Alþýðublaðið - 06.03.1934, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGINN 6. MARZ 1934.
ALÞÝÐUBL'AÐIÐ
ALPÝÐtíBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAD
UTQFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJORI:
F. R. VALDExvlARSSON
RUstjóm og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4P00: Afgreiösla, auglýsingar.
45 01: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4í«)2: Ritstjóri.
4<03; Vilhj.S ViJhjálmss. (heima)
41)05: Prentsmifijan
Kitstjórinn er til viðtals, kl 6 — 7.
Norðnlandapjóðiroar
oa fazismiflö,
„Engar þjóðir hafa nú
staðið eins vel af sér öfgar
í stjórnmálum og stétta-
baráttu eins og Norðurlanda
þjóðirnar Danmörk Noreg-
ur og Svíþjóð".
Sigurður Nordal prófessor í
útvarpsræðu á sunnudagskvöld
um samvinnu Norðuriandabúa.
! í Danmörku og Svlþjóð eru
jafnaðarmannastjórnir, í Noregi
er jaíinaðamannaflokkurinn lang-
samlega stærsti þingflokkurinn
óg vantar að eins 5 atkvæði upp
á hreinan meiri hluta. I öllum
þessum löndum eru verkamanna-
samtökin öflug og voldug. ,Þau
hafa bætt lífsafkomu verklýðs-
stéttanna, aukið menningu þeirra
með víðtæku fræðslustarfi, í öll-
um þessum löndum, en þó sér-
fstaklega í Danmörku og Svíþjóð,
hefií verkalýðnum tekist me?
löggjafiarstarfi síínu áð koma á
víðtækum almannatryggingum,
mientaskólum fyrir unga verkai-
menn og aukinni atvinnu.
jÞar, sem verklýðssamtökin eru
öflugust, og pólitísk starfsemi
jafnaðarmanna víðtækust, er jafn-
vægi þjóðfélagsins mest, aftur-
haidið minst, menning þjóðariirai-
ar glæsilegust.
Þar, siem jafnaðarmenn ráða,
eru öfgarnar minstar, friðurinn
miestur, vegna þess, að par er
stjórnað af viti og sanngirni og
sami réttur látinn gilda fyrir alla
jafnt.
Fleiri siidarverksmiðjur!
Atvinna handa fleirum!
Pétur Jóbssob
óperusöngvari efnir til söng-
skemtanar í Gamlía Bíó i
kvóld með aðstoð Páis ísóifsr
sonar. Sungin verða iög eftir
Richard Strauss, Franz Schubert,
J. Brahms og ariur eftir Puccini
og Tschaikowsky.
Schubert er nú svo hugumkær
hér sókum Meyjastoemmunnar að
pað er einmitt hinn æskilegasti
eftirglaðningur, að heyra einmiitt
Pétur Jónssbn syngja Schuberts-
lög, enda er hann allria Isléndinga
kunnugastur meðferð peirra, í
fbðurl&ndi tónskáldsins. Söng
Péturs fylgir hinn hressandi blær,
og tíjgul'lieiki, siem allir sannir Isr
lertdimgar kunna að rnjetÉu
Eftir Óskar Jónsson formann Sjómannafélagsins
í Hafnarfirði
öndamfarin sumur hefir Síldar-
verksmiðja rikisins á Siglufirði
orðið að takmiarka. að miklum j
mium móttöku síldar \ verksmiðj- J
una til vinslu. Aldrei voru meini
hrögð að því, en síðasta su/mar,
enda þótt við hefði bæst síldar-
verksmiðja dr. Paul, sem ríkis-
sjóður keypti fyrir & l'.
síldarvertíð og vann úr
röskum 1300 málum síldar á
sólarhróng hverjum. S. 1. sumar
lönduðu í þessar báðar verk-
smiðjur ca. 50 skip, línugufuskip
og mótorskip. Frá, um 20, júií
til 20. ágúst biðu alt af fleiri og
færri skip eftir löndun, og síðast
uim 18. ágúst biðu, eftir sögm
verkstjóra verksmj. 28 skip eftir
iQndun. Er það flestra kunnugra
mál, að yfir áðurgreindan tíma
hafi skipin beðið all flest leng-
ur eftir' löndun, heldur en þau
voru á veáðuim.
