Morgunblaðið - 24.07.1998, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 24. JÚLÍ 1998
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Fyrrum innanríkisráðherra
Spánar dæmdur fyrir aðild
að „óhreina stríðinu“
Madrid. Reutere.
Handtaka meintra
stríðsglæpamanna
NATO fór
mannavillt
í Bosníu
Haag, Brussel. Reuters.
í LJÓS kom í gær að hermenn Atl-
antshafsbandalagsins (NATO) fóru
mannavillt þegar þeir handtóku tví-
burabræður grunaða um stríðs-
glæpi í bænum Prijedor í Bosníu á
miðvikudagskvöld. Talsmaður
NATO viðurkenndi mistökin en
sagði þau ekki mundu letja herlið
bandalagsins í að leita uppi menn
grunaða um stríðsglæpi í stríðinu í
fyrrum Júgóslavíu.
Ekki kom í ljós fyrr en mennirnir
höfðu verið fluttir til höfuðstöðva
stríðsglæpadómstóls Sameinuðu
þjóðanna í Haag að hermenn höfðu
haft hendur í hári rangra tvíbura-
bræðra. Talið var að tekist hefði að
handsama Bosníu-Serbana Predrag
og Nenad Banovic, sem sakaðir eru
um að hafa framið stríðsglæpi í
fangabúðum í Prijedor árið 1992.
Mennirnir sem voru handteknir
eru ekki grunaðir um stríðsglæpi af
neinu tagi. Christian Chartier, tals-
maður stríðsglæpadómstólsins í
Haag, sagði mennina verða senda
aftur til síns heima eins fljótt og
hægt væri.
Fjöldi Kín-
verja ferst
í flóðum
ÚRHELLISRIGNINGAR sem
barið hafa á Kínverjum í sumar eru
nú farnar að gera vart við sig í
Shaanxi, í norðvesturhluta lands-
ins, sem fremur er þekkt fyrir
mikla þurrka. Hafa vatnavextir
sem fylgja í kjölfar rigninganna
kostað 113 manns héraðinu lífið og
svipt 90.000 manns heimilum sín-
um.
Fulltrúi sveitarstjórnar Shaanxi-
héraðs sagði að hér væru á ferðinni
mestu flóð á svæðinu í um hundrað
ár. Kvaðst' hann reikna með enn
frekari hörmungum vegna flóð-
anna.
Fram hefur komið í kínverskum
fjölmiðlum að á þessu ári hafi sum-
arrigningar valdið dauða meira en
þúsund manna í gervöllu Kína,
eyðilagt tæplega þrjár milljónir
heimila og skemmt meira en níu
milljónir hektara ræktarlands. Sjö
hundruð þúsund hermenn berjast
nú við vatnavexti í nágrenni Yang-
tze-árinnar en gert er ráð fyrir að
þetta ástand eigi eftir að vara allt
fram í september.
HÆSTIRETTUR Spánar mun
dæma fyrrum innaríkisráðherra
landsins og aðstoðarmann hans til
þrettán ára fangelsisvistar fyrir að-
ild þeirra að „óhreina stríðinu" sem
háð var gegn skæruliðasamtökum
Baska (ETA) á níunda áratugnum,
ef marka má fregnir í spænskum
fjölmiðlum í gær.
Helstu stjómmálamenn á Spáni
gagnrýndu í gær mjög að fregnir af
dómnum skyldu leka frá dómkerfi
landsins en ekki var gert ráð fyrir
dómsuppkvaðningu fyrr en í næstu
viku. Gaf Sósíalistaflokkurinn
(PSOE) frá sér yfirlýsingu þar sem
hann fordæmdi lekann og ítrekaði
enn sakleysi Jose Barrionuevo,
fyrrum innanríkisráðherra í sósí-
alistastjóm Felipe Gonzalez, og
Rafael Vera, fyrrum ráðherra ör-
yggismála, en sá fyrmefndi situr
enn á spænska þinginu. Hefur
Barrionuevo sjálfur sagt að póli-
tískir andstæðingar hans standi
fyrir herferð á hendur sér.
