Morgunblaðið - 26.11.1993, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1993
C 7
Á PÍSLARVOTTATORGINU sem einu sinni var miðpunktur Beir-
út var lítill strákur að selja stækkaðar litmyndir af torginu eins
og það var. Fyrir borgarastyrjöld og óáran og skelfingarárin
mörgu. Píslarvottatorgið þekkti ég ekki þá. Nú blöstu við mér
gapandi rústir dáinna húsa, haugar af múrsteinum, fusli og drasli,
stöku tijábútar mynduðu áður tijágöng við breiðgötuna sem lá
frá torginu. En styttan sem torgið dregur nafn sitt af stendur
óskemmd innan um hrunin stórhýsin.
Samt er Beir-
út að lifna við,
ég sá stóran
mun frá því um
svipað leyti fyrir
ári og enn meiri
ef ég bar saman
við ástandið
þegar ég kom
fyrst rétt eftir
að Sýrlendingar
höfðu gengist i
því að koma
loks á friði. Og
þó nöturlegt sé
í dána miðbæn-
um hefur verið
hreinsað ótrú-
lega mikið. Þar
voru menn á stórum vinnuvélum
að störfum frá morgni til kvölds
við að rífa hverja ömurlegu, gegn-
umskotnu eða niðursprengdu
húsarústina af annarri og síðan
er öllu ekið í brottu. Áður höfðust
hér við flækingshundar, stöku
leyniskyttur og útigangsmenn,
núna var meira að segja húið að
setja upp frumstæð kaffihús. Þar
sátu menn í makindum og riíjuðu
upp gamla tímann. Þegar Beirút
var paradís Miðausturlanda, var
líkt við París eða aðrar eðalborgir.
Þeir tímar koma aldrei aftur en
það er léttir flestum að það er
byijað fyrir alvöru að rífa mið-
borgina. Hariri forsætisráðherra
segir að ekki verið látið staðar
numið fyrr en risin er ný miðborg
á rústum hinnar fyrri. En hún á
ekki að vera eftirlíking af því sem
var. Menn eru líka fegnir því.
„Þó svo að miðborgin verði ný
er líka stefnan að byggja upp og
græða ýms önnur hverfi sem urðu
hart úti,“ sagði starfsmaður í for-
sætisráðuneytinu. „Beirút með
sína stórbrotnu sjávarsíðu hefur
sem betur fer haldið sínum svip
og mun gera það. íbúarnir komast
ekki út úr stríðshugarástandinu
fyrr en ný miðborg hefur risið.
Þeir vilja ekki eftirlíkingu af því
sem var.“ Ég er sammála því eft-
ir rabb við ýmsa líbanska kunn-
ingja og alls konar fólk sem ég
hitti á strætum og torgum og gaf
Sjórinn var blár og rólegur núna.
mig á tal við. Frú Bouchra hjá
Ferðamálaráðinu sagði að eftir 10
ár yrði Beirút á ný orðinn mesti
og eftirsóknarverðasti staður
þessa heimshluta.
í Hamrahverfinu er miðstöð við-
skipta, þar eru allir bankarnir
og glæsilegar
verslanir
spretta upp eins
og gorkúlur.
Allmörg hótel
þar í grennd
hafá verið gerð
upp og bisniss-
menn eru
farnir að
leggja leið
sína til Líban-
on aftur. Lí-
banski
gjaldmiðill-
inn hefur
styrkst tölu-
vert en
verðlag er
enn mjög
hagstætt.
Enn eru
ferðamenn sjaldséðir. Nema burt-
fluttir Líbanar, þeir komu sl. sum-
ar svo þúsundum skipti og voru í
margar vikur. En vonir Hariris
forsætisráðherra um að þeir flytji
heim eða fjárfesti í landinu hafa
enn ekki ræst. Margir þeirra sem
flýðu var fólk með sæmileg og
allt upp í mjög góð fjárráð. Þetta
e-
fólk vill ekki hætta á neitt enn-
þá með fjármuni sína og finnst
ekki að Líbanon sé staður sem það
hefur skyldur við.
Úti við ströndina hreiðraði ég
um mig á Hótel Carlton í því sem
áður var Vestur-Beirút eftir að ég
kom frá Beit Eddine uppi í fjöllun-
Píslarvottatorgið sem var
Lítill strákur að selja myndir í
gömlu miðborginni.
um. Carlton hefur líka tekið breyt-
ingum á stuttum tíma. í mars
1991 var það á mörkunum að vera
boðlegt en var eitt fárra hótela
sem hafði opnað eftir stríðið. Þá
vantaði handrið á svalir og máln-
ing var flögnuð af veggjum. Rúm-
ið var hrörlegt og ekki annar hús-
búnaður en einn stóll. Klósettið
var bilað og sjaldan vatn í krönum
og enn sjaldnar rafmagn lengur
en klukkutíma í einu. Nú er annar
og betri bragur yfir öllu, hefur
verið málað í hólf og gólf, end-
urnýjuð húsgögn í herbergjum og
sjónvarp í sumum þeirra, meira
að segja sturtan var í lagi. Morg-
unverðinn þarf ekki lengur að
sækja í kaffistofu handan götunn-
ar. Þegar ég settist út á svalirnar
með morgunkaffið í sólskininu —
Morgunblaðið/JK
Og menn eru að setja upp frum-
stæð kaffihús í miðbænum
gamla.