1 Með lengum tölum verður talið
þáð gífurlega tjón, sem sjómenn
og útgerðarmiðnn hafa beðið, við
að verða að liggja dögum saman
í bezta veðrd með fulll skip, að-
gerðalausir iog vita af nægrj
veiði fyrir utan landsteinana.
Scimulieáðis ier það líka mikið tjón
fyrár verksmiðjurnar að verða alt
af að vjnna úr gamaUi síid. Gjörir
það vöruna óútgengilegri en ella
og veldur margs konar erfiðleik-
um öl'lum þeim, sem að pessu
vimna.
Tii pess að ráða bót á ofan-
greindum vandræðum, er engin
önnur leið en aukning bnœðs/w-
stödva, og um það eru víst aliir
sjómenn, þeir, sem pessar veiðar
stuinda, sammála, auk fjölda awn-
ara. Alþiingi, síðasta, viðurbendi
í orðá náuðsyn málsins, en tók
vetllingatökum á málinu og dró
inn í pað hina ganiai kunnu
hreppaípóltík.
Að tilhlutun fulltrúa Alpýðu-
flbkksins í sjávarútvegsnefnd
neðri deildar alþingis, Finns Jóns-
sonar alþingismanns, flutti nefnd-
in þingsál.till. um byggingu nýrrar
síldarverks.miðju og heimild fyrir
ríkisstjórnina, til að taka, 1 mi)H|js
króna iiátn; í því skyni. Var mál-
inu yfirleitt, að því "er virtisit:,
viinsamlega tekið, en ágneiningur
nokkur um hvar verksmiðjan ætti
áð byggjast. Mun siá ágreindngur
Jn. a. hafa vaidið því, áð í fyrsta
lagi má vænta, að verksmiðjan
taki til stairfa á árinu 1935.
Ýnxs rök haía verið færð fyrir
pví, að verksmiðjan eigi að
standa við Húnaflóa. Eru pau
sum ærið veigamikil og skal eiigi;
mælt á móti pví hér, að jmr
væri verksmiðja, sem bræddi 2000
— 3000 mál á sólarhring, bezt
toomin, ien hvar sem slík verk-
smiðja yrði byggð jað
nýju, myndi hún kosta
meira ien 1 millljón króna. Ríkis-
verkBmiðjan mun hafa kostað
miíkið á aðra milljóin kr. og
bTæðir hún úr 2500 mái. á sóiar-
hring. Sé tiHit tekið til i'stofni-
feostwaðar peirrar verksmiðju, þá
er ógjöri'egt að byggja verk-
sniiðju ódýrara við Húnaflóa en
á Siglufirði. Vrasar byggðngar
þarf að byggja við verksmiðju,
sem bygð er á eyðistað eða par
sem l'itil bygð er. Pá þyrfti að
byggja íbúðarhus fyrir verkafólk,
meðal annars og ýmislegt fleira í
því sambandi.. Nei, til' þess a!ð
að byggja verksmiðju við Húna-
flóa, sem á að bræða úr 2000—
3000 málum síldar á sólarhring,
hefði ábyrgðarheimildin purft að
vera að minsta kosti 1% mtilj. úr,
Þietta er augljóst má!l. Sildar-
verksmiiðja, sem kostar 1 milij. kr.
og bræðir ofannefnt sildarmiagn,
verður hvergi reist niema á Siglu-
firði, sem viðbót við Síldarverk-
simiðju rikisins par.
í grein, seni ég neit í petta blað
í ágúst 1933, sýndi ég Ijóslega
fram á hvers vegna værii ódýrara
að byggja bræðslustöðina á Siglu-
fiirði. Skal ég endurtaka flest af
því hér og eru það óhnek]'andi
staðreyndir, sem ég hefi ekki séð
mótmælt.
