Morgunblaðið - 21.06.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNÍ 1995 B 3
__________________________FRÉTTASKÝRING__________________________
Islenski fiskiskipaflotinn samtals um 120.000 rúmlestir að stærð
Fækkun í flotanum
p* / X / • X / •• X
fjoröa anð 1 roð
Heldur fækkar í fiskiskipaflota okkar landsmanna, þegar miðáð er við
þilfarsskip. Á hinn bóginn, hefur stærð hans í tonnum talið ekki minnkað,
enda teljast nú einnig til flotans skip, sem ekki hafa veiðileyfí innan ís-
lenzku lögsögunnar. Hjörtur Gíslason vann eftirfarandi yfirlit uppúr
-------------------------------------------
Utvegi, ársriti Fiskifélags Islands
ARIÐ 1994 fækkaði þilfarsskipum
í íslenska fiskiskipaflotanum fjórða
árið í röð, eftir fjögurra ára fjölgun
þar á undan. Fækkunin er 76 skip
og hefur þá fækkað um 129 skip á
síðastliðnum fjórum árum, en sam-
tals bættust 178 skip við flotann
Qögur ár þar á undan. Alls taldi flot-
inn 867 þilfarsfiskiskip í árslok
1993, samkvæmt skipaskrá Fiskifé-
lags Islands. Eins og glöggt kemur
fram á meðfylgjandi stöplariti fyrir
fjölda skipa, fjölgar skipum í flotan-
um ört á stuttum tíma, en fækkar
þess á milli jafnt og þétt. Þannig
kemur annars vegar fram stöðug
fjölgun á árunum 1970 til 1974
vegna uppbyggingar skuttogara- og
loðnuflotans og hins vegar á árunum
1987 til 1990 vegna gífurlegrar
fjölgunar smábáta.
Þessar upplýsingar err að fínna í
Útvegi, ársriti Fiskifélags íslands
um íslenzkan sjávarútveg. Eftirfar-
andi yfirlit yfir íslenzka skipastólinn
er unnnið upp úr Útvegi.
Þess ber að geta að tölulegar
upplýsingar í þessari umfjöllun eiga
í flestum tilvikum við skráð þilfars-
fiskiskip, en inni í þeim flota eru
22 skip (5.506 brúttórúmlestir) sem
ekki höfðu fiskveiðiheimildir um sl.
áramót og auk þess 28 skip (1.041
brúttórúmlest) sem ekki komu fram
með afla síðastliðnu ári.
Stærð flotans
í bátaflotanum fækkaði um 58
skip í minnsta flokki minnstu skip-
anna, fjögur skip í stærðarflokknum
21-50 brúttórúmlestir, tólf skip í
stærðarflokknum 51-110 brúttó-
rúmlestir, fimm skip í stærðar-
flokknum 111-200 og eitt skip í
stærðarflokknum yfir 800 brúttó-
rúmlestir. í stærðarflokknum 13-20
brúttórúmlestir fjölgaði aftur á móti
um þrjú skip vegna stækkunar skipa
sem voru í flokki minni skipa og um
eitt skip í stærðarflokknum 201-500
brúttórúmlestir, en í stærðarflokkn-
um 501-800 brúttórúmlestir er
óbreyttur fjöldi milli ára. í heild
fækkaði um 76 skip í bátaflotanum
og í honum eru 17 skip (2.002
brúttórúmlestir) sem ekki höfðu
veiðiheimildir um sl. áramót.
Fjöldl togara óbreyttur milll ára
Heildarfjöldi í togaraflotanum er
óbreyttur milli ára, fækkun um fjög-
ur skip í flokki minni skipa og fjög-
urra skipa fjölgun í flokki þeirra
stærri. Fimm togarar (3.506 brúttó-
rúmlestir) voru veiðiheimildarlausir
um sl. áramót.
Þessi þróun í flotanum er eðlileg
miðað við þær endurnýjunarreglur
sem hafa verið í gildi undanfarin ár.
Við endurnýjun skipa hafa veiði-
heimildir tveggja eða fleiri skipa
verið sameinaðar fyrir eitt nýtt og
stærra skip og fækkar því í minni
stærðarflokkunum en fjölgun eða
óbreyttur fjöldi verður í þeim stærri.
Til viðbótar þessari ástæðu hefur
Þróunarsjóður sjávarútvegsins veitt
styrki gegn úreldingu nokkuð
margra skipa á síðastliðnu ári. í
raun má segja að fækkunin sé meiri
en hér kemur fram, þar sem þessar
tölur eiga aðeins við um þilfarsfiski-
skip, en talsvert hefur verið úrelt
af opnum bátum í stað þilfarsskipa.
Á skrá Siglingamálastofnunar ríkis-
ins yfir opna báta fækkaði um 75
báta á árinu.
