Morgunblaðið - 24.07.1998, Síða 30

30 FÖSTUDAGUR 24. JÚLÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
plinrgmjiMaliÍli
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
BOKALISTAR OG
ÞÝÐINGAR
ÞAÐ HEFUR löngum verið vinsælt að raða lista-
mönnum og listaverkum upp eftir vinsældum eða
einhverjum ímynduðum gæðastöðlum. Nýjasta dæmið er
bandarískur listi yfir hundrað bestu skáldsögurnar á
ensku sem sagt var frá í Morgunblaðinu í gær. Fáum
kom á óvart að Odysseifur James Joyce varð í fyrsta
sæti en flest annað á listanum hefur vakið hörð viðbrögð.
Einkum eru konur óánægðar, ekki aðeins vegna þess að
einungis ein kona var í hópi þeirra sem völdu á listann
heldur líka vegna þess að ekki fleiri en átta konur
komust á hann. Sömuleiðis þykir sumum það bera vott
um nærsýni og þröngsýni dómnefndarinnar að ekkert
verk frá Indlandi, Afríku og Ástralíu er á listanum en
þess má geta að utan konunnar einu voru aðeins hvítir
bandarískir og breskir karlar í nefndinni.
Sem slíkir eru úrvalslistar sem þessir lítið meira en
ágæt skemmtun en eins og forsvarsmenn ofannefndrar
könnunar segja vekja þeir fólk til umhugsunar um til-
tekið efni. Þær hugsanir sem vakna með okkur hér uppi
á Fróni eru kannski helst um stöðu bókmenntanna okkar
í heiminum. Bókmenntir ritaðar á fámennistungum eins
og íslensku eiga auðvitað minni möguleika á að hljóta al-
þjóðlega viðurkenningu en bókmenntir ritaðar á
heimstungum eins og ensku, frönsku eða spænsku. Hall-
dór Laxness hlaut bókmenntaverðlaun Nobels og enginn
sem hefur lesið verk hans velkist í vafa um að hann er
einn af fremstu rithöfundum aldarinnar en verk hans
hljóta sennilega seint þá almennu og alþjóðlegu viður-
kenningu sem verk Joyce og þeirra sem fylltu fyrrnefnd-
an lista hafa hlotið vegna tungunnar sem þau eru rituð á.
Mikilvægi öflugs þýðingastarfs hlýtur að vera öllum
ljóst í þessu samhengi en hér á landi hefur ekki verið
lögð næg áhersla á það. í nokkur ár hefur staðið til að
stofna svokallaða bókmenntakynningarstofu sem hefði
það hlutverk að kynna íslenskar bókmenntir erlendis og
styðja við þýðingar á þeim á erlendar tungur en ekkert
hefur orðið úr því. Hér er úrbóta þörf. Hafa verður í
huga að kynning á bókmenntum okkar er ekki aðeins
spurning um viðurkenningu heldur er það beinlínis
skylda okkar að koma menningu okkar og heimssýn á
framfæri við aðrar þjóðir með þessum hætti.
VIÐSKIPTAHALLINN
ÞAÐ LEIKUR allt í lyndi í efnahags- og atvinnumál-
um okkar íslendinga um þessar mundir. Atvinnulífið
stendur í blóma, verðlag á sjávarafurðum er hátt og verð
á innfluttum vörum hefur heldur lækkað. Engu að síður
er ástæða til að hafa áhyggjur af miklum og vaxandi við-
skiptahalla. Það er ljóst, að sú þróun getur ekki haldið
áfram til lengdar.
Víða á Vesturlöndum hafa menn áhyggjur af þróun
efnahagsmála. Alan Greenspan, aðalbankastjóri banda-
ríska seðlabankans og mesti áhrifamaður í bandarískum
efnahagsmálum, hefur tvo daga í röð í vitnisburði
frammi fyrir bandarískri þingnefnd varað við hættunni
af aukinni verðbólgu þar í landi. I Bretlandi er ítrekað
fjallað um fyrirsjáanlegan samdrátt í efnahagslífinu þar.
