Morgunblaðið - 22.02.1995, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 22. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
f F/'skverð heíma
Þorskur KrJkg Faxamarkaður
/S Fiskmarkaður
\ ■|,° Hafnarfjarðar
—110 Fiskmarkaður
...TjF-ino Suðurnesja
Jan. Feb. HB
2.v 1 3.v 1 4.v 1 5.v r 61171'i90 BB
Jan. Feb._________cn
~Zvl 3.v | 4.V [ 5.v j 6.v I 7.v 1
Alls fóru 258,9 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 97,7 tonn á
105,29 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 65,1 tonn á 99,67 kr./kg
og um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 96,1 tonn á 102,07 kr./kg.
Af karfa voru seld 40,5 tonn. í Hafnarfirði á 73,72 kr. (27,31), á
Faxagarði á 61,13 kr. (3,91) og á 81,20 kr. (9,41) á Fiskm.
Suðurnesja. Af ufsa voru seld 237,5 tonn. í Hafnarfirði á 80,42
kr. (6,41), á Faxagarði á 70,04 kr. (8,01) og á 74,46 kr. hvert
kíló á Suðurnesjum (223,1 1). Af ýsu voru seld 157,6 tonn á
mörkuðunum þremur hérsyðraog meðalverðið 112,45 kr./kg.
70
-60
Ufsi
KrVkg
-80
2.V l 3.v |
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 188,3
tonn á 154,75 kr./kg.
Þaraf voru 13,9 tonn
afþorskiá 114,66
kr./kg.
Af ýsu voru seld 55,9
tonn á 133,34 kr./kg,
31,9 tonn af kola á
214,40 kr./kg, 16,1
tonn af karfa á
112,09 kr. hvert kíló
og 36,6 tonn af
grálúðu seldust á
189,18 kr. kílóið.
Þorskur
Karfi
Ufsi
Tvö skip seldu afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku. Viðey RE 6 seldi samtals
245,9 tonn á 116,15 kr./kg og Dala Rafn VE 508 seldi 140,3 tonn á 145,51 kr./kg.
Þar af vom 370,4 tonn af karfa á 127,39 kr./kg, 0,8 tonn af ufsa á 137,25 kr. hvert kíló.
Aherslan mest á gæðin
í fiskmjölsiðnaði Dana
Ársafli 400 skipa
um 1,5 millj. tonna
FISKMJOLSIÐNAÐURINN í
Danmörku hefur lengi verið
öflugur en í flotanum, sem veið-
ir til bræðslu, eru um 400 skip
með um 20% danskra sjómanna
um borð. Verksmiðjurnar eru á vestur- og norðurströnd Jótlands og
miðin eru aðallega í Norðursjó en einnig í Skagerak og Kattegat. Fer
mjölið aðallega í kjúklinga- og svínafóður en fiskeldið er mjög vaxandi
markaður. Lýsið fer til smjörlíkisgerðar að mestu og er aðallega notað
innanlands.
Dönsku fiskmjölsverksmiðjurnar
eru allar reknar sem samvinnufélög
og að hluta í eigu sjómanna. Eru
skipin öll bundin ákveðnum verk-
smiðjum og eru skyld til að landa
hjá þeim og þær til að kaupa afl-
ann. Það eru því ekki lögmál fram-
boðs og eftirspurnar í strangasta
skilningi, sem ráða hráefnisverð-
inu,' heldur samningar milli veiða
og vinnslu og er þá miðað við
gæði hráefnisins og verðið, sem
fæst fyrir fullunna vöru.
Lægra hráefnisverð
Hráefnisverðið hefur lækkað
verulega á síðasta áratug og er
ástæðan annars vegar verðþróunin
á heimsmarkaði og hins vegar
óhagstæð gengisþróun gagnvart
dollara. Samkeppnin á markaðnum
hefur auk þess verið að aukast og
einkum frá Suður-Ameríku.
Mestur hluti danska fiskmjölsins
er fluttur út til Suður-Evrópu og
Suðaustur-Asíu en eftirspumin á
þeim markaði vex hröðum skrefum.
