda
sem Katrín ritstýrði og lagði Bosse
þar fram sinn hlut. Þau virtu hvort
annað og það var jafnræði með
þeim í orðsins fyllstu merkingu. Ég
minnist góðra stunda á heimili
þeirra í Uppsölum og nú í vor hér
heima á heimili okkar Þorsteins.
Þá voru líka málin rædd líkt og í
gamla daga en — að sjálfsögðu —
í nokkuð öðrum tón. Umræðuefnin
voru óþijótandi sem fyrr. — Fáir
mundu hafa sýnt aðra eins sam-
stöðu, heilindi og umhyggju og
Bosse sýndi Katrínu í hinum erfiðu
veikindum hennar. Á tímabili bjó
hann á sjúkrahúsinu hjá henni. Það
er dæmigert fyrir hann þegar hann
sagði við mig að hann ætti ennþá
hluta af Katrínu hjá sér þótt hún
væri horfin þar sem Denni væri svo
dýrmætur og náinn hluti af henni.
Við vinir Katrínar urðum líka vinir
hans.
Nú er hún öll og mun ekki fram-
ar ljá góðum málum lið með sínum
skýra huga, einurð og atorku. Ég
hef misst góðan vin og stend nú
meira ein en áður. En ég er líka
þakklát fyrir að eiga minningar um
vináttu sem lifir. Við Þorsteinn og
Orri sendum Bosse, Denna og Maríu
og öðrum aðstandendum Katrínar
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Sigrún Júlíusdóttir
Dr. Katrín Friðjónsdóttir lést í
Svíþjóð þann 2. desember sl. eftir
harða baráttu við illvígan sjúkdóm.
Hún verður jarðsungin 17. desem-
ber í Svíþjóð, sem fóstraði hana
lengur en Island, þa_r sem hún var
þó fædd og uppalin. í Svíþjóð skilur
hún eftir sig mikinn arf, son og
tengdadóttur, eiginmann og farsælt
starf sem háskólakennari og
vísindamaður.
Til íslands lágu ættir hennar og
rætur. Hennar er nú minnst hér
heima með söknuði og virðingu af
ættingjum og vinum. Katrín var
yngst þriggja barna Friðjóns Stef-
ánssonar rithöfundar sem lést 1970
og Maríu Þorsteinsdóttur, mikillar
baráttukonu fyrir hvers konar jafn-
réttismálum. Hún lifir dóttur sína
og hefur staðið við hlið hennar í
erfíðum veikindum, þótt oft hafi það
orðið að vera úr ijarlægð.
Rætur okkar Katrínar lágu sam-
an. Við vorum bræðradætur. Feður
okkar voru ekki einungis bræður
heldur einnig mjög nánir vinir með-
an báðir lifðu.
Saman áttum við Katrín
skemmtilegasta afa í heimi og
ömmu sem mettaði svanga munna
okkar og brýndi fyrir okkur virð-
ingu fyrir foreldrum okkar og nauð-
syn þess að rækta fjölskylduböndin.
Það kom því af sjálfu sér að við
vorum tengdar sterkum böndum frá
barnæsku, þótt heimili okkar væru
sitt í hvorum landshlutanum. Bréfin
hans Friðjóns voru lesin við eldhús-
borðið heima á Stöðvarfirði á þeim
tíma sem koma bréfs til afskekkts
staðar úti á landi var algjör gersemi.
Fyrsta minning mín um Katrínu
var líka frá þessu sama eldhús-
borði. FjÖlskylda hennar var að
flytja búferlum frá Seyðisfirði til
Vestmannaeyja og kom við með
strandferðaskipinu. Það geislaði af
þessari litlu frænku minni og
kankvísin skein úr augum hennar.
Kvik var hún og spurul um allt
umhverfi sitt. Eiginleiki sem varð
henni aflgjafi í námi og starfi síðar
á lífsleiðinni.
Kynni okkar hófust fyrir alvöru
þegar Katrín kom 17 ára í Mennta-
skólann á Akureyri, þar sem ég var
líka nemandi. Hún og bekkjarbróðir
minn, Rögnvaldur Hannesson,
felldu hugi saman og giftust stúd-
entsárið okkar Rögnvaldar. Þetta
sama ár, 1963, fæddist Þorsteinn
sonur þeirra. Þau settust að í há-
skólabænum Lundi í Svíþjóð,
steinsnar frá Kaupmannahöfn þar
sem ég var við nám.
Heimili þeirra stóð mér alltaf
opið og mér þótti mikils virði að
geta heimsótt þau af og til. Einkum
var mér dýrmætt að kynnast
Katrínu og fá að fylgjast með syni
hennar fyrstu árin og síðar að geta
deilt með henni gleðinni yfir syni
mínum.