Þá er ljóst að kreppan í Asíu hefur vaxandi áhrif á Vest-
urlöndum. Fyrir okkur íslendinga hefur hún þegar haft
þau áhrif að útflutningur okkar hefur í vaxandi mæli far-
ið. til annarra landa en Asíulanda vegna þess, að þar fæst
ekki lengur nægilega hátt verð. Ef hins vegar dregur úr
vexti á Vesturlöndum getur það leitt til verðlækkunar á
sjávarafurðum á þeim mörkuðum einnig.
Vaxtahækkun dugar ekki lengur hér til þess að slá á
þensluna. Fyrirtæki munu leita til útlanda eftir lánsfjár-
magni, ef of mikill vaxtamunur verður á milli Islands og
helztu viðskiptalanda okkar. Þess vegna má spyrja,
hvort hægt sé að bregðast við á annan veg en þann að
stórauka tekjuafgang ríkissjóðs og sveitarsjóða. Það
verður tæpast gert nema með einhvers konar skatta-
hækkun. Þessi staða hlýtur að vera mikið umhugsunar-
efni fyrir stjórnvöld um þessar mundir.
Mýrdælingar bygg;ja eitt hótel á ári en samt er meira og n
FERÐIR með hjólabátum út í Reynisdranga og Dyrhólaey eru vinsæl dægradvöl hjá ferðafólki seni
Y er ðum að bc
okkur eftir bj ör:
Þrátt fyrir margföldun á gistiframboði í
Mýrdalnum virðist vera mikið að gera á
flestum hótelunum yfír hásumarið. Sama er
að segja um veitingastaði, ferðamanna-
verslanir og afþreyingu, enda hefur veðrið
verið afar hagstætt í sumar. Helgi Bjarna-
son ræddi við ferðaþjónustufólk í
Mýrdalnum um gistisprenginguna.
BYGGT hefur verið eitt gisti-
hús eða hótel á hverju ári í
Mýrdalnum undanfarin ár.
Þar var áður aðeins eitt
gamalt og lúið hótel í eigu kaupfé-
lagsins og var því lokað fyrir
nokkrum árum. I staðinn er kominn
liðlega tugur gistihúsa og hótela af
ýmsum stærðum og gerðum, með
samtals um 280 uppbúin rúm og að
meðtöldu svefnpokaplási sem þau
bjóða upp á geta liðlega 300 ferða-
menn gist í einu. Otaldir eru þá
möguleikar á svefnpokagistingu í
skólum og félagsheimilum og á tjald-
svæðum. Til samanburðar má geta
þess að íbúar hreppsins eru aðeins
um 520.
Markaðurinn enn
ekki mettur
Ferðaþjónustufólk í Mýrdalnum er
almennt á því að aukning á gistirými
hafi enn ekki skapað offramboð, nán-
ar tiltekið yfir hásumarið. Er á það
bent að þótt opnuð hafi verið tvö ný
hótel, Hótel Dyrhólaey á Brekkum í
sumar og Hótel Lundi í Vík síðasta
sumar, hafi ekkert dregið úr aðsókn
hjá þeim sem fyrir voru. Þetta stað-
festir Jóhannes Kristjánsson á Hótel
Höfðabrekku, stærsta og vinsælasta
gististaðnum í Mýrdalnum. Hann
segir að aldrei hafi verið meira að
gera. Þar sé meira og
minna fullt í sumar og þeg-
ar sé búið að bóka stærst-
an hluta næsta sumars.
Guðmundur Elíasson,
rekstrarstóri á Hótel Vík í
Mýrdal, segir að eftir-
spumin hafi aukist stöðugt og yfir
háannatímann sé svigrúm fyrir alla
þessa gististaði. Og ef það yfirfyllist
hjá einu hóteli sé meiri möguleiki en
áður að taka við gestum og koma
þeim yfir á önnur gistihús. Það sé því
gott fyrir heildina að fá þessa aukn-
ingu.