Fleiri rúmlestir
Þrátt fyrir fækkun skipa hefur
rúmlestatala flotans hækkað um 556
brúttórúmlestir og 121.786 brúttó-
rúmlestir um áramótin. Eins og
meðfylgjandi stöplarit sýnir hefur
rúmlestatala flotans sveiflast í
kringum 120 þúsund lestir síðan
árið 1988, en þar
á undan var stöð-
ug aukning, allt
frá árinu 1970.
Þær tölur sem
að framan greinir
eru nettótölur, en
hér fer yfirlit yfir
þær breytingar
sem áttu sér stað.
Á árinu bætt-
ust 17 skip við
fiskiskipaflotann,
samtals 5.412
brúttórúmlestir.
Af þessum skip-
um eru átta ný-
smíðar, tvö skip
voru flutt inn not-
uð, tvö skip end-
urskráð, þrír opn-
ir bátar voru
dekkaðir og tveir
vinnubátar voru
gerðir af fiski-
skipum. 93 fiskiskip hurfu úr flotan-
um á árinu, samtals 4.947 brúttó-
rúmlestir. Fjögur skip fórust eða
eyðilögðust, 17 voru seld úr landi,
átta fiskiskip voru talin ónýt, níu
skipum var fargað, 54 skip voru
afskráð af öðrum orsökum og eitt
fiskiskip flutt í annan skipaflokk.
Nokkur skip voru endurmæld á árinu
og hækkaði rúmlestatala flotans við
það um 91 brúttórúmlest.
Heildarfjöldi togara stóð í stað á
árinu. Fimm skip úr flokki minni
togara hurfu úr flotanum, en ekkert
úr þeim stærri. Fimm togarar bætt-
ust í flotann á árinu, fjórir í flokk
stærri togara, og einn í flokki þeirra
minni var endurskráður. Á skrá eru
því 109 skuttogarar um áramót, 64
í minni flokki (undir 500 brúttórúm-
lestum), en 45 í þeim stærri. Togara-
flotinn hefur stækkað um 3.238
brúttórúmlestir á árinu.
Breytingar eftlr landshlutum
Ef breytingar á fiskiskipaflotan-
um eru skoðaðar eftir landshlutum
fækkar skipum í öllum landshlutum.
Á Suðurlandi hefur skipum fækk-
að um þrettán. Fækkun verður mest
8 skip í stærðarflokknum 0-12
brúttórúmlestir en einnig fækkar um
5 skip samtals í stærðarflokkunum
þrem á bilinu 21-200 brúttórúmlest-
ir. Brúttórúmlestatala flotans á Suð-
urlandi hefur fækkað um 768 brútt-
órúmlestir, sem er mesta minnkun
ársins. Á Suðurlandi er aðeins eitt
skip (5 brúttórúmlestir) veiðiheimild-
arlaust um áramót.
Á Reykjanesi fækkar skipum
mest milli ára eða um 21 skip. Breyt-
ingar í stærri skipum eru þær, að
einn bátur yfir 800 brúttólestum fer
út, ásamt tveim togurum af minni
gerð, en við bætast þrír togarar af
stærri gerðinni. I minnsta flokki
báta fækkar um 27 skip, fjölgar um
þtjú í stærðarflokknum 13-20
brúttórúmlestir og í stærðarflokkun-
um þremur á bilinu 21-200 brúttór-
úmlestir bætist eitt skip við í hvetj-
um flokki. Floti Reyknesinga stækk-
ar á milli ára um 901 brúttórúm-
lest. Þar eru tveir togarar (81.415
brúttórúmlestir) og sex bátar (636
brúttórúmlestir) veiðiheimildarlausir
um áramót.
Fækkar um einn togara
á Vesturlandi
Á Vesturlandi fækkaði um ellefu
skip á árinu. I togaraflotanum fækk-
aðaði um eitt skip í flokki minni
togara, fimm báta í minnsta báta-
flokknum og um þrjú skip í hvorum
flokki á stærðarbilinu 21-110
brúttórúmlestir. í stærðarflokknum
13-20 brúttórúmlestir fjölgaði aftur
á móti um eitt skip. Floti Vestlend-
inga minnkaði
um 492 brúttó-
rúmlestir á milli
ára. Á Vestur-
landi eru fjórir
bátar (452 brútt-
órúmlestir) án
veiðiheimilda um
áramót.
Á Vestfjörðum
fækkar um níu
skip. Einn togari
fer úr flokki
minni togara,
bátum fækkar
um tvo í minnsta
bátaflokki, og
fækkar samtals
um 9 í flokkunum
þremur á bilinu
21-200 brúttó-
rúmlestir. í
stærðarflokknum
13-20 brúttó-
rúmlestir fjölgar
aftur á móti um þijú skip. Rúm-
lestatala Vestfjarðaflotans hefur
minnkað um 766 brúttórúmlestir á
árinu. Á Vestfjörðum voru tveir bát-
ar (155 brúttórúmlestir) um áramót-
in án veiðiheimilda.
