Morgunblaðið - 24.07.1998, Qupperneq 8

8 FÖSTUDAGUR 24. JÚLÍ 1998
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Davíð Oddsson vinsælastur stjómmálamanna.
NÚ vantar bara að meistarinn sanni endurkomu sína, með því að fá sér labbitúr á
Tjarnarvatninu...
Lögaðilar fá tíma til að
laga sig að nýju framtali
FYRIRTÆKI, þ.e.a.s. skattskyldir
lögaðilar; sameignarfélög og hluta-
félög, hafa enn tíma til að skila
skattframtölum sínum en yfirvöld
hafa gefíð þeim frest fram í septem-
ber til að skila framtölum og fer
álagning á þau því fram 30. október
næstkomandi, samkvæmt upplýs-
ingum frá rílásskattstjóra.
Guðún Helga Brynjólfsdóttir
vararíkisskattsjtóri segir ástæðuna
vera þá að nýtt skattframtal lögað-
ila var tekið upp á síðasta ári. A því
er beðið um upplýsingar úr rekstr-
ar- og efnahagsreikningi með öðr-
TVEIR menn meiddust nokkuð í
vinnuslysum í Hafnarfirði fyrir há-
degi í gær. í álverinu var maður að
vinna við að aftengja rör úr raf-
magnstöflu þegar neisti hleypur úr
töflunni og mikill blossi myndast.
Brenndist hann talsvert á höndum
og var fluttur á slysadeild Sjúkra-
húss Reykjavíkur.
um hætti en gert hefur verið áður.
,AHar upplýsingar eru sundurliðað-
ar með samræmdum hætti í þessu
nýja framtali. I fyrra var þetta val-
kostur og til kynningar en í ár
gerðum við lögaðilum skylt að skila
með þessum nýja hætti,“ sagði
Guðrún.
Hún sagði að ríkisskattstjóri
hefði látið hanna framtalsforrit í
tengslum við nýja framtalið, sem
auðvelda á framteljendum að skila
með þeim sundurliðunum sem kraf-
ist er, auk þess sem framteljendur
geta nú skilað skýrslum á tölvu-
í hinu tilvikinu var um að ræða
mann sem vann við plötur á þaki
Öldutúnsskóla. Skrikaði honum
fótur á þakinu og rann hann fram
af því. Lenti maðurinn á hryggn-
um í skurði við skólann og kvartaði
um dofa í höndum og eymsl í baki.
Var hann einnig fluttur á slysa-
deildina.
tæku formi, á disklingum eða í
tölvupósti. „Félag löggiltra endur-
skoðenda fór þess á leit við okkur
nú í vor að álagningu á lögaðila yrði
frestað eitthvað fram eftir hausti til
að tími ynnist til að laga bókhalds-
kerfín að þessum nýju skilum. Að
höfðu samráði við fjármálaráðu-
neytið var fallist á að verða við
þessari beiðni."
Endurskoðun álagningar
í athugun
Guðrún sagði að þessi ákvörðun
ætti aðeins við í ár og ekkert benti
til þess að skil yrðu ekki með eðli-
legum hætti á næsta ári. Hins veg-
ar er, að hennar sögn, í athugun
hvort ekki þurfí að endurskoða
álagningarferlið. „Við höfum verið
að skoða hvort það sé endilega rétt
að leggja á alla í einu lagi,“ sagði
Guðrún.
Hún sagði að menn gætu allt
eins átt von á breytingum á þessu
kerfi sem yrði til hagræðingar fyrir
báða að'la og gæti minnkað álag
bæði á framteljendur og skattayfír-
völd.
Vinnuslys í Hafnarfírði
Sælusnúðar
Ommu Pizza 450g
Kellogg’s kornflögur 500g
Ariel future refill 1,5 kg
pepperone og skinka
HEIM • UM LAND ALLT
Stærðfræðinám barna og unglinga
Stúlkur eiga
erfíðara með
hlutfallahugsun
OLÖF Björg Stein-
þórsdóttir hefur
hlotið styrk Atl-
antshafsbandalagsins,
NATO, til þess að rann-
saka stærðfræðinám
bama og unglinga. Hyggst
Ólöf Björg gera rannsókn
sína með sérstakri áherslu
á ólíkar þarfír kynjanna en
kannanir hafa sýnt að
drengir eigi auðveldara
með að tileinka sér hlut-
fallahugsun en stúlkur.
- Hvað er hlutfalla-
hugsun?
„Með því er átt við
skynjun hlutfalla milli
talna. Einfalt dæmi gæti
hljóðað svo: Ef þrír ein-
staklingar skipta á milli sín
fímm pizzum hvað þarf
maður þá margar pizzur
fyrir 8 einstaklinga? Hugs-
unin tengist brotaskilningi, það er
hvemig viðkomandi skynjar tengsl
milli tilteldnna brota.“
- Hvers vegna er talið að
drengir eigi auðveldara með að til-
einka sér slíka hugsun en stúlkur?
„Samkvæmt þroskakenningum
Piaget er talið að hlutfallahugsun
komi seínt á þroskaferlinum og sé
þeim frekar erfíð. Hlutfallahugs-
un er talin tengjast brotaskilningi
barna og einnig er álitið, þótt ekki
hafi verið sýnt fram á það ennþá,
að hlutföll séu forsenda þess að
börnin skilji til dæmis föll og al-
gebru. Þess vegna er talið mikil-
vægt að böm nái að tileinka sér
þessa hlutfallahugsun. Hluti af
meistaraprófsverkefni mínu var
könnun sem ég gerði í 8. bekk og
þar kom enginn getumunur fram
á kynjunum, því hvort kynið um
sig leysti svipaðan fjölda af dæm-
um rétt.
