Morgunblaðið - 25.04.1992, Blaðsíða 1

MENNING
LISTIR

PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS LAUGARDAGUR 25. APRÍL 1992 BLAÐn
Brennandi jörðin er þar, bítandi frostið — og hafið, svo eilítil mold
og klettur, eða steinnybba — kannski heilt fjall. Hver veit? Það er
svart. Og eldurinn og ísinn bregða á leik, og hafið; renna saman, rautt,
hvítt og blátt. Svo hélar og vatnið gýs úr moldinni og grjótinu, dag-
ijóst og ilmandi af leir. Það er bæði heitt og kalt og dimmt og bjart
og moldin rýkur í logninu. Þetta er landið þitt — þín jörð — og þú
getur snert hana; þessa fínlegu þræði sem liggja út um allt í mynd
sem er ofin af mynd sem við eigum 811 af jörðinni sem gefur okkur
allt um leið og hún tekur allt til baka þegar við sameinumst henni í
moldinni: Lifið og dauðinn tveir svipir á sömu ásjónu.
að eru þessir svipir lífs og
dauða, andstæðurnar í nátt-
úru landsins sem mótar okk-
ur, sem Ásgerður Búadóttir
hefur valið að binda í vef
sinn. í dag opnar hún sýningu á
verkum sínum í Galleríi Nýhöfn.
Ásgerður má með sanni teljast frum-
kvöðull veflistarinnar hér á landi.
Strax í upphafi ferils hennar var ljóst
að hún var mjög efnileg í sinni grein,
því árið 1956 vann hún gullverðlaun
á Alþjóðlegu list- og handiðnaðar-
sýningunni í Miinchen fyrir tvo stíl-
færða myndvefnaði sem hún kallaði
„Stúlka með fugl“.
,;Ég hef aldrei lært að vefa,“ seg-
ir Asgerður. „Eins og aðrir sem fara
í myndlistarnám, ætlaði ég mér að
verða málari. Eftir námið í Handíða-
og myndlistarskólanum hér (nú
MHÍ), hélt ég til frekara náms við
Akademíuna í Kaupmannahöfn.
Þegar líða tók á námið fór ég að
efast um að verða meira en
miðlungsmálari — og það var ekki
góð tilfinning."
í lok námstímans sá Ásgerður
sýningu í Kaupmannahöfn á franskri
veflist. „Það lá eitthvað í loftinu,"
segir hún, „sem varð til þess að _ég
fór að hugsa um vefnað." Verk Ás-
gerðar hafa alltaf verið mjög ma-
lerísk og bera þess glöggt vitni að
grunnur hennar er í málverkinu. „Ég
hef alltaf litið á mig sem myndlistar-
mann,“ segir Ásgerður, „án nánari
skilgreiningar, þótt ég hafi valið
þetta efni til að tjá það sem mig
langar að segja. Ég byijaði eiginlega
mjög seint að vinna og það var
kannski tíminn sem rétti mér efnið
upp í hendumar. Hefði ég byijað
fyrr, er ekki víst að ég hefði fundið
að þettaivar mitt efni til túlkunar."
Þær eru ótal margar sögurnar,
af konum í ritlist og myndlist, sem
hafa byijað seint — þegar börnin
eru uppkomin — eða gefist upp
vegna anna á heimili. Ófáar þeirra
eru af fyrirrennurum Ásgerðar. Þeg-
ar ég spurði hvort eitthvað hefði
þótt athugavert við að hún færi í
myndlist, lítur hún undrandi á mig
og segir: „Nei, þegar ég fór til Dan-
merkur var fjöldi kvenna búinn að
RÆTT VIÐ
ÁSGERÐI BÚADÓTTUR
MYNDLISTARMANN
fara, og veistu, ég lít ekkert fremur
á mig sem konu en mann, þegar list-
in er annars vegar. Á þessum tíma
var líka bara eitt stéttarfélag mynd-
listarmanna; við vorum öll undir
sama hatti og ég varð aldrei vör við
að það væri gerður greinarmunur á
okkur eftir kyni, né eftir efninu sem
við unnum í. Énda hef ég aldrei
fundið mig í sérstökum flokki og
skilgreining hefur aldrei verið mér
lífsspursmál. í myndlist velur maður
sér bara efni og það er árangurinn
sem skiptir mestu máli. Þessi grein-
armunur á myndlistarkonu og mynd-
listarmanni held ég hafi ekki komið
fyrr en með kvennabaráttunni — og
ég veit ekki hvort það var myndlist-
arkonunum til góðs.“
- Ásgerður, þegar ég skoða
myndirnar þínar fínnst mér alltaf
eins og þú hafir verið einhvers stað-
ar ein uppi á hálendi að vefa.
Hún hlær. „Það er kannsi vegna
þess að ég vinn í svo mikilli einangr-
un, allt frá því á haustin og þar til
fer að birta aftur af degi. Þá kemur
í mig óeirð og ég þarf að ferðast;
fara til útlanda, sjá menningu og
Iistir annars staðar. Svo þegar ég
kem til baka, finnst mér landið vera
nýtt, svo miklu fallegra en mig
minnti að það væri. Þetta er svo lif-
andi land og ég hef alltaf viljað
nálgast það sem slíkt. Ég eyði löng-
um tíma í að velta því fyrir mér
hvemig ég kem áhrifum þess og
sambandi mínu við það inn í það
stranga form sem veflistin er; ekki
bara því sem ég sé, heldur það sem
ég finn. Ég les kannski um elda
fyrir norðan, þar sem jörðin brennur
undir fótum og ég fer að vefa rautt...
Þetta er kannski fremur spurning
um að meðtaka náttúruna en óttast
hana og það er ólýsanleg tilfinning
þegar manni tekst það sem maður
ætlar sér.“
VIÐTAL: SÚSANNA
SVAVARSDÓTTIR