Alþýðublaðið - 20.03.1959, Qupperneq 4

thgefandi: Alþýðuflokkurirœ. Hitstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ást-
Jiórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmars-
json. Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri Pétur Péturs-
«on. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14S02. Auglýsingasími: 14906. AfgreiSslu-
eími: 14900. ASsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
Betri götur!
Þetta er um kaupstaði utan höfuðstaðarins.
En hvenær ætlar Reykjavík sjálf að gera stórá-
tak í þessum efnum? Eiga Reykvíkingar að híða
20—30 ár frá byggingu liúsa sinna eftir sórna-
samlegum götum? Fer ékki að koma að því, að
þessi mál verði aígreidd með stórhug og dugn-
aði? - .....
LANDIÐ okkar er tiálfbyggt. í bæjum o
sveitum hefur verið ráðizt í framkvæmdir, sem oft
eru stórar í sniðum. Víða er aðeins lokið áfanga,
isem er á slíku gelgjuskeiði, eru bæir og þorp okk-
-ar yfirleitt ljót. Umhverfið er fagurt, náttúran á
feezta árstíma stórbrotin. En húsin okkar mynda ó-
'V'iða heild, eins og fjöll, dalir og haf. Nýr stein-
isteypukassi stendur við hlið gamals bárujárnshúss.
Einstök atriði gleðja oft augað, heildarsvipurinn
ejaldan.
Eitt það, sem gerir ytra umhverfi okkar Is-
lendinga ljótast ©g hvimleiðast, eru göturnar í
borg og bæjum landsins. Fögur bygging nýtur
sín illa, ef umhverfið er aur og drasl, gatan sam-
felld pollaröð, Hér eru íslendingar langt á eftir
öðrum. Þjóðin heíur lagt syo mikla áherzlu á
húsin sjálf, innréttingu, húsgögn, teppi og
heimilistæki, að umhverfi og götur hafa mátt
bíða. .........
En hversu löng á sú bið að verða? Vilja lands-
menn liálda áfram að byggja glæsileg hús, með full
komnustu heimilisprýði, kaupa bíla og barnavagna
og hvers konar góss, en ganga og aka um moldar-
og malarflög, sem kallast götur? Hér er svo mikið
misræmi, að lengur verður ekki við unað. Það verð
ur að reyna að tryggja þjóðinni á einhvern hátt göt
or og vegi, sem eru í -samræmi við önnur lífskjör
hennar. Þetta kostar fé, eins og annað, og það fé
verður að taka frá öðru frekar en að biðin eftir
götum, sem menningarþjóðfélag getur sætt sig við,
verði lengri.
Af þessum sökuhi ber að fagna samtökum
nokkurra bæjarfélaga um stofnun félags til kaupa
á malbikunartækjum. Þetta er hugmynd, sem
hreyft var í síðurn Alþýðublaðsins fyrir mörgum ár
um, og ýmsir aðrir hafa fylgt fram. Það er gleði-
efni, ef hún verður að veruieika.
öskast. — Dagvinna,
! AlfsfSuptetiiiiiiiSjan hi. Vitaslíg.
i,
& Smith h.f.
Brautarholti 4 —- Sími 24-244.
MIÐAUSTURLÖND hafa
um langan aidur verið ein-
hver órólegasti staður jarðar-
innar, Uppreisnir og átök
innbyrðis og út á við eru dag-
legt brauð, en hinn opinberi
fjandskapur, sem nú er ris-
inn upp milli Nassers og Kas-
sems kom mönnum þó nokk-
uð á óvart. Nasser lét á sínum
tíma í ljós ánægju sína með
byltinguna í írak á síðastliðnu
sumri og tjáði Kassem virð-
ingu sína og Arabiska sam-
bandslýðveldisins. Byltingin í
írak virtist benda til þess að
arabiska þjóðernisstefnan
hefði unnið endanlegan sigur
í Miðausturlöndum. Höfuð-
andstæðingarnir voru Vestur
veldin og síðasta fótfesta
Vesturveldanna í þessum lönd
um var írak. Sérfræðingar í
málefnum Austurlanda gátu
þó bent á að togstreitan milli
Egyptalands og íraks ætti sér
djúpar rætur. Efnahagslegar
ástæður ollu því einnig, að
ekki var reiknað með að írak
mundi sætta sig' við að ganga
í Arabasambandið. En búizt
var við nánu samstarfi Nas-
sers og Kassem í utanríkis-
málum þar sem þeir voru ein-
huga í andstöðunni gegn vest-
rænum áhrifum.'
