Alþýðublaðið - 07.05.1934, Síða 1
MÁNUDAGINN 7. MAI 1934.
'XV. ÁRGANGUR. 163, TÖLUBL
k 1; VALSBlAfiSSON
feeami 61 «8e *Mi fisga U. í-1 ðMagfbi. AciufltnefaM 1». 2.!® 6 e»4swí5í — fcr. S.Oíi Hm 3 gsnuuði. «l grain *r Ivrtrtmc*. i btus«st?tu Iim»m W*®9 » Bt<rs. VIKlt®t,A©iÐ
iittimr 4t t fiveíjmn rniðvlkudegl. M twlw e©ol«* kr. 5,®> 6 S.<?4. f pn blrtMt Mlmr feetetu grtiiutr. et blKatt i dagbiaSinu. Irbitir «g vt.'euyfiriit. SfTETJOlUil. 00 APöitHiBSLA Aljýita-
feudtSnlas er vlA MvertlagOtu nr. B— IB SlM&it: 4966' aígroSOsla os atssljsísigar. íSSíl: rttstjóm (tunlendar íréltirl, 4B02: rttstjórt. 1803. Vtthjátsiur S. V'llhJ&lraBtoa, biuðsmeður (fceiiaaj,
S&tSBÍi Ásgelrsaoa. btaðaraiUfcar. haraem^ IX <S®S- P R trotderuorssM. rtmJArt. {heimat. 2S37 • SÍRUrður ióhaunesson. eigrsibais- og aatriývlnsaefjiiri Oteímat, 4H0ð: preatsn)iðí&a.
Hosulngarit Sjálfstæðis-
fiokksiis er SomiO út
Uppglalæklefknrinii og klámskáldid Knáfur
Arngrínisson prédikar pai* raazisma
é nafni flokksins
Sjálfstæöisflokkurinn hefir gefið út sérstakt hefti af
tímaritinu „Stefni“ og verður það aðalkosningarit flokks-
ins að þessu sinni. Heftið er gefið út í 15 þúsund ein-
tökum og verður sent til kjósenda um land alt. Aðal-
greinina í ritinu skrifar Knútur Arngrímsson, uppgjafa-
prestur frá Húsavík, sem flæmdist frá prestsskap vegna
klánir og níð-kveðskapar um sóknarbörn sín og fyrir
aðrar sakir.
Betra útlitjun Sogslðnið
Ásgeir Asgeirssoo forsætisráðherra hefir
haft miliigðngu um máiið fyrír Jón Þorláks-
son borgarstjóra
siem er n.ú l.oki ð og heíir haít
t gneininnl segir sv.o m. a.:
„HalcLið þér, að það sé sama,
hyaöa líísskioðanir fólkinu eru
fluttar í skáldsögum, Ijóðimi,
. timaritum og blöðurn, útvarpi,
kvi'kmyndium, leikhúsi? Haldið
þér að það sé sarna, hvaðia lífs-
skoðanir 'kennararnir hafia, sem
móta sálarlíf barnia vorra í skól-
unum? . . , Og nái flokkur okk-
ar völdum eftir næstu kosning-
ar, pá parf hann eklti ao hngsa
sér, rsð halda pehn slimdimii leng-
iir, e/ hann lætur það með öllu
afskiftalaust, hvaða lífsskoðanir
eru boöaðar þjó&in’ni. Hann ver'ö-
nr dþ. mka sér til fyrimtgndar
pœr, pjódir, sem rekid hafa ,ra ð i
hœttimiaf‘ af höndum sér.‘( ’
„Morgunbla&ið" sagði frá því
um það leyti sem „lanidsifundur"
íhaklsmanna stóð yfir, að séra
Knútur Arngrímsson hefði flutt
ágætt erindi um „lífsskoðanir og
stjórnmál", sem hefðii verið tekið
með mikilli velþóknun af fundar-
möninum.
Nú er erindi þetta komið út
sem forystugrein í „Stéfni", kosn-
insgaþésa íhaldsins.
Þó að grein þessi sé að öllu
liey.tá hin mkalausasta og ómerki-
legasta þvæla, eins og við viar
að búast, koma þar þó svo greini-
iega fram fyrirætlanir íhaildsinis,
ef það nær völdum, að ekki þykir
rétt a:ð ganga með öllu framhjá
henni, enda þótt höfundurinn sé
ómerkiliegur til orðs og æðiis.
Þ>a@, sem thaldiT) œliast fyrir,
er, hvor.ki, rneira né mmna en pad,
ifið afmma skodiarfafrirlsi á !s-
imdi, öS afnema kenningafrelsi
á tshandi, ad belfa í pví skyni
taidifierftwn naztsta og fiastsha,:
manndrápum, pyningum, fang-
elsunum, bókabrennum, at-
vinmisviftdngum og fullkominni
skoðanalkúgun í ræðu og riti.
