Alþýðublaðið - 10.02.1959, Blaðsíða 5

umm Afríku er að
MIBKl gerast bylting í
landbúnaSi og iðnaði. Til
skamms tíma hefur Afríka
verið langt á eftir öðrum
'löndum í landbúnaði og
iðnaður hefur raunveru-
lega ekki verið þar til. En
nú eru mörg svæði þar
þrautræktuð og víða er
um miklar framfarir í öðr-
um atvinnugreinum að
ræða.' Hvergi hafa fram-
farir þó orðið meiri en í;
Ibadan í Vestur-Nígeríu.;
sem stjórnað er af innfædd;
um negrahöfðingjum. Þar;
rísa upp nýræktar ekrur,'
búgarðar og verksmiðjur.
sem flestar eru reknar af
erlendu fjármagni. Kókó
hefur- hingað til verii
helzta útflutningsvara í
Ibadan en nú hafa verið
ræktaðar þar miklar syk-;
urekrur, plastverksmiðjur'
reistar og uniiið er úr hrá-;
efni bví, sem til er í land-
inu eftir því sem mögulegt;
er. Ibadanmerm gera allt,;
sem hægt er til þess að;
beina eriendu fjármagni;
inn í landið. Er erlent fjár-;
magn skattfrjálst og hafa;
útlendingar rétt til að ráð-;
ast í hvaða framkvæmdir!
sem þeim gott þykir í Iand;
inu. !
20.000 ÍBÚÐIR eyðilögðust
í Búdapest í uppreisninni
haustið 1956. Ef trúa má ung-
verskum blöðum hafa endur-
byggingarnar tekist misjafn-
lega og er kvartað yfir hráka-
legri nýsmíð húsanna. Þökin
leka og allt er rennandi í
slaga. Þá er kvartað yfir því,
að gólfin séu svo óþétt, að
mold komi upp um þau á
neðstu hæðunum.
En það er víðar en í Ung-
verjalandi, sem fólk finnur að
húsbyggingum. í tékkneska
þlaðinu Prace var nýlega ráð
ist harkalega á umsjónar-
menn húsbygginga í Prag.

Vín
i januar.
Segir þar að í Ijós hafi kom-
ið, að í nýrri húsasamstæðu
hafi allir stigar reynzt ónýtir
Og í öðru húsi af glejunzt að
leggja leiðslur fyrir gas, vatn
og skolpleiðslur. Varð að
brjóta allt húsið upp til að
koma fyrir leiðslunum, en þá
haí'i veggirnir skemmst.
Rude Pravo segir, að í hér-
aði einu hafi ríkisstjórnin
lýst því yfir, að ekki væri
tekin ábyrgð á, þótt húsin
hryndu, sem fólk vaf að
flytja inn í.
Svipaða' sögu er að segja
frá öðrum löndum austan
járntjalds. Pólskt.blað skýrir
frá því að þess séu dæmi, að
fimmtán manna fjölskylda
búi í einu gluggalausu her-
bergi.
’ 'k
MYNDIRNAR, sem birtast
hér með greininni, er« teknar
úr ungverskum blöðum, sem
auðvitað styðja stjórnina þar
í landi.
'OKUKVÖLD eitt rétt eft
ir nýárið, þegar niðdimm þok-
an dempaði Ijósin og lét
drungaleg steinhúsin sýnast
enn stærri og drungalegri, sáu
Vínarbúar, sem voru á gangi
með konur sínar og hunda, að
iöng bílaröð með íbúðarvagna
aftan í kom brunandi með
fuilum ijósum út úr þokunni
ög ók ;yfir Wah rinerstrasse,
þar sem Voiiv-kirkjan stend-
ur dimm og þögul eins og
klettui'- úr sænum. Skinn-
ldæddir lögregluþjónar á þif-
hjólum mynduðu haus og
sporð á þessari fylkingu.
Menn námu staðar og greindi
á um þetta fyrirbæri, sem
hvarf aftur jafn óvænt og það
birtist út x niðdimman þoku-
úSann. Margar' getgáiur voru
á lofti. Að lokum sættust
menn á það, að hér væri ar-
abahöíðingi á ferð með har-
em sit. Mátti vel greina dá-
litlan öfundafhreim í röddum
karrnanna er kvinnur þeirra
leiddu þá á burt.
Daginn eftir ræítist þó úr
þessu fyrirbæri, sem áreiðan-
lega hefur valdið deilum und-
ir fjögur augu á meðal margra
áhorfendanna.