En smám saman kom í Ijós,
að samvinna þessara ríkja var
ekki svo góð, sem búizt var
við. Ástæðan var hin miklu á-
hrif kommúnista í írak. Þeir
álitu með réttu að Nasser
væri erfiðasti andstæðingur
kommúnista í Arabalöndun-
um og töldu að hið nána sam-
band Egyptalands og Sýr-
lands væri hættulegt fyrir út-
breiðslu kommúnismans í
um árangri að ýta stuðnings-
mönnum Nassers í írak til
hliðar,
Þar með var togstreitan
milli Egyptalands og íraks
Austurlöndum. Þar af leið-
andi voru þeir andvígir sam-
vinnu við Arabiska 'sambands
lýðveldið og reyndu með góð-
hafin á ný. Meðan Nuri es
Said var við völd í írak var
hann af Egyptum sakaður um
þjónkun við hagsmuni vest-
rænna ríkja í landinu, en nú
er . íraksstjórn sökuð um
þjónkun við Moskvu. í báðum
tilfellum kemur Nasser fram
sem talsmaður arabiskrar
þjóðernisstefnu, sem er jafn-
andvíg vesturveldunum og
kommúnistum.
Þessi barátta Nassers hófst
í smáúm stíl skömmu . fyrir
áramótin er hanri gagnrýndi
s.tarfsemi kommúnista í Sýr-
landi. Hann herti stöðugt á
gagnrýninni og hlaut í stað-
inn ákúrur frá Krústjov á
tuttugasta flokksþinginu. En
síðar lýsti Krústjov þó vfir
að innanríkismál Egypta
kæmu sér ekki við.
Hin roisheppnaða uppreisn
í Norður-írak á dögunum
leiddi til harðnandi . átaka
milli kommúnista og' þjóð-
ernissinna í Mið-Austurlönd-
um. Nasser ræðst nú ekki ein-
landi, heldur einnig í öðrum
Arabalöndum. Hann segir að
þeir séu þjónar erlendra að-
ila og það fer ekki á milii
mála, að hann álítur þá hættu
legustu andstæðinga sína.
Það er nú ljóst orðið, að sjálf-
stæði Arabaríkjanna stendur
ekki lengur hætta af Bret-
landi eða Bandaríkjunum
heldur Sovétríkjunum.
Þessi átök koma á óheppi-
legum tíma fyrir Sovétráða-
■mennina. Þeir hafa hingað til
notað hina ar.abisku þjóðern-
isstefnu í eigin hagsmuna-
skvni,- en nú er svo komið, að
beir verða a.ð gera upp við sig
hvaða raunhæfu stefnu þeir
eiga að taka í málefnum þess-
ara landa. Þeir geta varla
svikið kommúnista í írak en
þeim er um og ó að hætta að
styðia Nasser.
Nasser á einnig við ýmsa
örðugleika að etia. Hann er
miög háður viðskintunum við
Sovétríkin oíí fylgiríki þeirra
og á hann varla annars staðar
markað fyrir baðmullina, sem
er helzta útflutningsvara
Egvota. Hann hefur einnig
saifiið við Sovétríkin um að-
.stoð við smíði Asvanstíflunn-
ar og ef sú aðstoð bregzt get-
ur hann tæpast snúið sér til
Vesturveldanna um hjálp.
Vesturveldin verða að bíða
bess sem gerist. Framkoma
þeirra á liðnum árum veldur
því að bau eisa erfitt með að
ná aftur áhrifum í Araba-
löndunum. En ljóst er orðið
að Sovétríkin eru að tapa Ar-
abaríkjunum og áhrifum á
þau. Sisurvegararnir eru Ar-
abar sjálfir.
göngu á kommúnista í sínu
H a n n es
8
h o
rninu
★ Fátæklegar revíur
★ Delerium Bubonis
skemmtileg . tilbreyt-
ing.
★ Skólarnir, börnin og
samskotin.
★ Ofskipulagning til
tjóns og skaða.
SÍÐAN Emil Thoroddsen og'
Morten Ottesen er varla hægt
að sej?ja, að hér hafi verið sýnd
góð íslensík revía. Það er und-
arlegt. Að vísu voru þeir báðir,
og fleiri, sem störfuðu með þeim,
kuunáttusamir humöristar, en
annað hvort er, að íslénding-ar
eru sárafátækir af slíkum kost-
um, eða þeir hafa kafliað á síð-
ustu árum. Þær revíur, sem síð-
an liafa verið sýndar, hafa ver-.
ið hálfgert hafurtask, ósamstæð-
ar — og alls ekki hitt í mark.
