Þjóðólfur - 19.04.1852, Blaðsíða 2

318
í hrepp sinum til að fá vissu um aldur og
fæðingarstað hvers eins, er hann sjaldnast
mun þó hjákomast, því að eigi munu sálna-
regestur hjá öllum prestum þannig ásigkom-
in, að eigi þurfi víðar að leita. 5að mun
varla ofhermt, að fólkstalið hafi kostað nokkra
hreppstjóra hálfsmánaðar vinnumissir, og það
um heyskapar - eða bjargræðistíma.
Af því sem hjer er talið, sýnist mega
álykta, að lireppstjórnarembættið sje í engu
umfangs - eða fyrirhafnarminna, en sum hinna
æðri embætta, sem launað er með nokkrum
hundruðum rbdl. úr landsins sjóði; og naum-
ast mundi hreppstjóri sá, sem rækilega vildi
uppfylla allar embættisskyldur sínar,hafanokk-
uð af tið sinni afgangs, til að vinna fyrir
sjer og húsi sínu.
Nú er eptir að skoða, hver launin eru,
sem lögin ákveða hreppstjórum fyrir öll þeirra
margbreyttu störf, umhyggju og kostnaö. $að
er af flestum viðurkennt, að kjör þeirra sjeu
i þessu tilliti lakari, en vera skyldi; og ein-
stöku raddir hafa látið opinberlega til sín
lieyra, og með því ætlaö að vekja athygli
stjórnarinnar um þetta efni, en optast árang-
urslaust. Að sönnu bætti konungs úrskurður
frá 21. dag júlim. 1808 töluvert úr ójöfnuði
þessum, er hann veitti hreppstjórum fríun írá
Aukaverkin.
Fyrir stefnu-dónia-og aðrar rjettar aðgjörða birtingar
— rjettarkröfur, nppsagnir, últ>ygs;ingar og II. . . .
— auglýsingar uni skipli, auktionir og il....
___ skoðunargjörðir, virðingar forstöðu, áreiðir og
þess konar, dagtega ....................
— uppskriptir dánarliúa undir 100 rbd..........
_--------- ---------frá 100 til 400 ...........
_--------- ---------— 400 — 600 ...............
---------- ---------' — 600 — 1000 ............
---------- ---------yfir 1000 ............. . . . .
— fjárnátn (á hverjum stað)..................
— virðingar við l>úa uppskriptir daglega.....'.
— jarða-úttekt, skipti á löndum og húsutn daglega
öllu tiundarútsvari, skatts- gjaftolls- og lög-
mannstolls gjaldi, úsamt aukaútsvari til fá-
tækra, og öllum sakamálakostnaði. Jar að
auki voru þeim í Instrúxinu ákveöin viöunan-
leg laun fyrir aukaverk þeirra, og jafnvel
gefin þar von um launa viðbót við betra tæki-
færi. En þessi hagsæld stóð eigi lengi, því
eptir aö peninga breytingin hafði gjört sitt til
að rira aukalaun þeirra, svipti konungsboö
frá 14. dag aprilm. 1818, og Kansellibrjef frá
11. d.júlím. s. á. þámiklu af Iilunnyndum þessum,
nefnil. fríun frá tillagi til fátækra, frá gjöld-
um til prests og kirkju, og sakamála kostn-
aði; og litur svo út sem einhverjir af háyfir-
völdum vorum hafi ekki verið þeim sjerlega
hlynntir í tillögum sinum um þær mundir.
Jafnvel þó að skylduverk hreppstjóra hafi
síðan töluvert aukizt, eru launin við liið sama.
Að sönnu ákveður aukatekjureglugjörðin frá
10. dag septemberm. 1830 þeim nokkuð hærri
borgun að skildingatali fyrir flest aukaverk
þeirra; en svo langt er frá að aukalaun þessi
sjeu í sjálfu sjer ríllegri, en þau áður voru eptir
Instrúxinu, þegar þau eru metin til landaura
eptir gamla kúrantspeninga gangverðinu, og
því nú gildandi silfurpeninga gangverði, að
þau eru töluvert minni; og sjest þetta bezt
af eptirfylgjandi samburðarlista
Instrúxiö. Aukat. realuyj. Mis-
Kúrant rbd. sk. Fiskar Silfurmynt rbd. »k. Fiskar in u n- u r.
>> 16 7 >> 36 41 2j i
>> 32 14 >> 36 4} 41
>> 16 7 >> 18 2i
>> 48 21 1 >> 12 !)
>> 32 14 >> 40 5 9
>> 64 28 2 >> 80 10 18
1 >> 42 I 32 16 20
1 32 56 2 >> 24 32
2 >> 84 2 » 24 60
>> 20 9 >> 24 3 6
>> 24 lOj >> 32 4 6}
» 48 21 » 60 13*
i) í lista þessum eru 2j sk. metinn á 1 fisk í laudauruin, en 8 sk. i silfurmynl, vegna þess að rneðalulin
í verðlagsskránHm hjer á norðurlandi hefur optast verið hjer um hil 16 sk. Minna broti en > úr fiskvirði er
sleppt.
s) í aukatekju reglugjörðinni eru launin til tekin frá 100 til 300 rbd. og frá 300 til 600 rbd., en mismunur-
inii verður hjer um bil eins og listinn til greinir.