Morgunblaðið - 12.10.1991, Blaðsíða 8

8 B
MORGUNBIJAÐIÐ LAUGARDAGUR T2. OKTÓBER T991'
Að sætta
andstæður
Kristín Geirsdóttir myndlistarmaður opnaði sína fyrstu einkasýningn í Ásmundarsal
síðastliðinn laugardag. Á sýningiinni eru olíuverk unnin á striga. Kristín er fædd í
Reykjavik 25. ágúst 1948. Hún stundaði nám við Myndlista- og handíðaskóla íslands
á áranum 1985-1989 og brautskráðist úr málaradeild. Einnig hefur hún sótt nokkur
námskeið við Myndlistaskólann í Reykjavík. Hún tók þátt í samsýningu „sexmenninga”
í Hafnarborg árið 1990.
VIÐTAL VIÐ
KRISTÍNU
GEIRS-
DÓTTUR
MYNDLIST-
ARAAANN
H-venær vaknaði áhugi þinn
á myndlist?
„Ahugi minn á myndlist
vaknaði snemma og á
skólaárum mínum voru
bestu stundirnar teikn-
itímarnir. Faðir minn mál-
aði sér til ánægju og það hefur
eflaust haft áhrif á mig. Ég fór
þó ekki í skóla til að læra myndlist
fyrr en árið 1985 og það er fyrst
nú sem ég vinn af fullum krafti
við þetta.”
Hvert er viðfangsefni þessarar
sýningar?
Á þessari sýningu eru óhlut-
bundin verk sem eru tilfínningalegs
eðlis. Ég færi tilfínningar í liti og
form með því að dýfa penslinum í
litróf sálarinnar og mála síðan á
strigann. Ég er undir miklum áhrif-
um frá náttúrunni í víðtækustu
merkingu og myndimar fæðast líkt
og ljóð. Þegar ég mála þá leita ég
inn á við. Það má segja að myndirm
ar mínar túlki mipn innri heim. í
myndum mínum er ég oft að reyna
að sætta þær andstæður sem búa
í sjálfri mér og umhverfínu. Þegar
ég tala um andstæður þá á ég við
andstæður eins og ást og hatur,
ljós og myrkur, svart og hvítt,
mjúkt og hart. Ég reyni að koma
fegurðinni til skila í verkum mínum
því að mér finnst fegurðin vera
sannleikurinn.”
Hefurðu fengist við einhver önn-
ur listform?
„Ég hef ekki fengist við önnur
listform að neinu ráði en í Mynd-
lista- og handíðaskólanum kynntist
ég vinnu með þrívíð form. Það er
ekki ósennilegt að ég eigi eftir að
vinna með þau síðar. Eftir að ég
byrjaði í skólanum átti ég dálítið
erfítt með að gera upp við mig
hvora deildina ég ætti að velja þ.e.
myndmótunardeiidina eða málara-
deildina. Þetta togaðist mjög á í
mér en ég valdi málverkið og sé
ekki eftir því. Þessi miðill að mála
er svo umbúðalaus og aðgengileg-
ur. Málverkið hentar mér ágætlega
því að hugmyndirnar koma stund-
um hratt og þá er gott að geta
gripið pensilinn og fest hugmynd-
ina strax á strigann.”
Hvernig var veran í Myndlista-
og handíðaskólanum?
„Mér fannst gott að vera þar en
ég fór ekki þangað til að verða lista-
maður heldur leit ég á þetta sem
leið til að öðlast nauðsynlega þekk-
ingu. Þarna eru margir góðir kenn-
arar og þeir hafa flestir gefíð mér
eitthvað sem hefur nýst mér síðan.
Bekkurinn sem ég var í var góður,
margt fólk og ólíkt.”
Hvernig hagar þú listsköpun
þinni?
„Ég mæti daglega á vinnustof-
una mína því að ef ég geri það
ekki fínnst mér ég vera að svíkjast
um. Ég er kannski ekki að mála
allan tímann sem ég er við á vinnu-
stofunni heldur er ég stundum að
hugsa um verk og þróa einhveijar
hugmyndir. Það hentar sumum list-
amönnum að vinna í skorpum en
hvað mig snertir þá reynist mér
best að vinna jöfnum höndum að
listinni. Ég teikna alltaf mjög mik-
ið en þegar ég nota teikninguna
við gerð myndar þá þróa ég hana
áfram í málverkinu. Stundum rissa
ég úti í náttúrunni en ég mála þó
nær eingöngu óhlutbundnar mynd-
ir. Ég á oft erfítt með að vita hve-
nær mynd er lokið en það er tíminn
sem leiðir í Ijós hvort ég leyfi henni
að lifa áfram. Það má segja að
þankagangur minn komi dálítið
fram í nafngiftum verkanna. Það
sem mér fmnst heillandi við listina
er að fást við formið og andstæðu
þess ljósið sem er ósnertanlegt.
Mér eru andstæður ofarlega í huga,
hiti og kuldi, hið harða og hið
mjúka, hið efniskennda og hið loft-
kennda.”
Viðtal: Einar Örn Gunnarsson
Kristín Geirsdóttir myndlistarmaður.
