Morgunblaðið - 29.05.1996, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
GREIIMAR
MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 1996 C 7
Deilur um rækjuverð
UM LANGT árabil ákvað Verðlags-
ráð sjávarútvegsins lágmarksverð á
sjávarafla. Ákvörðun ráðsins var
skuldbindandi sem lágmarksverð
sem fiskvinnsla skyldi
borga fyrir afla. í
Verðlagsráði sátu full-
trúar seljenda, bæði
útgerðarmanna og sjó-
manna, og fulltrúar
kaupenda þ.e.a.s. físk-
vinnslunnar. í þeim til-
fellum að aðilar gátu
ekki komið sér saman
var oddamaður til
kallaður.
Eg ætia ekki að
dæma um hversu vel
þetta fyrirkomulag
reyndist en alla vega
var horfið frá því og -
hvað rækju og hörpu-
disk varðar - að frum-
kvæði seljenda þ.e. fulltrúa sjó-
manna og útgerðarmanna. Deilur
um fiskverð leiddu síðan til þess
að á Alþingi voru sett lög um sér-
staka úrskurðarnefnd útgerðar-
manna og sjómanna - og odda-
manns, ef þess væri þörf, - til þess
að útkljá deilur um fiskverð. Þessi
úrskurðarnefnd er auðvitað alveg
sérstakt fyrirbæri í
annars víðtækri flóru
furðulegra ákvarðana
sem teknar eru í samn-
ingaviðræðum um
kaup og kjör. Og túlk-
anir á verksviði hennar
og hiutverki í fram-
haldinu eru af sama
toga.
Hlutverk úrskurðar-
nefndar
Rétt er að gera sér
grein fyrir hvert hlut-
verk nefndarinnar er.
Samkvæmt fyrstu
grein laga um hana er
það hlutverk hennar
að ákveða fiskverð, sem nota skal
vió uppgjör á aflahlut áhafna ein-
stakra skipa ef skipveijar og út-
gerðaraðili ná ekki saman um þann
grunn. Það er m.ö.o. verið að
Deilur um verðlagningu
rækju hafa blossað upp
öðru hverju á undan-
förnum árum, segir
Pétur Bjarnason.
Grein eftir Benedikt
Valsson, framkvæmda-
stjóra Farmanna- og
fiskimannasambands
íslands, sem birtist í
Verinu fyrir skömmu,
varð tilefni þessara hug-
leiðinga Péturs.
ákveða út frá hvaða verði fisk-
vinnslan á að kaupa aflann til
vinnslu. Enda á fiskvinnslan ekki
fulltrúa í þessari úrskurðarnefnd.
Úrskurðarnefndin á að afla gagna
um fiskverð á einstökum landsvæð-
um og um afurðaverð og horfur um
þróun þess. Við ákvarðanir á nefnd-
in að taka mið af því fiskverði sem
algengast er við sambærilega ráð-
stöfun afla og taka mið af fiskverði
í nærliggjandi byggðalögum fyrir
sambærilegan fisk að stærð og
gæðum.
Úrskurðarnefndinni er ekki ætl-
að að taka ákvörðun um hvort út-
gerðarmaður á að gera sinn bát út
eða ekki og fiskvinnslan hlýtur
einnig að hafa um það að segja
hvort hinn vill kaupa aflann á því
verði sem henni stendur til boða
eða ekki. Mér virðist að Benedikt
Valsson og fleiri, sem um hafa fjall-
að, hafi misskilið hlutverk nefndar-
innar hvað þessi síðustu atriði varð-
ar. Og mér virðist einnig af lestri
úrskurða nefndarinnar um rækju-
verð að sjálf Úrskurðarnefndin sé
að nokkru leyti einnig á villigötum
í sínum störfum. Það hljómar t.d.
