Morgunblaðið - 22.08.1996, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 22. ÁGÚST 1996 B 7
Hagkvæmast
gæti verid fyrir
íslendinga að
selja ígegnum
norsk sölusamtök
fyrir að ég tæki starfið. Meðal ann-
ars óskaði ég eftir að hafa aðeins
einn yfirmann og nokkuð fijálsar
hendur við ákvarðanatöku. Ég gætti
þess að koma ákvæðum í samning-
inn sem tryggðu stöðu mína ef illa
færi. Þeir gengu að öllum mínum
kröfum og ég hóf fljótlega starf
eftir undirskrift samninganna.
Sömu vandamál
Þótt ég sá í kalkúnarækt held ég
tengslum við fiskeldið, les mikið
fagtímarit og heimsæki stöðvar
reglulega. Ég er í stjórn FISCOD-
AN, fiskeldisfyrirtækisins sem ég
vann hjá, en einnig á ég hlut í ráð-
gjafaþjónustu á sviði fiskeldis.
Ráðgjöfin felst í því að hjálpa eldis-
stöðvum við að uppfylla þau skilyrði
sem yfirvöld setja um gæði vatns
en einnig aðstoðum við fyrirtæki við
að fylla út nauðsynlega pappíra sem
yfirvöld krefjast.
Ég komst fljótlega að því eftir
að ég tók til starfa að nánast eng-
inn munur er á fiskeldi og kalkúna-
rækt. Vandamálin eru þau sömu,
eini munurinn er sá að fiskurinn lif-
ir í vatni en fuglinn á landi.
Harboe-samsteypan veltir einum
milljarði danskra króna og þar
starfa 750 manns. Harboe-farm er
eini framleiðandi á unnum kalkúna-
vörum í Danmörku. Við framleiðum
reyktar vörur, skyndirétti, álegg og
pylsur. Ársframleiðslan er 16 þús-
und tonn af kjöti, ársveltan er um
200 milljónir danskra króna og við
fyrirtækið starfa um 240 manns.
í stóru fyrirtæki á borð við
Harboe-farm er mikilvægt að taka
réttar ákvarðanir á réttum tíma.
Til dæmis fjarlægðum við beinamjöl
úr fóðri okkar þó nokkru áður en
bann var lagt við sölu ensks beina-
mjöls og nautakjöts. Með því gátum
við boðið vöru sem er örugg og í
dag höfum við hæsta gæðastimpil
sem hægt er að fá á kjötvörur í
Evrópu. Eftirspurnin eftir vöru okk-
ar er nú mikil og alit sem við fram-
leiðum selst samdægurs. Við erum
meira að segja með pantanir fram
að jólum frá dönskum verslunar-
keðjum. Reksturinn verður léttari
þegar framleitt er eftir pöntun og
þá einkum með tilliti til þess að um
er að ræða innanlandsmarkað þar
sem verðið er ekki háð gengisbreyt-
ingum. Við stefnum þó að því að
framleiða kalkúnakjöt til útflutnings
og þá horfum við til markaða í
Austurlöndum, Rússlandi, Úkraínu
og Þýskalandi. Harboes selur bjor
til þessara landa, en einnig til ís-
lands og í Rússlandi er hann vinsæl-
astur af öllum innfluttum bjór.“
Nú hefur þú fengist við fiskeldi
í Danmörku svo og á íslandi, hver
finnst þér vera helsti munurinn?
„í Danmörku er fiskeldi rótgróinn
atvinnuvegur. Þar eru engir styrkir
veittir nema þá helst í gegnum Evr-
ópubandalagið en þá eru óskaplega
miklar kröfur gerðar til fyrirtækja
um fjárhagslega styrka stöðu. Það
er nokkur andstaða gegn fiskeldi
meðai almennings hér á landi af
ótta við vatnsmengun. Sá ótti átti
að nokkru leyti rétt á sér því að á
árum áður notuðust menn við meng-
andi fóður og hreinun á vatni var
ekkert hjá því sem hún er í dag.
Danskar eldisstöðvar nota í dag
sama vatnið allt að tíu sinnum.
Islenskt fiskeldi átti erfitt upp-
dráttar. Það var farið rangt af stað
með offjárfestingum öfugt við Dani
sem fóru hægt af stað, með einfald-
ar skuldiausar stöðvar.
Oft með heimþrá
Ég ^tel að hagkvæmast gæti verið
fyrir íslendinga að selja í gegnum
norsk sölusamtök í stað þess að
reyna að keppa við þau um mark-
aði. Það væri líklega farsæl lausn
sem myndi reynast báðum vel.
íslendingar í fiskeldi eiga að ein-
beita sér að litlum, fínum mörkuð-
um. Réttast er að finna fyrst mark-
aðina og framleiða síðan á þá.“
Hvað finnst þér um íslenskt
fuglaeldi?
„Kostnaður við að framleiða fið-
urfé á íslandi er mikill þar sem flytja
þarf inn fóðrið og ytri skilyrði eru
óhagstæð.
