Morgunblaðið - 20.04.1991, Qupperneq 4

í Listasafni ASI við Grensásveg
verður opnuð myndlistarsýning
á verkum úr Ljóðabók barnanna
klukkan 16.00. Á sýningunni
verða myndir sem eru notaðar
til skreytingar í ljóðabók eftir
börn á grunnskólaaldri, sem
kemur út nú í vikunni. Nemendur
úr Tónmenntaskólanum í
Reykjavík leika við opnunina.
Það var Alþýðusamband íslands
sem átti hugmyndina að tilurð
bókarinnar, í tilefni af 75 ára
afmæli sambandsins og fékk
menntamálaráðuneytið og Bóka-
útgáfuna Iðunni, sem gefur bókina
út, til liðs við sig. Efni í bókina
barst hvaðanæva af landinu, alls
6.000 ljóð. En sá stakkur sem bók-
inni var sniðinn, rúmaði aðeins um
hundrað höfunda. Útgáfunefnd var
því mikill vandi á höndum við valið,
en hafði það að leiðarljósi að draga
fram sem fjölbreyttasta mynd af
þeim hugarheimi sem birtist í ljóð-
um barnanna.
í upphafi var ráðgert að ljóðin
fjölluðu um daglegt líf, en hug-
myndaflug barnanna lætur ekki
alltaf að stjóm og stutt er hjá þeim
í skáldlega hugsun. Bókin er prýdd
fjölda mynda eftir unga listamenn
og hafa þær einnig borist alls stað-
ar að af landinu. En til að forvitn-
ast nánar um þá hugsun og þann
tilgang sem liggur að baki ljóða-
gerðar barna, fékk Morgunblaðið
tvö börn til að rabba um bókina;
Brynhildi Pálmarsdóttur, úr 5. bekk
Víðistaðaskóia, og Atla Norðmann
Sigurðsson, úr átta ára bekk
Breiðagerðisskóla. En hvað kom til
að þau sendu ljóð inn í keppnina?
Brynhildur: „Mig langaði bara til
að prófa það, eftir að okkur var
sagt frá henni í skólanum. Ég hef
ekki skrifað mikið af ijóðum, en við
vorum hvött til þess í skólanum."
Lestu mikið af ljóðum?
„Við lærum ljóð í skólanum; eitt
í viku eða eina til tvær vísur. En
mér finnst mjög gaman að lesa
ljóð.“
Hvernig ljóð fmnst þér skemmti-
legust?
„Ljóð um ísland og mér er alveg
Mynd úr Ljóöabók
barnanna eftir Önnu
Margréti Vignisdóttur, ó
óra, Akureyri.
sama hvort þau eru hefðbundin eða
óbundin.“
Hvað finnst þér um útgáfu þess-
arar bókar?
„Mér finnst auðvitað mjög gam-
an að fá að vera með í henni. Það
er skemmtilegt að eiga Ijóð sem er
meðal þeirra hundrað sem valin eru
úr 6.000 Ijóðum. Mér finnst það líka
gott framtak að gefa þessa bók út
fyrir krakka, því það er líklegra að
við skiljum ljóðin í þeim betur en
ljóð eftir fullorðna. Og mér þætti
sjálfsagt að við fengjum að læra
hana í skólanum.“
Ég sá þig
Ég horfi á grenitrén hneigja sig
í golunni
ég sé þig þarna leggjast langt niðri
i lautinni.
Sjálf stend ég á ijallinu
hátt
og horfi í kringum mig.
Hvað ertu að segja í ljóðinu?
„Stundum er svo langt á milli
fólks og stundum er eins og allir
séu einir. Allavega er of mikið um
það.“
Atli Norömann Sigurðarson og Brynhildur Pólmarsdóttir.
og hún útskýrir þau fyrir mér. Það
fínnst mér mjög skemmtilegt."
Mynd úr Ljóöabók barnanna eftir Söndru Björk
Marteinsdóttur, ó. bekk í Húsabakkaskóla, Svarfaðardal.
Atli: „Mig minnir að það hafi
verið mamma sem hvatti mig til
að senda ljóðið mitt inn og ég varð
svolítið glaður þegar mér var sagt
að það yrði í bókinni."