ankannalega þegar tveir úrskurðir
nefndarinnar sem gilda samtímis á
sama svæði eru ósamhljóða. Miðað
við að sömu rök liggja að baki úr-
skurðunum er erfitt að skilja að
þannig skuli vera háttað. Þá er einn-
ig erfitt að skilja ákvörðun slíkrar
úrskurðarnefndar þegar úrskurður
kveður á um verð sem er hærra en
meðalverð á viðkomandi svæði. Það
er einnig erfitt að skilja að það
skuli ekki hafa áhrif á úrskurð
nefndarinnar hvort aðeins er verið
að fjalla um minnstu rækju veiði-
ferðar eða allan farminn. Og það
er líka erfítt að skilja að það skuli
vera notuð sem rök í máli, að verð-
þróun afurðaverðs og hráefnisverðs
hafi ekki fylgt sömu sveiflu fyrir
ári eða tveimur, því nefndinni er
ekki ætlað að meta slíkar forsendur
samkvæmt lögunum. Mér virðist
þó allt benda til þess að lögin um
Úrskurðarnefnd sjómánna og út-
vegsmanna og framkvæmd þeirra
verði í framtíðinni metin sem mis-
tök.
Baráttan um afraksturinn
Benedikt er auðvitað ljóst eins
og öðrum að deilur um rækjuverð
eru fyrst og fremst barátta um það
hvernig eigi að skipta því sem
fæst fyrir rækjuafurðir. í þeirri
baráttu hafa fulltrúar sjómanna
sannarlega staðið sig vel. Sjómenn
hafa lítið bent á að laun þeirra eru
ekki eingöngu háð verði heldur
magni. Magn sinnum verð myndar
þann grunn sem laun sjómanna eru
reiknuð út frá. Rækjuvinnsla hefur
gengið í gegnum mikla erfiðleika
á undanförnum árum og gjaldþrot
í grenndinni hafa verið tíð. Lengst
af hefur einnig verið erfitt að gera
út á rækju og því lítill áhugi. Allan
þennan tíma voru rækjusjómenn
þó með tekjuhæstu launþegum
TVEGGJA SKROKKA ÁLBÁTUR

STEFNT er að smíði á tvíbytnum hér á landi en talið er að
þessi skip séu hentug línuveiðiskip og bjóði betri aðstöðu til
aukinnar verðmætasköpunar. Myndin er af slíku skipi, sem
hugmyndir eru um að smíða, og fara nokkrir útgerðarmenn til
Frakklands í vikunni með fulltrúa Skipasmíðastöðvarinnar á
ísafirði til að skoða slíkan tveggja skrokka álbát.
Pétur Bjarnason
landsins. Svo er enn.
Á tímabilinu frá hausti 1994 til
hausts 1995 batnaði verð á rækju-
afurðum og því skapaðist tækifæri
til að vinda eitthvað ofan af skulda-
hala vinnslunnar. Því miður hefur
verðþróun aftur snúist til hins
verra. Sjómenn á rækjuveiðum,
útgerðarmenn rækjuveiðiskipa og
rækjuvinnslur þurfa að lifa í sæmi-
legri sátt og samlyndi um skiptingu
þeirra verðmæta sem til skipta
eru. Það eru engin rök fyrir því
að það halli á sjómenn um þessar
mundir. Um það bera laun þeirra
vitni.
Sameiginleg verkefni
Verkefni okkar allra sem í þessum
geira sjávarútvegsins starfa er að
tryggja að áfram verði aðstæður til
þess að rækjusjómenn njóti góðra
launa - líka þegar harðnar í ári eins
og hugsanlega er í sjónmáli. Til
slíkra verka eru samtök sjómanna
velkominn. En leiðin til þess er ekki
að mynda einhvers konar verðlags-
ráð án þátttöku rækjuvinnslunnar,
sem einnig hafi úrskurðarvald hvort
gert sé út á hæpnum úrskurðum
nefndarinnar og afli unninn. Þar eru
menn á villigötum.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Félags rækju- og
hörpudiskframleiðenda.
SINDRI “
- sterkur í verki
BORGARTÚNI31 • SÍMI 5627222
A / ir^i /n: A £>
Vélstjóri
með full réttindi óskast á rækjufrystiskip
á Flæmingjagrunni.
