Morgunblaðið - 25.01.1995, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 25. JANÚAR 1995
MARKAÐIR
MORGUNBLAÐIÐ
Fisfrverð jheima
Kr./kg
-120
100
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
\
Alls fóru 134,9 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 78,8 tonn á
117,85 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 3,8 tonn á 107,12 kr./kg
og um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 52,3 tonn á 112,84 kr./kg.
Af karfa voru seld 30,7 tonn. í Hafnarfirði á 98,96 kr. (3,31), á
Faxagarði á 96,30 kr. (7,71) og á 97,06 kr. (19,61) á Fiskm.
Suðurnesja. Af ufsa voru seld 69,0 tonn. í Hafnarfirði á 68,43
kr. (1,61), á Faxagarði á 70,77 kr. (30,61) og á 63,58 kr. hvert
kíló á Suðurnesjum (36,81). Af ýsu voru seld 42,0 tonn á
mörkuðunum þremur hérsyðra og meðalverðið 139,70 kr./kg.

Fiskverð ytra
2. vika
Kr./kg
-200
-180
-160
-140
120
100
80
60
3. vika
Þorskur
Karfi
Ufsi
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 193,5
tonn á 158,01 kr./kg.
Þar af voru 57,4 tonn
afþorskiá 155,87
kr./kg.
Af ýsu voru seld 67,1
tonn á 132,72 kr./kg,
15,2 tonn af kola á
234,32 kr./kg, 13,6
tonn af karfa á
146,75 kr. hvert kíló
og 5,2 tonn af
grálúðu seldust á
196,89 kr. kílóið.
Tvö skip seldu afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku. Viðey RE 6 seldi 237,9 tonn á 124,53 kr./kg
og Dala Rafn VE 508 seldi 126,3 tonn á 156,65 kr. hvert kíló. Samtals voru 242,5 tonn af karfa
seld í síðustu viku á 162,97 kr./kg og 82,9 tonn af ufsa á 67,95 kr. hvert kíló.
Áherslan í Þýskalandi er á
frystan fisk og tilbúna rétti
MIKLAR
Verð á mörgnm fiskafurðum
lækkaði um 20% á síðasta ári hafAa att s6r
stað 1 sma-
söluverslun með fisk í Þýskalandi á síðustu tveimur árum og standa enn
yfír. Áherslan er nú á frosinn físk, einkum tilbúna rétti; og í stórverslun-
um hefur sjálfsafgreiðslan leyst fískborðið af hólmi. I smásöluverslun-
inni eru nú um 25% af fiskinum seld fryst og inni í landinu, til dæmis
í austurhluta Þýskalands, hafa frosin ufsa- og karfaflök komið í stað
fersku flakanna.
Þýskir rieytendur leita ekki leng-
ur að ferskum fiski enda orðnir
vanir því að sækja sér tilbúna rétti
beint í frystikistur verslananna.
Áður var gjarna litið á fyrsta físk-
inn sem annars flokks en sá tími
er löngu liðinn. Ferska rækjan, sem
stundum er boðið upp á, hefur und-
antekningalaust verið fryst áður og
síðan þídd upp.
Bremerhaven var mikilvægasta
höfnin fyrir ferskan fisk og þar er
hann enn boðinn upp daglega. Sú
breyting hefur þó orðið á, að borg-
in er nú orðin einn mesti framleið-
andi frystra sjávarafurða í Evrópu.
í Bremerhaven eru fyrirtækin
Nordsee Frozen Fish og Frosta, sem
eru meðal stærstu framleiðenda
frystra sjávarafurða í Þýskalandi,
og um höfnina fer nú meira af fryst-
um Alaskaufsa en af ferskum karfa
frá íslandi.
Mikil verðlækkun
Verðstríðið, sem geisaði á þýska
markaðnum á síðasta ári, stendur
ennþá og ýmsar vörur, til dæmis
fískfíngur og flakahlutar í raspi,
hafa lækkað um 20% hvorki meira
né minna. Er ekki lengur svigrúm
til beinna verðlækkana á fyrirliggj-
andi vörutegundum en verðstríðið
hefur nú færst yfir í samkeppni
milli fyrirtækja um að koma fram
með nýja og ódýra rétti.
Eitt af þessum fyrirtækjum er
Mövenpick, sem hefur sett á mark-
að laxalasagna, pasta með laxabit-
um og grænmeti, og laxarúllur í
sósu og með grænmeti. Einnig er
það með alls konar karfarétti en
þessir réttir þykja sýna vel þróunina
á þessum markaði og þá miklu
áherslu, sem lögð er á góðan, hollan
og ódýran mat, sem auðvelt er að
matbúa. Réttir, sem byggðir eru á
hefðum einstakra þjóða, til dæmis
Ráðstefnur
ALÞJÓÐLEG ráðstefna um upp-
sjávarfiska og lýsing verður hald-
in í Höfðaborg í Suður-Afríku 28.
til 30. júní næstkomandi. Er hún
haldin á vegum FAO, Matvæla-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna,
og INFOPECHE, sem er upplýs-
ingaþjónusta stofnunarinnar um
fiskveiðimál.
I fréttatilkynningu um ráð-
stefnuna segir, að flestir fisk-
stofnar séu fullnýttir eða ofnýttir
á sama tíma og eftirspurnin eftir
fiski fari vaxandi um heim allan.
I Norður-Atlantshafi standa fisk-
stofnar almennt illa nema við
Noreg og á það er bent, að af sjö
helstu hvítfisktegundunum á
markaði Evrópusambandsríkj-
ítalskir sjávarréttir, hafa líka verið
að sækja á og búist er við, að sú
þróun eigi eftir að halda áfram.
