Alþýðublaðið - 25.04.1934, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGINN 25. APR. 1934.
ALÞtÐUBLAÐIÐ
Dauði Koloman Wallisch.
Bfél Ivá fréttaritara A’Pýðnblaðsius f Aastnrriki.
WIEN, 4. apríl 1934.
Á venjulegum tímum er rúm
'fyrir 100 fangía í héraÖsfaugeisitiu
í Leoben, en 18. febrúar var 400
imartns hrúgaö þar saman.
Einn fanganna skýrir frá hin-
um örlagariku dögum, sem verka-
lýð alira landa munu minnisstæð-
ir, er foringi jafnaðarmanna í
Steiermark, Koloman WalJisch,
var tekinn af lífi.
„KL 4 e. h. bar einn fanganna
okkur þá frétt, að Koloman Wal-
lisch og korna hans heföu verið
flutt burtu af 60 lögregluþjónum
í stórum strætisvagni, og á undan
og eftir hafi farið alvopnaðjr her-
menn á mótorhjólum. Waliisch
til sviviröingar höfðu þeir fært
hann úr fötum hans og klætt
hann búningi glæpamanna. Þau
hjón voru flutt í annað fangelsi,
og var þeim bolað sundur, þann-
ig, að einn klefi var á milli þcirra.
Klefar þeir, sem þau voru flutt
f, voru 5 feta langir og faðmur
á breidd. Uppi undir loftí, í 4
metra hæð, var ofuriítill skjár
með grindum fyrir. Inni í klef-
anum hjá Wallisch voru tveir
réttarþjónar og göngin moruöu
af lögreglumönnum og hermönn-
um viö alvæpni. Fyrir utan fang-
elsiö ’ var raðaö vélbyssum.
Kl. 2,20 e. h. 19. febr. var her-
rétturinn settur yfir félaga Wal-
Jisch. Þeir höfðingjar, Dolfuss
kanzlari og rómversk-kaþólskir
klerkar, eyða ekki Jöngum tíma
ti] þess að dæma sekan verka-
mann, einkum ef hann er and-
stæöingur fasismans. Eftir stutta
málafærslu var dómurinn kveðjnn
upp: DAUÐADÓMUR.
Verjandi WaKisch, dr. Helmuth
Wagner, simaði sambandsforset-
anum án viJja og vitundar hins
dærnda og bað um náðun, en það
var ekki virt svars.
Sjálfur iiafði dr. DolJfuss liringt
frá Wien um morguninn og spurt
forseta réttarins, dr. Fritz Mari-
nitsch, hvers vegna dómnumværi
ekki liraðað meir. Eftir að dóm-
urinn var kveðinn upp, var konu
Wallisch Jeyft að heimsækja
hann. Þau höföu verið gift í 10
ár, og síöustu dagana hafði hún
staðið við hliö hans er hersveitár
Doilfuss réðust að verkaiýðnum
og ekki hikað né hopað, erbyssu-
kúiur og handsprengjur dundu
yfir. Nú vissi hún, að herrétturinn
hafði dæmt hann ti) hengingar.
Þá brast þrek hennar að síðustu
og gráturiinn brauzt út. Getur
hver verkamaður eða verka-
mannskiona hugsað til þessamr
konu, sem vissi, að eftir nokkrar
stundir rnyndu böðlarnir smeygja
snöru um háls manni hennar og
á hinn niðingslegasta hátt kæista
úr honum lífið. Sjálf var húin
fangi vopnaðra fasista, sem enga
miskunn þekkja.
Um líkt Ieyti var mági Wallisch
leyft að koma inn í kiefann.. Hann
og frú Wallisch grétu án afláts,
en hinn dauðadæmdi reyndi að
hughneysta þau og brá fyrir sig
fyndni: „Maður skyldi halda að
það væri ekki ég, heldur þið, sem
©iga að deyja núna.“
AÖ gamaili venju var Wallisch
spuröur, eftir að hann hafði ráð-
stafað eigum sínum, sem voru
nokkrir tugir króna, hvort hann
óskaði einskis. Bað hann um vín-
glas, og var honum borið vfn og
kökur, sem hann neytti með miestu
hugarrósemi. Hann bað um blöð
til að lesa, sem einnig voru sótt,
og las hann þar um handtöku
sína.
