Morgunblaðið - 18.09.1992, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. SEPTEMBER 1992
23
Reuter
Chuan næsti
forsætisráð-
herra Tælands
Lögreglumaður í Bangkok ryður
Chuan Leekpai, sem tilnefndur
hefur verið sem næsti forsætis-
ráðherra Tælands, braut um
þvögu fréttamanna við þinghúsið
í gær. Fjórir lýðræðisflokkar sam-
einuðust um Chuan en flokkarnir
náðu naumum meirihluta á þingi
í kosningunum á sunnudag.
Flokkar og frambjóðendur undir
handaijaðri herforinga töpuðu
víða og heita' yfirmenn hersins því
nú að hafa ekki ótilhlýðileg af-
skipti af stjórnmálum framvegis.
Hershöfðingjar hafa ráðið mestu
í landinu frá því á fjórða áratug
aldarinnar er völd konungs voru
skert mjög. Bhumibol, núverandi
konungur, hefur þó veruleg áhrif
á bak við tjöldin og nýtur al-
mennra vinsælda.
Sjónvarpsmynd af líki Hitlers fölsuð
Tók að efast þegar
hann sá að líkið var
1 stöguðum sokkum
Talsmaður Bush harðorður um forsetaefni demókrata
Clinton vændur um tví-
skinnung og hentistefnu
Washington. Reuter.
TALSMAÐUR George Bush Bandaríkjaforseta, Marlin Fitzwater,
segir að umdeild aðferð Bills Clintons, forsetaefnis demókrata, við
að komast undan herþjónustu I Víetnam sýni best hvers vegna maður-
inn sé óhæfur til að gegna embætti forseta. Bush forseti var stríðs-
hetja í síðari heimsstyrjöld.
í eiðsvarinni yfirlýsingu sem
Eugene Holmes, fyrrverandi ofursti
í landhernum, lét birta í dagblaðinu
Washington Times, segir hann að
Clinton hafi „ af ráðnum hug“
blekkt sig 1969 er hann fékk inn-
göngu í Æfingalið varaliðsforingja
(ROTC) við Arkansas-háskóla en
þannig losnaði Clinton við að gegna
hefðbundinni herþjónustu. Holmes
var yfirmaður liðsins við háskólann.
Hann segir að Clinton hafí ekki
getið tveggja atriða sem hefðu kom-
ið í veg fyrir inngöngu hans í liðið;
í fyrsta lagi að þegar væri búið að
kalla hann i herinn og í öðru lagi
að hann hefði tekið þátt í mótmæl-
um gegn Víetnam-stríðinu er hann
stundaði nám við Oxford-háskólann
í Bretlandi. Holmes segist hafa
samið yfírlýsinguna vegna þess að
veruleg hætta væri á því að maður
sem hefði hafnað herþjónustu „yrði
nú æðsti yfirmaður allra varnar-
mála [forseti]“.
Fitzwater sagði að þessa yfírlýs-
ingu ætti sérhver Bandaríkjamaður
að lesa. „Hún sýnir að þegar á
unga aldri reyndi hann bæði að
sleppa og halda í senn, hann reyndi
að fírra sig persónulegri ábyrgð.“
Hann sagði Clinton ávallt nálgast
öll mikilvæg viðfangsefni í stjóm-
málum með sömu hentistefnuna og
tvískinnunginn að leiðarljósi.
Bonn. Reuter.
MYND, sem sjónvarp Samveldis-
ríkjanna sýndi í vikunni og sagði
vera af líki Hitlers, er fölsuð að
sögn umsjónarmanna þýska sjón-
varpsþáttarins Spiegel TV. I
þættinum, sem sendur var út í
gær, segir fyrrum tökumaður
Rauða hersins að hann hafi farið
að efast um að um væri að ræða
lík Hitlers þegar hann sá að það
var klætt í stagaða sokka og
hafði skotsár fyrir ofan nefið.
Rússneska sjónvarpsmyndin
vakti mikla athygli þar sem hún
gekk þvert á það álit að lík Hitlers
hefði verið brennt eftir að hann
framdi sjálfsmorð ásamt hjákonu
sinni um árabil, Evu Braun. Töku-
maðurinn fyrrverandi, Michail Pos-
elsky, greindi frá því í þýska þættin-
um að sér hefði verið skipað að
kvikmynda lík Hitlers í Berlín í maí
1945 og til að byija með hafí eng-
inn vafí virst á að hver hinn látni
væri. „En ég fór að efast þegar ég
sá að líkið var í stöguðum sokkum
og hafði skotsár ofan við nefíð sem
stangaðist á við orðróm um að Hitl-
er hefði skotið sig gegnum munn-
inn.“
I sjónvarpsþættinum var haft
eftir Vassílí Orlovskí, fyrrum yfír-
manni sovésku leyniþjónustunnar,
að raunverulegar og brunnar lík-
amsleifar Hitlers og Evu Braun
hefðu fundist sama dag og myndin
var tekin, í sprengjugíg nærri neð-
anjarðarbyrginu þar sem þau höfðu
haldið sig undir það síðasta. Hann
sagðist að auki hafa fundið tvö
brunnin hundshræ í gígnum, annað
af uppáhaldshundi Hitlers. í þættin-
um sagði að líkamsleifar Hitlers
hefðu síðar verið grafnar nærri
Magdeburg, vestur af Berlín, en
fluttar í leynilegan grafreit í
Moskvu árið 1970.