Ég tel að það yrði þó skammgóð-
ur vermir að auka verulega innflutn-
ing slíkrar vöru því það gæti lagt í
rúst innlenda framleiðslu. Eðlilegast
væri að stjórnvöld hlúðu að inn-
lendri framleiðslu með margvísleg-
um hætti, t.d. niðurfellingu á tollum
og gjöldum á fóðri. Einn af horn-
steinum tilveru fijálsrar þjóðar er
að v_era sjálfri sér nóg um matvæli.
Við íslendingar höfum fiskveiðarnar
en það er spurning hversu lengi við
lifum á þeim þar sem æ minna veið-
ist og heimsmarkaðsverð á fiski er
sveiflukennt. Ef íslendingar höfn-
uðu innlendri framleiðslu yrðu þeir
fljótlega öðrum þjóðum háðir um
nauðsynjar og yrðu að kaupa fram-
leiðslu þeirra á því verði sem þær
settu upp. Með slíku vaii legðu þeir
jafnframt hálft landið í eyði.“
Hefurðu hugsað þér að flytja aft-
ur til íslands?
„Ég er mikill Islendingur í mér
enda fæ ég oft heimþrá, einkum á
sumrin og þegar ég heyri frá félög-
um mínum að heiman. Ég á hins
vegar erfitt með að ímynda mér við
hvað ég ætti að starfa þar. Næstu
árin mun ég vera hér og ná þeim
markmiðum sem ég hef sett mér í
þessu starfi. Ég veit ekki hvað tek-
ur við. Áhugi minn er fremur bund-
inn við verkefni en ákveðna stað-
setningu. Því meira sem ég skipu-
legg mitt líf þeim mun minna stenst
af því. Allt er svo tilviljunarkennt
og með tímanum breytast skoðanir
og gildismat. Eina sem ég get sagt
með vissu er að framtíðaráætlun
mín er að ég, Marianne og börnin
okkar þijú getum átt góða daga.“
VIÐSKIPTI
Java eða JavaScrípt
Tölvur
Netscape og Microsoft berast nú á bana-
spjót í glímunni um rápforritamarkaðinn.
Arni Matthíasson kynnti sér eitt af leyni-
vopnum Netscape, JavaScript, sem hann
spáir gríðarlegum vinsældum.
SLAGURINN á milli Netscape
og Microsoft harðnar enn
og hnúturnar ganga á víxl.
Fyrir tveimur vikum sendi
Microsoft frá sér nýjustu útgáfu af
rápforriti sínu, Explorer, útgáfu 3.0,
og Netscape svaraði um hæl með
útgáfu 3.0 af Navigator. Bæði hafa
forritin verið fáanleg á netinu sem
beta-útgáfur og því hægur leikur
að bera þau saman. Þeir sem það
hafa gert hljóta að vera á einu máli
um að munurinn er vart merkjanleg-
ur, það er helst að Netscape hafi
vinninginn í ýmsum endurbótum
sem runnar eru undan rifjum fram-
leiðandans, en Microsoft er skammt
undan.
Það liggur í augum uppi að
Netscape mun eiga undir högg að
sækja í framtíðinni, ekki síst eftir
að Microsoft fellir Internet Explorer
inn í Windows 97. Netscape-liðar
eru þó brattir og benda á að ef þeir
halda áfram að þróa hugbúnað sinn
jafn ört og hingað til vilji kaupendur
frekar nota þeirra varning. Þessu til
viðbótar benda þeir á að þó Micros-
oft Internet Explorer hafi verið á
allra vörum síðustu mánuði bendi
rannsóknir fyrirtækis á vegum
Netscape til þess að markaðshlut-
deild Microsoft sé innan við 5% á
rápforritasviðinu á meðan Netscape
ráði 83% markaðarins. Ekki verður
hér lagt mat á yfirlýsingar Netscape-
liða sem birtar voru á heimasíðu
fyrirtækisins, http://home.net;
scape.com/, og Microsoft hefur svar-
að af þunga á sinni heimasíðu,
http://www.microsoft.com/ie/press
/response.htm.
Java hafði vinninginn
Eitt af því sem Microsoft og
Netscape telja rápforritum sínum til
tekna er Java-virkni þeira. Java var
reyndar þyrnir í augum Microsoft
en þegar ljóst var hvert stefndi voru
menn þar á bæ þó fljótir að ná áttum
og Internet Explorer keyrir Java-
forrit síst iakar en Netscape. Sem
stendur er Java forritunarmál sem
fyrst og fremst er ætlað forriturum,
þrátt fyrir að ýmsir hafi gefið í skyn
að ekkert þurfi að kunna til að for-
rita í Java. Árennilegra fyrir meða-
ljóna er aftur á móti JavaScript sem
sækir verulega í sig veðrið á vefsíð-
um víða um heim um þessar mund-
ir, því það er lipurt og þjált og hæfi-
lega erfitt að læra.
