Morgunblaðið - 09.09.1995, Page 8

8 C LAUGARDAGUR 9. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
i
„HALDIMENN að ég sé ánægður
með þyngd mína, hafa þeir rangt
fyrir sér. Ég er ánægður þrátt
fyrir þyngdina. Ég þoli ekki að
sjá hvernig ég lít út í augum ann-
arra. Ég gjói augunum í spegilinn
og segi með sjálfum mér: Guð
minn góður.“ Svo farast einum
þekktasta tónlistarmanni heims,
ítalska tenórnum Luciano Pava-
rotti, orð í ævisögu hans sem nú
er að koma út á ensku. Ber hún
heitið „Veröld mín“ og þar fjallar
Pavarotti opinskátt um ýmislegt
það sem á daga hans hefur drifið,
tónlistina, fjölskylduna, gagnrýn-
ina og svo auðvitað mat. Kaflar
úr bókinni hafa að undanförnu
birst í The Sunday Times
„Mér er ekki sama um það
hvemig ég myndast. Eitt sinn var
ég að syngja sálumessu Verdis
með þremur öðrum söngvumm
og tók eftir því að myndatöku-
maðurinn á tónleikunum hafði
komið sér fyrir mín megin á svið-
inu. Ég fylltist hryliingi. Ég var
óvenju fyrirferðarmikill á þessum
tima og það sást ekkert annað en
ég. Ég skyggði algerlega á alla
aðra, það sást hvorki í sópran-,
alt- eða bassasöngvarann.
Ég sagði stjórnandanum að
hann yrði að láta færa myndavél-
ina. Hann fann því allt til foráttu
en ég lét mig ekki. Að öðmm
kosti hefði svo virst sem Verdi
hefði samið sálumessuna fyrir
einn tenórsöngvara.
Matur fyrir heila borg
Ég hef nyög ákveðnar skoðanir
á því hvað ég læt ofan í mig.
Árið 1986 var mér boðið að taka
þátt í óperuuppfærslu í Kina, í
fyrsta sinn sem vestrænu óperu-
húsi var boðið að setja upp full-
mannaða sýningu þar frá valda-
töku kommúnista.
Við hittumst í Genúa til að æfa
og vikurnar áður en lagt var af
stað, borðaði ég ævinlega hádeg-
ismat á uppáhaldsveitingahúsinu
mínu sem Zeffirelli-bræðurnir
fimm reka ásamt föður sínum.
Þeir eru góðir vinir mínir og búa
til frábæran mat.
Ég sagði þeim af áhyggjum
mínum. Eg er hrifínn af kínversk-
um mat en gat ekki hugsað mér
að borða hann í öll mál í tvær
vikur ... Ég hafði þó ekki áhyggj-
ur af því að svelta heldur af því
að fitna... Zeffirelli-bræður komu
með lausnina, fyrst að við færum ,
í stærðarinnar þotu til Kína, hverS
vegna tækjum við ekki okkar eig-
in mat með okkur? Ávextir og
grænmeti voru efst á innkaupa-
listanum en eftir því sem að við
ræddum hann lengur, lengdist
hann.
Við pöntuðum mikið magn af
parmesan-osti. Ég var ekki viss
um að eftirlætis ölkelduvatnið
mitt fengist í Kína svo að við
LUCIANO Pavarotti í dag.
Pavarotti, 18 ára.
HEIMUR
PAVAROTTIS
kipptum með okkur 1.500 flöskum
af því! Þá sættumst við á að tveir
af Zeffirelli-bræðrunum kæmu
með til að elda ofan í okkur.
Á endanum vorum við með mat
sem hefði nægt heilli borg í eina
viku. Við tókum einnig mikið af
áhöldum með okkur, potta
og pönnur, hellur til að
elda á, ofn og jafnvel ís-
skáp. Þegar við komum á
hótelið í Peking reyndist
ekki nóg pláss í herberg-
inu mínu fyrir eldhúsið
okkar og því urðu tveir
úr starfsliðinu að færa sig
úr herberginu sem var
næst mínu, til að þar væri
hægt að koma upp eld-
húsi.
Á kvöldin borðaði ég jafnan á
herberginu mínu. Niðri var hlað-
borð en mörgum úr hópnum féll
ekki það sem þar var í boði. Eitt
kvöldin sá ég baritónsöngvara frá
Róm sitja einan við borð, með kex
í annarri hendi og flösku af app-
elsínusafa í hinni. Hann leit svo
dapurlega út að ég bauð honum
upp á herbergið mitt í pasta.
