Þjóðólfur - 02.05.1851, Blaðsíða 1

:*. Ár.
«6 og 67.
19 5 1»
S. Maí.
A ð n ii s t a ii.
Kafla fieim súr brjeK“, sem Jjjóflólfur hefur
meðferftis á 253.—254. bls., er jeg öldungis
samdóma, og jeg voua, ab flestir af lönduin
mínuin, livort þeir eru lieldur læröir eöa leik-
ir, muni vera samdóma i {iví, að opinberir og
reglulegir mannfundir sjeu bæöi hollir og nauð-
synlegir, jiar sem nokkurt Jijóftlíf er vaknaft
á annað borð; jeg sje nú og, að Lanztíðincl-
in taka {inð fram á 193. bls., að {iau „unni
öllum fjelagsskap og samkomufrelsi yfir höf-
uð“; en allt að einu þykir þeim það efunarmál,
hvort jþingvallafundur í sumar geti haft þau
not, er menn ætlast til, eða happasæl áhrif á
aögjörðir þjóðfuridarins; en á hverju byggja
nú Lanztíðindin þessa efun sína ? Mjer virð-
ist ekki betur, en þau byggi hana á þessum
tveimur getgátuin: 1. að iþingvallafundurinn
niuni ræða og álykta flest það, eða það eitt,
er svo mundi komast í bága við stjórnarfrum-
varpið, að því gæti ekki orðið l'raiiigengt á
þjóðfundinum; 2. að aögjörðir Jnngvallafund-
arius muni binda svo hendur á þjóðfundar-
mönnunum, að margir þeirra hiki sjer við að
láta saiinfæring sína í Ijósi á þjóðfuudiuum;
og þetta tvennt halda nú Lanztíöindin að
muni olla því, að stjómin og þjóðfuiidurinn
stefni svo sitt í livora áttina, að aðgjörðir
þjóðfundarins verði landinu til eintóms kostn-
aðar, en stjórnarbótinni verði slegið á frest.
En á hverju byggja þá Lanztíöindin þessar
getgátur sínar? Einkuni á því, að nokkur af
álitsskjölum þeim, er send bafi veriö til mið-
nefndarinnar í vetur, fari svo langt, að þau
byggi stjórnarskipun bjer á öðrum grund-
vall arreglum, en hún hafi verið hyggð á í
Danmörku; og Lanztiðindin fullyrða, að ef
þessi nefndarálit yrðu lögð til grundvallar við
umræðu þessa máls á fundi á jþingvelli í
sumar, þá gæti ekki hjá þvi farið, að stefna sú,
sem í þeim er, yrði þar ofan á. Jeg get nú
ekki neitað því, að mjer þyki það næst um
þvi hlægiieg ályktun hjá Lanztíðindunum, að
mestur hluti nianna á Jiingvallafundinum muni
fastlega halda fram einmitt þeim atriðum
nefndarálitanna, sein vilja byggja stjórnar-
skipun hjer á allt öðrum grundvelli, en hún
hefur verið byggð á i Daumörku; og mjer
verður að þykja þessi ályktun bæði því hlægi-
legri og óliklegri, sem að Lanztíðindin sjálf
hafa í þessari sömu grein uin iþingvallafund-
inn látið það álit sitt í Ijósi, að fæstirmundu
vera svo grunnhyggnir, að ímynda sjer, að
við Islendingar munum fá að búa til þá stjórn-
arskipun fyrir landið, sem oss kynni að fljúga
i hug, eu sem enga rót ætti sjer í því, sem er,
eða hefur veriö; jeg get nú varla annað ætl-
að, en að einmitt sú stjórnarskipun, sem svona
væri löguð, sje einmitt hin sama, og sú, er
Lanztiðindin segja, að nokkur af nefudarálit-
uuuin vilji byggja á öðrum grundvallarregl-
um, en stjórnarbótin er á byggð í Danmörku;
og er það þá ekki hlægileg mótsögn, að sami
maður skuli gjöra ráð fyrir því, að sú stefna
og stjórnarskipun muni vcrða ofan á og fá
flestra nianna meðhald, sem hann í öðru orð-
inu ætlar það um, að fæstir munu vera svo
grunnhyggnir, að þeir ímyndi sjer, að henní
geti oröiö l'ramgengt? og enn fremur segja
Lanztiðindin, að sjerliver íslendingur, og eink-
anlega sjerhver þjóðfundarmaður, sem ann
ættjörðu sinni, hljóti að neyta sinna bezlu
krapta til þess, að reyna til, að samþýða
stjórnarfrumvarpið við það, sem hann heldur,
að ýtrast geti staðizt með hagsmunuin lands-
ins; og þó er eins og Lanztíðindunum þyki
það vera en brýnasta ástæða í móti 5'"S'
vallafundi i suinar, að fundarmenn inuni ekki