Skírnir - 01.01.1860, Side 126

128
FRÉTTIK.
Ófriftrinn.
hafíli og Austrríki fengií) í fri&arsamningnum í Vín rétt til a& hafa
setuliS í Ferrara og Kommakjó í páfalöndum (sjá 103. gr. Vín-
arsamníng8Íns 9. jtíní 1815), og sí&ar hefir hann fengiS leyfi af
hertoganum í Parma til a& hafa setulife í Píasenza, er stendr á
landamærum Parma og Langbarfcalands. Enn má og telja hér til,
a& flestir einvaldar á Ítalíu voru anna&hvort frændr Austrríkis keisara
e&r í tengdum vi& hann. Hé&an er runnin öll afskiptasemi Austr-
ríkismanna af högum ítaia, allt rá&ríki þeirra vifc þjó&ina og mót-
spyrna gegn hverri minnstu frelsistilraun, hvort sem hún heldr var
vegleg efcr óvegleg, gætileg e&r ógætileg. þafc var hi& fyrsta verk
Austrríkis keisara, þá er hann haf&i fengifc Langbar&aland og Fen-
eyjar, a& flytja hermenn ítalska þa&an til Austrríkis, en láta aptr
a&ra hermenn frá Austrríki setjast í kastalana í Langbar&alandi og
Feneyjum og veita flestöll valdmannaembætti þar Austrríkismönnum.
Skattar voru auknir, og lengi var ekki gjört til afc bæta landi& í
nokkurri grein. En nú er a& segja frá afskiptum Austrríkismanna af
ö&rum ríkjum á Ítalíu. Eptir daga Napóleons var vakna&r frelsisandi
eigi sí&r á Ítalíu en annarsta&ar. Púlverjar gjör&u uppreist 1820,
bá&u um stjórnarbót, er konúngr veitti þeim; en vorifc eptir kom
herr frá Austrríki, er ó& inn í Napóli til li&s vi& konúng gegn
frelsisvinunum; ónýtti þá konúngr stjórnarbótina og kom öllu aptr
í gamla horfifc. Sama vor var og uppþot uokkurt me&al herli&sins
í Sardiníu og heimtu&u hermenn stjórnarbót. Viktor konúngr Em-
anúel flý&i land og afsala&i sér ríki í hendr Karli bró&ur sínum.
Karl var mótsnúinn öllum breytíngum. Austrríkismenn komu nú
til og sefufcu uppreistina; settu Austrríkismenn þá li& í kastalana,
Alexandríu og Kasale, og héldu þannig landinu undir konúngi. Nú
var kyrt á Ítalíu þar til byltíngin varfc 1830; en þá kom los á
allt, enda var þá hi& fyrsta sinn brug&ifc frá fyrirmælum Vínarsamn-
íngsins, er Belgía skildist vi& Holland og varfc ríki sér. Nú varfc
allt í uppnámi á Italíu; páfinn, hertoginn í Módena og María Lovísa,
ekkja Napóleons keisara, er bar hertogatign í Parma, stukku frá
stóli og bá&u öll AustrríkU keisara um li&veizlu; hann brá skjótt
vi&, sendi þeim li& og kom þeim i sitt lag aptr. Vetrinn 1832
varfc enn uppþot í páfalöndum, er og var& sefafc me& tilstyrk Austr-
ríkismanna. þa& sinn gjör&u og Frakkar skipali& þangafc og tóku