SEGJA MÁ, að Delerium Bu-
bonis, révía þeirra' bræðranna'
Jónasar og Jóns Múla, nálgist'
helst hinar góðu gömlu revíur,
— Og það má segja urn hana,
að hún hittir í lijartastað eina
ógeðfelldustu sýndarmennskuna'
— sem flaggar meðal okkar: —
gróðrafýknina, jólabraskið og
hégómaskapinn. Þessi revía á
líka miklum vinsældum að
fagna. Hún er sú langbezta, —
sem ég hef séð í fjölda mörg ár.
Að vísu eru tveir íyrstu þætt--
irnir heldur daufir, en sá síðasti
afbragð. Ef til vill höfum við
nú loksins eignast góða revíu-
höfunda.
FYRIR NOKKRU birti ég bréf
frá ,,Móður“ og kvartaði hún
undan því, að skólar væru að
taka þátt í fjársöfnunum og
hvetja börnin til þess. Jafnvel
sendu bréf heim til foreldranna.
Taldi hún þetta ekki rétt, þar
sem heimilin tækjú yfirleitt þátt
í slíkri hjálparstarfsemi og það
gæti valdið óánægju barnanna,
sem ekki gætu verið með. Nú
héf ég fengið bréf frá ,,Kennara“
Þár sem hann gerir þetta að
umtalsefni og ér á annarri skoð-
un. Bréf hans fer hér á eftir:
„VEGNA bréfs „Móður“ hjá
þér í dag 7. marz vil ég leyfa
mér að gera grein fyrir minni
skoðun á þessu máli. Ég álít,
að það sé sjálfsagt að leyfa börn-
unum.að taka þátt í söfnuninni.
Það er hægt að láta hana fara
fram þannig, að engin hætta sé
á metnaði um að gefa sem
stærstar upphæðir. Ég lít svo á,
að þétta sé blátt áfram uppeldis-
legt atriði að leyfa börnunum
að sýna lítilshéttar samlijálp og
bróðurkærleik.
VIÐ GERUM allt of lítið af
því, íslendingar, að sýna hvert
öðru hlýhug og kærleika til ná-
ungans. Það er vitanlega ekki
hægt að skylda neinn til slíkra
verka, en ég held, að hvert barn,
ekki síður en fullorðnir, geti og
megi finna til ánægju yfir að
hafa gert .einhverjum gott.
B'ÖRNIN þurfa að læra það,
að umgangast samborgara sína
á þann hátt að þau finni til sam-
ábyrgðar gagnvart þeim. Við
megum vara okkur á að hugsa of
mikið um okkur sjálf. Við vit-
um aldrei hvenær við getum
sjálf orðið hjálpar þurfi. Leyfið
börnunum að fórna andvirði
einnar bíóferðar í mannúðar-
•skyni. Það er ekki aðalatriðið
að upphæðin sé há, heldur hitt
að börnin finni að þaua geti og
megi veita aðstoð.“
„SKIPULAGNING mun oft-
ast vera góð“, segir Bjarni í
bréfí til mín, „en ofskipulagning
er ætíð til bölvunar, því að hún
leggur fjötra á menn algerlegá
að óþörfu. Skipulagning eggja-
sölunnar er ofskipulagning og
sætir beinlínis furðu. Hér í bæn
um hafa fjölda margir stundað
hænsnarækt í smáum stíl og selt
egg til kunningja sinna. Þetta
er smávegis heimilislegur at-
vinnuvegur, sem var góður og
qllum að gagni, sem komu ná-
lægt honum, þeim sem stund-
uðu hann, og ekki síður þeim,
sem nutu hans á annan hátt.
NÚ IIEFUR HANN verið
gripinn í greipina og kyrktur.
Til hagsmuna fyrir hvern? Ekki
fyrir neytendur, þótt það sé lát-
ið í veðri vaka, ekki flyrir smá-
framleiðendurna, sem hafa haft
hann fyrir tómstundastarf, og
oft áð aldrað fólk hefur dundað
við hann við heimili sín, ekki
er það heldur til hagsmuna fyrir
kaupmenn. Hér hlýtur að vera
um að ræða einkahagsmuni
fárra stórra atvinnurekenda.
Önnur skýring fæst ekki á þessu
máli.“
Hannes á horninu.
4 20. marz 1959 — Alþýðublaðið