Morgunblaðið - 21.03.1992, Side 5

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. MARZ 1992
B 5
áhrif á Finn. Hann er aðeins tvo
mánuði í Berlín, sér þó sýningu á
framúrstefnulist í Sturm-gallerí-
inu sem hann hrífst mikið af, en
flyst síðan til Dresden sem um þær
mundir var miðstöð myndlist-
armanna sem vildu stefna nýjar
leiðir. Finnur stundaði um skeið >
nám við Akademíið í borginni og
var hinn kunni expressjónisti Osk-
ar Kokoschka meðal kennaranna
og kynntust þeir vel. Finnur flutti
sig síðan um set, yfir í nýjan skóla
sem nefndist Der Weg, Vegurinn,
og var í honum næstu veturna. Á
þeim tíma sótti hann einnig mikið
sýningar og fyrirlestra. Sumarið
1924 dvaldist Finnur heima á ís-
landi en fór aftur um haustið til
Dresden og kynntist þá Kurt
Schwitters, sem var þá fyrirlesari
við skólann. Schwitters ráðlagði
honum að fara til Berlínar og sýna
ráðamönnum Der Sturm verk sín.
Der Sturm var alþjóðlegur sýning-
arsalur og útgáfuforlag í Berlín,
sem hafði að markmiði að kynna
framúrstefnulist þess tíma. Á
þessum árum voru aðsópsmiklir
listamenn í hópnum, af mörgum
þjóðernum, en aðal driffjöðurin var
listfræðingurinn Herwart Walden.
Vorið 1925 fór Finnur til Berlínar,
og hitti þar Walden og listmálar-
ann Kandinsky sem völdu átta
myndir Finns á vorsýningu Der
Sturm sem var opnuð daginn eftir.
Finnur fór að skoða sýninguna
en var kominn í tímahrak því hann
þurfti að fara til Kaupmannahafn-
ar og ná skipi til íslands. Hann
gat ekki skilið eftir heimilisfang
hjá Der Sturm, skrifaði aðeins
nafn sitt og starfsheiti á blað, og
síðan: Reykjavík, ísland. Það var
svo ekki fyrr en löngu síðar sem
Finnur frétti um afdrif þessarar
sýningar, en í framhaldi af þessu
voru nokkrar myndanna sýndar á
alþjóðlegri sýningu í Brooklyn
ÞRJÁR
SÓLIR,
1967.
Museum og söfnum í New York,
Buffalo og Toronto.
Á UNDAN SINNI SAMTÍÐ
Finnur flytur heim sumarið
1925 og heldur um veturinn sýn-
ingu í Reykjavík, sýnir þar verk
frá Þýskalandsárunum, alls 50 til
60 myndir: abstraktverk, expressj-
ónísk verk, landslags- og sjávar-
myndir. Þó að skilningur almenn-
ings væri lítill á framúrstefnuverk-
unum voru margir listdómar í blöð-
unum jákvæðir, en aðrir gagn-
rýndu hana óspart, og stóð Finnur
um hríð í ritdeilum um myndir
sínar og gildi og tilgang Der
Sturm. Nokkur verkanna seldi
hann þó, en öll með hefðbundnu
myndefni.
Bera Nordal segir að eftir sýn-
inguna hafí Finnur aðlagað list-
sköpun sína að þeim markaði sem
þá var að mótast í Reykjavík, hann
virtist átta sig á því að markaður-
inn væri ekki tilbúinn og því ekki
tímabært að halda áfram á sömu
braut. Hátt í þijátíu ár hætti Finn-
ur því að mála óhlutlægar myndir,
og einbeitti sér að því að mála
landslags- og þjóðlífsmyndir með
expressjónískum einkennum. Það
myndefni stóð honum líka alla tíð
nærri; alinn upp i sveit og við sjó-
sókn, og því eðlilegt að íslensk
náttúra og hafíð leituðu á hugann.
Auk þess hafði Finnur brennandi
áhuga á bókmenntaarfí þjóðarinn-
ar. En það hvernig hann túlkar
hefðbundið myndefni veldur þó því
að hann verður ómeðvitað fulltrúi
þjóðlegrar myndlistar, þó hann
ætti í raun mun meira sameigin-
legt með yngri kynslóð lista-
manna. Seinni abstraktverkin,
sem hann virðist mála fyrst á
fimmta áratugnum og síðan aftur
á þeim sjöunda, komu of seint
fram á sjónarsviðið til að hafa
áhrif á samtíð hans. Á sjöunda
áratugnum fer einnig að bera á
kröftugum expressjónískum verk-
um sem hafa beina skírskotun til
eldri verka. Þó þessi verk væru
að mörgu leyti ótrúlega fersk, en
Finnur var kominn um sjötugt er
hann hóf að mála þau, munu ab-
straktverkin frá þriðja áratugnum
halda nafni hans á lofti. Þau voru
þó ekki sýnd í langan tíma og það'
var ekki fyrr en 1970 sem á ný
var minnt á þau og framlag Finns
var almennt metið að verðleikum,
en þá voru tvö af verkum hans
meðal annars á sýningunni „Evr-
ópa 1925“; voru þar við hlið verka
listamanna á borð við Picasso,
Braque, Kandinsky og Kokoschka.
- efi
FRA ÞINGVOLLUM, 1926.

\
¥
i-
1
!
*!
*
I
f