Þegar ég gerði mér grein fyrir
því hversu margir úr hópnum
voru hreinlega svangir, bauð ég
þeim í mat. Þau kvöld sem sýning-
ar voru, gengu aðalsöngvar'arnir
fyrir. Þeir sem gert höfðu grín
að öllum þeim mat sem ég hafði
meðferðis, voru nú sallaánægðir
með það.
Stórtenórinn Luciano
Pavarotti er óhræddur við
að ræða þyngd sína, ást á
mat og mistökin sem hann
hefur gert í nýrri ævisögu.
Ég er yfirleitt ánægður yfir því
að þekkjast hvar sem ég fer. Þeg-
ar fólk kemur til mín á götu eða
gengur að mér á veitingahúsi, lít
ég á það sem merki um velþóknun
þess. Hvernig get ég verið ósáttur
við það?
Við gerðum þig frægan
Allir vilja vera elskaðir. Þetta
á líklega frekar við um mig en
aðra. Ég á stóran aðdáendahóp
og það er dásamlegt. En frægðin
er eins og gamanleikur. Fólkið
segir sem svo: Við höfum gert þig
frægan. Nú viljum við sjá þig
detta á hausinn.
í tuttugu ár hefur fólk þóst
greina merki þess að ég sé á nið-
urleið. Það er ekki víst að það
vijji það endilega en menn
virðast vera hræddir um
að missa af endinum þeg-
ar hann rennur upp. Sum-
ir vijjja ólmir verða fyrstir
til að sjá merki þessa og
ég vil endilega sanna að
þeir hafi rangt fyrir sér.
En ég geri ráð fyrir því
að þessi barátta sé af hinu
góða því að hún verður til
þess að ég reyni alltaf að
gera mitt besta.
Mér finnst ekki að áhorfendur
skuldi mér eitt né neitt vegna
þeSs að ég hafi sungið vel hér
áður. Hveijir og einir tónleikar
eru einstakir; ganga vel eða illa.
Og ég er dæmdur á frammistöð-
unni hveiju sinni. Engu öðru.
Mér varð þetta Jjóst vegna
tveggja hræðilegra atvika. Það
fyrra var þegar ég lét sem ég
syngi á tónleikum 1992 ... Það var
rangt og mér finnst það afar leitt.
Það voru óttinn og tæknin sem
spilltu mér. Rétt eins og glæpa-
mennirnir, leiddist ég út í þetta
smátt og smátt. Árið hafði verið
annasamt og ég kom á staðinn
aðeins fjórum dögum fyrir tón-
leikana. Ég hafði engan tíma til
að undirbúa mig að ráði. Er tón-
leikamir nálguðust mundi ég að
ég hafði sungið hluta dagskrár-
innar inn á band mánuði áður.
Var tæknilega mögulegt að hinir
söngvararnir syngju, hljómsveitin
spilaði en að ég þættist syngja?
Mér var sagt að svo væri.
Ég var sannfærður um að svo
virtist sem að ég væri að syngja.
Það var heimskulegast alls. Tón-
leikamir voru sýndir beint í sjón-
varpi og mér er sagt að fjögurra
ára gamalt bam hafi getað séð
að ég söng ekki.
Seinna atvikið var árið 1993
þegar áhorfendur bauluðu á mig
í Scala-óperunni... Eins og venju-
lega hafði ég unnið of mikið og
kom ekki nógu vel undirbúinn til
Mílanó. Niðurstaðan var sú að ég
lenti í vandræðum með röddina á
frumsýningu.
Blöðin sögðu að ég hefði ekki
náð hæstu tónunum. Það er ekki
rétt. Ég viðurkenni að skelfilegur
hlutur gerðist... ég missti stjórn
á röddinni og hún hljómaði fyrir
vikið eins og verið væri að kyrkja
kjúkling ...
Eins og eskimói
Vegna alls þessa legg ég gífur-
lega áherslu á það tvennt sem ég
get gert til að koma í veg fyrir
mistök fyrir framan áhorfendur:
Ég reyni að þekkja tónlistina eins
vel og sá sem samdi hana og
gæti hálsins eins og bijálæðingur.
Snöggar breytingar á hitastigi
eru slæmar, bara það að fara úr
heitu herbergi út undir bert loft
er ávísun á vandræði. Blóm sem
hafa sterkan ilm geta valdið mér
vandræðum í hálsi... Dagana fyr-
ir tónleika eða óperu, gæti ég
mín eins og ég væri ungabarn.