Þegar réttarforsetinn dr. Mari-
nitsch ásamt meðdómendum síh-
um og verjanda Wallisch komu
inn í klefann til að tílkynna honr
um að dauðadómuriinn yrði fram-
kvæmdur, hljóðaði kona hans upp
og fékk krampagrát svo mikinn,
að margir viðstaddir komustvið,
en fangeisiisiæknirinn rétti þá
kiút vættan í klóróformi að
Wailisch, og svæfði hann sjálfur
konu sína. Að því búnu óskaði
hann að fá að kveðja félaga sina
frá Bruck í síðasta sinn. Þrír
ungir verkamenn, hetjur, sem bar-
iist höfðu í borgarastyrjöidinni,
meðlimir í Varnariiðinu, voru
lieiddir irm í klefann. Walliisch
kvaddi þá brosandi með handa-
baindi og sagði uni ieið: „Verið
dugiegir verkamenti í stéttabar-
áttunni. Sá tími mun bráðum
koma, að við sigrum.“ Þessi orð
vonu ekki að eins sögð við þessa
menn, heidur við verkamenn allr-
ar veraldar. Nú var hamn spurð-
ur hvort hann óskaði ekki prests-
fundar, en því boði hafnaði hann
ákveðið, en þó með fuiiri kurt-
eisi. Á meöan kona hans svaf á
rúmfleíinu, bjóst hann nú tíl himn-
ar síöustu göngu sdnnar.
Ki. 111/2 að kvöldi kom böð-
ullinn Spitzer frá Wien. Alian
daginn hafði hann ásamt aðstoð-
armönnum sínum hnest sig á veit-
ingahúsum. Hann kallaði inn í
klefann með hásri röddu: „Jæja,
komið ykikur nú af stað.“ Böðl-
arnir tóku nú Wallisch á miili sin
og snéru upp á handleggi hans. 1
fararbnoddi fóru dómendurnir,
því næst böðullinn Spitzer. Hann
var svartkiæddur, með svartan
háan hatt og hvita hanzka. Því
næst komu alls konar forvitnir
áhorfendur, því boxgarana ka-
þólsku íþyrsti í að sjá meiri
manndráp, á eftir þeim lögreglu-
menn og hermenn og á m'iili
þeárra böðulssveinarnir með Wal-
lisch og svo Jæknar.
3,20 rnetra hár gálgi var reistur
í fangeisísgarðinum. Fangarhöfðu
búið hann til, því enginn trésmið-
ur fékst tii þessa verks. Þegar
komáð var að honum, var ki.
11,40. Waliisch gekk rólegur og
bar höfuð sxtt hátt og rólega
tók hann sér stöðu við gálgann.
Um'ieið og böðulsþjónamir lyftu
honum upp, kallaði hann hárri og
greini’legri nöddu:
„LIFI JAFNAÐARSTEFNANI
LIFI FRELSIÐ!"
en i sömu andránni smeygði
böðuilinn snörunni um háls hans
©g þjónamir sleptu og reyrðist
þá að hálsinum.
Bölxulspjómamir ryktu suo í
Ukanrmrm par ttl peir höfS.a murk-
m\ sídasta fjörmtstann úr hon-
um, Þeir löfðu á öxlum hans, svo
að ekki væri nokkur vafi á því,
að fuilittægt væri morðfýsn hins
rétttrúaða sonar hinnar kaþólsku
fööurkirkjju, fasistans dr. Doll-
fuss. Svo steig böðuilintt nokkur
skref tii dómaranna og mælti:
„Ég tilkynni hér með fullnægingu
dómsinS'.“ Dauðaþögn ríkti nokk-
ur augnablik, þar til ait í einu
hljómaði út úr klefaglugga einum
og rauf næturkyrðina:
„M0RDINGJAR!‘‘ ,
Tveim stundum sfðar var líkið
látið í óvandaða kistu og flutt
út á kirkjugarðinn og gTafið í
kyriþiey. En aldrei hefir komist
upp hver það var, sem með þessu
eina orði feldi dauðadóminn yfir
yfirstéttinmi austurrísku, enverka-
lýðurinn austxxrriski mun fram-
kvæma hann áöur en lýkur.
Afkoma SeyðisfjaiÐar.
Seyðásfirði, 20. apríl. (FO.)
Reikningur Seyðisfjarðarkaup-
staðar er nýkominn út. Heildar-
tekjur bæjarsjóðs eru taldar kr.