Pólitískt hneyksli
Hneykslið sem varð á Spáni
þegar upp komst um „óhreina
SVISSLENDINGAR binda vonir
við að nú þegar Austuníkismenn
hafa tekið við formennskunni í ráð-
herraráði Evr-
ópusambandsins
(ESB) takist loks
að ganga frá tví-
hliða samningum
Sviss við ESB,
sem nauðsynlegir
urðu eftir að
meirihluti sviss-
neskra kjósenda felldi aðild lands-
ins að Evrópska efnahagssvæðinu
(EES).
Samningaviðræður hófust
skömmu eftir að aðild Sviss að EES
var felld í þjóðaratkvæðagreiðslu í
desember 1992. Þær gengu hægt
framan af, en nú liggja fyrir samn-
ingsdrög, sem þó hafa enn ekki ver-
ið undirrituð foimlega. Samning-
amir skiptast í sjö undirsvið.
Bmno Spinner, sendiherra Sviss
stríðið“ sem ríkisstjórn Gonzalez
var talin hafa háð við ETA mun
hafa ráðið miklu um það að Gonza-
lez tapaði völdum í þingkosningun-
um árið 1996 til Þjóðarflokks Jose
Maria Aznar.
Starfsemi umræddra sérsveita
sem háðu „óhreint stríð“ gegn
ETA fólst m.a. í því að ráða leigu-
morðingja til sérstakra verka og
var þeim greitt úr leynisjóðum
stjórnarinnar. Stunduðu sérsveit-
irnar mannrán, pyntingar,
sprengjuherferð og morð og er
VÍSINDAMENN á Hawaii
greindu frá því á miðvikudag að
þeir hefðu búið til tugi einræktaðra
músa og væra sumar einræktung-
hjá ESB, átti vinnufund með full-
trúum austurrísku ríkisstjórnarinn-
ar fyrr í mánuðinum, og samkvæmt
þvi sem Neue
Zurcher Zeitung
hefur eftir hon-
um eru samn-
ingsaðilar sam-
mála um að líta
svo á að samn-
ingaviðræðum sé
lokið og stefnt
skuli að því að ganga frá samning-
unum fyrir lok þessa árs.
Bæði í Bern, Vín og Brassel sé
mönnum þó ljóst, að frágangur
samninganna geti ekki farið fram
fyrr en í fyrsta lagi eftir þingkosn-
ingarnar í Þýzkalandi, sem fara
fram í lok september. Þá fer einnig
fram þjóðaratkvæðagreiðsla í Sviss
um gjaldtöku af þungaflutningum,
sem var eitt erfiðasta málið að ná
samkomulagi um.
m.a. talið að hópurinn hafi myrt 28
manns á árunum 1983-87 sem alls
engin tengsl höfðu við ETA.
Var Gonzalez sjálfur sakaður
um það í kosningabaráttunni 1996
að hafa leyft starfsemi sérsveit-
anna en þeim sökum neitaði hann
alfarið fyrir rétti fyrr í sumar.
Ýmsar áður óþekktar staðreyndir
hafa hins vegar komið upp úr
dúrnum í tveggja mánaða réttar-
höldum og bíða um tíu embættis-
og löggæslumenn enn dóms fyrir
hlutdeild sína í málinu.
ar af einræktungum, alls ríflega 50
systur.
The New York Times hefur eftir
líffræðingum að þessar fregnir
þýði að framfarir í einræktun séu
að verða mun hraðari en bjartsýn-
ustu menn hafi leyft sér að vona.
Það tók rannsakendur einungis
nokkra mánuði að framleiða ein-
ræktaðar, fullvaxnar mýs.
I nýjasta hefti Nature, sem kom
út í gær, greina dr. Ryuzo
Yanagimachi, líffræðingur við Há-
skólann á Hawaii, og samstarfs-
maður hans, dr. Terahiko Waka-
yama, frá fyrstu 22 músunum sem
era einræktungar, þar af era sjö
einræktungar af einræktungum.
Vísindamenn segja að af þessu
megi m.a. ráða að einræktun full-
vaxinna dýra á borð við kindina
Dollý hafi ekki tekist fyrir hreina
tilviljun, svo sem sumir hafa látið í
veðri vaka. Auk þess séu mýs auð-
fengin og kunn tilraunastofudýr
sem geri verkið auðveldara.