Kolbrún Hjörleifsdóttir, eigandi
gistihússins Ársala í Vík og formaður
Ferðamálafélags Mýrdalshrepps, tel-
ur að markaðurinn sé enn ekki mett-
ur. „Við vitum að nægur markaður er
fyrir hendi. En það þýðir ekki að bíða
hér, við verðum að bera okkur eftir
björginni. Það þarf sölumennsku,“
segir Kolbrún. Hún telur að hótelin
þurfi að leggja meiri áherslu á að afla
góðra viðskiptasambanda á mörkuð-
unum erlendis, ekki síst í gegnum
þarlenda tengiliði. „Ef góður árangur
næst í sölu fyllist allt hér á auga-
bragði," segir Kolbrún.
Mikilvægt að
lengja tímann
Háannatíminn er stuttur og aðal-
vandinn hjá öllum hótel- og gistihúsa-
eigendum er að fá nýtingu utan hans.
Kolbrún segir mikilvægt að lengja
ferðamannatímann til þess að nýta
fjárfestinguna betur og bendir á að
Jóhannes og Sólveig á Höfðabrekku
hafi náð árangri í því. Jóhannes segir
að þau hafi stöðugt verið með gesti
frá því 20. janúar. Eins og
fleiri hefur hann þó
áhyggjur af því að með
fjölgun hótela dreifist að-
sóknin á jöðrum háanna-
tlmans og minna verði að
gera hjá öllum vor og
haust en á meðan
gistiframboðið var minna.
Kolbrún segir að það sé kostur við
uppbygginguna hvað gistiframboðið
sé fjölbreytt. I sveitarfélaginu séu
hótel af mismunandi gerðum, bæði í
kauptúni og sveit. Þar séu gistiheim-
ili, farfuglaheimili, gisting á sveita-
heimilum og svefnpokapláss. Þá eru
ótalin tjaldsvæði, meðal annars mjög
vel búið tjaldsvæði í Vík.
Kolbrún Hjörleifsdóttir segir að af-
koman í ferðaþjónustunni sé
áhyggjuefni, sérstaklega ef litið er til
þess hvað vinnutíminn er langur yfir
háannatímann. Hún segir að kostnað-
urinn hafi aukist verulega á síðustu
árum, einkum opinberar álögur eins
og fasteignaskattar og eftirlitsgjöld
af ýmsu tagi. Nefnir sem dæmi að
gjöldin hafi aukist um 300 þúsund á
ári hjá þeirri litlu einingu sem hún
rekur. Það þurfi marga gesti tO að
standa undir þessum aukakostnaði.
Styður hvað annað
Ferðaþjónustan skapar mikla
vinnu í Mýrdalnum yfir sumarið og
er orðin mikilvæg atvinnugrein. Haf-
steinn Jóhannesson sveitarstjóri
bendir á að auðvelt sé fyitr ungmenni
í framhaldsskólum að fá vinnu heima
á sumrin.
Ekki er nóg að hafa húspláss fyrir
gestina, eitthvað þurfa þeir að hafa
fyrir stafni. Hafsteinn
sveitarstjóri segir mikil-
vægt að fá ferðafólkið til að
dvelja lengur á staðnum og meginí
til þess þurfi meiri þróun í á miki
afjireyingu. ferð í !
I sumar hefur verið mik- ———
ið að gera á veitingastöðum
og ferðamannaverslunum í Mýrdaln-
um. Guðmundur Elíasson, rekstrar-
stjóri í Víkurskála, segir að mikil um-
ferð hafi verið í fyrrasumar austur á
Skeiðarársand og það hafi skapað
veruleg viðskipti. Hann telur þó að
umferðin í sumar, sérstaklega það
sem af er júlímánuði, hafi verið enn
meiri. Þórir Kjartansson, fram-
kvæmdastjóri Víkurprjóns hf. sem
rekur ferðamannaverslun í Vík, segir
að sumarið sé mjög gott og eins og
Guðmundur telur hann að góða veðr-
ið sé meginskýringin á því. Og Þórir
segist einnig verða var við að upp-
bygging gistiaðstöðunnar auki við-
skiptin í versluninni, þangað komi
hópar frá hótelunum á kvöldin og
„Mikill kostur
að gistifram-
boðið er mjög
fjölbreytt“