Kostir vtd að byggja verk$inið]-
•um á Siglufirdi em Pesm^, hslzt-
'w;
Á Sigl'ufirði má nota að miestu
sömu bryggjur, sömu þrær, siömu
stjórn, sama framkvæmdiarsitjóra,
ýmisliegt þar, sem gerir reksturinn
sameiginlega hagkvæmari og s.
frv. Á Sigiufirði eru stærstar og
fliestar söltunaristöðvar og er það
ómetanliegt hagræði, öllum sm^-
um skipum að geta jöfnum hönd-
ium á sama stað landað í sialt
og bræðslu.
Enn fremur, ef vel hefði verið
haldið á málinu, er líklegt pg
jaínvel1 víst að hægt hefði verið
að koma piessari viðbót upp á
Siglufirði fyrir sfldarvertíð 1934.
Eftir mjög góðum heimildum
vil ég geta þiess að efni ti'l pess-
arar viðbótarbyggingar hefðj
mátt fá um sl. áramót fyrir 335
pús. íísl. kr. f. u. b. í Qslo. 'par
með er talinn lýsisgeymur fyrirv
1200 smálestir af lýsi og
nægilega stórt mjölhús uppsett á
Siglufirði. Verksmiðjuhúsið er pá
meint að væri klætt báriujárni
með sterkri máttargrind. Ég hefi í
hclndunum skýrslu um verðlag á
vélum og éfni til byggingarinnar
sem ég tel óþarfi að birta hér
Er mér lítt skiljanlegt, hvers
vegna forráðamienn þessa máls,
aukning sí'ldarbræðslustöðva, hafe
vafið og tafið að óþörfu þetta
mál í heilt ár eða meir. Mun
þar um valda, eins og ég gat
um í upphafi, hreppapölitíkin;,
sem smittað hefir háttvirt alþingi
seint og snemma, og mun gjöra
meðan smákjördæmi kjósa sér^
staka fulltrúa á þiing.
Trúað gæti ég að þessi viðbót ó
Siglufirði, pyrftí ekki', ef ráðdeip,d
væri um byggingu hCTnar, að faia
fram úr 800 pús. kr., og væri pað
mikilll spamiaður, miðað við að
hyggja verksmiðjuna á eyðistað,
eiins og jafnvel hafa komið fram
raddiir um.
)Þes,$t vBbót, sem pdmnlg yrM
s,ett~ á Siglufirdh <er ekki ,n,óff.
'&ctð. papf ad byggja ddm verk-
smffijM vB Húttaflóa,, og vaárf. pá
sérsttíMega gert ráð fyrlr, að víö
hc#i£L, sklftiii togmar og hiji, stœrri
skip^
IsfiskiveiðaT hinna ísfensku tog-
ara eru taldar mjög vafasamar tii
ábata yfir júlí og ágústmiánuðr
ina. Veldur par um fisktregða
og léleguT markaður á Englandi
á peim tíma árs. Er pað öMum
landslýð hinin mesti skaði, að dýr-
ustu' og aflamestu skipin, sem
gefa öllum, sem að þeim starfe
sæmilega atvinnu, miðað við út-
haldstíma, skulu þurfa að liggja
aðgjörðarlaus mikinín hluta árs-
ins. Eina ráðið, sem virðist nú
liggja hendi næst, er að byggja
stóra síldarbræðslustöð við Húna-
flóa, svo að togararnir geti haldið
út yfir júií, iágúst og kanske leng-
ur og fiskað sí'ld til bræðslu. Er
því alveg bráðnaUðsynlegt, að um
leið og viðbótin yrðii bygð á
Siglufirði, SGm óhjákvæmilegt er
að gera, vegna hinna fjölmörgu
smáu skipa, — purfi að gera at-
huganir hvar heppilegt sé að hafa
sTíka verksmiðju við Húinaflóa.
