Þjóðólfur - 10.04.1851, Blaðsíða 7

955
eiga allar liinar dypstu og innstu taugar {>jóð-
aranda íslendinga óbifanlega rót. Hjéftan er
lífæð þjóðlifsins runnin, og j)ó henni biæði til
ólífis, rennur hún þó hjeðan svo lengi sem
hún annars getur runnið. Bæði hin amllega
og veraldlega stjórn, hiun ytri og innri mað-
ur þjóðariíkamans mynduðust lijer, og fengu
hjer lögun sina og stefnu. lljerna eimnitt —
á þessa þögula hrauni, sem nú er — er upp-
spretta sú, sem öll hin horfna gullöld Islend-
inga rann frá, og sem sögurnar munu hera
vitlii uin, löngu ejitir að hið ólgandi norð-
urlijarahaf er aptur farið að kynna sjer sin
fornu leiksvið á liinum jökulfölduðu tindum
Garðarshólma, og löngu eptir að sá staður er
týndur og úr minni liðinn, sem Ishmd var á.
^ingvallasveit er hin norðvestasta sveit
i Árnesssýslu. Að lieimi liggja fjöll á þrjá
vegu: Mosfellsheiði að vestan og Stifli^dals-
fjöllin eða austurendinn á Kjölfjalli; að norð-
anverðu Gagnheiði og Ármannsfell; að aust-
anverðu Hrafnabjörg og Lýngdalsheiði. þing-
vallasveitin er hálent dal-lendi, og eigi breið-
ari en svo, að vatnið fyllir suðurhluta þess
út á breiddina. Bygðin er öll eða mest öll
fyrir norðan vatnið þannig, að fyrst. stendur
bæaröð upp undir fjöllunuiii, sem að norðan-
verðu liggja í sveitinni, og svo önnur á norð-
urjaðri vatnsins, og nokkuð suður með því
báðumegin. Vatnið er aflangt og snýr í land-
norður og útsuður, og er það sögn nianna,
að svo sje það mikið um sig, að 5 eða 6
mílna langur vegur sje i kringum það allt.
Djúpt er það mjög og er ósýnt, hvert sá er
nokkur, sem viti livað djúpt það er. I vatni
jiessu er silúngsveiði mikil bæði vetur og
sumar. Tveir hólniar eru í jVmg'vallavatni,
jieir eru háir og eins og smáhnúkar tilsýnd-
ar. Aimar þeirra heitir Sandey, og verpir
jiar svartbakur. Allir eða flestir bæir í Jing-
vallasveit standa á hrauni, sem ^ingvalla-
hraun heitir. Ilraun það er komið frá Skjahl-
hreið, fjallinu, sein Jónas heitinn Hallgríms-
son hefur kveðið svo fagurt kvæði um, þetta:
sFanna skautar faldi háum“ o. s. fr. Skjald-
fireíð er miklu norðar og austar en jiingvalla-
sveitin, og hefur hinn ógurlegi hraunstraum-
ur runnið í útsuður niilli Ármannsfells og
Hrafnabjarga, og fyllt síðan út hið áður um
getna dal - lendi. Víða er nú hraun jietta
orðið grasi vaxið eða skógi, og er sumstaðar
eigi gott að rekja það. Gjár eru margar í
Jingvallahrauni fyrir norðan vatnið; þær eru
flestar djúpar mjög, og barmarnirsljettir upp
og niður, eins og fallegustu veggir. Í mörg-
um af gjám þessuin er vatn mikið. hef-
ur mörgum þókt merkilegt uin gjárnar í jþing-
vallahrauni, að jiær snúa allar eins, en það
er í útsuður og landnorður, öldúngis í sömu
stefnu og hraunstraumurinn hefur runnið í.
En það er ofur liægt að gjöra sjer nokkurn
veginn ljósa hugmynd um það, hvernig gjár
þessar eru til orðnar, og hvernig þær liafa
þannig myndast
(Framlialdíð síðar).
F r j e t t i r.
í>að er hvorttveggja að Jijóðólfi þykir ekki fallegt
að licra frjettabnrð út um landið, enda segir hann mönn-
iim sjalduast mikið eða inerkilegt í frjettiim. pó getur
liaan þess í þetta sinn, að ski|> kom í llafniirfjörð frá
Kaiipinannaliöfn 29 dag niarxm. J>að liafði lial't Iljóta
ferð, og færði oss allgóð tiðindi að þvi leyti, sem það
segir oss, að stríðinu sje lintrt inilli Dana og Jjóðverja.
Tjiíist nú sá endir á orðinn, að Danir liafi Sljesvík í
höndum sjer, og iiiiini ráða ölluin niðiirlögiiin hennar
framvegis; einnig að þeir liafi selt hermenn sína í Ilends-
horgarkastala, og húist þar iui fyrir, til þess að lialda
i skefjnm Molsetiiniönniim, ef þeir lireifa ófriði. Enn
nú er mönntun ekki knniuigt iini friðarsamninginn, enda
niiin þar þnrfa að mörgii að hyggja, áður liann kemst í
kring, eigi hann að tryggja nokkuð vináttu niilli Dana
og jjjóðverja; en það þykjast inenn sjá fyrir, að Sljes-
vik inuni ekki lijeðan i frá verða þrætuepli milli Dana
og jþjóðverja, meö því að Döniim tntini dæinast liiín
til lialds og transts; en hvað llolsetulandi við víkur,
þá er eigi óliklegt, að þar koiuist allt i líkt liorf eins
og áður var, nema livað menn skyldti liugsa, að svo
yrði mi húið um hnútana þar, að eigi yrði tilefni til
slíkra vandræða, sein verið linfa.
Árferði kvað liafa verið ágætt í Dmnnörkii, og svo
er að lieyra mcð skipi þessu, sem hingað inuni koma
mikil sigling í siunar; þá má og vætila laiisakaiipnianna,
er þeir lesa iiiii haftirðilinn i Jijóðólli, og sje jeg ekki
eptir kveðjunni, sem jeg Ijet skila til þeirra um fugl*
inn þann, því síðan liefur hjer verið á ölluin Innnesj-
iini hinn beiti fiskiatli, svo vonandi er að þeir komi
ekki að tónium kofununi 1 ár. Aptur hefur allt til þessa
verið látið minna af aflahrögðuiu fyrir snnnan l. a. m.
undir Vogastapa, nema í Höfnunuin er útlit fyrirsöinu
a hluti og fyrirfarandi ár. Jiegar nú veturinn hefur verið