Aborri frá Afríku
Sú nýja fisktegund, sem hlotið
hefur bestar viðtökur á þýska mark-
aðinum, er aborri úr Viktoríuvatni
í Afríku. Er heildaraflinn 300.000
tonn á ári og er hann aðallega seld-
ur flakaður. Kaupa Þjóðveijar
2.500 tonn af flökum árlega, fryst
og fersk til helminga.
Ef litið er á neyslu einstakra físk-
tegunda kemur í ljós, að síldin er
enn vinsælust í Þýskalandi. Svarar
hún til 23,2% af neyslunni, aðallega
niðurlögð, en hlutur Alaskaufsans
stækkar ár frá ári. Er hann nú
18,6% en var 14,3% 1992. í þriðja
sæti er skelfiskur, þar á meðal
anna komi helmingurinn frá ríkj-
um utan þess.
Af 17 auðugustu fiskimiðum í
heimi frá náttúrunnar hendi eru
13 í hættu vegna ofveiði en við
Afríku er enn að finna stóra stofna
uppsjávarfiska, sem lítt hafa verið
nýttir. Framboð af hvítum fiski,
sem svo er kallaður, frá Afriku
verður stöðugt mikilvægara á Evr-
ópumarkaði og hefur Namibía for-
ystuna hvað það varðar. Á fáum
árum er landið orðið að mesta físk-
veiðaríki í álfunni og Walvis Bay
stærsta fískihöfnin. Að lokinni
ráðstefnunni í Höfðaborg verður
boðið upp á kynnisferð til Namibíu
þar sem fískiðnaðarfyrirtæki
verða skoðuð.
rækja og humar, með 12,2% og síð-
an kemur ufsi með 10,5% og karfí
með 9,3%. Neysla físks eða sjávar-
afurða er að meðaltali 14 til 15
kíló á mann árlega.
Sú þróun, sem áður er minnst á,
frá ferskum físki yfir í fiystan, staf-
ar meðal annars af því, að það er
skortur á fólki, sem kann að með-
höndla ferska fískinn. Hefur verið
reynt að leysa þetta vandamál með
því að fá fyrirtæki til að pakka inn
ferska fískinum, til dæmis ferskum
flökum, strax eftir löndun þegar
gæðin eru mest. Er það haft eftir
einum markaðssérfræðingnum, að
sá, sem geti búið þannig um hnút-
ana, að unnt sé að bjóða ferskan
físk í sjálfsafgreiðslu, muni verða
milljónamæringur á einni nóttu.
Elnn maður í helmill
Hvað sem þessu líður þá er þró-
unin á markaðinum alveg ljós, hún
er í átt til tilbúinna rétta. Fólk vill
geta brugðið þeim inn í ofninn og
haft þá tilbúna eftir fáar mínútur,
umstangið við soðninguna áður fyrr
er horfíð. Það hefur líka sitt að segja,
að á helmingi heimila í þýskum borg-
um er aðeins einn maður.
Fiskneysla í Þýskalandi hefur lítið
breyst á síðustu árum hvað magnið
varðar og sjúkdómar, sem komið
hafa upp í búfénaði, til dæmis bresk-
um nautgripum, hafa ekki orðið til
að auka hana. Er ástæðan meðal
annars sögð ónógt markaðsstarf en
til stendur að bæta úr því. Á næstu
árum ætla samtök þýskra fiskiðnað-
arfyrirtækja og fiskheildsala að
standa fyrir umfangsmikilli, mark-
aðskönnun og blása síðan til sóknar
með niðurstöður hennar að vopni.
Aðeins 20% þeirra sjávarafurða,
sem seldar eru í Þýskalandi, eru
innlendur afli og innflutningurinn
nemur því 80% af neyslunni. Er
mest flutt inn frá Noregi, Dan-
mörku, Hollandi, íslandi og Tæ-
landi.
Aukið framboð af
fiski frá S-Afríku
Karfi
Karfakvóti á Atlantshafs-
miðum Kanada 1988-94
Niðurskurður
á öllum kvóta
KARFASTOFNINN við Atlants-
hafsströnd Kanada út af Ný-
fundnalandi og Labrador stend-
ur einna skárst fiskistofna við
landið. Kvótinn í fyrra var reynd-
ar aðeins 116.000 tonn, en mestur
var kvótinn áríið 1990, eða
221.000 tonn. í á er kvótinn enn
minni en í fyrra. Þetta er í fyrsta
sinn í fiskveiðisögu Kanada að
allir þrír helztu stofnar botnfisks
eru í sögulegu lágmarki í senn.
Fyrir vikið er staðan verri en
nokkru sinni, þvi áður fyrr gátu
menn farið á milli tegunda, þeg-
ar ein var í lágmarki.
Heildarkvóti
Botnfiskkvótar á Atlants-
hafsmiðum Kanada
FYRIR 7 árum var heildarafla-
kvóti Kanada á botnfíski I Atlants-
hafí rúmlega ein milljón tonna.
Nú horfir öðru vísi við, því leyf-
ilegur afli í fyrra var aðeins fjórð-
ungur kvótans árin 1988 og 1989
eða 252.000 tonn. Enn minna verð-
ur leyfilegt að veiða í ár. Flest
veiðisvæði eru lokuð vegna Iang-
varandi ofveiði og verður miðun-
um lokað þar til að fískistofnarnir
hafa náð sér upp á ný. Fyrir vik-
ið er gífurlegt atvinnuleysi meðal
sjómanna og fiskverkafólks og
fjölmörg skip hafa verið seld úr
landi, meðal annars hingað til ís-
lands. Aðstoð frá sljórnvöldum er
lítil, en þessu fólki stendur þó til
boða ýmis endurmenntun og er
algengt að fólk noti timann til að
læra að lesa.