Alþýðublaðið - 23.12.1959, Qupperneq 13

§6 STÚLKA. HELGAFELL heldur áfram að §efa
^ ‘ út hinar frábæru málverkaprentan-
ir sínar og* koniu ellefu ný málverk á markaSinn í síðastliðinni
viku. Fimm myndanna eru eftir listamenn, sem ekki hafa áður
átt myndir í Helgafellssafninu: Kristínu Jónsdóttur, Nínu
Tryggvadóttur, Jóhann Briem, Gunnlaug Blöndal og Ásmund
Sveinsson, — og svo eru nýjar myndir eftir Ásgrím, Þorvald
og Kjarval. -— ViS birtum hér ljósmynd af einu Kjarvalsmál-
verkinu, Pilti og stúlku
inní'lytjendum
flestar
Hjólbörðum og
bifreiðar og landbúnaðarvélar frá
Sovétrílijunum. — Mars Trading
C’ompany hf., Klapparstíg 20 - Sími
1
73 73
Landhelgisbókin
Giuinar M. Magnúss —
Liandhelgisbókin. — Prent-
smiðjan Leiftur. — Setberg.
1959.
ENGIN þjóð í NorðuráKu á
eins mikið í húfi um landhelgi
sína og verndun fiskimiða og
íslendingar. Frá því um 1400
hafa aðrar þjóðir sótt fiskimið
in kringum strendur landsins
og á stundum verið allaðsóps-
miklar. Englendingar hafa ver
ið þar fremstir til sóknar og
á stundum fyrr á öldum fóru
þeir lítt með friði og hugðu
jafnvel tif landsréttinda hér á
landi. Efitr tilkomu togara fyr
ir síðustu aldamót harðnaði
stórum ágangur erlendra
þjóða á Islandsmið og lá stund
um við, að íslendingar sjálfir
yrðu mjög afskiptir um afla á
arfteknum miðum og nærtæk
um, svo voru veiðiskipin er-
lendu nærgöngul. Af þessu er
mikil saga og eru aðalþættir
hennar raktir í þessari bók.
Gunnar M. Magnúss hefur
safnað saman í þessa bók
miklum fróðleik um land-
helgismál og fiskveiðar okk-
ar. Hann rekur í stuttorðum
annál aðalatriðin í þessari
söru og skiptir honum í stutta
kafla og dreifir um bókina.
Annáll þessi er hinn merkasti
og kostir hans eru fyrst og
fremst. að bann rifjar upp at-
burðarásina og handhaegt er
fyrir hvern og einn að leita í
honum þeirra atriða, er hann
kýs að tímasetja og leita sér
síðan fyllri upplýsinga um.
Auk þess er þetta mjög þjóð-
leg sagnaritun og hefur verið
íslendingum lengi mjög að
skapi.
Öðru efni bókarinnar er
skipt niður í mismunandi
langa kafla en flesta stutta.
Eru þeir settir upp eins og
nút.íma blaðagreinar eða
fréttir. Byrja frásagnir þess-
ar f bvrjun 15. aldar og segir
fyrst frá fiskveiðum Englend-
inga hér við land á 15. öld.
Notar höfundurinn ýmsar
heimildir, en mest virðist
mér hann styðjast við annála
og Árbækur Espólíns en síð-
ar meir verða heimildir fjöl-
skrúðugri. Virðist mér höf-
undur nota heimildirnar vel
og draga saman í stuttar frá-
sagnir meginefni. Stundum
lætur hann heimildirnar
halda sér orðrétt og er það
mikill kostur. Gaman er að
sjá og lesa hvernig Gunnar
setur upp frásagnir frá fyrri
tímum í nútíma blaðaformi.
Bókiri er eiginlega eins og nú-
tímalegt fréttablað frá liðn-
um öldum, bæði að frásögn-
um öllum og uppsetningu.
Bókin skiptist í tvo megin-
kafla. Það er fram að 1. sept.
1958 bg eftir þann tíma. Frá-
sagnir frá líðandi ári og bar-
áttu íslendinga fyrir tólf
mílna landhelginni er mjög
greinagóð og gaman að hafa
á einum stað frásagnir af
helztu fréttum blaðanna af
því máli.
Bókin er sérstaklega vel
sett upp og form hennar allt
mjög smekklegt. Hún er sett
í dálka eins og blöð og minn-
ir útlit hennar mjög á vel-
prentað blað. Hún er prentuð
á þykkan myndapappír og
myndirnar eru vel gerðar og
njóta sín yfirleitt mjög vel,
þó sumar beri þess nokkurn
vott að þær eru gamlar. Frá-
gangur þessarar bókar er all-
ur hinn snotrasti og er auð-
séð að hér hafa unnið að
menn, sem kunna verk sitt
vel. Er hún því til mikils
sóma fyrir aðstandendur.
Landhelgisbókin er bók um
mál, sem hver einasti íslend-
ingur þarf að kynnast og
brennur honum í muna sem
mesta hagsmunamál þjóðar-
innar. Þessi bók er því flytj-
andi kærkominn fróðleik, sem
hver og einn girnist að kynna
sér. Ég held, að höfundi og
útgefanda hafi tekist mjög
vel að gera fróðlega bók um
þetta mál, sem flytur fróð-
leik sem ungur sem aldinn
hefur mikla þörf fyrir og á-
nægju af. En sérstaklega tel
ég þessa bók henta vel ungl-'
ingum og æskufólki. Hún
verður því tvennt í senn,
kynning á landhelgisbaráttu
okkar og upprifjun á ’sögu Is-
lands gegnum margar aldir.
Jón Gíslason.
VILHELM MOBERG:
Vesfurfaramir
Þessi skáldsaga Mobergs hefur selzt
í 450 þús. eintökum í Svíþjóð einni og
verið metsölubók í Bandaríkjunum.
Þetta er talin ein skemmtilegasta bók
höfundar og hefur fengið frábæra dóma,
496 bls. kr. 220,00 ib.
Alþýðublaðið — 23. des. 1959 |_3