Morgunblaðið - 24.05.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 1995 B
Möguleikar stóru sölusamtakanna í samkeppni um viðskipti sjávarútvegsfyrirtækja
FRETTASKYRilMG
SH hefur meiri
burði fjárhagslega
Islenskar sjávarafurðir Ur ársreikningi fc Sölumiðstöð hraðfrystihúsann. Úr ársreikningi Hagnaður: m
Hagnaður:
Móðurfélag lcel. Seefood Corp., Bandar. 68,0 m.kr. 31,7 m.kr. Móðurfélag Coldwatewr, Bandar. 302,6 m.kr. 117,5 m.kr.
Icel. Seefood Ltd., Bretlandi 6,6 m.kr. Icel. Freezing Pl., Bretl. 134,3 m.kr.
Útvegsf. samvinnurn. hf. -11,2 m.kr. Icel. Freezing Pl., Þýskal. 4,2 m.kr.
Icel. France, Frakklandi 13,3 m.kr.
lcel. Freezing Pl., Japan 0,1 m.kr.
Jöklar hf. 37,6 m.kr.
Umbúðamiðstöðin hf. 13,4 m.kr.
Sæmark - lcecon hf. 1,9 m.kr.
Áhrif innri viðskipta -0,9 m.kr.
Eigið fé samsteypunnar 1.226 m.kr. Eigið fé samsteypunnar 3.100 m.kr.
Eiginfjárhlutfall 21,0% Eiginfjárhlutfall 24,3 %
Veltúfjárhlutfall 1,18 Veltufjárhlutfall 1,38
Velta móðurfélags 14.200 m.kr. Velta móðurfélags 38.400 m.kr.
Veltufé frá rekstri 148 m.kr. Veltufé frá rekstri 329 m.kr.
REKSTRARHAGNAÐUR Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna og
dótturfélaga var 623 milljónir kr.
á síðasta ári og íslenskar sjávaraf-
urðir hf. högnuðust um 89 milljón-
ir. Afkoma beggja félaganna batn-
aði frá fyrra ári. SH er með tvö-
falt meiri veltu en ÍS þannig að
munurinn á hagnaði fyrirtækjanna
er miklu meiri en nemur stærðar-
mun. Þegar litið er lengra inn í
reikningana, á veltufé frá rekstri
er munurinn minni, 150 milljónir
kr. myndast í móðurfélaginu hjá
ÍS og 330 milljónir hjá SH. Annars
er erfitt að bera saman ársreikn-
inga þessara tveggja fyrirtækja því
félagsform þeirra er mismunandi.
Sölumiðstöðin er rekin sem sölu-
samtök félagsmanna en íslenskar
sjávarafurðir eru hlutafélag.
Fjármunatekjur uppistaðan
í hagnaði SH
Af 623 milljóna króna hagnaði
SH er tæpur helmingur af eigin
rekstri félagsins, rúmur helmingur
er af dótturfélögum, aðallega er-
lendis. Sölusamtökin eru ekki sjálf-
stæður skattaðili þannig að mis-
munur tekna og gjalda, 302
milljónir kr., færist allur til tekna
hjá eigendunum og er skattlagður
þar. Rekstrarhagnaðinum er þó
haldið eftir í fyrirtækinu, í nafni
hvers og eins eiganda, á svokölluð-
um endurgreiðslureikningi sem er
hluti af „eigin fé“ félagsins. Eig-
endurnir fá vexti af inneign sinni,
jafngildi arðs, á síðasta ári 10‘/2%,
en að öðru leyti helst hagnaðurinn
í fyrirtækinu þar til viðkomandi
fyrirtæki vill ganga úr því, þá
greiðir SH hlutinn út samkvæmt
ákveðnum reglum.
Athygli vekur að Sölumiðstöðin
hefur 203 milljóna kr. fjármuna-
tekjur á móti 46 milljóna kr. íjár-
munagjöldum. Má því halda því
fram að stór hluti hagnaðar fyrir-
tækisins myndist utan við hinn eig-
inlega rekstur. Bjarni Lúðvíksson,
framkvæmdastjóri fjármála, tekur
undir það og bendir á að þau 2%
umboðslaun sem fyrirtækið tekur
fyrir þjónustu sína séu ekki það
há að mikill afgangur verði af þeim:
Að sögn Bjarna eru fjármunatekj-
urnar gengishagnaður, vextir af
viðskiptakröfum og fleira þess
háttar.
