Morgunblaðið - 09.08.1996, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 9. ÁGÚST 1996 B 7
DAGLEGT LÍF
BAÐHERBERGIÐ með metnaðarfullu ljóskrónunni.
RÚMGAFL sem eitt sinn var veggteppi.
HERBERGI heimasætunnar Ránar sem á bútateppi úr gömlum
flíkum fjölskyldunnar.
KÍNVERSKI skápurinn er upphaflega venjulegur íslenskur
fataskápur. Þar geymir Rut fjársjóðinn sinn.
Þá var þar gamall karl sem dró að
sér alls konar drasl. Skyndilega hvarf
hann af yfirborði jarðar svo ég hirti
það sem mig langaði í. Upphaflega
var sjónvarpsborðið fótstigin sauma-
vél en var í hlutverki fótstiginnar
sögunarvélar þegar ég fann það.“
Rut deyr ekkl ráðalaus
En þar með er ekki öll sagan sögð
því Rut er einnig mjög iðinn við
bútasaum. í gegnum árin hefur hún
safnað ýmiss konar efnisbútum og
úr þeim saumar hún af stakri snilld,
pullur, púða, teppi og ábreiður svo
eitthvað sé nefnt. Afraksturinn selur
Rut síðan í versluninni Einn, tveir,
þrír.
„í kínverska skápnum er fjársjóður-
inn falinn“ segir hún og dregur upp
úr skúffunum alls kyns dúska, dúllur
og blúndur.
„Hefðin í bútasaum er að nýta göm-
ul efni og tuskur en ekki að fara út
í hannyrðabúð og kaupa ný. Mun
persónulegra er einnig að eiga púða
sem unninn er úr eigin fatnaði til
dæmis fermingarkjólum, blúndu-
nærfötunum, slitnum buxum og
jökkum."
Rut segist vera mjög glysgjörn
og hafa dramatískan smekk. Ef hins
vegar ég fæ óskir frá viðskiptavinum
um að gera einfaldan dömulegan
púða í bleikum tónum þá er ég ekki
í vandræðum með það.“
Rut er ekkert heilagt í þessum efn-
um. „Nýlega bárust mér götóttar
silkinærbuxur sem ég ætla að skila
til síns heima í öðru formi þegar
rétt tækifæri gefst.“
Rut segist aldrei henda neinu sem
gæti hugsanlega nýst í saumaskap-
inn. „Ef ekkert annað kemur til
greina þá er aila vega hægt að nýta
efnin í barbíföt. Stundum dreymir
mig um að klára alla afgangana
mína en ég geri mér grein fyrir að
ég á ennþá óralangt í land með það.“
Afkomandi Þórunnar sóða
Frá barnsaldri hefur Rut verið að
gera nytsama hluti með höndunum.
„Til tólf ára aldurs sat ég löngum
heima, saumaði og hlustaði á söng-
leiki af plötum. Þá taldi ég mikið
út, heklaði ógrynni af fötum á dúkk-
urnar mínar, gerði útsaumað puntu-
handklæði og margt fleira.
Á kvennaskólaárunum þótti mér
hins vegar ægilega púkalegt að fást
við saumaskap og hætti því við að
verða saumakona."
Myndarskapinn rekur Rut bæði í
móður- og föðurætt. „Mikið var um
vefara og myndarkonur í báðum
ættum. Mamma mín er líka mikil
saumakona en gerir, fyrir minn
smekk, of mikið af því að prjóna lopa-
peysur. Móðursystir mín var eins og
ég, hún henti aldrei neinu. í mörg
ár vann hún í undirfataverksmiðju
og þegar verksmiðjan lagði upp laup-
ana gaf hún mér heilmikið af efnis-
bútum sem ég luma á ennþá.“
Langamma Rutar hlaut viðurnefnið
Þórunn sóði, því hún var svo upptek-
in við útsaum að hún steingleymdi
að taka til heima hjá sér. Eiginmað-
ur hennar sem kallaður var „Brynki
stattu kyrr“ var síðasti kamarhreins-
ari landsins og annálaður snyrtip-
inni. Eftir margra ára sambúð með
langömmu Rutar, gafst hann endan-
lega upp á á sóðaskapnum á heimil-
inu og yfirgaf konu sína.
Draumurinn hjá Rut er að opna
vinnustofu þar sem hún getur ein-
beitt sér að handavinnunni. Nú um
stundir fer hins vegar tíminn að
mestu í barnauppeldi og önnur heim-
ilisstörf.
„Þegar öllu er á botninn hvolft
þá er ef til vill bara betra að vera
blankur, það virkjar sköpunarkraft-
inn og örvar hugsunina hjá manni.
Ef ég ætti fullt af peningum væri
ég sjálfsagt algjört dauðyfli."
Ólíklegt er að Rut muni nokkurn
tíman verða verkefnalaus, hversu
auðug sem hún verður en efalaust
væri skuldasúpa heimilanna minni
ef fleiri neytendur tækju útsjónar-
semi Rutar sér til fyrirmyndar. ■
Með augum landsins
Móðurmálið
í útlöndum
QRúna Guðmundsdóttir hefur undan-
farið ár búið með fjölskyldu sinni í
Hull á austurströnd Englands þar sem
hún stundar fyrirtækjarekstur ásamt
eiginmanni sínum, Heimi Karlssyni.
