Morgunblaðið - 13.07.1995, Blaðsíða 12

12 C FIMMTUDAGUR 13. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
*■
I
f
KVIKMYNDIR sumarsins
berast í kvikmyndahús
vestan hafs hver af ann-
arri um þessar mundir, en þegar
er ljóst hverjir verða ofaná og
hveijir tapa, að minnsta kosti virð-
ast helstu myndir sumarsins ætla
að verða myndir um hasarblaða-
hetjur, Batman og Judge Dredd.
Enn sannast að hagnast má á að
kvikmynda hasarblöð og hlutur
þeirra verður æ meiri.
Hasarblöð urðu til vestan hafs
í núverandi mynd á fjórða áratugn-
um þegar til sögunnar komu hetjur
eins og Superman, Dick Tracy og
Flash Gordon. Ungmenni tóku
þessari nýjung fegins hendi og
áður en varði seldust 50 milljón
eintök á viku, en kaupendumir
voru helst karlmenn á gelgjuskeið-
inu. Þrátt fyrir það tóku kvik-
myndasmiðir í Hollywood ekki við
sér, nema með því að gera barna-
myndir, því engum hefði dottið í
hug að gera alvarlega kvikmynd
sem byggð væri á hasarblaði. Þó
væri verið að framleiða afþreyingu,
þá var í bland líka göfugra hlut-
verk; varðveisla ameríska draums-
ins og amerískra gilda. Bófamir
fengu alltaf makleg málagjöld,
elskendurnir náðu saman að lokum
og heiðarleikinn sigraði. Þannig
vom kvikmyndastjörnur líka fyrir-
myndir þrátt fyrir lastalíf þeirra
utan hvíta tjaldsins. Engum hefði
þannig dottið í hug að láta Clark
Gable leika Superman.
Síðari heimsstyijöldin batt enda
á bjartsýni millistríðsáranna vestan
hafs og hasarblaðafígúrur breyttust
í samræmi við breyttan tíðaranda.
Stríðið kallaði á aðrar áherslur og
ijölmargar hetjur urðu til sem vom
um leið hálfgerðar frelsishetjur, en
besta dæmið um það er líklega
Captain America í búningi í
fánalitunum, sem barðist við
þýska og japanska óþokka.
I takt við breyttan tíðar-
anda varð söguefnið
myrkara og söguhetj-
umar hættu að vera
glaðlyndir hálfvitar á
nærfötunum og fóm
að vera geðflæktir og
þunglyndir. Þannig
breyttist Batman úr
hálfgerðum aula í
þunglyndan millj-
ónung sem upplifði
morðið á foreldmm
sínum aftur og aftur.
Mörgum þótti nóg um
hve illmennin vora
orðin ógurleg og of-
beldið grímulaust, ax-
armorðingjar óðu uppi
í hverju blaði að heita
og fallnir sakleysingjar
námu tugum ef ekki
II
á hvíta tjaldinu
hundmðum í hveijum meiriháttar
átökum hetjunnar og illmennisins.
Fyrir kvikmyndaframleiðendur
vom hasarblöðin því ágætur efni-
viður fyrir B-myndir, en engum
datt í hug að leggja í þær fé svo
neinu næmi eða almennilegum leik-
uram að leika í þeim og ekki jókst
áhugi Hollywood-liðsins þegar
þingnefnd kenndi hasarblöðunum
um aukna glæpahneigð ungmenna
í Bandaríkjunum.
Endurreisn
Lok sjötta áratugarins var
endurreisnartími hasarblaðanna og
sá blómatími stóð allt fram undir
lok áratugarins, þegar sú bama-
lega bjartsýni sem var snar þáttur
í persónugerð hetjanna varð hjá-
kátleg og hol í ljósi sögunnar og
atburða í heimssögunni; kólnandi
kalt stríð, kjarnorkuvá, ófarir
Bandaríkjamanna í Víetnam og
almenn svartsýni á framtíðina.
Fram komu nýjar hetjur sem
spurðu sífelldra spurninga um til-
gang Iífsins og glímdu við sjálfið
á meðan þau gengu milli bols og
höfuðs illmennunum.
Þó Hollywood hafí engan áhuga
sýnt hasarblöðunum hafði sjónvarp-
ið mjólkað þau í leit að ódým
skemmtiefni og þáttaraðir vom
meðal annars gerðar um Superman
og Batman, en þegar Star Wars
myndir George Lucas slógu í gegn
á áttunda áratugnum, sem vom í
raun dæmigerð hasarblöð í eðli
sínu, breyttist allt. Þær sýndu fram
á að hagnast mátti gríðarlega á
einni kvikmynd ef skírskotunin
væri nógu skýr og hún næði líka
bamahylli. Síðan kom Superman-
mynd Salkind-bræðra með Chri-
stopher Reeve í aðalhlutverki og
hasarblaðið var tekið í sátt í Holly-
wood.
Myndgerð hasarblöð
Superman-myndimar era orðn-
ar fjórar og Batman-myndin sem
fmmsýnd var vestan hafs fyrir
skemmstu er sú þriðja í röðinni.