Þegar aðferðir til þess að kom-
ast að niðurstöðu voru kannaðar,
til þess að gefa vísbendingar um
hugsim og skilning, kom því miður
í ljós að stúlkur leystu dæmi á ein-
faldari hátt en drengimir. Það er í
samræmi við erlendar rannsóknir
þar sem fram heíúr komið að
stelpur virðist eiga erfiðara með að
beita þekkingu sinni þegar reynir
á skapandi hlutfallahugsun meðan
strákarnir virðist óragari við það
að fara sínar eigin leiðir. Stelpum-
ar hafa tilhneigingu til að reiða sig
á hefðbundnar aðferðir sem oft
skila ekki sama árangri.
Brottfall stúlkna er jafnframt
miklu meira og hraðara úr stærð-
fræðitengdum fógum en drengja
og konur era í miklum minnihluta í
hópi stærðfræðinga og verkfræð-
inga. Síðan era til feminískar
kenningar þess efnis að stærð-
fræðin sem slík sé sprottin úr evr-
ópskri karlamenningu og því sé
ekki að undra að konur eigi ekki
jafn hægt um vik.“
- Pýðir þessi rannsókn að kyn-
bundinn munur sé á hugsun karla
ogkvenna?
„Ég hef enga trú á öðra en að
stelpur hafi sömu hæfileika og
strákar til þess að læra stærð-
fræði. Það þarf hins vegar að
skoða hvernig stærðfræðin er
kennd og að því mun rannsókn
mín beinast. Ég mun fylgjast með
hlutfallakennslu í tiltek- ------
inni kennslustofu 1 sam- Orðræðan inn-
vinnu við viðkomandi an bekkjarins
kennara og athuga
hvort munur sé á því
hvemig stelpumar til-
einka sér námsefnið, til dæmis
Ólöf Björg Steinþórsdóttir
► Ólöf Björg Steinþórsdóttir
fæddist á Blönduósi árið 1962.
Hún lauk stúdentsprófi af nátt-
úrufræðibraut frá Menntaskól-
anum við Sund árið 1982 og hélt
að því búnu til Þýskalands í eitt
ár til náms við Göethe-stofnun-
ina. Árið 1986 útskrifaðist hún
frá Kennaraháskóla íslands með
stærðfræði sem valgrein og
Iauk meistaraprófí frá Wiscons-
in-háskóla í Madison árið 1997
þar sem hún lagði áherslu á
kennslu stærðfræði og stærð-
fræðinám. Ólöf Björg kenndi í
tíu ár á íslandi, lengst af í
Foldaskóla og vann lengi í
tengslum við unglingastarf hjá
Iþrótta- og tómstundaráði. Um
þessar mundir vinnur hún að
doktorsverkefni í Madison og er
rannsóknin á stærðfræðinámi
barna og unglinga hluti af því.
nýjasta nýtt
kennsluna. Hugmyndin er sú að
skoða hvemig börnin þroskast og
læra og orðræðan og aðferðir
þeiiTa við að leysa dæmi gefa vís-
bendingar um hvar þau séu stödd í
sínu þroskaferli og hvað þurfí að
gera til þess að ýta þeim áfram. Þá
væri til dæmis hægt að hvetja
stelpumar til þess að nýta sér
kunnáttu sína til þess að leysa
flóknari dæmi. Ég vil hins vegar
taka fram að hér er um alhæfingar
að ræða enda er fjöldi stúlkna góð-
ur í stærðfræði og kynjamunur
þar ekki eins mikill og mætti ætla
af þessari rannsókn. Hugmyndin
er einfaldlega sú, að hluta til, að
gera stærðfræðinám aðgengilegra
fyrir stúlkur með því að beita
kennsluaðferðum sem þær skilja."
- Hvemig verður rannsóknin
framkvæmd?
„Fylgst verður með nemendun-
um í nokkrar vikur meðan farið er
yfir námsefni í tengslum við hlut-
fallahugsun. Verkefnið er unnið í
samvinnu við kennarann sem hefur
góða þekkingu á sínum börnum og
því hægt að greina hvem einstak-
ling innan bekkjarins og hvað þarf
að gera til þess að ná ákveðnu loka-
markmiði í kennslunni. Við þurfum
að vita hvemig þroskaferill bama
er hvað hlutfallahugsun varðar og
hvað heíúr áhrif á hugsun þeiira.
Orðræðan innan bekkjarins er
nýjasta nýtt í kennslufræði hér
enda eitt af því sem
talið hefur verið að
vantaði í stærðfræði-
kennslu, sem hingað til
hefur ekki byggst á
djúpum umræðum. Ef
hvort munur sé á aðferðum þeirra
við að leysa dæmin og hvemig þær
beita sér í þeirri orðræðu sem á
sér stað í kennslustofunni við
kennarinn sldlui- hvemig hlutfalla-
hugsun þroskast og veit hvar bam-
ið er statt á þroskaferlinum á hann
hægara með að bregðast við því og
hvetja bömin áfram.“