ÍSLENDINGAR bú- kennaramenntuð og hefur það
settir á erlendri grundu eflaust haft áhrif á hversu ötul
eru líklega ekki frá- og áhugasöm hún hefur verið um
brugðnir öðrum þjóð- móðurmálskennsluna. Til gamans
um hvað það varðar að má geta þess að tilviljun hefur
halda í upprunalega ráðið því að alltaf hafa einhvetjar
siði sína og venjur. íslenskar mæður búið hér, sem
Gyðingar, Arabar og annaðhvort hafa verið kennara-
Tyrkir, ásamt^ fleiri menntaðar eða tengst uppeld-
þjóðum sem búsettar isfræðum að einhverju leyti.
eru ijarri sínu heimalandi, verða íslenski skólinn hefst á haustin
á tíðum fyrir harðri gagnrýni. og honum lýkur á vorin. Miðast
Þeir þykja ríghalda í eigin siði skólinn við íslenskan skólatíma.
og venjur, í stað þess að laga sig Námsefnið er fengið frá Náms-
að siðum og venjum þess lands gagnastofnun og kennslubækur
sem þeir eru búsettir í. keyptar að heiman og valdar eru
Hér á bökkum Humberár í viðeigandi bækur fyrir hvern ald-
Yorkshire á Englandi býr tölu- ur. Mæðurnar skiptast á að halda
verður ijöldi Islendinga og hefur skólann hver á sínu heimili einu
gert í árara.ðir. Eðlilega hafa þeir sinni í viku. Hefst hann yfirleitt
samband sín á milli af margvís- um fjögur síðdegis, eftir að venju-
legum ástæðum. Þeir koma mikið legum skóla lýkur hjá börnunum.
saman, sérstaklega þó á íslensk- Börnin fá tíma til að leika sér og
um tyllidögum t.d. á þjóðhátíðar- spjalla, en er síðan skipt upp í
daginn og þorrablótum, til að við- tvo hópa. Yngri börnunum, sem
halda tengslum við upprunann. eru frá 4-9 ára, er kennt að
Einnig hittast konur og börn mik- skrifa stafrófið og að lesa. Stund-
ið og hefur verið starfræktur um eru þau komin á undan jafn-
kvennaklúbbur í fjöldamörg ár. öldrum sínum heima á íslandi.
Hér sjást pönnukökur og vöfflur Börnin hér í Englandi bytja flest
jafnmikið og heima á íslandi. í skóla 4 ára gömul, þó skóla-
Haft hefur verið á orði við undir- skyldan hefjist við 5 ára aldur.
ritaða að íslendingarnir lifi í mjög Hafa þau þá þegar reynslu í að
SVEITAÞORP í Yorkshire.
einangruðu samfélagi og hleypi sitja kyrr og hlusta. Eldri börnin
fáum heimamanninum að. Það læra stafsetninu og málfræði.
leiðir hugann að því að ef til vill Þau eru búin undir skólann heima
erum við engir fyrirmyndar nýbú- á íslandi, enda fara þau flest í
ar. framhaldsskóla þar. Eru krakk-
Vissulega hefur íslenska samfé- arnir frekar hvattir til að stunda
lagið hér á svæðinu sínar jákvæðu framhaldsskólanám á íslandi
hliðar. Má þar sérstaklega nefna vegna þess að það auðveldar þeim
hinn svokallaða íslenska skóla, að setjast að á íslandi í framtíð-
sem hefur það að markmiði að inni ef þau kjósa það. Þess má
kenna og viðhalda íslensku tung- geta að nú stunda tjórir krakkar
unni hjá bömunum. Skóli þessi héðan nám við Menntaskólann á
var stofnaður árið 1988 og voru Akureyri og standa sig með mikl-
þá 5-6 íslenskar íjölskyldur bú- um sóma.
settar hér. Allar voru þær með Islensku börnunum er tamara
börn á svipuðum aldri. íslenski að tala ensku en íslensku í hinu
skólinn hefur alla tíð síðan verið daglega iífi. Því getur það verið
starfræktur af mikilli skyldu- erfitt fyrir foreldrana að viðhalda
rækni, þrátt fyrir að fólk hafi flust móðurmálinu og gæta þess að
í burtu og aðrir komið í staðinn. þau tíni því ekki niður. Því er
Vert er að geta eins stofnenda óhætt að sgja að íslenskuskólinn
skólans, Margrétar Þorvaldsdótt- sé krökkunum ómetanlegur í því
ur, sem hvað duglegust hefur sem þau kjósa að taka sér fyrir
verið að halda utan um skólann hendur í framtíðinni. Vonandi
og sjá til þess að hann lifi. Hún læra þau að meta þann metnað
er eiginkona Péturs Björnssonar sem lagður hefur verið í íslenska
oghafaþau búið hér í 15 ár ásamt skólann. ■
fjórum barna sinna. Margrét er Rúna Guðmundsdóttir.