Viðtökur þar í landi voru slíkar að
eflaust verða þær fleiri, en það
þarf ekki hasarblöð til að gera slík-
ar myndir, myndir eins og mynda-
syrpan um Indiana Jones og
Terminator-myndirnar eru í eðli
sínu myndgerð hasarblöð með lág-
marks persónusköpun, líkt og Star
Wars myndirnar, en þeim mun
meira lagt í umbúnað og að allt
sé sem svakalegast; helst á at-
burðarásin að vera svo hröð að
áhorfandinn nái aldrei að sjá í
gegnum söguþráðinn. Stjömurnar
sjá líka sjálfar að það borgar sig
að taka þátt í leiknum, til að
mynda hagnaðist Jack Nic-
holson meira á ofleik sín-
JUDGE Dredd er
Iögregluþjónn
sem handtekur,
dæmir og tekur
síðan af lífi alla
bófa sem hann
kemst í tæri við.
um í Batman, en hann hafði haft
úr býtum í öllum myndum sínum
samanlagt.
Samkvæmt fréttum að vestan sló
Batman aðsóknarmet Júragarðsins
og virðist því ætla að borga sig vel
þó hún sé í hópi dýrastu kvikmynda
sögunnar.
Batman nútímans má rekja að
nokkm til frægrar myndasögu
teiknarans Franks Millers, er gaf
út bókina The Dark Knight Retums
í óþökk DC Comics sem á höfundar-
réttinn á Batman og öllu sem hon-
um tengist. Miller sá að í persón-
unni fælist sérkennilegur kleyfhugi
sem væri venjulegur maður á dag-
inn en breyttist í hefndaróðan leður-
blökumann á nóttunni. í sögu hans
snýr Batman aftur til Gotham-
borgar eftir nokkurra ára fjarvera.
Borgin er nú líkari martröð en
venjulegri stórborg og hann verður
að beita öllu harkalegri meðölum í
baráttu sinni við illþýðið, pynting-
um, manndrápum og limlestingum
ef svo ber undir. Batman-myndir
Tims Burtons drógu dám af því og
einna eftirminnilegust var nöturleg
sviðsmyndin sem hefði sómt sér vel
í hryllingsmynd. Þó léttara sé yfír
mönnum í þriðju myndinni að sögn
þeirra sem séð hafa, verður ekki
litið fram hjá því að fullorðinn
maður sem klæðist leðurblökubún-
ing og ferðast um á nóttunni er
ekki í góðu lagi. Batman er mynd
um bijálaðan mann sem eltist við
bijálæðinga og þrátt fyrir allar
BATMAN er mynd
um brjáladan mann
sem eltist við brjá-
læðinga.
verða æ algengari á
hvíta tjaldinu í kvik-
—
myndagerð. Arni Matt-
híasson kynnti sér sögu
hasarblaðanna og það
hve þær verða æ ofbeld-
Hasarblaðafígúrur
isfyllri og myrkari.
flækjumar sem eiga að sýna okku
fram á að hegðun hans sé eðlile
og baráttan gegn bófunum rökrét
og göfug, hefur persónan eng.
dýpt og losnar aldrei við smádjöi
lana sem knýja hana áfram, a
minnsta kosti ekki á meðan fóll
flykkist á myndirnar.
Ekki er hin hasarblaðsstórmynt
sumarsins betri því ekki er nój
með það að aðalpersónan Judg(
Dredd sé lögregluþjónn sem hand
tekur, dæmir og tekur síðan af líf
alla bófa sem hann kemst í tær
við, viðurlög við öllum brotum ei
dauðarefsing, heldur býr hann
svo firrtum heimi að annar hvei
maður er meira eða minna geggj-
aður og þarf sterkum geðlyfjun
að halda.
Teiknimyndir og tölvuleikir
Þetta sumar ætlar að vera gjöf-
ult í hasarblaðamyndum, því ekki
em bara Batman og Judge Dredd
á ferðinni, heldur líka Tank Girl,
Tales from the Crypt og draugur-
inn Casper. í smíðum em svo
myndir um Fjögur fræknu og The
Stupids, fyrirhuguð er myndaröð
um Modesty Blaise, sem Vikules-
endur kannast við, framundan eru
myndir um græna hormónask-
rímslið The Hulk, James „Termin-
ator“ Cameron hyggst gera mynd
um Köngurlóarmanninn, mynd um
The X-Men er í undirbúningi og
einnig um Daredevil og Tim Burton
hyggst gera mynd um aukaper-
sónu úr Batman, Kattarkonuna.
Þegar teiknimyndimar era upp
urnar era tölvuleikirnir líklega
næstir, því þó ekki hafi tekist vel
upp með Mario-bræður og Street
Fighter, þá á eftir að koma í ljós
hvernig fer fyrir Mortal Kombat.
Kannski er von á mynd um broddg-
öltinn bláa Sonic og Doomá ömgg-
lega eftir að skila sér
á hvíta tjaldið.