Veiðar í bræðslu vega mjög
þungt í dönskum útvegi enda veita
þær 1.500 sjómönnum atvinnu auk
starfanna í landi. Er aflinn um 1,5
milljónir tonna árlega en reiknað
hefur verið út, að hverjar 8,4 millj-
ónir ísl. kr. í framleiðsluverðmæti
veiti 1,62 mönnum atvinnu. í veið-
um til neyslu er þetta hlutfall 1,70.
Ef dregið yrði verulega úr
bræðsluveiðunum myndi það hafa
þau áhrif, að tekjur sjávarútvegs-
ins í heild minnkuðu mikið og
búast mætti við auknum þrýstingi
á neyslufiskveiðarnar.
I bræðsluveiðunum er tiltölu-
lega miklu meira hráefni á bak
við hveija verðmætiseiningu en í
veiðum til neyslu og víða er nokk-
ur andstaða við, að takmarkaðar
auðlindir sjávarins skuli notaðar í
dýrafóður. Á móti kemur, að lítill
sem enginn markaður er fyrir
BANDARÍSKA fjármögnunar-
fyrirtækið Paine Webber hefur
boðist til að lána rússneska sjáv-
arútvegsfyrirtækinu Misha 15
milljónir dollara. Yrðu þeir not-
aðir til að smíða fimm verk-
smiðjuskip með mjölvinnslu um
borð.
Misha er stærsta einkafyrir-
tækið í mjölvinnslu í Rússlandi
og gerir út frá Astrakhan við
Kaspíahaf. Er það með um þriðj-
ung brislingsaflans þar. Banda-
ríska lánið er til 10 ára og árs-
bræðslufiskinn til neyslu nema ef
vera skyldi í reykingu eða í su-
rimi. Miðað við hráefnisverðið er
sú vinnsla þó allt of kostnaðarsöm.
Rannsókn á áhrlfum
bræöslufískveiða
í Norðursjávarríkjunum hefur
mikið verið rætt um áhrif bræðslu-
fiskveiðanna á lífríkið í sjónum og
viðgang annarra fiskstofna og
þess vegna var efnt til sérstakrar
rannsóknar á þeim. Var meðal
annars athugað hvaða áhrif það
hefði að hætta alveg smásíldar-
veiðum í Skagerak og Kattegat
og minnka brislingsveiðamar um
50% og hvemig það kæmi út að
draga úr sandsílisveiðum um 20%
eða auka þær um jafn mikið.
Niðurstöður þessara rannsókna
vom þær, að yrði dregið úr brisl-
ingsveiðum og veiðum á smásíld
í Skagerak og Kattegat, myndi
það verða til að auka síldveiðar
vextirnir 3% en heildarkostnað-
ur við smíði skipanna er 30 millj.
dollara. Áætlað er, að þau vinni
úr 35-45.000 tonnum af brislingi
á viku.
Paine Webber ætlar að fjár-
festa í Misha fyrir 100 millj.
dollara 1997 og mun féð fara
til að byggja verksmiðju þar
sem brislingi verður pakkað í
lofttæmdar umbúðir til neyslu.
Þessi fjárfesting mun þó ráðast
af því hvernig gengur með smíði
skipanna.
til neyslu mjög verulega og valda
einnig nokkurri aukningu í veiðum
á bolfíski. Samdráttur í veiði á
sandsíli var talinn hafa miklu
minni áhrif en nokkur þó.
Almennt var útkoman sú, að
samdráttur í bræðslufískveiðum
Dana eða jafnvel stöðvun þeirra
myndi ekki hafa veruleg áhrif á
ganginn í öðrum veiðum.
Gæðln vega upp á móti
mlklum kostnaöi
Styrkur danska fiskmjölsiðnað-
arins felst aðallega í vel. búnum
og vel reknum verksmiðjum auk
þess sem mikil samvinna er á milli
þeirra. Gæði mjölsins eru því yfir-
leitt mikil og á sumum sviðum
hafa Danir nokkra forystu, til
dæmis hvað varðar fóður fyrir
fískeldisstöðvar. Þá standa þeir
einnig mjög framarlega hvað varð-
ar vöruþróun byggða á lýsinu.
Mesti veikileiki danska iðnaðar-
ins er aftur á móti mikill kostnað-
ur, einkum launakostnaður og
kostnaður vegna umhverfismála.