176,94647, tekjuafgangur kr.
24,39,21, útsvör samkvæmt reiikn-
ingi kr. 45,135,00, fátækraframi-
færsia kr. 23 562,97, endiirgreitt
kr. 1539,24, eignir bæjarsjóðis kr.
558 499,20, skuldlaus eign kr.
287 715,62, Hafnarsjóður er skuid-
iaus og á kr. 119 927,48 og tekju-
afgangur Hafnarsjóðs er kr.
6827,95.
Lanritz Jðrgensen
málarameistari.
Vesturvallagötu7,
tekur að sér alis konar
skiltavinnu, utan- og innan-
hússmálningu.
Steinbitsriklinprinn
er nú kominn á markaðinn
Beinlaus freðfiskur.
Síld, söltuð ogf reykt.
Súr hvalur.
Hákarl.
Páll Hallbjðrns.,
Laugavegi 55. Simi 3448.
Stoppnð kijgign.
Dívanar og dýnur
og allsk. stoppuð
húsgögn í miklu úr-
vali og smíðuð eftir
pöntun. Vatnsstíg 3.
Húsgagnaverzlun
Reykjavikur.
W
p
B
§.
CO
B
<
O:
III. bindi af
SKÁLHOLT
Hans herradómur
eftir
Guðm. Kamban
kom út í gær.
Verð kr. 7,00 ób. og kr. 8,50
ib. í sams konar band og
tvö fyrri bindin af þessu
mikla ritverki, Jómfrú Ragn-
heiður og Mala Dome-
stica.
Hveifisðtn 6, Sid 1508.
Bílar alt af til leigu.
Sanngjarnt verð. —
Fljót afgreiðsla. —
smaauglýjingAk
ALÞÝÐUBLAÐ jlNlÍ
viflSKim OAGsiNs^i::!
NÝ KVENKÁPA til sölu. Kost-
aði kr. 150,00, selst nú af sér-
stökum ástæðum fyrir kr. 90,00.
Mímisveg 8 (uppi).
NOKKUR ný og vönduð eikar-
skrifborð til sölu á 125 krónur
og með góðum greiösluskilmál-
um. Njálsgötu 80, kjallaranum.
HOS TlL NIÐURRIFS. Húsið
nr. 14 við Ingóifsstræti er túl
sölu txi niðurrifs eftir 14. mai.
Tilboð óskast. Viim. Jónsson
landiækinir.
Nýleg reiðhjól tii sölu. — Nýja
reiðhjólaverkstæðið, Laugavegi
79.
rcMIUH.Wiqgffl
KarlmaiwsreiSh jól, Brennabor,
tapaöist nýlega. Hjólinu 'er ti’l-
gangslaust að stiela, því aillir að-
al hlutír þiess eru auðkendir; er
því senndlega einhvers staðar í
j óskilum. Skilist gegn góðum fund--
j arlaunum á Seljaveg 17. Lúter
! Grímsson, sínxi 2984.
Iðnsamband byggingarmanna i Reykjavik.
Umsókn
óskast frá manni með þekkingu í iðnaðarmálum til
að veita forstöðu skrifstofu Iðnsambands byggingar-
manna í Reykjavík. Byrjunarlaun kr. 400,00 á mánuði.
Umsóknir ásamt upplýsingum sendist fyrir kl. 2 e. h.
1. mai n. k. tii
formanns skrifstofunefndar
Helga Gnðmnndssonar, málarameistara,
Ingólfsstræti 6.
Iðnaðarmannafélagið
í Reykjavík
heldur fund i baðstofunní i kvöld, 25. april, kl. Ssiðd.
FUNDAREFNI:
Jón Ólafsson flytur erindi með skuggamyndum um
stálvinslu.
Stjórnln.
Rðlln- & Hlera-getö Reykjavíknr,
KLAPPARSTf6 8.
Simar:
Klapparst. 8. 3820.
Heima 3363.
NB. Munið að gera pant-
anir á kjötblokkum fyrir
1. júní handa sláturhúsum
og kjötverzlunum.
Trollhlerar.
Vfirahringar.
Flatningsborð*
Ban|nspfirnr.
LJdsastoðir.
Fiskikassar.
Spiltré.
Hleralallar.
Banlnr.
Fiskihahar.
Fiskistingir.
Lestarborð.
LanternubrettL
Ldgnfleygar.