JavaScript er frá Netscape komið
og hét upphaflega LiveScript. Því
var ætlað að ieysa menn frá CGI-for-
ritun að hluta og framan af vildu
aðrir framleiðendur ekkert af því
vita. Þá var það að Netscape-menn
notfærðu sér rótgróna óvild á milli
Sun og Microsoft og sömdu við fyrr-
nefnda fyrirtækið um að LiveScript
yrði að JavaScript og Sun tæki við
þróun þess samanspyrt við Java.
Fyrir vikið urðu aðrir að slást í hóp-
inn, meira að segja Microsoft sem
vildi frekar VBScript, og það er fá-
tæklegt rápforrit sem ekki skilur
JavaScript.
Margt er Iíkt með skyldum
JavaScript er fyrst og fremst ætl-
að vefsíðum. Java forrit eru yfirleitt
þeirrar gerðar að rápforrit les Java
kóða og keyrir síðan forritið, en
JavaScript er fellt inn í síðuna og
keyrt jafnóðum og síðan er lesin sem
gefur yfirleitt meiri hraða. Líkt og
Java er JavaScript hlutbundið mál
og svipar reyndar til Java í mörgu
öðru, eins og til að mynda setninga-
skipan, þó möguleikamir séu eðli-
lega mun færri. Meðal annars getur
JavaScript ekki haft eins fjölbreytt
samskipti við vefþjóna, en að sögn
stefnir í að næsta útgáfa ráði við
ftp samskipti og HTTP, en sitthvað
er óleyst á öryggissviðinu áður en
það verður mögulegt.
Til að kynnast JavaScript er
gráupplagt að verða sér úti um
bækur um efnið og í Bóksölu stúd-
enta rakst ég á prýðisbók, Teach
Yourself JavaScript in a Week, og
stendur vel fyrir sínu sem afbragðs
kennslurit. Sams.net gefur út. Það
er kannski full glannalegt að bjóðast
til að kenna JavaScript til hlítar á
viku, en það er vel þess virði að
þræla sér í gegnum bókina og eftir
þá lesningu dylst engum af hveiju
JavaScript á eftir að leggja undir
sig netheima.
Til gamans fylgir hér einföld Jav-
aScript skipanaskrá sem breytir ráp-
forriti í einskonar margföldunartöflu
Vert er að benda á slóðirnar http:
//www.gamelan.com, http://www.
javaworld.com og http://java.
sun.com.
• Abendingvm um efni og athuga-
semdum má koma til amjm@mbl.is.
<HTML>
<HEAD>
<SCRIPT LANGUAGE=“JavaScript“>
function calculate(form)
var num=l;
var number=form.number.value;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
form.elements[num].value = number * num++;
</SCRIPT>
</HEAD>
<BODY>
<FORM METHOD=POST>
Tala: <INPUT TYPE=text NAME=“number“ VALUE=1
onChange=“calculate(this.form);“Xbr>
x 1: <INPUT TYPE=text NAME=“1“ VALUE=1 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 2: <INPUT TYPE=text NAME=“2“ VALUE=2 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 3: <INPUT TYPE=text NAME=“3“ VALUE=3 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 4: <INPUT TYPE=text NAME=“4“ VALUE=4 OnFocus=“b!ur();“Xbr>
x 5: <INPUT TYPE=text NAME=“5“ VALUE=5 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 6: <INPUT TYPE=text NAME=“6“ VALUE=6 OnFocus=“blur();“><br>
x 7: <INPUT TYPE=text NAME=“7“ VALUE=7 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 8: <INPUT TYPE=text NAME=“8“ VALUE=8 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 9: <INPUT TYPE=text NAME=“9“ VALUE=9 OnFocus=“blur();“Xbr>
x 10: <INPUT TYPE=text NAME=“10“ VALUE=10 OnFocus=“this.blur();“Xbr>
<ITEM TYPE=button NAME=“calculate“ VALUE=“Calculate“
onClick=“calculate(this.form);“> </F0RM>
</B0DY>
</HTML>
n
Oruggir
Þegar þú sendir EMS hraðsendingar annast Hraðfiutningsdeild Pósts og síma allar
sendingar, stórar sem smáar, böggla, skjalasendingar og frakt. Þú getur verið viss
um að sendingin kemst hratt og örugglega alla leið.
Tenging Hraðflutningsdeildar
Pósts og síma við dreifikerfi
TNT í yfir 200 löndum eykur
enn á öryggið og hraðann.
hraðflutninqar
um allan heim
PÓSTUR OG SÍMI
T N T Express Worldwide
HRAÐFLUTNINGSDEILD
Suðurlandsbraut 26,108 Reykjavík, sími 550 7300, fax 550 7309
FORGANGSPOSTUR
90 afgreiðslustaðir um land allt
Móttökustaðir sendinga eru á póst- og símstöðvum um land allt
og í Hraðflutningsdeildinni, Suðurlandsbraut 26, 108 Reykjavík.
Þar eru veittar allar nánari upplýsingar í síma 550 7300.
Opið er frá kl. 8:30-18:00 alla virka daga og á laugardögum
frá kl. 9:00-12:00