Minnst fækkun
á Norðurlandi vestra
Á Norðurlandi vestra fækkar um
þijú skip og er það minnsta fækk-
unin á árin. Einn togari var endur-
skráður í flokki minni togara og
sömuleiðis eitt skip í stærðarflokkinn
201-500 brúttórúmlestir. í tveim
minnstu bátaflokknum fækkar um
þrjú skip í hvorum flokki, fækkar
um eitt í stærðarflokknum 51-110
brúttórúmlestir, en fjölgar um tvö í
stærðarflokknum 21-50 brúttórúm-
lestir. Flotinn stækkar um 760
brúttórúmlestir á árinu. Á Norður-
landi vestra voru einn togari (462
brúttórúmlestir) og einn bátur (372
brúttórúmlestir) án veiðiheimilda um
áramót.
Á Norðurlandi eystra fækkar um
sjö skip á árinu. Einn togari bætist
í hvorn stærðarflokk, skipum fækkar
samtals um sjö í minnstu fjórum
stærðarflokkunum og um 2 í stærð-
arflokknum 201-500 brúttórúmlest-
ir. Flotinn á Norðurlandi eystra
stækkar um 1.031 brúttórúmlest
milli ára, sem er mesta stækkunin
í ár. Á Norðurlandi eystra voru einn
togari (781 brúttórúmlest) og einn
bátur (148 brúttórúmlestir) um ára-
mótin án veiðiheimilda.
Á Austfjörðum fækkaði um tólf
skip. Togurum af minni gerð fækk-
aði um tvo, fækkun um ellefu báta
varð í flokki minnstu bátanna og
eins báts fækkun í hvorum flokki á
stærðarbilinu 21-110 brúttórúm-
lestir. í stærðarflokkunum tveim á
bilinu 111-500 brúttórúmlestir
fjölgaði aftur á móti samtals um
þijú skip. Floti Austfirðinga minnk-
aði um 109 brúttórúmlestir. Á Aust-
urlandi voru einn togari (846 brúttó-
rúmlestir) og tveir bátar 234 brútt-
órúmlestir) veiðiheimildarlausir um
áramót.
Vélarafl
Skráð vélarafl hefur vaxið stöðugt
fram til ársins 1990, er það náði
rúmum 428 megavöttum. Síðan hef-
ur aflið minnkað örlítið milli ára og
er 420.950 kílóvött um síðustu ára-
mót. Til að gefa nokkra hugmynd
um hversu mikið afl um er að ræða,
þá eru þessi 420 megavött sama afl
og Búrfellsstöð og Hrauneyjafoss-
stöð geta samtals framleitt, en það
er rúmur helmingur framleiðslugetu
allra vatnsaflsstöðva Landsvirkjun-
ar. Rétt er að taka fram, að hér er
eingöngu um að ræða tilgreint afl
aðalvéla.
Aldur flotans
Aldur flotans hefur hækkað uni
fjórðung úr ári frá fyrra ári, meðab
aldurinn er 17,5 ár á móti 17,2 áruni
fyrir ári. Miðtala smíðaárs er 1977
eins og á fyrra ári. Þetta þýðir, að
jafnmörg skip voru smíðuð fyrir
1977 og eftir. Meðalaldur þriggjá
flokka minnstu skipanna hefur
lækkað, en mikið af- eldri skipum í
þessum flokkum hafa horfið úr flot-t
anum og einnig er mestur fjöld
nýrra skipa í þessum flokkum.
Meðalaldur allra annarra flokká
hefur aukist, mest í stærsta báta-!
flokknum, þar sem næstyngsta skipið
í fímm skipa flokki var selt úr landj
á árinu. Sem fyrr eru að jafnaði elstú
skipin í stærðarflokknum 51-lllj
brúttórúmlestir, að meðaltali 28,8
ára, rúmu ári eldri en á fyrra árii
Yngst eru að jafnaði eins og á síð-
asta ári skip í minnsta flokknum,
10,8 ára, en flokkur stærri togara
er næstyngsti flokkurinn og eru skip-
in að jafnaði 14,5 ára.
Alls komu 1.141 opnir bátar fram
með afla á árinu og hafði þeim fækk-
að um 41, eða um 3,5% frá árinu
1993, og er það ljórða árið í röð
eftir nokkurra ára skeið þar sem
þeim fjölgaði. Opnum bátum á skrá
fækkaði um 75, en alls voru 1.639
opnir bátar á skrá um síðastliðini
áramót.
Fiskiskipaflotinn (þilfarsfiskiskip) 1965 til 1994 140_
Fjöldi skipa I Stærð flotans í rúmlestum
Meðalstærð flotans
1200
1000
-- ?
'90 '94 I