Katrín var dul um einkahagi sína
en sýndi öðrum mikla hlýju og al-
veg einstaka nærgætni. Hljóðlát
nærvera hennar gerði mér gott og
minningarnar frá samverustundum
okkar á erlendri grund munu fylgja
mér alla tíð.
Á þessum árum var Katrín að
mótast úr ungri stúlku í fullþroska
konu. Hún hóf háskólanám og hélt
ótrauð áfram æ síðan í leit að meiri
þekkingu og sjálfstæði.
Leiðir okkar Katrínar skildu að
mestu, þegar ég sneri til íslands
en hún ílengdist í Svíþjóð við nám
og störf.
Stolt fylgdist ég þó alltaf með
því hversu vel henni vegnaði í námi
en hún lauk doktorsprófi í félags-
fræði árið 1983 og stundaði kennslu
og vísindastörf í Svíþjóð í fjölda ára.
Katrín og Rögnvaldur skildu árið
1970, en mér er nær að halda að
vinátta þeirra og gagnkvæm virðing
hafi haldist óbreytt. Síðari manni
sínum, Bo Gustafsson, giftist
Katrín 1986 og áttu þau heimili í
Uppsölum. Einkasonur hennar var
henni líka gleðigjafi og hún lifði að
sjá hann menntast og enn fremur
að ganga í hjónaband sl. sumar.
Við leiðarlok minnist ég Katrínar
með þakklæti og söknuð í huga.
Maríu móður hennar, Þorsteini syni
hennar og Bo eiginmanni hennar
og öðrum ástvinum sendi ég innileg-
ar samúðarkveðjur mínar og for-
eldra minna. Megi minningin um
góða móður, dóttur og eiginkonu
verða þeim styrkur í sorg þeirra.
Guð blessi minningu Katríriar
Friðjónsdóttur.
Lára Björnsdóttir
Minningarguðsþjónusta um dr.
Katrínu Friðjónsdóttur verður hald-
in föstudaginn 21. desember kl. 15
í Fossvpgskapellu.
108 Reykjavík. Sími 31099
Opi& öli kvöld
til kl. 22,- einnig um helgar.
t
Móðir mín, tengdamóðir, amma og langamma,
SIGRÍÐUR ÞORSTEINSDÓTTIR BJARKAN
frá Blönduósi,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 18. desember
kl. 15.00.
Margrét Konráðsdóttir, Sigurður Jóhannsson,
Margrét Kr. Sigurðardóttir, Jón Þórisson,
Konráð J. Sigurðsson, Björg Sigurjónsdóttir
Alexandra B. Konráðsdóttir.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma, langamma og langa-
langamma,
KRISTÍN EYSTEINSDÓTTIR
bóndi,
Snóksdal,
Miðdölum, Dalasýslu,
er lést 10. desember sl., verður jarðsungin frá Snóksdalskirkju
þriðjudaginn 18. desember kl. 14.00.
Ferð verður frá Umferðarmiðstöðinni kl. 9.00.
Kristín Pálmadóttir,
Elín Pálmadóttir,
Finna Pálmadóttir,
Einar Pálmason,
Björn Pálmason,
Guðmundur K. Pálmason,
Jóhann E. Pálmason,
barnabörn og barnabarnabörn.
Hörður Vilhjálmsson,
Viktor Hjaltason,
Einar T ryggvason,
Jóhanna Arnadóttir,
Guðrún Bjarnadóttir,
Gunnlaug Arngrímsdóttir,
Sigríður Svavarsdóttir,
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og út-
för ástkærrar móður okkar,
JÓHÖNNU THEÓDÓRU BJARNADÓTTUR,
Hamraborg 18.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Lungnadeildar Vífilsstaða-
spítala. Guð gefi ykkur öllum gleðileg jól og gæfuríkt komandi ár.
Hrefna Birgisdóttir,
Brynja Birgisdóttir,
Kristín Elísabet Guðjónsdóttir,
Anna Margrét Guðjónsdóttir,
Jóhanna Björk Guðjónsdóttir,
tengdasynir og barnabörn.
t
Ástkær móðir okkar, amma og systir,
ÁSTHILDUR THORSTEINSSON,
og elskuleg móðir mín og systir okkar,
ÁGÚSTA BRYNJÓLFSDÓTTIR,
verða jarðsungnar frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 18. desember
kl. 13.30.
Friðþjófur Thorsteinsson Ruiz,
Magnús Logi Kristinsson,
Svala Birna Sæbjörnsdóttir,
Emelía Thorsteinsson Ágústudóttir,
og systkini hinna látnu.
LEGSTEINAR
GRANÍT - MARMARI
Helluhrauni 14, 220 Hafnafjörður,
pósthólf 93, símar 54034 og 652707.
' \u\ wí m jn \\ tmm » w
m
n min tií ‘R&ykjavííqtr z
---og vönduð hljómplata
frá Sigfúsi Halldórssyni 27
REYKHOLT Faxafeni 12, sími 678833