Hagnaður dótturfélaga SH er
alls um 320 milljónir kr. Mesti
hagnaðurinn er af sölufyrirtækjun-
um í Bretlandi, 134 milljónir kr.,
og í Bandaríkjunum, 118 milljónir
kr. Myndast hagnaðurinn aðallega
af rekstri fiskréttaverksmiðja fé-
laganna. IFPL í Bretlandi hefur
verið á leið upp úr miklum öldudal
og hefur allur hagnaður síðustu
tveggja ára farið í að rétta við
höfuðstólinn sem var neikvæður
fram á mitt síðasta ár og til að
byggja verksmiðjuna upp. Coldwat-
er Seafood í Bandaríkjunum hefur
Bæði stóru sölusamtökin
hafa birt ársreikninga. Af
þeim að dæma virðist SH
vera mun sterkara fjár-
hagslega en ÍS til að
keppa um hylli sjávarút-
vegsfyrirtækjanna, að
mati Helga Bjarnasonar.
Bæði hafa þó sinn drösul
að draga, útgreiðslur af
höfuðstól og bundið fé.
greitt hagnað til móðurfyrirtækis-
ins, liðlega 40 milljónir kr. á síð-
asta ári, en hagnaðurinn að öðru
leyti farið til uppbyggingar fyrir-
tækisins.
ÍS notar 40 milljónlr af
hagnaðinum til arðgreiðslna
Hagnaður íslenskra sjávaraf-
urða var 89 milljónir kr. á síðasta
ári og þar af var hagnaður móð-
urfélagsins 68 milljónir. Er þá búið
að draga frá reiknaðan tekjuskatt
að fjárhæð tæpar 30 milljónir kr.
Dótturfélögin bera 21 milljón í
búið. Þar munar mest um 32 millj-
óna kr. hagnað Iceland Seafood í
Bandaríkjunum en á móti kemur
11 milljóna kr. halli Útvegsfélags
samvinnumanna hf. Útsam er
eignarhaldsfyrirtæki sem ÍS notar
til að kaupa hlutabréf í innlendum
sjávarafurðafyrirtækjum.
A aðalfundi ÍS var samþykkt að
greiða 6% arð af hlutafé til hlut-
hafa vegna rekstrar síðasta árs og
fara um 40 milljónir af hagnaðinum
í það. Þá hefur félagið ákveðið að
ráðast í byggingu nýrra höfuð-
stöðva í Reykjavík og kaupa hluta-
bréf í Fiskiðjusamlagi Húsavíkur
hf.
Hermann Hansson, stjórnarfor-
maður íslenskra sjávarafurða hf.,
segir að fyrirtækið hafi átt hús-
næði sem selt var í lok síðasta árs.
Gert sé ráð fyrir því að fyrirtækið
verði jafnsett fjárhagslega eftir
fjárfestingu í nýju höfuðstöðvunum
sem áætlað er að kosti ÍS 140-160
milljónir kr. og það var fyrir. Segir
Hermann að stjórnendiy félagsins
hafi metið kosti þess að leigja hús-
næði eða byggja og talið síðar-
nefnda kostinn hagkvæmari.
Bréf í Vlnnslustöðinnl eignfærð
á kostnaðarverði
Islenskar sjávarafurðir keyptu
um 30% hlut í Vinnslustöðinni hf.
í Vestmannaeyjum á síðasta ári á
150-160 milljónir kr. Bréfin hafa
því verið keypt á genginu 1,8 til
1,9. Fram kemur í reikningum ÍS
að eignarhlutir í öðrum félögum
en dótturfélögum séu metnir á
kostnaðai-verði framreiknuðu til
ársloka. Eru bréf ÍS í Vinnslustöð-
inni því væntanlega eignfærð um
síðustu áramót á örlítið hærri fjár-
hæð en nemur kaupverði þeirra.
Nafnverð bréfanna er hins vegar
um 84 milljónir kr. Ný hlutabréf
Vinnslustöðvarinnar seldust í lok
síðasta árs á genginu 1,05 og síðan
félagið var skráð á Verðbréfaþingi
hefur það verið gengi bréfanna.
Markaðsverð bréfa í félaginu er því
nú, samkvæmt þessu verðmati, um
88 milljónir, um 70 milljónum kr.
undir framreiknuðu kostnaðar-
verði. Hermann segir að ekki hafi
verið talið rétt að færa verðmæti
bréfanna niður við uppgjör reikn-
inga síðasta árs. Verðmætamatið
yrði þó áfram til umræðu.
SH fjárhagslega sterkara
Þessi tvö sölufyrirtæki hafa und-
anfarna mánuði átt í vaxandi sam-
keppni um sölusamninga fisk-
vinnslufyrirtækjanna, allt frá því
ÍS keypti hlut Bjarna Sighvatsson-
ar í Vinnslustöðinni og fékk þar
með sölumál þess frá frá SH. Bæði
sölufyrirtækin hafa þurft að leggja
í umtalsverðar fjárfestingar til að
halda viðskiptum, SH á Akureyri
og ÍS á Húsavík. Aðgerðin á Húsa-
vík kostar Útvegsfélag samvinnu-
manna hf. sem er eignarhaldsfélag
í meirihlutaeigu ÍS og fyrirtækin
tvö sem komu með því inn í Fisk-
iðjusamlag Húsavíkur hf. um 90
milljónir kr., að sögn Hermanns en
ekki er upplýst hvernig þau skipta
ijárfestingunni á milli sín.