Aldrfci hfefir nokkur ofbsldis-
flokkur lýst því betur, hve ger-
samliega hann er óhæfur til þess
að stjórna í lýðfrjáisu landi,
Aldrei hefir vesöldin augiýst sig
ámáttlegar. Ihaldsflokkurinn þarf
ekki aö hugsa sér a& halda völd-
unum stundinni lengur, að sögn
séra Knúts, í „frjálsri samkieppni“
við aðra fliokka á lýðræðisgrund-
velli.
Þetta er teim sannleikuriinn í
Langloku sém Knúts. En hann er
líka ver&ur þess, að íslenzkir
kjósendur kynnist honum og festi
sér í minni.
Þessi nýi spámaður íhaldsins,
sém Knútur Arngrímsson, á sína
forsögu, sem skýrir það að
nokkru leyti, hvers vegna hann er
nú orðinn andlegur lei&togi í-
haldsins.
Hann sveik sig inn í prests-
embætti á Húfavík að ailoknu
prófi, mieð því að lofa fuilkomnu
hlutlieysi í stjórnmálum. Brátt
gerðist hann þó miðdepill hinnar
allra þröngsýnu'stu íhaldsklíku á
Húsavík, en varð jafnframt Javí
ver þokkaður af öðrum sóknar-
hörnum sínum sem tím-
ar liðu. Að lokum flúði hann
frá embættinu til Reykjavlkur eft-
ir ad. hafia orkt klámbrag mn eitt
af sókmrbörnum sfinum. Bragur
þesisi er í höndum ýmsra manna
þar nyrðra og mun hanm síðar
þykja merkilegt gagn um menn-
ingarþroska íhaIdsIeiðtoganna á
Islahdi.
Eftir þetta skammarstflk sitt
þorði Knútur ekki aftur til Húsa-
vílkur og sagði af sér prestsskap.
Tók hanín þá að viðra sig upp
við íhalidið í Reykjavik mieð þeim
árangri, að hann var gerður að
uniglingafræðara við Gagnfræða-
skólá íhaldsins í Reykjavík. Há-
skólagenginn sagnfræðingur, sem
íhaldið hafði ráðið að skólanumj,
var látinn vikja fyrir uppgjafa-
klerkinum frá Húsavítk, og varð
skólanefnd að greiða honum
skaðabætur. Þessu fórnaði ihaldið
Jón Þorláksson borgarstjóri er
eins og kunnugt es staddur er-
lendis, aðallega í þeim erindum
að útvega 7 milljón króna lán
handa Reykjavfkurbæ með ríkis-
ábyrgð til Sogsvirkjunarinnar.
Þær fréttir hafa borist hingað,
að þessi lántaka gengi örðug-
lega, og að borgarstjóri hefði
snúið sér til Ásgeirs Ásgieirsson-
ar forsætisráðherra, sem einnig
hefir verið erlendis allLengii nú
undanfarið, og beðið hann að
hafa milligöngu í málinu.
Forsætisráðherra kom heim úr
utanför sinni í gær. Hafði Al-
þýðiublaðið tal af honum í morg-
un og spurði hann um árangurinn
af ferð hans.
Ég hefi tekið lán til nýrrar
Sí Idarverk smi ðju fyrir milligöngú
Hambrlos Bainka í Londiom og hefir
það fengist með tiltölulega mjög
góðum kjörum. Lánið er 4 5000
stpd. áð upphæð, til 20 ára, með
5o/o vöxtum og 100% útborgun.
Lánið er þegar útborgað og hægt
aö byrja byggingu verksmiðjunn-
ar, þegar öðrum undirbúningi, á-
kvör&un um stað o. fl. er lokið.
Hafið þér haft afskifti af öðrum
lántökum?
Það er ekki um önnur rikislán
að ræða, í þetta sinn, en ég hefi
staðið í samningum um smærri
lán með ríkisábyrgð, sem nema
samtals 350 þús. króna. Þau eru
.fekin í Danmöiku með sömu kjör-
um, 5% vöxtum og fullri út-
borigun.
Þessi kjör eru yfirleitt betri en.
íslenzka ríkið hefir áður sætt er-
lendis, og er það að mínu áliti
fyrst og frernst að þakka „kon,-
verteringu“ 'enska iánsins frá 1921,
til þess að fá hið vígða klám-
skáld frá Húsavík, til þess að
fræða börn sín og taka að sér
andlega forystu í aðialherbúðun-
um.
Pnelátai’ þeir, sem aö „Nýja
kirkjublaöinu" stauda, hafa ekki
fundiö annan hæfari en Knút
þenna, til þess að vera ritstjóra
þess. Hefir hann ritað íþennave-
sæla sniepil, til þess að pnedika
fasisma og afnám trúfrelisis. Verð-
ur þó að gera ráð fyrir, að þeimj
hafi verið ókunnugt um fortíð
þessa manns, lweðskap hans og
iyktina úr kjallaranum á húsi
hans á Húsavík, þó að íhaidinu
hafi að sjálfsögðu verið hvort-
tveggja kunnugt, og þótt sér sam-
boðið.
mjög góð áhrif á lánstraust
lándsiiins. Vextir af iens,ka láninu
hafa nú verið færðir úr 7%r í 5%.