Sjómannafélögin hér syðna
haía bent á þessa þörf, að byggja
síldarbnæðslustöð við Húinaflóa,
aðra en þá er fjárveiting síðasta
alþiingis er miðuð við. Og hver
og lecinn hugsandi maður, sem
niokkuð hefir fylgst msð í at-
vJnwumiálUm pjóðarinnar og pá
eiinkum peim, er að siávarútvegi
lúta, hlýtuT að sjá þessa alveg
bráðmauðsynlegu þörf. Við þurf-
um að haga framleiðslu okkar
pannig, ah hún sé sem fjöl'-
breyttust og um fram alt að at-
vinjniutækin þurfi sem al'lra styzt-
an tíma að liggja aðgerðariaus.
Pað er alillra hættulegaBt og af-
leiðingar pess eru atvinnuleysi og
awnað, sem í kiöIfaT þess siglir.
Þiessi leið, sem hér að ofan er
beint á, er fær, og við það skap-
aðist atvinna handa fjölmörgu
verkafólki á sjó og landi, um
Mð og tekjur þess opinbera ykj-
ust jafnframt.
(Þietta eru næstu spíorin, sem
stíga þarf, og þau mega ekki vera
liemgi óstigin. Og þeár óhefcllamsnn,
sem lieitt hafa hneppiapólitíkina
^inin í jpetita mál í sölum alpingis,
peir hafa ekki gert pað af áhuga
tíi málsiinis, og væri gott ef þeir
viidu halda sér fjarri því'.
Vitrir menni og framsýnir eru
leinir færir um að leiða .þessi
inaubisyníjamál til farsælla lykta.
óskar Jónsson,
JUlatregðaáSuðnrnesium
fiæftir ern mjðs stiiðar
1 verstöðvunum á Suðurnesjum
hafa verið afar-stirðar gæftir í
vikunni sem leið, og;afli fremur
tnegur þá sjaldán áð gefið hefir
á sjó.
1 Grindavilk réri enginn bátur
í nótt vegna brims. Tólf bátar
réru þaðan í fyrri nótt og var
afli þá í betra lagi. Þar áður
rénu bátar þaðan á priðjudag,
ein afli var tnegur.
I Höftaum hafa álmieht verið
rónir 1—2 róðrar á árinu, eridrai-
nær hafa óveðurog brim hamlað
sjósókn. ViðbúnaðuT var þar mik-
i'I'l fyrir vertíðina, þrjú ný skip
voru smfðuð, loki;ð við bryggju,
sem er mikið mannvirtó, og hUs
aukinn og umbætt með tilliti tíl
aukinnar útgerðar.
I Sandgerði var alment róið
einn dag í vikunni sem leið, og
var afli þá mjóg misjafn bg
kvartað undan ágangi togana á
pieim miðum, er lóðir voru pá
lagðar á, en pau liggja alldjúpt.
I nótt réru þar allir bátar nema
2. Afli var misjafri. I Keflavik
var almient róið í nótt og af li var
sæmilegur, en mjög lítið var rðið
f)aðan í vikunni sem leið sökum
ógæfta.
Nokkrir triilubátar eru gerðir
út úr Garði, en ógæftir hafa eiru>
ig hamlað þar sjósókn. (FO.)
Viðskifti dagslns

Divaisao- oq skúffnr, nohk»
nr stnáborA, servantar,
bonmöður, ýmsar stæröir,
selst m]Sg ódýrt. Alt nýtt.
Eggert Jánsson* Baudarár-
stfg 5 A.
ÍOO islenzkir leirtnunir sem
hafa gallast lít ð eitt i geimslu,
verða seldir mjög ódýrt næstu
dasa i Listvinahúsinu.
ferkamatinitfðt.
Kaupum gamlan feopar.
Vald. Poulsen,
Klapparstíg 20. Sími 3024
flappdrætti fiáskóla Islands.
Síðustu forvöð að tryggja sér
happdrættismiða áður en drég-
ið er í 1. flokki.
Dregið verður 10, marz.
Síðasti söludagur er 9. marz.
Fnlitrnaráðsfnndnr
verbur í Kaupþingssainum i kvöid, 6. márz, kl. 8V2 síödegis.
DAGSKRÁ:
1. Kosining l.-mai'-nefndar.
2. Samþykt reikninga o. fl.
3. KosniiingaTnar í suimar.
• STJORNIN.