The New York Times hefur eftir
dr. Lee Silver, músaerfðafræðingi
og æxlunarlíffræðingi við Prince-
ton-háskóla, að það sé með ólíkind-
um hversu hratt einræktun mús-
anna hafi gengið. Hann segir enn-
fremur að það sé augljóst hvaða
þýðingu þetta hafi: „Við munum
geta einræktað fólk.“
Spinner lagði líka áherzlu á það,
hve Austurríki fylgi því fast eftir að
Sviss fái að taka þátt í Evrópuráð-
stefnunni svokölluðu, þar sem sam-
an koma fulltrúar allra ESB-landa
og tilvonandi aðildarríkjá sam-
bandsins. Evrópuráðstefnan var
fyrst kölluð saman í Lundúnum í
lok marz, þar sem leiðtogar núver-
andi og tilvonandi ESB-ríkja
hleyptu stækkunarferli sambands-
ins fonnlega af stokkunum.
I viðræðum sínum í Vín sagðist
Spinner hafa fengið staðfest, að
Sviss fengi að taka þátt á sama
grandvelli og tilvonandi aðildarríki
í næsta fundi Evrópuráðstefnunnar
í byrjun október, en hann munu ut-
anríkisráðherrar viðkomandi ríkja
sitja, sem þar með verða samtals 27
talsins.
Haugheyí
fangelsi?
TILKYNNT var í gær að
Charles Haughey, sem þrisvar
sinnum gegndi embætti for-
sætisráð-
herra Ir-
lands á ár-
unum
1979-1992
og er jafn-
framt talinn
lærifaðir
Berties
Ahem, nú-
verandi for-
sætisráð-
herra, yrði
saksóttur fyrir að hindra störf
nefndar sem á síðasta ári kann-
aði greiðslur milljónamærings-
ins Bens Dunne til stjórnmála-
manna. Haughey viðurkenndi
eftir dúk og disk í fyrra að hafa
tekið við greiðslum frá Dunne
en hafði áður afvegaleitt nefnd-
ina og hindrað störf réttvísinn-
ar og fyrir það er hann ákærð-
ur nú. Gæti hann átt yfir höfði
sér tveggja ára fangelsisdóm
fyrir vikið.
Konum á net-
inu fjölgar
NY rannsókn sýnir að þess er
ekki langt að bíða að konur á
netinu verði fleiri en karlar.
Könnunin sýnir að í dag era
43% þeirra sem nota netið í
Bandaríkjunum konur og er
gert ráð fyrir að þetta hlutfall
fari hækkandi og verði um 48%
árið 2002.
Klerkar í
klípu
RÓMVERSK-kaþólskur prest-
ur í Guatemala var í gær
ákærður ásamt matselju sinni
fyrir að hafa myrt biskup sinn,
Juan Gerardi, í apríl en hingað
til hefur verið talið að morðið
tengdist stjórnmálabaráttu í
landinu en borgarastríði lauk
þar 1996. Talið er hins vegar
nú að morðið hafi verið ástríðu-
glæpur og að presturinn Mario
Orantes og biskupinn Juan
Gerardi hafi verið aðilar að ást-
arþríhyrningi. Ekki er hins
vegar ljóst hvernig matseljan
tengist málinu.
Yísindamenn
tapa trúnni
SKOÐANAKÖNNUN sem
birt var í gær sýnir að vísinda-
menn sem standa framarlega á
sínu sviði era gjarnari en áður
á að hafna trúnni á Guð og
ódauðleikann. Einungis 7%
þeiri-a segjast nú trúa á Guð en
í sambærilegri könnun árið
1914 var hlutfallið 28%. Gamla
könnunin olli á sínum tíma
mikilli hneykslun.
Eldgos á
Sikiley
ELDGOS hófst í gær í fjallinu
Etnu á Sikiley en fjallið er
virkasta eldfjall í Evrópu.
Hraun og aska dreifðust í gær
yfir allt að tíu kílómetra svæði
og sögðu sérfræðingar að hér
væri á ferðinni stærsta eldgos-
ið í Etnu um tveggja ára skeið.
Etna gaus seinast í febrúar og
er búist við að eldgosið nú vari
í nokkra daga.
Tvrhliða samningar Sviss og Evrópusambandsins
Vonast eftir frágangi
samninga fyrir árslok
Tekur þátt í
Evrópuráðstefnu
*★★★★
EVRÓPA^
Hraðar framfarir í einræktun
50 mýs búnar til
á tilraunastofu
Charles
Haughey