Hafa hinir eriendu eigendur
skuldabréfanna yfirleitt failist á
þá tiifærsliu, svo að ekki eru nú
nema nokkur þúsund punda ótil-
færð af láninu.
Lánið tíi Sogsvirhianarlsnar
Hafiö þér haft afskifti af lán-
tökunni vegna So g s vi rk j unari nnarr
Já, óg hefi eftir óska Jóns Þor-
lákssonar borgarstjóra átt nokk-
uð við það mál.
Er það rétt, að hann hafi rekið
sig á örðugleika við þá lántöku,
jbaöepi í Englandi og Svíþjóö, bæði
vegna útflutningsbanns á piening-
um frá þeám löndum og óhag-
stæðia lánskjara, sem Reykjavík-
urbær hefiir áður sætt?
„Ég <j$efi eftir ósk hans haft
milligöngu við rikisstjómir og
Iþjúöbanka í þeim löndum, sem til
greina koma til þess að fá heiiri-
ild fyrir yfirfærslu og útflutni-
ingi á peningum, sem nauðsyn-
leg er í því sambandi, því að í
Englandi er bann við slíkum ýf-
irfærslum, en í Svíþjóð eru þær
á valdi þjóðbankans.
Tieljið þér þá líklegt, að þetta
lán fáist með jafngóðum kjörum
og rikislánin ?
„Hvar siem ég kom og átti við-
tal við sérfróða menn um þetta
mál, er alLs staðar iokið mesfa
lofsorði á áœtlimimr sjálfa frá
verkfræöilegu sjónarmiði (en hún
er sem kunnugt er eftir norska
vierkfræðinga), og li&kar það stór-
RÓMABORG, 7. mai. (FB.)
Tilskipun um aukafjár-
ueitingu aö upphœð 480
milj. líra til smíði nýrra
herskipa hefir uerið birt i
hinu opinbera málgagni
rikisstjórnarinnar.
Tiiskipuniin er í fimm liðum og
gerir ráö fyrir, að útgjöldin til
herskipasmíða aukist um 50 millj.
lira 1935—36, 150 millj. 1936—
37, 120 millj. 1938—39, 100 millj.
og 1939—1940 60 millj. 1. og á
Siys í Jteílavík
Bát með 5 mðnnnm hvolfír
ilendingn
Síðastliðinn laugardag klukkan
að ganga tvö um daginn voru
5 menri á leiö í land úr M.b. Guð-
mundur Kr. frá Keflavík, ætluðu
þeir að lenda við bryggju Guð-
raundar Kristjánssonar eins og
þeir voru vanir. Mjög hvast veður
var og ilt í sjó; náðu þeir eigi
bryggjunrii og hröktu á kletta
skamt frá henni. Við það hvoldi
bátnum og brotnaði hanin í spón.
Fyrir sérstakt snarræði manria úi'
landi náöust allir merinirníir.; voru
þeir allir meira og miwna sias-
aðir og sumir algjörlega mieðvit-
undiarlausir. Mest meiddist for-
maður og eigandi bátsins Guð-
miundur Kr. Guðmundsson; síðu-
brotriaði hann og viðbeinsbrotnaði
auk annana áverka. Svo óheppi-
lega \41di til, að hinn eini læknfir
(sem nú er í Reflavík, Helgi Guð-
miundssori var eigi staddug í bæn-
um; hafði hann farið með stúlku,
Sesselju Jónsdóttur að nafnj, er
fótbnotnaði í fisktökuskipi á
’ 1 augard agsmorgu nin n til Reykja-
víkur. Var þegar símað til Sig-
valda Kaldalóns í Grindavík og
gerði hann við meiðsli mannanna,
dældi upp úr þeim sjó. Mönnun-
um leið eftir atvikum vel í gær.
Þeir, er bezt gengu fram við
björgunina, voru bræðurnir Ax-ei
og Guðm. Pálssynir.
lega til um lánsmöguleika. Mitt
álit er að sæmilegir mögu.leikar
séu fyrir bendi um lántökuna í
fleiri en einu iandi, en að öðru
leyti óslca ég ekki eftir að segja
meira um þetta mál að sinni.
smíði hinna nýju herskipa að
verða lokið 1940.
1 grettriargerðinni segir, að á-
kvörðon um hina auknu herskipa-
smíði hafi vierið tekin vegna mik-
illar, aðkallandi naiuðsynjar. Er
til þess vitnað, er kommgurinn
sagði, er hann setti þingtið síðast:
„Friðurinn verður ekki betur
trygður fyrir Italíu með öðru móti
en því, að gera lándvarnirnar siem
fullkómnastar, og þess vegna
leggur ríki&stjómin áherzlu á áð
her og floti verið útbúinn sem
bezt má verða.“ (Unáted Press.)
HERNAÐARÆÐI FASISTA:
Itaiir vfigbúast af auknu kappl
Þeir veiía 480 miijðnir til nírra herskipab^gglnga prátt fyrir
stórkostiegaa tekjahalla