Er fyrri liðurinn nokkuð jafn og
stöðugur en búist er við, að út-
gjöld vegna umhverfísmála muni
aukast á þessum áratug. Mun það
gera miklar kröfur til aðlögunar-
hæfni iðnaðarins og verður vafa-
laust erfíðasta verkefni hans á
næstu árum.
Danski fiskmjölsiðnaðurinn
verður seint samkeppnisfær á
heimsmarkaðinum hvað verðlagið
eitt snertir en að því leyti bera
Suður-Ameríkuríki ægishjálm yfir
önnur enda er hráefnisverðið þar
miklu lægra en annars staðar.
Danir standa hins vegar framar-
lega hvað varðar rannsóknir og
þróun eða með öðrum orðum, hvað
gæði vörunnar varðar.
Rússland
Fjárfest í fiskmjöli
ÚTFLUTN./tonn 1993 1994 Breyting ÚTFLUTN./þús. pund 1993 1994 Breyting
ísfiskur 109.000 105.414 -3% ísfiskur , 99.507 104.134 +5% t/ • /
Freðfiskur 68.045 77.582 +14% Freðfiskur 40.720 50.610 +24% V /
Reyktur/þurrkaður 3.387 5.353 +58% Reyktur/þurrkaður 6.709 8.535 +27% iY . /t *
Skelfiskur 40.131 42.305 +5% Skelfiskur 114.568 133.970 +17% *
Fiskskammtar 19.598 29.760 +52% Fiskskammtar 49.765 65.805 +32%
Samtals 240.161 260.414 +8% Samtals 31T.269 363.054 +17% i
INNFLUTNINGUR/tonn INNFLUTNINGUR/þús. pund
ísfiskur 45.632 52.651 +15% ísfiskur 47.046 60.607 +29%
Freðfiskur 124.719 142.231 +14% Freðfiskur 230.669 227.768 -1%
Reyktur/þurrkaður 1.094 895 -18% Reyktur/þurrkaður 1.973 2.027 +3% Út- og in
Skelfiskur 19.638 26.989 +37% Skelfiskur 70.475 112.491 +60% sjávarafi
Fiskskammtar 105.089 98.718 CD Fiskskammtar 245.089 252.003 +3%
Samtals 296.171 321.484 +9% Samtals 595.252 654.896 +10% jan.- sept,

Mjol 0'9 I ys i
BRETLAND:
Innflutningur á mjöli & lýsi
jan.-sept. 1993 og 1994
320.946
291.349 tonn
Aðrir
Chile
Noregur
ÍSLAND
Perý,
1993 1994
Bretar kaupa
mikið af fiski
BRETAR flytja mikið inn af
fiskimjöli og lýsi, enda mikil
fóðurþörf í landbúnaði þar, en
fiskeldi tekur einnig sinn skerf.
Þá er lýsi notað til smjörlíkis-
gerðar meðal annars. Innflutn-
ingur á síðasta ári hafði dregizt
nokkuð saman að loknum 9
mánuðum eða fallið úr 321.000
tonni í 291.300 milli tímabila.
Langmest af þessum afurðum
kom í fyrra frá Perú eða 75.200
tonn, en það er 30.000 tonna
aukning milli ára. Hlutur okkar
íslendinga nú er 58.000 tonn í
öðru sæti á eftir mjölrisanum í
suðri, en í fyrra höfðum við for-
ystuna á haustmánuðum með
66.400 tonn. Noregur og Chile
koma nú næst á eftir okkur.
Þ’O rs k u r
BRETLAND:
Innflutningur á þorski
jan.-sept. 1993 og 1QQ/1
79.409 82.034 tonn
Aðrir
Danmörk
Noregur
Rússland
ÍSLAND
1993 1994
■BðBi
BRETAR höfðu síðastliðið haust
aukið innflutning á þorski miðað
við sama tíma í fyrra. Alls höfðu
þeir þá flutt inn 82.000 tonn, en
79.400 árið áður. Mest kaupa
þeir af þorskinum héðan eða
17.500 tonn, en það er reyndar
7.500 tonna samdráttur milli
ára. Norðmenn eru með 17.000
tonn, óbreytt milli ára. Rússar
voru með sama magn í fyrra,
sem var þá tæpum 5.000 tonnum
meira en árið áður. Það er því
Uóst að veiðar okkar í Smug-
unni höfðu þá ekki aukið þorsk-
framboðið héðan.