Upplýsingar í síma 466 1994 milli kl. 17 og 19.
Baader-menn
Baader-mann vantar á saltfisktogara í sumar
og haust (júlí-október).
Hugsanlegt er að útgerð kosti námskeið í
meðferð flatingsvéla fyrir viðkomandi.
Upplýsingar gefur Darri í síma 481 3400.
Vinnslustöðin hf.
Hafnargötu 2,
900 Vestmannaeyjum.
KVÉíÉTABANKINN
Kvótabankann vantar þorsk
til leigu og sölu
Sími 565 6412, fax 565 6372, Jón Karlsson.

Frystiskip til sölu
Óskum eftir tilboðum í togskipið
m/v „DORADA"
Almenn lýsing Smíðaár: 1993/Pólland.
Flokkunarfélag: Lloyds Register 100AI, Fishing Vessel, LMC.
Helstu mál: LOA (L) 76,60m x Beam (B) 14,60m x Depth (D) 5,60/7,80m neðra þilfar/efra þilfar.
Vélartegund: Cegielski Sulzer, afl/3900 hö.
Skrúfa: 3600 mm Q C/P, 4 blaða, 150 sn/mín.
Hliðarskrúfa: 1 x 220 hö.
Lestarrými: 3 x frystilestar, samt. 1125 M3 1 x mjöl lest 65 M3, ásamt rými fyrir sjókældar afurðir.
Fiskvinnslurými: 2 x Baader 424. Mjölverksmiðja 25 tonn af hráefni/ 24 klst.
Frystigera: 37,5 tonn/24 tímar í 3 x lóðréttum plötu- frystum.
Vindubúnaður: 2 x vökvadrifnar togvindur, 4 x Grandara- vindur, 2 x hífingarvindur og 2 x hjálpar- vindur.
Brennsluolíugeymar: 480 M3.
Skoöun: Lyttleton, Nýja Sjálandi, samkv. samkomu- lagi.
Lokadagur tilboða er 25. júnf 1996.
Sölugögn, ásamt frekari upplýsingum, fást
hjá tveimur af einkasöluskráðum söluskrif-
stofum skipsins. ,
jiib ■■■■*
B.P. Skip hf.
Borgartúni 18, 105 Reykjavík.
Sími: 551 4160.
Fax: 551 4180.
Shlppjngo/s
n
Fiskiskiptil sölu
Til sölu er ca 230 lesta yfirbyggður stálbát-
ur. Skipið selst með aflahlutdeild sem er
þessi: Þorskur 0.0196830; ýsa 0,0740187;
ufsi 0,1199632; karfi 0,0290145; grálúða
0,0202268 og skarkoli 0,2766271.
Lögmenn Garðar og Vilhjálmur,
Hafnargötu 31, Keflavík.
sími 421 1733, bréfsfmi 421 4733.
A TVINNUHÚSNÆÐI
Til sölu
Fiskvinnsluhús - frystihús
Til sölu er fiskvinnsluhús í Vestmannaeyjum.
Um er að ræða tvö sambyggð hús. Grunnflat-
armál bygginga eru 600 m2 og 900 m2.
Stærð lóðar er 3.891 m2.
Flatarmál 1. og 2. hæðar er 1.500 m2 og
flatarmál 3. hæðar er 600 m2. Stórar inn-
keyrsludyr eru á 1. og 2. hæð.
Á 1. hæð eru frystiklefar, alls um 1.340 m3.
Þar eru einnig geymslur og vinnslusalur
ásamt mótorhúsi.
Á 2. hæð eru vinnslusalir og 4 frystitæki.
Frystigeta er um 33 tonn á sólarhring.
Á 3. hæð er vinnslusalir, starfsmannaað-
staða og skrifstofur.
Húsið er til sölu að hluta eða heilu lagi.
Upplýsingar gefur Darri í 481 3400.
Vinnslustöðin hf.
Hafnargötu 2,
900 Vestmanneyjum.