Af reikningum fyrirtækjanna að
ráða virðist SH vera mun sterkara
fjárhagslega til að taka þátt í
áframhaldandi kapphlaupi um
frystihúsin, að „kaupa sér við-
skipti“, eins og það hefur verið
orðað. Áður hafa verið nefndar
tölur um árlegan hagnað. Eigið fé
ÍS samkvæmt samstæðureikningi
er innan við 1 milljarður kr. en
eigið fé SH samkvæmt samstæðu-
reikningi er yfir 3 milljarðar kr.
Svo fleiri dæmi séu tekin þá er
veltuijárhlutfall SH, það er veltu-
fjármunir á móti skammtímaskuld-
um, 1,38 en 1,18 hjá ÍS.
Sjálfvirkar útgreiðslur
Bæði fyrirtækin hafa sinn drösul
að draga. Stöðugt getur þurft að
greiða út úr þeim hluta hagnaðar-
ins. Þá er meginhluti eigin íjár
þeirra bundinn í sölufyrirtækjunum
í Bandaríkjunum og Bretlandi.
Meginhluti eigin fjár Sölumið-
stöðvarinnar er bundinn í dótturfé-
lögunum erlendis, einkum Coldwat-
er Seafood í Bandaríkjunum. Bjarni
Lúðvíksson segir að mögulegt sé
að taka fé af höfuðstóli fyrirtækj-
anna og flytja til íslands en það
kosti það að greiða þurfi nokkurs
konar brottfiutningsskatt af pen-
ingunum. Sömu söguna er að segja
um íslenskar sjávarafurðir. Stór
hluti höfuðstóls þeirra felst í eigin
fé Iceland Seafood í Bandaríkjun-
um. Hermann Hansson segir að
þeir fjármunir sem orðið hafi til í
fyrirtækjunum hafi ekki verið flutt-
ir heim, heldur notaðir til uppbygg-
ingar úti á mörkuðunum.
Sölumiðstöðin verður fyrir blóð-
töku í hvert skipti sem aðildarfyrir-
tæki ákveður að segja sig úr félags-
skapnum. Hingað til hefur eignar-
hlutur fyrirtækjanna verið greiddur
út af höfuðstóli Sölumiðstöðvarinn-
ar. Við það hefur eignarhlutur ann-
arra aðildarfyrirtækja aukist án
þess að þau legðu fram peninga til
kaupanna. Þannig voru eignarhlut-
ar Einars Guðfinnssonar hf. og
Hjálms hf., alls kr. 148 milljónir
kr., greiddir út á síðasta ári. Nú
hefur reglum um þessi kaup verið
breytt þannig að eignarhlutir sem
SH kaupir færast til eignar á efna-
hagsreikningi og því eykst ekki
eignarhluti þeirra sem eftir eru
nema þeir leggi fram fjármuni til
að kaupa hlutinn af Sölumiðstöð-
inni. Er þetta líkara því sem tíðk-
ast í hlutafélögum. Á næsta ári
verður hlutur Vinnslustöðvarinnar
hf. í Vestmannaeyjum keyptur sam-
kvæmt nýju reglunum.
íslenskar sjávarafurðir eru
blandað hlutafélag, í því eru bæði
framleiðendur og fjárfestar. Rekst-
ur þess getur því ekki miðast við
þarfir framleiðendanna einna, íjár-
festarnir krefjast arðs af sínum
fjármunum. Að vísu fara hagsmun-
irnir saman hjá mörgum framleið-
endum þar sem þeir eiga einnig
hlutafé. Hermann segir að vissulega
séu mismunandi áherslur í hlut-
hafahópnum en hingað til hafi það
ekki valdið vandræðum. Segir hann
að lögð sé áhersla á að hafa jafn-
vægi í efnahagnum. Það hafi for-
gang að greiða niður afborganir af
lánum og arð til hluthafa. Síðan
komi til greina að ráðast í fjárfest-
ingar sem vonast sé eftir að skili
fyrirtækinu arði. íslenskar sjávaraf-
urðir hyggist ekki fjárfesta í hluta-
bréfum fyrir lánsfé.
J Tö<»a,'nadaSI*e/ÍÍ H
10. og 11. júní:
Hinn eini sanni Ómar Ragnarsson
^ Söngsystur
^ Hljómsveitin Berir á milli laga
^ Glæsilegur 3ja rétta hópmatseðill jf
^ Verð kr. 2.990
á
HUUkVÍS MF.
Hamraborg 5 200 Kópavogur Símar 564 1550 & 564 1545 Fax 554 1651