því nú er komið handrið á þær —
og horfði yfir ægissíðuna sá ég
að það var vatn í sundlauginni.
Stundum virkaði síminn en oftast
ekki og það er erfitt að hringja
til útlanda og tekst bara stundum.
Rafmagnið fór af öðru hveiju en
stutta stund í hvert skipti. Á leið
í lyftunni upp á 7. hæð með tösk-
una mína fór rafmagnið af. Ég
hringdi neyðarbjöllinni þó ég vissi
það þýddi ekki en vildi láta vita
af mér. Svo settist ég á gólfið og
dró andann djúpt. Svona er nú að
lokast inn í lyftu, Jóhanna mín,
sagði ég og fiskaði sígarettu upp
úr veskinu. Rafmagnið kom aftur
korteri seinna. Það voru langar
fimmtán mínútur, en karlarnir
mínir í móttökunni voru miður sín
og buðu í kvöldmat í veitingasaln-
um. Ég þakkaði kærlega fyrir mig
og kunni ekki við að segja að mér
fyndist þeir ættu að endurnýja
kokkinn.
Annars úir og grúir af frábær-
um veitingastöðum í Beirút og
enginn maður með viti borðar á
hótelunum — nema hann hafí lok-
ast inn í lyftu og fengið ókeypis
kvöldverð í sárabætur.
Mestar breytingar á Beirút
fannst mér þó vera hve Sýrlend-
ingar eru sjaldséðir þar. Þeir voru
með varðstöðvar á hveiju strái,
stöðvuðu bíla og voru herraþjóðin
uppmáluð. Þeir hafa fært sig með
mestallt liðið inn í Beqaadal en
koma til Beirút að skemmta sér.
Enda er næturlífið að færast í hið
líflegasta horf aftur.
Þegar ég sat á kvöldin á svölun-
um og andaði að mér Beirút sá
ég hvað sjórinn var blárri og ró-
legri núna en meðan allt var í al-
gerri rúst. ■
Jóhanna Krístjónsdóttir
Næsta Kínaklubbs-
ferð með vorinu
EFTIR 30 ár mun Japan verða
með hæstu prósentutölu aldraðs
fólks í heiminum. Árið 2093
mun Japönum hafa fækkað í 60
milljónir eða um helming frá
því sem nú er og eftir 1000 ár
verður enginn Japani eftir ef
svo heldur áfram sem horfir.
Þetta kemur m.a. fram í viðtali
við Naohiro Ogawa prófessor í
grein í nýjasta hefti Scanorama,
flugblaðs SAS.
Sé gluggað nánar í staðhæfing-
ar prófessprins segir hann að væru
haldnir Ólympíuleikar aldraðra
mundu Japanir fá sæg af gullverð-
launum. Nú eru 12% þjóðarinnar
65 ára og eldri sem er ekki óeðli-
legt. En eftir þijátíu ár verður
þessi hópur fólks um 26% íbú-
anna. Ef þetta er t.d. borið saman
við Svíþjóð fjölgar öldruðum í Jap-
an þrisvar sinnum hraðar en í
Svíþjóð. Umönnun aldraðra verður
mesta vandamál Japana á nýrri
öld, ekki framleiðni eða efnahag-
sundur og hagvöxtur.
Prófessorinn segir að eftir styij-
aldir hafi venjulega hlaupið mikið
fjör í barneignir og í flestum lönd:
um hafi það staðið í 10-15 ár. í
Japan stóð þetta aðeins í þijú ár.
Eftir það lækkaði fæðingartíðnin
og hefur lækkað um 50% á einum
áratug eða úr því meðaltali að
japanskar konur ættu fjögur börn
í tvö börn. Samkvæmt tölfræðinni
verður hver kona að eiga 2,08
börn til að íbúatalan standi í stað.
I Japan á kona nú aðeins 1,53
börn og eru aðeins tvö lönd, Ítalía
og Þýskaland, eða sá hluti sem
áður var Vestur-Þýskaland, með
lægri tíðni. Haldi þessi þróun
áfram mun íbúatala í Japan auk-
ast úr 126 millj. í 130 millj. árið
2011 en síðan byija að dragast
saman og eftir eina öld verður
aðeins helmingur af Japönum eft-
ir. Og haldi svo fram sem horfir
verða engir Japanir til árið 2993.
NÆSTA ferð Kinaklúbbs Unnar
verður með vorinu, nánar tiltekið
hefst hún 13. maí og stendur til
3. júní.
Klúbburinn stóð fyrir Kínaferð í
októbermánuði sl. og var þá með-
fylgjandi mynd tekin. Á henni eru
Sveinbjörg Égilsdóttir og Kristbjörg
Oddgeirsdóttir með styttu af Kon-
fúsíusi á milli sín. Myndin var tekin
í Peking. ■