Morgunblaðið/Einar Falur
HARPA
BJÖRNS-
DÓTTIR
SÝNIR Á
KJARVALS-
STÖÐUM
Morgunblaðið/Einar Falur
„Jákvæð tákn um líf,” segir Harpa Björnsdóttir um myndir sínar.
Samtal við
umhverfið
Harpa Björnsdóttir málar á pappír og festir á striga og strekkir í ramma. Myndirnar
hengir hún upp í Austursal Kjarvalsstaða ásamt nokkram tréskúlptúram sem draga
formlegan dám af málverkinu. Einsog sprottnir útúr málverkinu til að krefjast rýmis
á alla þrjá vegu. Sýningin verður opnuð í dag.
Harpa lauk námi frá MHÍ 1981
og segist vera ein af fáum
sem ekki hafí farið í „fram-
haldsnám erlendis”. Énginn
heimóttarsvipur er þó á
myndverkum hennar enda hefur hún
dvalið erlendis um lengri og skemmri
tíma á undanfömum árum, nú síðast
í sumar þar sem hún hafði afnot af
vinnustofu á norrænu listamiðstöð-
inni Sveaborg í Finnlandi. „Það er
mjög gott að vinna á Sveaborg og
aðstaðan er góð en samt spyr maður
sjálfur hvort þetta brölt milli landa
með fullt af dóti fram og til baka
sé þess virði. Jú, það er þess virði
því mér vannst mjög vel og fór í
fyrsta skipti að fást við skúlptúra í
tré. Ég hef aldrei unnið í tré áður
og hafði ofboðslega gaman af því.””
Yfírskrift sýningarinnar er Ándlit
daganna eins konar þema sem geng-
ur í gegnum myndimar á einn eða
annan hátt og ég bið Hörpu að segja
hvað liggur að baki.
„Mér finnst gott að leggja upp
með ákveðið tema. Ég setti mér þetta
tema fyrir ári og hef unnið útfrá því
síðan. Þessi hugmynd um andlit dag-
anna hefur svo þróast; andlit hafa
ákveðið form og þetta form hefur
þróast hjá mér og orðið að kmkku
sem síðan hefur orðið að krossi.”
Þessi lýsing Hörpu á myndrænni
skynjun gerir sjálfsagt lítið gagn
þeim sem ekki hafa séð myndimar
og Harpa segir sjálf að vitsmunaleg-
ar skýringar séu oft hæpnar; það sem
skiptir máli er skynjun áhorfandans
og hvort honum Iíkar myndverk eður
ei. Engu að síður vill Harpa bæta
því við að þessi þijú grunnform séu
öll tákn um Iíf, tákn um jákvæða
skynjun á lífínu, „Andlit er lifandi,
í krokkunni er geymd aska til minn-
ingar um líf og krossinn er tákn um
eilíft líf. En auðvitað er áhorfandun-
um fijálst að skynja hvað sem er og
þessar myndir geta verið hvað sem
er; jafnvel eintómar sjálfsmyndir.
Úr því að manni er gert að setja
fram vitsmunalegar skýringar við
málverkin þá er líklega betra að setja
fram marga möguleika en bara einn.
Þá hefur áhorfandinn meira frelsi.
Það er dálítið öfugsnúið að þurfa að
setja fram túlkun í orðum á mynd-
verki sem er í eðli sínu myndræn
túlkun á tilfínningum. Með þessu er
málarinn krafínn um túlkun á túlkun
sinni.”
Harpa setur fram þá skoðun að
þetta stafí af því að gerð er sú krafa
til myndlistar að hún sé skýranleg.
„En það er svo margt í kringum
okkur sem ber fyrir augu sem ekki
er krafíst skýringa á. Af hveiju er
sjórinn grænni í dag en í gær? Þessi
krafa er ekki gerð til tónlistar en
myndlist er álitin vitsmunalega út-
skýranlegt fyrirbæri. Menningin
krefur okkur um orð og skilgreining-
ar en frammi fyrir myndlistinni verð-
ur maður kúltúrlaus. Ef þú sérð góða
mynd verðurðu ástfanginn og óskyn-
samur og langar til að kaupa mynd-
ina í stað þess að kaupa í matinn
fyrir helgina.”
Þarf myndlistarmaðurinn þá ekki
að vera meðvitaður um umhverfi sitt.
Nægir honum að mála í upphöfnu
algleymisástandi?
„Hann hlýtur að vera meðvitaður
um umhverfi sitt því hann notar
augun. Myndimar ero samtal við
allt umhverfíð. Og þannig næst sam-
band við áhorfendur, myndin hreyfír
strengi í þeim sem geta verið allt
aðrir eða þeir sömu og í myndlistar-
manninum.”
Er það þægileg eða óþægileg til-
fínning að halda sýningu?
„Hún er auðvitað blendin. En það
sem er svo gott við sýningu fyrir
myndlistarmanninn er að fá tækifæri
til yfirsýnar. Skoða samhengið. Ég
vinn þannig að myndin sem ég er
að fást við í augnablikinu á hug
minn allan. Kannski man ég eftir
næstu mynd þar á undan en myndir
frá því í síðasta mánuði eða þaráður
eru gleymdar. Þær sitja í undirmeð-
vitundinni og þegar allt er tekið sam-
an eftir eitt, tvö eða þijú ár og skoð-
að í samhengi verða eins konar þátta-
skil.” há