Skrifar þú stundum ljóð?
„Já, sko, við lærum eitt ljóð fyrir
hvern miðvikudag í skólanum, og
skrifum þau niður í sérstaka
vinnubók. Einstaka sinnum erum
við svo látin búa til ljóð í skólanum
- þó alltof sjaldan. En þegar okkur
var sagt frá ijóðasamkeppninni í
skólanum, bjó ég til þetta ljóð um
vini mína, ljósastaurana."
Lestu ljóð fyrir utan þau sem þú
lærir í skólanum?
„Mamma les stundum fyrir mig
ljóð á kvöldin og þá get ég spurt
hana um þau, ef ég skil þau ekki
Vinir
Allt er fullt af ljósastaurum
fyrir utan.
Þegar ég fer í skólann
klappa þeir
á kollinn minn
og segja
passaðu þig
passaðu þig á bílunum
á bílunum sem bruna hjá.
Um hvað fjallar þitt ljóð?
„Ég er að skrifa um
ljósastaurana, því ef þeir væru ekki,
væri erfiðara að vera til. Þá sæju
bílstjórarnir okkur ekki eins
greinilega og myrkrið væri svo
mikið.“
Hvað finnst ykkur um að halda
Listahátíð æskunnar?
Atli: „Mér finnst þetta sniðugt
og ég vildi gjarnan sjá margt af
því sem er boðið upp á, en mest
langar mig að sjá þessi 6.000 ljóð
sem voru send inn í þessa keppni.“
Brynhildur: „Já, mér finnst þetta
líka sniðugt og ég ætla að reyna
að sjá allt sem ég get.“
ssv
i
sasaa LEIKFÖNG LIÐINS TÍMA
í tilefni af listahátíðinni verður Árbæjarsafn með sýningu á leikföngum
i eigu safnsins í dag milli klukkan 13.00 og 17.00.
Asýningunni kennir margra grasa;
allt frá leggjum og skeljum, sem
þóttu miklir dýrgripir hér áður
fyrr, þegar flest börn ólust upp
í sveit - og reyndar langt fram á þessa
öld,“ segir Unnur Eiríksdóttir, safn-
vörður. „Böm, hér áður fyrr, gátu
ekki leikið sér eins mikið og börn í
dag, því þau þurftu að hjálpa til á
heimilunum. Til dæmis þurftu sjö ára
börn að skila af sér einu pari af sokk-
um á viku, en venjulega lærðu þau að
prjóna þriggja til fjögurra ára gömul.
Dúkkur voru gjarnan skornar úr tré
og beinum - og hér á safninu höfum
við reyndar eina slíka trédúkku.
Undir lok síðustu aldar var farið að
flytja inn verksmiðjuframleidd leik-
föng, sem voru seld í krambúðum og
það er dálítið sniðugt að ég var að
skoða auglýsingu frá verslun sem hét
Verzlunin Þorlákur O. Johnson, þar
sem verið var að auglýsa dúkkur á
75 aura stykkið.
Fyrsta sérverslunin með leikföng er
Liverpool, stofnuð 1930, og er enn
starfandi. Leikfangagerð hófst hér á
landi um svipað leyti og var Leikfanga-
gerð Benedikts Elvars sú fyrsta sinnar
tegundar hér. Síðar komu ýmsar litlar
leikfangagerðir í kjölfarið, sem fram-
leiddu aðallega tréleikföng. Þær störf-
uðu yfirleitt bara í nokkur ár. Síðan
kemur Reykjalundur til sögunnar 1945
og er stærsta leikfangaverksmiðja sem
starfað hefur hérlendis. Þar voru þess-
ir ágætu SÍBS-kubbar framleiddir. Sú
verksmiðja starfaði til ársins 1960, en
lagði þá upp laupana; hefur líkast lil
ekki verið samkeppnisfær við erlendan
innflutning.
Á síðastliðnu ári vissi safnið aðeins
um eina leikfangagerð á íslandi, Dúa
bíla á Þingeyri. Okkur er ekki kunnugt
um hvoit hún er enn starfandi. En það
má vera ljóst að leikfangagerð er ekki
lifandi iðngrein á íslandi í dag.“
ssv