Ég fer helst ekki út fyrir dyr en
þurfi ég þess, dúða ég mig eins
og eskimói. Þegar þið sjáið mynd
af mér með hatt sem hylur andlit-
ið og trefil um munninn, er ég
ekki að reyna að sýnast dularfull-
ur eða sætur, ég er að gæta að
röddinni.
Faðir minn, Fernando, 82 ára,
hefur afar fallega söngrödd. Það
var ást hans á söngnum sem
kveikti áhuga minn. Hann er enn
beðinn um að syngja við brúðkaup
og jarðarfarir og fær borgað fyr-
ir... Hann er sannfærður um að
hans rödd sé betri en mín. Fyrir
skömmu hrósaði ég honum fyrir
það hvernig hann hafði sungið lag
eitt og þá svaraði hann: Ah, Luc-
iano, ef þú hefðir nú haft röddina
mína, hugsaðu þér hvað þú hefðir
getað náð langt!“
Ný kynslóð ungra hljóðfæraleikara er að koma inn í Sinfóníuhljómsveit æskunnar
i

SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT æsk-
unnar leikur á tvennum tónleik-
um nú um helgina en þeir eru
jafnframt fyrstu tónleikar sveit-
arinnar á þessum vetri. Fyrri
tónleikarnir verða í dag kl. 14.30
í Háskólabíói en seinni tónleikamir í Fjöl-
brautaskólanum á Akranesi á morgun kl.14.
Blaðamaður hitti Bernharð Wilkinsson,
annan aðalstjórnandann, að máli en Bern-
harður hefur verið starfandi við hljómsveitina
frá stofnun, fyrst sem aðstoðarmaður, þá sem
aðstoðarstjórnandi og nú sem aðalstjórnandi.
Tvískipt hljómsveit
Hljómsveitin, sem stofnuð var árið 1985
á ári æskunnar, er skipuð ungu tónlistarfólki
hvaðanæva af landinu og eru yngstu meðlim-
ir sveitarinnar um níu ára gamlir en aldrei
hafa meðlimir verið eins ungir og í þetta sinn
að sögn Bernharðs. „Þetta er ungt fólk sem
hefur áhuga á að leggja á sig mikla vinnu
til að fá reynslu af að starfa í sinfóníuhljóm-
sveit,“ sagði hann.
Sveitinni er skipt í tvennt á þessu nám-
skeiði. Strengjasveitin æfir undir stjórn
Guðnýjar Guðmundsdóttur og blásarasveitin
undir sjórn Bernharðar. Ástæðuna sagði hann
þá, að betra væri að einbeita sér að hveijum
hljóðfæraleikara fyrir sig með þessu móti og
hægt væri að búa hljómsveitina betur undir
næstu námskeið. Einnig var mögulegt að
leyfa fleiri hljóðfæraleikurum en venjulega
Krökkunum ekki
hlíft í verkefnavali
Morgunblaðið/Árni Sæberg
STRENGJASVEIT Sinfóníuhljómsveitar æskunnar á æfingu í Melaskóla.
að vera með. „Við höldum áheyrnarpróf þeg-
ar kemur að vali í sveitina. Einnig höfum
við kennara í skólunum með í ráðum. Við
reynum að taka inn alla þá sem við höldum
að ráði við verkefnið hveiju sinni. Fyrir næsta
námskeið verðum við aftur með áheyrnarpróf
því þá mun hljómsveitin öll æfa saman. Þá
mun Petri Sakari fyrrverandi aðalstjómandi
Sinfóníuhljómsveitar íslands verða aðal-
stjórnandi og æfð verða stór hljómsveitarverk
sem leikin verða í janúar næstkomandi.
Breytt fyrirkomulag
I ár verða breyttar áherslur með nýrri
stjórn hljómsveitarinnar og lögð verður
áhersla á markvissa uppbyggingu sveitarinn-
ar. Námskeið verða styttri og fleiri en hafa
verið hingað til og byggjast þá í auknum
mæli á vinnuhelgum.
Kynslóðaskipti hafa orðið í sveitinni og
margir þeirra sem hafa verið í henni undan-
farin ár eru að hverfa úr landi til framhalds-
náms.
Krökkunum er ekki hlíft í verkefnavali
sveitarinnar því verkefni eru mjög erfið og
snúin oft á tíðum. Á efnisskrá tónleikanna
um helgina eru fjögur verk. Divertimento
eftir Bela Bartók og Divertimento eftir
Mozart eru verkefni strengjasveitarinnar en
Sinfónía í B dúr eftir Paul Hindemith og
stef og tilbrigði fyrir blásarasveit eftir Arn-
old Schoenberg eru verkefni blásarasveitar-
innar.