Alþýðublaðið - 22.11.1920, Side 2

2
ALÞYÐOBLAÐIÐ
Félagfsleg’ áhrif ófriðarins.
(Krigens sociale Fölger.)
Eftir F. Siegmund-Schultze.
Siegmund-Schultze, yfirmaður
fyrir uppeldi unglinga í Berlín,
hefir ritað grein með þessari fyrir-
sögn í bók sem kom út í Dan-
mörku í fyrra, og heitir Interna-
tional Samling. Schultze er merk-
ur sérfræðinnur á þessu sviði, og
er þess vegna fróðlegt að lesa
það sem hann ritar um þetta.
Fer höfundur fyrst nokkrum orð-
um um fjárhaginn. Leiðir rök að
þvf að peningamálin komist ekki
síður í óreiðu hjá sigurvegaranum
en þeim sigraða, þó alt sé erfiðara
í fyrstu fyrir þann sem tapar. Aft-
ur séu siðferðislegu áhrifin ein-
göngu á yfirborðinu verri hjá hin-
um sigruðu þjóðum, peningadýrk-
unin, otmetnaðurinn og hrokinn
stigi sigurvegurunum til höfuðsins
og verði þeim að falli. Þó tæplega
sé hægt að gera upp á milli þess
hvor aðilinn verði harðast úti, þá
komi skaðinn fyr í Ijós hjá sigr-
uðu þjóðinni, og þess vegna nái
þessar athuganir einkum til Þjóð-
verja.
Dýrtrðin og peningaverðfailið
skapi þær ógnir og hörmungar
sem enn ekki séu að fullnustu
komnar í Ijós. Veikbygðustu ein-
staklingar þjóðanna verði að far-
ast, eigi þeir sterkari að geta Iif-
að. Um siðferðisástandið segir höf:
„Áhrif ófriðarins mikla á siðferði
þjóðfélagsins er mismunandi, hvort
sem athuguð eru einstök stríðs-
tímabil, eða ýmsir flokkar og stétt-
ir manna. Auk þess hvað áhrifin
voru misjöfn á einstökum tímabil-
um, er einnig hægt að sjá stað-
bundinn mismun á áhrifum strfðs-
ins. Þar á eg við: Því lengra sem
hermennirnir fjarlægðust vfgstöðv
arnar, því sorglegri áhrif hafði
strfðið á þá. Þar með er ekki sagt
að dvölin á vígstöðvunum hafi
verið hermönnunum til góðs.
Miklu frekar má segja, að þegar
framsóknin hætti, gerði víggrafa-
lífið oftast nær mennina að óarga
dýrum. Einkum hafði bardaginn
í Flandern, orusturnar við Verdun
og Somme og önnur stórmann
dráp þau áhrif á marga, já jafn
vel heila hópa af hermönnum, að
þeir mistu alla stjórn á sjálfum
sér. Eingöngu það, hve gálauslega
menn fóru með manaslífin dag-
lega, og þó ef til vill einkum
með líkin, hafði þær verkanir að
mannúðin í mönnunum hvarf með
öllu.
Við Þjóðverjar, sem næst skól-
unum höfum taiið fasta herinn,
okkar mestu félagslegu byggingu,
sáum okkur til skelfingar, hve
ógurleg spilling leiddi af hernað
inum á sama hátt og var með
málahermenn fyrri tíma, og sömu
áhrif til ills hafði hinn langi
ófriður á leiguhermenn Englend-
inga og Amerikumenn.
Og taki maður orðið siðferði í
þrengri merkingu, sér maður enn
þá skaðvænlegri áhrif f hvfldar-
þorpunum (Ctapen) en á vígstöðv
unum. Þegar öll gildandi siðferðis
boðorð eru afnumin, hefir iðju-
leysið ennþá skaðlegri áhrif á
mennina, en hættan. Skemtanirnar
og hætturnar í hvíldarbæjunum
veita sinn. skerf til almennrar
spillingar. Yfirmennirnir höfðu
skilning á að afia sér hörmulegrar
ánægju, og hermennirnir tóku sér
blaðsíns er í ASþýðuhúsinu við'
íngólfsstræti og Hverfisgötu.
Simi 988.
Auglýsingum sé skilað þangað
eða í Guíenberg í síðasta lagi kl.
io árdegis, þaen dag, sem þær
eiga að koma í blaðið,
Áskriftargjald ein Itr-. &
mánuði.
Auglýsingaverð kr. 1,50 cm,
eindálkuð.
Utsölumenn beðnir að gera skil
til afgreiðslunnar, að minsta kosti
ársfjórðungslega.
það til eftirbreytni, eingöngu á
nokkuð auvirðilegri hátt. Þegar
snemma á öðru stríðsárinu sáust
þess Ijós merki, það var útbreiðsla
samræðissjúkdómanna. Auðvitað
var síðar haíinn harður bardagi:
gegn þeim, af iæknum og embætt-
ismönnum, og sýkin taknaörkuð,
en herprestarnir sem unnu bæði
í hvíldarþoipum og á vígstöðvun-
um, segja mikinn mun á þeim
tveim stöðum, og almenningur
kunni einnig góð skil á „herlínu-
mönnum", og „hvíidarsvínum".
(F,h.)
Grikklanðsmáliti.
Khöfn, 20. nóv.
Símað er frá London, að búist
sé við, að Vesturevrópustórveldin
[Frakklaud, Bretland o. fl.] opin-
beri tilkynningu sem andmæli þvf
að Kostnntin hverfi heim aftur
[hann var mjög hlyntur Þjóðverj-
um í stríðinu og varð að hrökkl-
ast frá völdum fyrir þær sakir],
og hætti öll viðskifti við Grikk-
land verði tilkynningin gefin út.
Aftur á rnóti séu þau reiðubúirc
að viðurkenna Georg fyrverandi
ríkiseifingja [son Konstantins].
Fundur er f vændum milli enska
og franska forsætisráðherrans, tii
þess að gera út um málið.
Bíó n. Gamla bíó sýnir: „Tígul-
ás11. Nýja bíó sýnir: „Aladdiit
og undraiampinn.*'.