Rringnm
jörðina í
loftbelg
San Francisco. Reuter.
RÚSSNESKUR geimfari og
tveir bandarískir flugmenn
ætla að verða fyrstir manna
til þess seinna á þessu ári að
fljúga í loftbelg viðstöðulaust
í kringum jörðina.
Belgurinn mun hefja sig til
flugs frá flugvellinum í Reno í
Nevada einhvem tíma eftir 21.
nóvember næstkomandi því að
þá er þess vænst, að vindar
blási byrlega til hnattreisunnar.
Fararstjóri verður Bandaríkja-
maðurinn Lariy Newman, en
ferðafélagar landi hans Don
Moses og rússneski geimfarinn
Vladímír Dzhaníbekov, sem
hefur undirhershöfðingjatign
og dvaldist samanlagt 146
daga úti í geimnum á árunum
1978-85.
sín fjármagn og ef allt annað þrýtur
verður að breyta þeim viðmiðunar-
mörkum gengis sem stuðst er við
innan ERM.
Það var nákvæmlega það sem
gerðist um síðustu helgi er gengi
ítölsku lírunnar var iækkað um sjö
prósent og nú í fyrradag er bresk
stjórnvöld ákváðu að taka pundið
úr ERM og gefa það fijálst á gjald-
eyrismörkuðum. I gær lækkaði svo
spænski pesetinn um fimm prósent.
Endalok EMS ogEMU?
Þetta er mikið áfáll fyrir Evrópska
myntkerfið en síðast þurfti að breyta
innbyrðis vægi gjaldmiðlanna veru-
lega árið 1987. Margir taka meira
að segja svo sterkt til orða að atburð-
ir síðustu daga á gjaldeyrismörkuð-
unum tákni endalok EMS í núver-
andi mynd og sýni að EMU geti aldr-
ei, eða að minnsta kosti ekki í nán-
ustu framtíð, orðið að veruleika.
En hvað olli þessu írafári? Upphaf-
ið var þjóðaratkvæðagreiðslan í Dan-
mörku í júnímánuði þar sem Ma-
astricht var hafnað. Fram til þess
höfðu vextir á tíu ára ríkisskulda-
bréfum EMS-ríkjanna verið nánast
þeir sömu þar sem markaðurinn var
fullviss um að ein sameiginleg Evr-
ópumynt myndi komast á innan
settra tímamarka. Eftir að Danir
sögðu „nei“ og andstaða við Ma-
astricht jókst í Frakklandi var EMU
í lausu lofti og í kjölfarið minnkaði
tiltrú markaðanna á einstökum
gjaldmiðlum. Fyrst litu menn til ítal-
íu þar sem skuldir ríkisins nema
102% af vergri þjóðarframleiðslu og
almennu ástandi efnahagsmála fer
hrakandi. Næst beindist athyglin að
Bretum sem urðu fyrst aðilar að
EMS undir stjóm Margaret Thatc-
her, í september 1990. Þeir eru eina
EB-þjóðin sem ekki gaf út bindandi
yfírlýsingu í Maastricht um að tengj-
ast EMU í síðasta lagi 1999 og því
höfðu menn ekki fulla trú á fullyrð-
ingum stjórnarinnar um að hún
myndi ekki breyta stöðunni gagn-
vart þýska markinu. Markaðurinn
hafði ekki trú á að breska stjórnin
myndi endalaust taka fé að láni til
að halda pundinu uppi og svigrúmið
ti! enn frekari vaxtahækkana í nú-
verandi efnahagskreppu og með þing
íhaldsflokkins á næstu grösum var
talið mjög takmarkað.
Annað djúpstæðara vandamál er
að sameining Þýskalands hefur
reynst mun dýrari en íjóðveijar jafnt
sem aðrir áætluðu á sínum tíma.
Öll Evrópa greiðir nú verð þeirrar
vanáætlunar og bitnar það hart m.a.
á bresku efnahagslífí, sem er al-
mennt í slæmu ásigkomulagi.
Hið háa vaxtastig í Þýskalandi
hefur haldið uppi vöxtum annars
staðar í Evrópu. Markaðirnir höfðu
misst trúna á að þýskir stjórnmála-
menn myndu hækka skatta verulega
til að vega upp á móti kostnaði við
sameininguna og eina aðra leiðin til
að ná fram vaxtalækkun, eða að
minnsta kosti koma í veg fyrir frek-
ari vaxtahækkanir, í Þýskalandi var
að breyta vægi gjaldmiðla innan
ERM. I því ljósi ber að líta á um-
mæli Schlesingers, bankastjóra
þýska seðlabankans, í viðskiptablað-
inu Handelsblatt á miðvikudag, þar
sem hann sagði að ERM-breytingin
um helgina hefði ekki verið fullnægj-
andi. Þó svo að þessi ummæli hafí
verið borin til baka samdægurs —
talsmaður seðlabankans sagði að
þau hefðu verið birt í heimildarleysi
[en sagði ekki að þau væru stað-
leysa] — efaðist enginn um að Þjóð-
veijar vildu gengislækkun pundsins.
Steingrímur Sigurgeirsson tók
l«Æsru SHEUsTöS
Undinúum
oruggan
vehrarakshir
»“• »»4 „