Þ.
AÐ ER TALIÐ að Islend-
Ingar séu á seinustu árum
orðnir mjög fégráðugir, og
prangaranáttúra fari nú mjpg
í vöxt. Hinar fornu djrggSir
um greiðasemi og gestrisni
eru nú ekki jafnt í heiðri hafð
ar og áður, segja sumir, en
ekki passar það á öllum svið-
um en þó á sumum passar
það vel og datt mér það í hug,
þegar útgerðarmaður og fisk-
framleiðandi sýndi mér plagg
eitt, sem sanna átti viðskipti
einnar peningastofnunar í
landinu við Seðlabanka hins
íslenzka ríkis.
Eins og vitað er, endurkaup
ír Seðlabankinn framleiðslu-
víxla af Landsbanka íslands,
Útvegsbanka íslands og Bún-
aðarbanka íslands.
í okkar sparifjárfátæka
landi, er þetta nauðsynlegt,
því að sparifé bankanna hrekk
ur skammt til útlána á fram-
leiðsluvörur landsmanna.
Fiskurinn, saltaður ,frosinn
eða hertur, síldin söltuð eða
niðursoðin, fiskimjölið, lýsið,
er okkar gull. Út á þetta lána
bankarnir, en þó fyrrgreindir
bankar annist þessi útlán, þá
er það í raun og veru Seðla-
bankinn, sem leggur til féð,
með bví að endurkaxxpa víxl-
ana.
En hver er svo hlutur Seðla
bankans og hver er t.d. hlut-
ur Útvegsbankans fyrir ómak
ið?
Nú vil ég taka eitt dæmi,
sem er afareinfalt, og ég hygg
rétt frá skýrt, enda hef ég hér
plagg fyrir framan mig frá
virðulegum og ábyggilegum
bankamanni, sem hefur stáð-
fest eftirfarandi frásögu með
undirskriff sinni.
Ef útgerðarmaður sáy er ég
gat um í upnhafi greinar-
korns þessa, hefði t.d. þurft
að fá eina milljón að láni út á
framleiðslu sína, þá hefði
dæmið litið þannig út:-
Kr. 1000.000 00 lán í 3 mán.
út á framleiðslu:
Seðlabankinn fser 4íé %... ■
kr. 11.250,00
Útvegsbankinn Vá-%
— 1.250,00
Stimpilgjald — 2.400,00
Þinglestursgjald — 2.438,00
Samtals kr. 17.338,00
Með öðrum orðum að bank-
inn, sem sér um að lána féð
og tekur um leið ábyrgð á að
fénu sé sþilað. heiip, fær 1/10
hiuta af því fé, sem lánið gef-
ur í tekjur, en Seðlabankinn
9/10 hluta.
Ég spyr nú: Er þetta hægt,
er hér ekki fulllangt gengið?
Mér er ennfremur tjáð að
ef bankar þeir, sem annast
aðalpeningaviðskipti lands-
manna, færi yfir ákveðið lána
hámark í Seðlabankanum, þá
skulu þeir þeir greiða 12% í
vexti af því fé, sem lánað er
úr . Seðlabankanum þannig
yfir ákveðið hámark.
Ég spyr líka: Er þetta
hægt?
Hvað myndi þetta heita á
mæltu máli, ef - einhver Sig-
urður lánaði Jóni fé með slík-
’ um Lánskjörum? Lesandinn
þekkir svarið.
„ER ÞETTA HÆGT?‘‘ o.s.frv.
Seðlabankinn er ríkisstofn-
un og hann verður að sýna
þegnunum hið fyllsta réttlæti
og alls ekki tgka of naikið fyr-
ir sinn snúð, en ekki get ég
fallizt á það. í dæminu hér
að framan, að réUlæti geti það
kallast að deila þannig tekj-
um. En þetta með 12 % yfir-
•gengur flest. Yíeri nær að
Seðlabankinn skrúfaði fyrir
Framhald á 10. síðu.
Blöðin sögðu nefniiega að
flokkur Sígauna hefðu haldið
innreið sína í Vín kvöidið áð-
ur. Héldu menn nú að máli
þessu væri þar með Iokig. ©á
svo var aldeilis ekki.
Um erindi Sígauna þessaxa,
var nefnilega allt á huldu í
fyrstu. En þeir höguðu sér
eins c-g iandnemar, sem korna, •
í ónumið land. En þeir urðu.
fljótt varir við að AusíurríM
var löngu númið.
Þeim var /nefnilega öfeœt
stungið ipn í xúmgott, vistlegt
fangelsi, sem áður hafði hýst
ungverska flóttamenn.
Aðspurðir og eftir dáiítið*’
þref— því Sígaunarnii’ voru
stórmóðgaðir yfir þössari mé5
ferð — kváðust þeh’ kQSjia úr
suðri á leið til Ástraiiú um
Austurríki og Tékkóslóv.akm.
Settist innanríkisráðuneyt-
ið á rökstóla um, hvað ætti að
gera yið þá. Það kom nefnÞ
lega á daginn, að Sígaunarn-
ir voru hreint ekki visssr úæn«>
hvort þeir ætluðu að nemá
iand í Tékkóslóvaltm eðá
Ástralíu.
Var.helzt á þeim að skii-ja,
að þeim þætii búSæltiarlegúst
í landi Vínarborgar. Á Ítalíu
kváðu þeir vera þétibýii þið
mesta og enga von um jarð-
skika.
Leizt nú innanríkisráðu-
neytinu alls ekki á blikuna pg
þótti sem það aldrei rnundu
sjá glagan dag framar. Þáð
má kannske skjóta þvíúna í
frétt þessa, að atvinaœeysi
hið mesta ríkir á meðal eirk-
usfólks hér, sem! leitar þá
hælis í Þýzkalandi.
Á rneðan innanríkisráðu-
neytið lét gera heiimikiþ af
alls konar skýrslurn ujn mál
þetta, létu Slga?anax-pir tó-a
yel um sig í fangelsinu. Þá
skorti ekki skotsilfur. þv| þeir
létu skip>a stórum lípphæð-
um til að geta keypt sér ýjn-
iskonar lúxus, sem menn ann
ars ekki fá í gæzluvarðhaldi.
Brevttist nú smám samsn
hið þögula og virðulega íang-
elsi. þar sem áður háífá allt
með ró og spekt frars. farið
og þar sem fangaverðir y§ru
vanis að ræðg stjórngial og
tefla við fasíafangana:. þetta
breyttist nú allt saman í hóif-
gerðah cirkus og barnaþeim-
iii, bví þetta var um hundrað
manr.a hópur — eða nánsr til
tekið: 72 höfuð.
Framhalei á 10. síffu.
Húsnæiiimá! austan f jalds
Aiþýðublaðið — 10. febr. 1959