Þjóðólfur - 21.12.1850, Blaðsíða 2

að eigi sjeu tákn min alls kostar aðgengileg;
og spillir {>að, ef til vill, máli mínu, er j)ú
segir mig svo vígalegan á svip og hvassan
á brún. Jað væri von, þó að þeir fældust
mig, sem lengi hafa engin sverð átt, og sein-
ast voru nú sviptir failbyssunum á Jörund-
arvígi.
Andi Inr/: Jeg verð að lýsa þjer, eins og
mjer lízt á þig, og þú lítur helzt sjálfur út
fyrir að vera; og er þá raunar eigi svo tor-
velt að sjá stefnu þina; hefur hún lengi sýnt
sig, og sýnir enn í dag í svo augljósri mynd,
að varla er unnt um að villast. íþú ferð nú,
tíðarandi! í gegnum mannheiminn, eins og
voldug vættur og vigaleg á velli. Jú ert
hermannlegur ásýndum nieð sverð við hlið,
og blikandi lijálmi með arnarvængjum. Jeg
kannast dável við þig, þjóðholli, þjóðsæli
frelsisandi! Jeg er sjálfur Norðmaður að ætt
og uppruna, og við ólumst upp saman, þó
langt sje siðan.
Tífr; Fáir möttu mig svo, Jngólfur! enda
er eigi öllum gefið augað þitt; og er mjer
sönn huggun að heyra þetta af þínum munni,
því þar hef jeg verið lieyrandi að í holti, ér
sumir menn kölluðu migþá meinvætt tímans,
er æsti lýðinn upp til að rífa niður hásæti
konúnga og ölturu guðs, og leyfði honum
svo að leika hóflausum gleðilátum kringum
dysjar reglunnar og siðseminnar.
Andi lng: Hættu, hættu, tíðarandi! Jeg
get ekki heyrt þessi æðruorð. Sjer eru hverj-
ir draumórarnir um hádaginn! Jeg segi þjer
það satt, að jeg fælist þig ekki; jeg hræðist
ekki einu sinni blóðlitaðar hendur þínar, því
jeg veit, hvers hlóði þar er út helt. Jégþori
að horfa framan í þig, þó þú sjert hvasseygð-
ur, jeg get leikið mjer að sverði þínu, og
vildi lielzt mega faðma þig upp að brjósti
mínu, eins og æskuvin. Jví skoðum aðgjörð-
ir þínar! Ilvað er það, sem þú gefut' þjóð-
unum þrek og áræði til að biðjaum? Hverju
blses þú þeim í brjóst að heimta af stjórn-
endunum? Jeg get ekki sjeð, að þaö sje
annað en það, sein sjerhver stjórn ætti sjálf
að vilja láta í tje, svo framarlega sem það
er tilgangur hennar og ætlunarverk að menta
mannkynið, en ekki hitt, að klekja upp ein-
hvers konar þrælalýð, þar er einri er húss-
bóndi yfir, en ótal ráðsmenn innan um. jþjóð-
irnar heiinta, að þær megi sjálfar setja þau
lög, sem þær eiga að hlýða, sjálfar'akveða
þær álögur, sem þær eiga að bera. 3>ær
heimta, að þeir hafi líka ábyrgð, sem stjórn
hafa á hendi. 5ær heimta, að ritfrelsi og
prentfrelsi, sem er andardráttur frelsisins, sje
óbundið svo lengi sem það ekki skerðir trú
og dygð; með því að sjerhver sá, sem skerð-
ir það frelsi að óþörfu, sker tunguna úr munni
þjóðlíkamans, og vottar, að hann er líkur
harðstjórum 4usturlandanna, sem ekki vilja
láta aðra, en mállausa þræla þjóna sjer.
J>ær vilja ekki lengur láta gabba sig með
ástæðulausum heilaspuna uin rjettindi, er einn
eigi meiri heimting á, heldur en annar, og
sem aldrei inegi af sjer brjóta, hversu sem
þau rjettindi eru vanhrúkuð, og sá er óverð-
ugur, sem nýtur þeírta. heirnta meiri
jöfnuð og mannúð milli stjettanna, og vilja
að þeim rjetti sjé borgið, eins og helgum
dýrgrip, sem náttúran hefur gefið öllumjafna
heimting á. Sá er ekki rjettilega hygginn,
sem synjar þjóðunum um þessar bænir þeirra,
því að jeg get lesið það út úr hrúnunum á
þjer, að þær gánga þá sjálfar að rjetti sínum
fyr eða síðar.
Tíð: Vel segist þjer, vitri fornmaður! og
kann jegþjer þakkir fyrir vitnisburðinn ; væri
og vel, að landar þínir fengju þess að njóta
af innblæstri mínum, sem þú hefur nú talið.
jþað má að visu vel vera, að sjálfur spilli jeg
nokkuð fyrir máli mínú í mannlífinu,' svo að
það getur eigi notið góðs af mjer, eins fljót.t
og skyldi. Jeg er ungur til þess að gera,
þegar litið er eptir því, hversu mikið verk
jeg á enn eptir að vinna í þjóðlífinu; en ung-
ir eru opt óstýrilátir, og vilja ryðja sjer til
rúms; og það verðurekki varið, að æði geist
fór jeg af stað. En hitt er líka aðgætandi,
að fyrri tíðar andi, forrnaður minn, var þjettnr
fyrir og þrár, og æsti mig mjög með mót-
spyrnum sírium. Og því ætti heldur enginn
að gleyma, að jeg kom inn í mannheiniinn,
eins og læknir, og að sjúkleikinn, sem lækna
átti, var hættulegur og innrættur mjög. En
hver getur þá ásakað lækninn, þó hann
setti bíldinn djúpt inn í brjóst tímans, þar
sem það var átumein, er skera þurfti burt.
Audi Ing: j>aö vil jeg heyra, tíðarandi!
að þú sjert ungur enn; það er líka auðsjeð